ARRESTO, HERNBERGH, Doct ANDREA 7S~ JÜRIDICA ANDREAS CHRISTIANUS NYBOHM, PR^SIDE. UPSALI^, Apud Direct. Johan. Edman. DISSERTATIO

Transkript

1 7S~ DISSERTATIO DE JÜRIDICA ARRESTO, QUAM, ADPR. CONSULT. FAC. JUR. ACAD. UPS., PR^SIDE Doct ANDREA HERNBERGH, JURIS PROF. REG. et ORD. PUBLICO EXAMINI SUBJ1CIT ANDREAS CHRISTIANUS NYBOHM, SUDERMANNUS, IN AUDIT. GUST.MAj. D. DEC. ANN. MDCCLXXXVI. horis a. m. sqlitis. vw r mz^r~rri rj^rrrr" UPSALI^, Apud Direct. Johan. Edman.

2

3 Sagile Regime MajesTaTis MAXIME FIDEI VIRO, REGII COLLEGII COMMERCIORUM PR,ESIDI regii ordin1s de stella polari commendatori splendidissimo, perillustri atque generosissimo LIBERO BARONI DOMINO GUSTAVO C Ii L SING SACRUM.

4 VI KO ADMODUM REFERENDO PRMCLARISS1M0QUE, DOMINO MAGISTRO CAROLO NYBOHM, ECCLESIARUM GILLBERGA & LISTA in SVDERMANNIA PRiEPOSITO et PASTORI MERITISSIMO, PAREN Tl OPTIMO. «TT e, Vensrande Pater, confentiente approbanteque, -* gwi ad iftoc ftud'iorum genus animuvi applicui & operam, Tibi quoque ejusdem primiiias qualescwnque fumtno merito facrem, oportet. Quibus tarnen oblatis conflare posfe, vel quam in nie Tuus, 'Indulgentisfirne Parens, animi hberalitatisque fuerit amplus cf conftans adfefitus, vel quo Te vicisfnn venerabund tnentis profequar cultu, wer 7/2/i?/' y/zdtf anogo, 72 JvaJum cuiquatn v ehm. Teftentur iccirco,fi nihil ultra, id certe, gz/öi fanfit a mi hi fit & fixa memoria Legis, naturse primam vitama- vocant: diligere Parentes, tiujus ego, izz?«nebit, tenax, quemadmodum jiifii Sf aqui [cientiam profesfus aufpicatisfime, optimam apud Te ingenuum quemque gratiarn mihi videor initurus. CARISSIMr REVERENDIQUE TUI NOMINIS obfequentißimus ANDREAS CHRIST. NYBOHM.

5 . I. Qui verfantur in foris, causfas a&uri forenfes, haud ignorare posfunt, quam fsepe accidat, ut alteruter litigantium urgeat Partern adverfariam carcere includendam* Judici, examinaturo, quid, ejusmodi exiftente cafu, juris fit, eo majori & prudentiori circumfpe&ione heic opus eft, quo certius novimus, qnod neque hoc in pun&o arbitrium ex lex exerceatur, fed unice quseratur, qifid Juris Principia di&itent cfr. Cap. L. ii. Tit. de Judic: Et hinc efi, quod mihi fpecimen exhibituro Juridicum, in mentem venerit, quafi T* B. L/ haud ingratum föret, fi brevi diftertatione expofuero, officium Judicis circa ejusmodi quaffiiones carcerarias. Quam ob rem agendum ita peragam, ut primum, quid in caiiffis criminalibus, dein,, quid in caufiis civilibus fecundum leges noftras latas juftum (it, pro viribus expianare coner.. II. Cum cauflae criminales, fecundum principia A ris-

6 risprudentias noftrse, ita in duplici fint diffcrenda, ut aliae illarum fint minores & alias in c! a [fem ma jorum referantur & inter utrasque has fpecies haud parum incercedat difcriminis; obfervafie haud abs re erit, quod Judex, moderaturus procetfum, & decifurus quxfliones; an deliftorum adcufati carcere includantur, probe adtendat, utrum deliöa minoribus, vel majoribus adnumerentur. Hoc autem examinaturus exploret necefie eft, quae & qualis pcena delictis, a reis commisfis, in legedefinita fit; quantitatem e- nim delidorum, a Legiflatore menfuratam, ex ftatutis cuique delido poenis re&e ponderamus & cognofcimus. Et, fi, infiituto hoc examine, pro explorato haberi pofiit, quod deli&um fola pecunia expietur; nullum ed dubium, quin numero contineatur minorum; ita tarnen, ut ejusmodi delifiorum divifio in levia, leviora & Jeviffima fugere non debeat rede adplicaturum piacita Jurium criminalium, ne a calu fortuito juftitite adminifiracio dependeaf. Si vero quod fadum exftiterit, quod velomnino non, vel certe fola pecunia, vel aliis bonis externis non expiandum, fed, aut infamia, aut vitae jadura, aut Pcena corporis adflictiva coércendum, aeque certum eft, quod fit & rede dicatur deli&um maj Lis. Quocirca tamen obiervandum, majora ha?c delida iterum esfe, vel atrocia, vel atrociora, vel atrocifiima, idque ita, ut ad atrocia referantur, quae fuftigatione, aqua paneque, vel infamia expiantur; qualia funt, quorum mentio fit in Cap. IV.. 6. Tit.

7 Tit. de Matrim :& Cap. XIII. $ Tit. de Jar. Agr. nec non Cap. XL Tit. de Crim. ad atrociora quae pcena mortis fimplici cfr. XXIV. Cap.. I. & fequ. Tit. de Crim. ad atrociffima vero, quas pcena mortis qualificata puniuntur & commemorantur in Cap. Vif., 1. Cap. XI. 1. Cap. XIV. <$. i. Cap. XV.. 1. Cap. XXL Cap. XXIII. Tic. de Crim.. HI. Sed non fufficit obfervafie & inveftigafle, an deli&um, cujus cauflam di&urus in jus vocatus eft reus, pro majori vel minori fit reputandum. Requiritur etjam a Judice, officium luum rite adminiftraturo, ut prudenter exquirar, (ecundum 7 leges laras de probationibus, an deliöi adcufacus fit vel plene convi&us vel eiusmodi circumftantiis, pro femiplena probatione habendis, gravatus; neutro enim horum cafuum exffilente, adplicncionem admittit Condictio Legis in Cap. XVII Tit. de Judic. Kåranden å- ligger fitt Käromäl laghgen bevifa; euer vare Sva randen fri. Equidem haud ignoro dari, qui ex e- di&o L.egis in Cap. I.. 3. Tit. de Pcenis, hvar, fom någon häfta låter then ej i gr of mij sgjerning bar åtagen år; vare ßiyldig honom Jå långe föda at kan for Råtta til Jaken bindes calculos fubducendo ratiocinantur, quafi poffet Judex fine ullo periculo reconventionis, permittere, ut reus rogatu A&oris, car»

8 8 carcere includatur, etiamfi nulla, vel plena, vel femiplena probatio contra eum adfit. Sed hi tere e- runt, qui non didicerunt, omnern conclufionem, ex principio qaodam Legis deducendam, debere ita efte comparatam, ut nec plus, vel minus, in fe contineat, quam quod in ipfo hoc principio ponitur; in ucroque enirn hoc cafu conclufio vitiofa evadit, & in tantum principio repugnat, in quantum plus, vel minus in fe comple&itur. Jam autem cum clarius fit, quam ut prolixa egeac demonftratione, quod ex effato Legis in fupra commemorato Capite l:rao $. 3. Tit. de Pcen., quamvis ibi fupponatur fieri posfe, ut deli&i cujusdam accufatus, non autem ple na probatione convi&us, cuitodise carcerarise tradatur, tarnen non fequatur, ut etiam, absque ulla contra eum addu&a probatione femiplena, vel aliis circumftantiis, fulpicioncm fortiorem inducentibus, in vincula conjiciatur publica; non dubito plerosque fore, qui videant, quam parum pradidii in. 3. Cap, I. Tit. de Pcen. illorum inveniat opinio, qui contendunt Judicem pofle, falva lege, permittere, ut quilibet accufatus, mero rogatu A&oris, libertate fua ita privetur. Efi: proferfo hsec opinio eo magis erronea, quo certius concedatur, quod, fecundum Jura noftra criminalia, Arreftum haud sliter refpici poflit, ac confequens deli&i cujusdam perpetrati, quo nemo innocens gravetur. Aft vi deor mihi heic iterum audire objicientes, verum quidem efie, quod Arreftum fit confequens delitti;

9 H; inde tarnen non fequi,ut cuflodia ante non de» tineatur reus, quam plena probatio contra eum ad- (it. Refponfioniä loco autem heic obfervasfe juvabit, quod h^c obje&io mihi non iic oppolita; ncque enim eft, quod quis credit me illi-accedere fenteotisr, quafi fem per opus heic esfet probatione plena. Quod fufficiant etiam probationes femipiens, fufpiciones & circumftantiae coarguentes, ex fu. pra di Üs conftare arbitror.. IV. Hifee cbfervandis obfervatis, haud difficile di&u erit, utrum carcere includatur reus nec ne? Pofito enim, quod reus majoris cujusdam deli&i, ves proba tione plena, vel (emiplena, vel fama publica, pro» babilibus innixa rationibus, vel aliis coarguentibus prajfumrionibus & circumdantiis convi&us fit* auc etiam in ipfö ddi&o committendo deprehenlus fuerit, nullum, eft dubium, quin carceri tradi & posfic & debeac, argumento Legis in Cap. I,. 2.Tic. de Pcen. Dråpare och andre grofve mijsgjerningsmän fkola genafi gripas i hakte fattas och for Råtta Jläl- Ds. Et, quod reo, qui ejnsmodi criminis convi&us, vel fufpeäus merito habetur & ideo in cuftodiarn datur, cauticne prasftita, ante causfse exiturn libertas non fit reftituenda, re$e omnino docent ICci. Nam, ut delidhim, cognitioni Judicis lubje&um, ex fuppofico, ejusmodi ed, ut ad claslem referatur Ma- B jorum, 9

10 jorum, & confeqnenrer tale, ut malda redimi nequeat; ita quoque hese adpücationem admittit conftitutio Legis in proxime dido Capite & in fine 2. Ej må Borgen tagas, tå Saken går å lif eller kropp, tå man?/jed penningar ej bbta må. Si vero delidum commiftüm ejus litindolis, ut pro minori reputefur, caveat Judex, ne quis carceris prematur incommodis, quamvis, vel plena, vel femiplena prob^tione convidus fueric adcufatus, nifi Lex expresfe in adplicatione ad delidum, de quo quaeflio fub Judice, permiferit, ut cuflodiae tradatur publi ca?«et hinc eft, qnod viator, qui audor incendii Silvarum effe deprehendftur, cultodis maocipetur, nifi vel Fidejusforibus cavere valeat, vel damno fatisfaciendo fufficiat vid. Cap. XV. <$. j. Tit. de Jur. iedif. Sic quoque quilibet, qui peregrinis violentas infert manus, vel in illos contumeliofa verba congerit, prehendi & carcere inciudi debet: vid. Conftitut. Reg. d. ig Aug Et quod etiam, ad tenorem Conflicut. Regia? d. 5 Apr in cafibus ibi commemoratis, eadem fit lex, nullos dubito. Sed cum, ut Philofophiae rationalts dodo* res rede docent, a fpecie ad genus nulla valeat conclulio; a Conftitucione Legis de his cafibus fpecialibus regulam generalem conflituere non licet, quippe quae fandio haud aliter, ac exceptio, contiderari poteft, qua? hrmat reguiam generalem, (labilitam in fupra commemorato Cap. I. $. 2. Tit. de Pcen. Ob«

11 ir 5. V. Obfervamrus, ulterius progredior, quod (ecuritatis fpecies, quae cautio carceraria vocari foiet, etiam in cauvfis civilibus iocnm habeat. Principia enim Jurisprudcntiae noflrae Svecanse fatis fuperque oftendunt, quod hominis, fuga fufpesi, non modo bona in tnto collocentnr, fed ejus etiam perfona carcere condringatur, donec, vel fidejusforibus; aut pignoribus datis,- vel alio modo cautionem pra?ftiterir cfr. Execut. Starfg Cap- VIII. Tit* de Exfec. Et, quod in omnibus illis cafibus, ubi cui ve! fenrentiis duorum Judiciorom inferiorum, ve! etiam fenrentia Judicii Territorialis, aut majoris urbici in cautfis cambialibus & maritimis, vel denique Judicii Curialis Majoris in causfis, Illius immediatae Jurisd? tioni fubjeftis, res litigiofa adjudicata efl, ex arreflo civiii causfam dicat, qui evafic inferior» & ideo per viam adpellationis Judicium adire vult liiperius, Ejus implorarnrus auxilium, fi paupertate presfus nec Judicatum folvere, nec pro eo, vel pro damno & expenfis> in litern fa&is, vel denique pro fenietipfo cautionem prasfiare posfit, omni caret dubio;ita tarnen, ut juxta obfervandum, quod ad Judicatum folvendt m obftringi nequeat, ubi ejusdem Ibludone adpellatio interpofita plane inutilis redderetur. Vid* Cap. XXVI» , 4. Tit. de Judic. ir* cfr Cap. III. Tit. de Exiecut. & Cap, XXX.. 6. Tit. de Judic. B 2 Que-

12 Qnemadmodum etiam, fi debitor nihil habeat in bonis, unde credicori fatisfieri poffic, cuftodis mandari poteft, argum.. 2. Cap. 8- Tit» de Exfec. Impetrata aiitem Judieis, vel Exfecutoris venia debitorem Arrefto detinendi, AStoris e(t causfam fuam in foro competenti proceftu, vel fummario, vel oroinario, prout res exegerit, ftatim perfequi. vid. Cap. VIII.. 3. Tit» de Exfec. Et, fi in cuftodiam datas non habeat, quo fe fufientare poffic, illi tantum pecuniarum quotidie exhibeodum, quantum aliis captivis, vid. Cap. X. 1. de Exfec» Quanta vero peconiae famnia illis quotidie adfignari debeat, Litterae Reg. ad arcis Reg. Stockholmenfis Prastorem d. 17 Martii 1757 oftendunc.. VI. Verum, quamvis cautio fic dista carceraria e- tiam loctim habeat in cauffis civifibus, caveanc ta rnen iili, ad quos pertinet examinare, an renm cuftodiae mandare fas fit? ne, qni poffeffiones bono rum in Regno habent, arrefto graventur; quippe quos excipiendos nos edocet Cap. VIII.. 2. Tit. de Exfec. Sub ipfis comitiis nec iili, qui comitiorum jus habent, eufiodiae tradi debent, vid. Riks dags Ordn. 1723,. 24. Praeterea in negotiis publicis abfentes eo lsetantur iure, ut incommodis arrefli fubiici nequeant, vid. Exfcc. Stadga 1669,. 8«Et quod nemini integrum fit contra Conftitutionern

13 ' *3 nem Regiam d. 16 O&. 175a anhålla eller hyfåtta en EnrouUerings-karl utnr något Segelfårdigt [kepp fbr gåld och/kuld, extra omnem dubitationis aleam pofitum eft. Inde vero, quod debitor, habens bo na, creditori in lolutionem relinquenda, ab ejusmodi coa&ione carceraria, fecundum expreffam litteram Legis in Cap. VIII.. 2. immunis fit, concludere non licet, quafi cftet regula hoc in pun&o, ibl ftabilita, adeo generalis, ut nnllam admiccat exccptionem, prsebetur enim nobis exceptio in Conftitut. Reg. d. 19 Maji 1756 in adplicatione ad illos, qui chirographum, eo modo conceptum in fecuritatem mutui dederunt,nt poffidenti folntio prxftanda; nifi ille exftiterit cafus, cujus mentio fit in Deel. Reg. d. 22 Febr

14