t. K. JE C. BISSERTATIO ACADEMICA,.MOMENTA QUiEDÄM- AD ILLUSTRATIONEM VETERFS T PERTTNENTIA' EXHIBENS 'OUAM Confent. Ampl FAC. Phil. in Re ja ad Auram Acaiemia ' < > PRjESIDE *' SE* JOH ANN E BILMARK, IksTOiq ac PriiL. P.sacx. PROFk;k-;Okk Ordin. Publico examini modefle fi<lj''-?t EMMANUEL INDRENIUS Rofka - Wiburgenfis. Die XV December Anm MDCCLXXIII Loco borisqne ante meridiem conbvcéis. B 0 Afi ' ~~~ A Imy.^Cfi. JOHANNES CiiiUSTOPHORUS FRENCEkLL
EKKE- FRU-PASTORSKAN, D yg D ADLA Fru ANNA CATHARINA INDREN IA, Född JERPE, MIN HULDESTA MODER, JJndteligen bar den Unge efterlängtade dagen infallit, då 1 * jag offenteligen får betyga min ärkanfla och vördnndsfulla taxkfämbet, får den flora omförg och vårdnad, fom Mitt Huldefta Moder altid haft for min välfärd. At affkildra Min Huldefta Moders ömhet och oförtrutna bemödande til min befrämjande i framtiden, ar for mig få mycket välgångs mera omöjeligit, fom jng icke en gång i tankarna kan. fatta Eder flora ömhet for mig. Ty den omkoftnaden. fom Mm Huldefta Moder anvandt t>å mina ftudier, bar öfvergått långt Eder förmåga, hälft Min Huldefta Moder måfl kannas vid den helt allena, fedan Den AI/vife GUDen behagade genom den timmeliga döden bådankaua min i Ufstiden Huldnfte Fader. Uptng imedlertid Min Huldefta Moder detta mitt Acadeviiföa arbete, fom et litet vedermåle af min tackfamhet, bvarmed jag naft anonfkan aj all långvarig fåubet in til bleka ftoftet forblifver MIN HULDESTA MODERS ödmjuktydigfte Son EMMANUEL INDRENIUS.
PRAEFATIO. Öculos per theatrum hujus univerfi circumferentes, nihil omnino tam iirmum atque (labile deprehendimus, quod fuis mutationibus fubinde non (it obnoxium. Taceo quotidiana fere viciflitudinis phanomena, in tribus natura regnis obvia; certe ipfa, qua; admiramur, maxima ac potentiflima imperia non :uno gradu, fed pedetentim ad gloria; ac potentke culrnen tunt evecta. Fuit enim tempus, quo Grada' c ivitates inter fe admodum difcordes, angufta (ka vix tueri potuerunt pomoeria; qua vero deinceps fub unius Principis imperio unka majorem Aha partem fibi fubjecerunt. Fuit etiam tempus, quo popukis Romanns circa oppidi fui moenia quaii reptabat; fed qui poftmodum, voiventibus ita fatis, ad i-iud potentia faftigium acllcendit, ut ex Capitolio, tamquam e fpecula, celebriores totius fere orbis gentes fibi famulantes adfpiceret. Fuit quoque tempus, cujus memoria inde ab obfcura antiquitate non eft repetenda, qbo incola Imperii Rofflci ultra litcera maris Baltici parum fuerunt noti, lua fe virtute vel involventes, vel beila cum fsnitinks tantummodo populis gerentes. Sed has caliginis nebuias & hane barbariei notam, Majoribus noftris adketam, fekeker abfterflt immortalis Memoria: Heros, Aua;u(tiflimu.s Ros- < k- A 2 iorism
4 forumlrreperator PETRUSI, qui fubditis furs amplilltmnni gloria & potemia campum aperuit: Cujus fub modera- 'niine RolTi dkkcerunt,, quod impigra virtuti invia nuila (it via. Dkkcerunt quoque catera per Europam genres, in.oriental! ejusdem parte Nationera quandam- caput extokere, Jacertos a-lacriter movere, reliqois populis prudencia ac fortitudine nihil in pofterum cefluram, Quod Stator hic fekckans Roflkaknchoavk, id perfecrt & ad fummum cu'nien- perduxk Angufllflima omnium Rosforum Imperatrix CATHARINA 11, Qux (exus fui conflantiara longe fiupergrefla, non iolum optimas tufif l.<?~ ges,.'felen-das p-romo-vety St feliekatém--ioterriam omriå itudiö auget; verum etiam partim Europam paccavky parti-m Ipfa, bello lacefflta a Mubammedanis, emifit viiflrices (uas aquilas ad eos coårcendos, ipfosque terra & fa-miy id quod prodigium m-ukis vifunv eft,. adeo felfc.,cker debekävk,. : ut Turearum res inde. a condito ipfoinm imperio nunquam in anguftiori magis loeo fuerint pöfita. Immo Auguftauna fub Augufta noftra- Pallad E.oflvs. illuxk feculum;. adeo ut om nes, qui fceptro- hu» us. Monarcha parent, in eo eonveniant, tit vel heroicis factis, vel ii tterarum cultura, vel induftria & opera. gra>tiam Ipflus- fibi dernereri operofe dafcupkmt. Quamob* fem,, ut alia reticeamus, värkt in Imperio Roflico- quotannis fere eduntur fcripta, qua ad iiiuftrationem Hiftö". ria Patri-a apprime conducunt; parumque abeft,. qui-a antiquitates P.ofllca ultra naukorum fpem & opinionens in nierkiiana iuce jam fint conflkuta.. Tantorum Viro>. mm vekigi-a e longinquo- fequi ipfe conflkui,, felicen* me praclicaturus, fl hocce obiervationum Hiftoricaruni fpecilegro - v-el fynybo-lam quandam ad pleniorero veteris. Hiftoria Roffiea cognitionem ccnferre queam. Quic-.quid fit, ka ego meeum conflkui: Quod pius eft Patriä rata referre labor.. i
5 i i. Quurn Imperium Roflicum flt Afia, vera II!i geritinni vaginar, conterminnrn & portionera hujus orbis partis fuo comprchendat ambittt, idemque adeo late pa<teat, ut lilas tere contingat terras, in qtkbus ftatores generk noftn port diluvium eonfedifle putantur; du bitan vix poteft, quin Patria noftra inter eas Europa regiones- fit referenda, qua inter primas (kos natrta fuit incolas-, Confirmatur noftra opinio exinde, quod Scriptores Scandicr tantum non omnes contendant, borealea bofce"orbis tractus, fl antiqukatem incolarum confldere* mus, nulk fere Europa parti vetuflate cedere; quod fi.verum pon-amus, necefle ert, ut his tamen pr lus fuos incolas acceperit Roflia. Quotquot enim allätarn modo fententiara probant, in eo convenkmt, primos- regionuni Septemtrionalinm habitatores per flumina & lacus Rosfia ad plågarn Anrtoam pervenifle r#). Quam ob rem quum bujus demigrationis focii in ifthoc itinere Jkrora perquam amaena & opimis pafcuis luxuriantia, filvas gregibus ferarum ad vkftum & amictum neceflarrarum plenas, fluvios etiam exquifkiltimorum pifcium genenbus abundantes, nee non clima kinitati eorum conveniens paflim experirentur, neficio fåne, qikd demtira Argonautas hos permoveret, ut hac loca prapropere nimis relinquerent, & ad montes Ripha-:os boreales e veftigio feie conferrent. Quo autem tempore prima ira imperium Roflicum fakta fint immigrationes, li-quido difcerni non poteft.. Sum enim nonnulli (b), qui exisimant,ftadra poft diluvium expedkiones tales fuifle fo fceptas-, atque pro comoerto hab en*, Majores nortros, vetetes Mofebos, a MFSECH Japheti fili-o & Noachi nepote '{c), quem LXX interpretes & Verflo vnlgata aj> jpeliam MOSQCII >. fuifle ortos, qui quum ex Årmenia A 3. cccideur...
6 occidentem verfus fecefliflet 4,- colonias hinc m vicinas Europa partes deduxit. Fateor omnino, fl conveni.en-.tia qualiscunque nominum adfinitatem & nexum rerum femper proderet, quod ifthac hypothefis iua non careret verifimilitudine: quum vero illa nihil fere probet, opinionem allätarn magis ingeniofam, quam veram ede exiftimamus. Atque hoc vel inde conftat, quod Rex DAVIDES conqueratur, fe hofpitem efle in Mefech, & coadtum efle habitare in tentoriis Kedar, Pfialm. CXX:.5. Quis autem diceret, vel Regem hunc pervenifle, yel Ifraeikas ifta tempeftate per Rofliam fuifle difperfos. Mifla igitur hac conjeclura, obiervamus, quod A- fiatica Natio, Mofchorum nomine infignita, tempore Perfarum Regis DARII HYSTASPIS, firmas in Europa fedes nondum obtinuerit, fiquidem huic Regi, cujus imperium, per Europam non extendebatur, tributa (blverir (d). Qaid? Quod doceant Annales, ipfbs tunc habitaffe ad radices montium, qui ab illis Montes Mofcbiä nuncupati (unt {e). Hac vero tempeftate pars quadam Scytharum Nomadum, quos perfequebatur DARIUS, in Europam CcCa contulit, atque in Praflia provinciis com-.morata fuit (/). An vero Mofchi etiam Scythis his Nomadibus tunc mixti fuerint, de eo altum eft apud Hiftoricos fllentiura. Ex modo allatis concludimus, quod locorum oportunitas & fertiiitas primos popuios, in Europam migrantes, invitaverit, ut in Roflia primum coniederent, qui vero deinceps variis jaélati cafibus, propius ad feptemtrionalem orbis cardinem CeCe recipientcs., penates fuos ibidem conftituerunt. (a) Probabile admodum eft, Rofliam okm pluribus abnndafle paiudibus, qua iter non incommodum populis migraturis prabuerunt, vid. STRAHLENBERGINordiind Öft-Tbeil von Europa föe, p. 170. Utebancur auterp tunc
7 tunc pracipue vitilibus navigiis, corio circumfuris, quare etiam MAURICIUS de Sclavis loquens, l/.n U, inquit, ng) fixcr-n.? poslmtr: habent autem & navigia vel afcos ex corio confeckos. Vid. Du CANGE in voce A- fens. Popuii boreales etiamnum vocant tales cymbas Kamzadali Baduri Vid. STRAHLENBERGI libr.' at J>. ioo. (b) Vid BOCHARTI Pbalee If Canaan, nec non C. SCHOETTGENII Dijert. de origine Mofcborum. (c) Genefl X:2. {d) Vid'. HPfi.RO DO 77 Hiftor. Libr. 111. p. m. 94. {e) Vid. STRABONIS Geograpk Libr. X. p. m. 792. (/) Vid. DALINI Hijior. Svec. Tom. I. p. m. 31..IE Quamvis autem Mflcbovitce genus fuum a MESECH, in Sacris Litteris memorato, forte non repetant; attamen non repugnabimus, fl quis originem Mofehovitarum a Mofchis, ad radices montium Armenia olim habitantibus, ihd qui deinceps folum vertere coacti fuerunt, deducere fategerk. Enimvero horum pofleri in Europam ferius fefe contulifle videntur Nam Scriptores, qui faculo I vixerunt, & diverfas mundi nationes recenfuerunt, inter Afia popuios enumerant Mofchos. I- ta enim Plinius: Per convalles autem froximi Armenice funt Mofcheni {a). Et nonnuliis" interjeclis: Mojcborum träffus ad Iberum amnem in Cyrum defluentem (.b). Haic poilicem premit POMPONIUSMELA, Plinio aqualis: Lidem montes alicubi Taurici, Mofchiä, Ama&oniä, Cafpii, Cordxii, Caucafii, ut aliis aliisque oppofiti geniibus, ita aliis aliisque diffi nominibus (c). Poftmodum autem in Europam penates fiuos (enfim (enflmque transtulerunt, & faltem ante faculum V in hac orbis noftra parte fixas habuerunt fedes." Etenim SIDONIUS" apollinaris,' fsculi. quinti feriptor, popuios enumerans, qui in exercä-» tu
8 ta Tmperatoris VALENTINIANI II fkernnc, Mofchorum quoque mentionem facit, ipfosque knkimos ponit iilis populis, qui tunc temporis m Europa fe dem fuam fixerant, &c m Pannorna, Moefia, Dacia & juxta Pdiv um Euxinum, übi hodie Tattarn minor eft, habkarunt (d). Qikcquid fit, non tamen in eam opinjoners nos induci patimur, ut Hatuaraus Rofuam ap.te lårcuium. IV &c V fiiilte incolis deftitutam; quiri potius, quurat admodum probabke fit, Septemtrionalem RoiTias parteni' ferius, quam meridionalcm fuiffe habitatam, 8c Annales Hyperborei doceanc, quod GTJJINUS It fikurn ikum SIGURLAMUM, data dok in matrlmonkmi fika GYL- FONIS HEIDE nuncupata, F.egcm Gardariciae conftituerit, cujus filius ac nepocfcs avitum diu tenuerunt imperium; concludexe par eft, merkiionales Rckkr terrasi faltem proxime ante Nativitatem Chrifli, cukas flkdk, quamvis gens hare ifta tempeftate vel Romanis Scriptoribus ignota fuerit, vel alio forte nomine feipfam tunc diftinxerit. Quocirca non erit reticendum, quod Henricus BRENNERUS trådar, hodiemos Mofchdvitas efte adventitiam gentem Slavonlcam, quae fo.ei.tk> fe-re feptimo poft Nativitatem Chrifti in illas torras, übi nunc dominatur, transnkgravk, atque veteres incolas pa^latlm kub jugum mikt (c). Provocat quidem ad ipfbrum. Roflorum teftiraonium, qui in Chronologki tua illud fateri perhibentu-r, led an haec ipfa (efe rect-e habeanf, alii difpiciänt. (b) Vid.' (a) Vid. Hiftor. Natural. Libr. Fl. Gap. 9. JJlr. modo cit. VI. Cap. 10. (c) Defcriptio orbis Libr. T. 19. 92. Edit. Gronov.. (d) In Panegyvico Majerani Car- Kiine F: 478 feqq. (e) In Notis ad Jeriem Principum Ibe^ ria Georgiapoji Moyjen Armenum p. %$. % nr.
9. 111, Nomen Mofchovkarum ceu vel ineptum, vel ni-,'mis recens, faltem ut fe parum dignum, acifpernantur po-.pulares mei, qui fe potius Rotlös vel Rullos nuncupari volunt; de cujus appellationis tam antiqukate, quam origine multa difputare folent Pa!a*ophili. Sunt enim plerique, qui exiftimant, nomen Roflorum ante faxulum IX Europads gentibus parum notum fuifle, rationem fux opinionis ex Annalibus Bertinianis petentes, übi in pradentem rem hxc leguntur: Mijfit THEQPHIIAJS Imperator cum eis quosdam, qui fe $f gentem fuatu Rbos vocari dicebant, quos Rex illorum, Cbacanns vocabulo, ad fe a- viicitice, Jtcut adferebant, direxerat&c. Ifc. (a). Enimveto quamvis ex ifthoc loco fequatur, gentem Rofticam ifta tempeftate populis ad occidentem Europa; plågarn habitantibus parum cognkam fuifle, quod inde accidit, quia rariora tunc inter diverfas nationes fuerint coramercia; hinc tamen nequaquam conhci poteft, gentem Roflicam hoc demum xvo fuas primum occupafle fedes. Ex annalibus enim Roflorum iisdemque fatis integris conftat, Pvofllam circa medium faiculi IX imperium perquam amplum conftituifle, quurn RURECUS tunc e VVaregia in Rofliam evocatus fuerit. Nec ab his diflentiunt monumenta Scandica, qux docent, Majores noftros ante fxculum modo memoratum, in Finlandiam irruptiones fecifle, ad quas coercendas Svecorum Reges exercitus fuos ad öras hafce orientales iterum iterumtjue deduxerunt (b). Fit'quidem in annalibus Gothicis mentio Rikdandia; & Regis Rifalandia;, föd nec hac momenta funt teculo IX antiquiora (c). Adde, quod Hiftorici Svio-Gothici per Rifalandiam non inteiligant bodiernam Rofliam, led potius aliam quandam Septemtrionis terram. Interim tamen coiligi pofle videtur, '" " B Rifaian-
10 Rikkandiam a Gardaricia, id eft, boreali Roflta? parte baud procul remotam fuifle, quum Principes vicini foae dera connubialia inter fe ifto a:vo potkkmum iniverinf. Clara funt verba Orig. Ifland. Landsnenvar: Tborgil bet Jon 'Ibeira, han atti Ebinu Dottitr Buriflafs Kommgn. or Gerdum av.fl ann o c Ingiabiargar Syftur Dagfligs Rifa Kottungz, id eft Thorgillus-, qui eorum filius erat, uxorem habnit filiam Regis BURfSLAVII Gardaricienfis & Ingiabiargar, qiaar.voror DAGSTIGI Riforum Regis e- rat (d). Alii autem Roflorum nomen a'tatem duorum farculorum vix excedere putant {e), quorum vero opinio valediflimis refutari poteft argumentis. Hare de anriqukate nominis Roflorum diifta fufficiant, quorum origo altius erk repetenda, fl ingeniofis quorumdam fentemiis erit adfurgendum. Sunt enim Eruditi, qui adferere non dubitant, Roflbs & genus & nomen fuum repetere a Ruffo, Japheti filio, quem alii ordine quartum, alii ocftavum dicunt, cujus etiam res geftas prolixe fatis exponunt, quamvis nec harum, nec nominis i* ftius ullum in Sacris Pandeclis reperiatur veftigium (f). Forte, fi in re feria hariolari liceat, fratres MAGOGUS & RU: SUS focietatem commigrationis inter fe inieruntj at dum ille in Scandinaviam usque penetravit, hic RoA fiam fibi fedem elegit. Alii facro etiam errore abrepti originem Ruflbrum arceflunt aroch, qui inter filios Benjamini in Sacro Codice memoratur (g). Alii adhuc per vocabulum y>'n"\ quod occurrit apud Prophetam E- ZECHIELEM Cap. XXXVIII: 2. 3. XXXIX: 1. defignari credunt Principem quendam Majorum noflrorum, ipfosque ab eo appellationem efle fortitos (b), fed quam conjecduram quoque nos Elis, quibus volupe & otium fuerit, defendendam relinquimus. Miflis igitur derivationibus Hebraicis, majori cum probabilitatis fpecie adfierunt alii, Roffos ita nuncupatos fuifle a Gothico vocabulo
11 bulo Rofs equo, quod equitatu imprimis valerent inco- Ix hujus terrx (/), & in vetuftis Annalibus perquam celebrentur ob equitandi peritiam (ft). Nec quempiam morari debet, quod radicem nominis in lingva Gothica quxrant; quum fatis fuperque conftet, Scytbiam Magnam non folum Scandinaviam, led Rofliam quoque luo ambitu fuifle complexam. Ceteris autem multo ingeniofior nobis femper vila eft eorum opinio, qui originem ac nomen Roflorum derivant a Fennico Ruotzi {/), quo Svethia & prarcipue ora maritima, hodie Rojlagen dicta, indigkatur. Cauflam etymologia* hane adferunt: fcilicet quum RURECUS in Rofliam proficifceretur, multos Svecos fecum duxic comites, qui nomen jk genus fuum in peregrino folo oblitterari hinc agre ferentes, inde vero invidiam incolarum declinaturi,. non Svecicam appellationem, fed alteram potius Fennicam retinuerunt, qua: fucceffu temporis univerfis civibus fafta eft communis. Enimvero non eft diffimu- -I'andum, quod non pauca fint raomenta, quar robur hu» fus fententia: infringere videntur. Primo enim ora Sve~ thiar.orientalis antjqukus diffta fuit SIALAND, & fequenti demum tempore Roflagia, qute appellatio longe poft Rureci in.gardariciam adventum invaluit {ta). Deinde antiquum Roflorum Chronicon, quod Povir.sx Vkf.mia- "nich nominatur, dkerte perhibet, Nationem illam, qux Rurecum ex Waregia evocavit, dictam fuifle Rims (n); manifefto indicio, nomen Roflorum artatem hujus Principis antevertere. Nos igitur, milkis aliorum de origkie vpcis Roflorum fententks, quas fingulas examinare inftituti ratio non permktit, potius exiftimamus Roflbs i- ta dieftos fuifle non tam a fluvio Wolga, quipne qui ab antiquis Geographis non Rbos. fed imprimis Rba nuncupatus fuit, quam potius a fluvio Rufa (o) vel llufa, qui iii lacum limen iefe exonerat, & cujus Ikcoribus'in- * ;, "Be fediile
12 fedifte videntur primi Rofliar incolas. Vel fi cui minus iftharc etiam arrideat fententia, nomen memoratum haud inepte clerivari poteft a Slavonico Ros vel Rus, quod difiufum & difleminatum denotat, quam etymologiam, ceu omnium convenientiflimam, judicant IJERBERSTEL MUS (/») & BAKERUS {fij\; nam procui dubio hare äppeilatio optime exprimit diverfas veterum Roflorum fedes. Denique ob adfinkatem nominum erunt quoque nonnulla de Roxolanis monenda. Plerique autem Scriptores exiftimant Roxolanos fuifle nationem ex Roflis & Älanis compofuam, quippe quod ipfum nomen haud obfeure innnuare viaetur. Enimvero nifi admodum fallimur, terminatio vocis hujus eft tantummodo Fennica, & quemadmodumfenni Svecum Ruotzalainen, ac Germanum Saxalainen, ita etiam Roflum Rofjalainen appellarunt; uncle exteri Scriptores Roxolanos confecerunt. (a) Vid. Du Cbéfne Rerum Franc. Script. Tom. 111. p. 195. (b) Vid. STURLONIDIS Heims Kringla T. 1. {c) Samfonas Fagres Hiftor. Cap. XX. & Diflert. GJOE- DINGI de prifca gente Fenedica p. 47. (J) Cfr. TOR- FMI Series Regum Dan. p. 369. (e) Vid. STRAHLEN- BERGI Libr. cit. p. 1 69. & DALINI Hiftcr. Svec. T. I. p. m. 42. not. m. (f) Vid. Abulgafi-Bayadur Chans Hifloire Genealogiqiie des Tatars Libr. 2. p. 23. & HERBÉLOT Bibliotbeque Orientale p. 722. (g) GeneJ. XLFI: 21. (b\ Vid. Chrifl. SCHOEITGENItDiffert. de Rutbenomm o- rigimbus p. 1. (i) Vid. GJOEDINGII Diflert. & pag. eit. (/t 1) Vid. Cbron. Rbythmicuni Svecanum p. 60 f 6x. (1) Vid WIE.SBfiL_.GREN de origine \fif nomine Gentisßvs-. forum Differt. p. 14. - - 17. («) Vid. L. SEPELII Disfcrt. de Rrflagia p. 4. («) Vid. J. HELSING11 Differt, de Origimbus prifca gentis IVaregorum p. 57. (o) Ruja Lingua Roflica fignificat Urrentem^cjjxx Grarcis g»s dicitur Vid.
13 Vid. STRAHEENBERGILibr. ät. p. 190. (p ) Ejusd. Commentar. Rerum Mufcbovit. p. x. (q) Vid. Att or. PetropQ- Ht. Tom. I.. IV. Circa originem gentis Roflkas non minor occnrri^ opinionum difparitas, quam modo obfervavimus circa natales nominis; cujus quidem diverfitatis inde petendani efle rationem nos exiftimamus, quod multorum populorum irruptionibus ac bellis olim obnoxii fuerint Majores noftri. Imprimis Tattari fub Duce eorum BATHO, qui terror Europa cognominatus fuit {a)y tantam ferum o- mnium converfionem per Rofliam produxerunt, ut i-' pfa flbi valde diflimkis deinceps facila fuerit. Tentabimus nihilominus quousque in hac indagine progcedi Quurn igitur omnium fere gentium incunaula in Afia fint quarrenda, atque ibi oportune invenia* Eoflimus. mus gentem, Rbos nuncupatam, ad radices montis Tanri fedes fuas quondam habentem, eandemque generis Scythici, ceu docent Scriptores Byzantini (b)', probabile admodum eft, quod ex hoc populo colonix in Europam fieie contulerint, atque avitum nomen in peregrino folo"retinuerint; quorum tamen populorum nonnulii antiquum nomen Roflorum in R.oxolanorum mutafle videnturi Interjeélo deinceps tempore alia Seytharum natio, Sarrnatx, in Rofliam penetrarunt, atque cum veteribus inco-r lis in unum. coaiuerunt populum; ex quibus populi ad orientalem Europa; partem habitäntes in univerfum diåfi funt Sarmatar. Fatetur enim Strabo, quod - Tt?c ph vnrsf ib ivfyi»n ngt Äsfjn tf&l ivftf. *a T»»«'a*yac,, TwscQo^Jug Peyov Hj^' 2av?uaTzi( c. >m~ihcu'.i_ id eft eos,* qui fupr.a Euxinum Se Iftrum & Adriam habkarnnt, Hyperboreos Se Sauromatas appellaverint veteres (c). Cui accedit quod ficut veteres Rofli a Scriptoribus Scadinayicis mull B 3 tum
14 tttrrt* celebra Atik propterkperitiam equitandi; ita. propte-c eandem dexterkatem Sarmatici populi laudantur tam a Grarcis Scriptoribus, qui ipfos '' arwor-^ovxt; (k) cognominarunt, quam a Römanis^ Auétoribus (e). lizec, qua; modo^allata funt, concernunt remotam Roflorum origi- Äem? Il ailtem propiorem quis quarrat, dicendum omnifio eft, Sclavos fuifle eorum progenitores, qua; fententh a modo nominatis opinionibus parum difcrepat. Couyeniunt enim plerique Hiftorici in eo, quod Sarmata; & Slavi ejusdem fint profapkx (/), & quod nomen Slavo* tum (g) receritius fantumniodo flt (b). Confirmatup aktern hare örigo inde, tum quod Rofli ipfi fateanfur f& artos efle ex; Slavis, (/), tum quod Slavonica lingua, utantup ceu omnibus riotum eft. Nec duplex hoc argumentum- convellunt dua; alia; a CONSTANTINO POR- PHYROGENEIA defumtce rationes, dum primo adfirmat, quod SkAuSc. 'c. is-annätcti ififim />»?, id eft Sclavi focderad Roflorum, 'deinde adfert etiam qurcdam locorurrf homina, qux, aliter' Slavi, akter Rutheni eflerunt (b)fi Quod enim ad utrasque bas attinet, plures diverke fuej runt Slavorum Nationes, generali hoc nomine comprehenfar, qua; fpeciales habuerunt tam appellationes, quam 1 äialectos. ]' {a) Vid. M. Z. BOXHORN/I Hiflor. Univerfal. p. tn. 778. ( ) Sic ZONARAS XFI. 5. to éé. fs>@s pitr i-ao^ikov ev, TwvAirigfii t-v Tctvpjv és._o._ cum quo plane confentiunt tam ffijoh. TZETZES Cbiliad. XI. Hiftor. gfe, quam CEDRENUS Tom. 11. p. 551. {c) Vid. E- pisdem Geograpb. Libr. 11. p. 586. {d) Confr. HERO- DOTI Libr. IF. Cap. XLFI. (e) Vid. OFIDII Trifl. Libr. K% Eleg. Fil. v. 13. feqq. (f) Sic CROMERUS in Hiftor. Libr. I. Cap. 9. &* 13 luculenter oftendit, Venedos, Slav.os, &; Sarmatas unam eandemque gentem o- liih "»
15 lim conftituifle, atque SCHUR7ZFLEISCHIUS in dit- (ert. de Rebus Slavicis p 3. monet, quod GREGORIUS A- BULPTIARAGIUS Slaviam & Sarmatiam conjungat, im* de porro concludit, illa Alaniam, Rofliam & Bnlgnriarrt comprehendi. (g) Aucftor Libri, qui infcribitur Lettres Mufcbovites, Slavos ita didtos vult, quafi mancipia, Go< thice Slafvar, iplosque a fervis Scytharum ortos faicfe perhibetj led cujus virulenta opinio a veritate Hiftorica eft longe remota. Potius ita didfi funt å Siavå, quod gloriam fignificat. Eft quidem lingva Slavonica perquam diverfa ab idiomate Scyfbico, quod tamen temporum & imperiorum viciflitudinibus, nec non commerciis erit tribuendum. De cartero obfervo, quod Sarmatarum Lingva inde ab HERODOTI artate fuerit a Scythica diverfa, quamobrem Hiftoricus hic profitetur, Sar» matas Scythice _ro\cn^at \d eft cörrupte ioqui. {b) PRO-. COPIUS primus omnium cenfetur, qui in Hiftoria Gotbica nomen Slavonicum adhibuit, ante quod arvum populi hi vulgo dicebantur PFenedi & Winidi atque a Fennis etiamnum Wanalaiwn _(/'). Vid. HERBERSTEINIt Libr. ät p. 1. {k) Vid, Ejusdem Lihr. de adminiftrando imperio Cap, IX. " v. A nobis modo ohfervatum fuit, quod plerique Hiflorici originem Mavornm, adeoque etiam /tbflotum, repetant a Venedis, quod antiquiflimum fuit korum populorum nomen. Nec tamen in eo acquiefcunt, quod jfthanc opinionem idoneis comprobaverint argumends, fed longius progrediuntur, & originem etiam Venedorum indagare fatagunt. Quum igitur in veterum Hkto~! ricorum fcriptis mentio flat Vehetarum,- Hennetarura atque Ennetarum, inrer qua; nomina & Venedorum appellacionem paitcarum tantummodo litterarum diffe-: rentia
16 rentia-intercedit, hinc Pajarophili quidam colligtmt, Venedorum Nationem a prifcis Venetis feu Ennetis ortam efle, cujus deinceps natales ab ipfis Medis repetunt. Ec profecfto non defunt Audorum fuflkagia, quar ifthanq opinionem corroborare videntur. Sic PLINIUS diferte adferit, Sarmatas Medorum efle fobolem {a)\ qua in re non quidem album calculum, attamen excufationem meretur, quod hoc ipfum a DIODORO SICULO mutuatus fuifle videafur, cujus hare occurrunt verba in Latinum fermonem translata: A. Reglbus illis, Scytharum, cum alia, tum dua maxima colonia ex gentibus hello fubaffis dedutta fimtj quarum altera ab Afjyriis in agntm Paphlagonia o Ponto interjeclum translata, altera. ex Media ad Tanaim coilocata fuit, cujus populi Sauromata nominantur (b). Quo quidem loco fententia a nobis yindicata.de Sarmatis, genus fiuum a Scythis repetentibus, non cpnveilitur, quurn DIODORUS ipfe hand obfcure innuat, majorem hujus colonia; partem ex Scythis fuifle compofitam, quibus intermixti fuerunt Medi.' Ex diverlb capite alii originem Venedorum ex Medis jepetunt, fcilicet Sarmatas, Venedos, atque Ennetos Paphlagonicos ejusdem plane efle ftirpis contendunt. Ennetos autem Mr,sM tiva. <5e cr<jia_r ataoihutr Xiyw, hoc eft fe Medorum quoque colonos '. dicere, teftatur ipfe HE- RODOTUS {c). Enimvero quamvis concederemus, Venedos atque Ennetos aliquando baud procul fuifle rer. niotos; argre tamen admittitur, Venedos a Medis longa cognationis. ferie dekcendere. Nam prim» lingva borum populorum toto ccelo eft diverfa, quurn Medi Perlica, Venedi autem Slavonica utantur. Sed fl Me-i dos & Ma;otos, hoc eft, Paludis Marotidis accolas quis eosdem efle putet, tunc certe, nobis arbitris, nihil obftare videtur, quominus Venedi agnofcant Medos fui generis ftatores. Dejnde PLINIUS defcribens migrationes
17 tiones Hennetorum in Europam, luculenter indicat, I- pfbs in Italiam fefe contulille, atque in littoribus raaris Adriatiei confedifle (d). Nulla aiuem in antiquis monumentis comparent indicia, ex quibus cognationem Venetarum Italix & noftrorum Venedorum tuto colligere liceret. (a) Vid. Hiftor. Natural. Libr. Fl. C. 7. (b) Vid. Bibliotbec. Hiftor. Libr. 11. p. 111, 123. (c) Vid. in Terpficb. Libr. Pfi p. 292. (k) Vid. Hijlor. Nat. Libr. Fl. C. 1. VI. In vetuftis Roflorum Annalibus fepius mentio fit gentis cujusdam, ab aliis Tfcbiudi, ab aliis rnrfus Ezttdes nominatse; de qua conftat, quod olim, valde floruerit & quod pars ejusdem cum vicloribus Slavis in unam coaluerit nationem, pars autem alla ad boreaies Roflice regiones fefe contulerit, ibidemque penates fuos conftilluérif. Nec minus certum eft, quod hujus nepotes ac pofteri maternam obliti fint lingvam, & quicquid etjamnum de Majoribus fuis perhibeant, obfcura admo» dum traditione nitatur. Quocirca a Viris Eruditiflimis pridem quaefitum fuit, quinam hi fint Roflia; poouli & cujus originis, qui Tfcbiudi nuncupantur? Ipfum nomen ftatim, ut nobis videtur, inflnuat, ipfos fuifle Scytbas, flquidem inter Tfchiudos & Scytbas exigua fit foni diflerentia. Confirmatur hare opirko exinde, quod in antecedentibus oftenderimus, Roflorum aborigines fuik fe Scythas, Cui adhuc accedit, quod Tattari appellitent popuios Scythicos, cis montern Imaura habitäntes, Ma- Tfebiudi,atque gentes quasvis more Scytharum Nomadum vivente-s,flfcbiudi (a). Quicl? Quod Scytbia Magna ctjam Rofliam fuo ambitu fuerit complexa, ex STUR-.LONIDE {b) fatis fuperque colligi poflit, Nec mirum C cut-
18 cuiquam obveniet, quod lingvx Scythicx in' hodierncj Roffirum fermone pauca fuperlint vocabula, fiquidem u-? ti Skivi Scythis prarva!uerunt,ita horum iingva in diaiedtum Slavicam fucceflu temporis fuit emollita. A-ii rurfus Tfcbiur dos Fennicx originis fuifle arbicrantur (r). Enimvero cum genius lingvx Fennicx non duas confonantes inkiales voeum, nedum pkires, ferat, profecto nomen Tfcbiudi non eft Fennicum. Denique quod Tfcbiudi, dum irrumpentes Slavorum cohorces nova fibi hofpitia nimis acriter extorquerent, verfus borealem plågarn fefe contulerint, exinde maa nifeftum eke opinamur, quod lacuspeipus etiamnumanoftratibus TJcbudfkoi - Ofero, & lingva Efthonica TJcbudfkoififi/lafik appelletur (d). ( a ) Vid. STRAHLENBERGILibr. ät.p. 38-40. (l) VULHeims Kringla Tom.l.p. 2. Quid? Quod Rofli vocent partem urbism-kcux Kitai. quafi diceresscytharum urbem. Vid MULLERS SamlungßujPfcher Gefch.Fol. %.fart.(.. (r) Vid. MULLERS SamiyiomA.p. 10. (d) Vid. MULLER Loc. nuper ät. " VII. Quam certum eft, quod veteres Rofli, motibus civiltbus nkvks exagitati,ad Waregos quosdam miferint impetraferosprincipem,qui adflidfaseorumresreftitueret, fiquidem in eo omnes confentiant Roflorum Annales ; tam e contrario incertum mukis videtur, ex quapotiflimum terra RU- RECUScum kks fivefratribus fivefociishuc advenerit. Scilicet exiftimant nonnulli, nomen Waregorum nan fuifle proprium aut gentilitium, fed appellativum, quo promifcuedefignabantur populi, tn mari Bakico piraticam, qux barbaris hifce temporibus honeftum fatis putabatur vitx genus,exercentes (a). Abfit autem,utcredamus,taivam fuifleveterum Roflorum fimplicitatem, ot fibi prxpoftere perf/aferint, quemvis»avarchum tranqtkkitati public* reftituendx kuffea-u-
19 --fecvarum. Prarterea docent Annales noftri, quod ex com r mun i decreto &audorkate impi imisllluftris internovogardenfes civis, GOSTOMISSEL dicfti, permotißofli legutos fuos ad IVaregos milerinf. Enimvero ii quiiibet indifcrimi- natim Princeps, piratieam exercens, Waregus tunc nuncupatus fuerit, quom.odo, quxfo, Majores ad tales mittere po* "tuerunt, qui caftra nautica in eodem loco diutius rioij habuerunt, quam fpes prxdx colligendx ipfos detinerec Ukerius vero adhuc quidam progrediuntur, éxiftinvantes, omnes fere popuios, ad Borealem Europa; parter "habitäntes, Waregos falutatos fui lie, quo generad no.mir ne fpeciatim comprehendebantur Gothi, Angli, Sveci, Nbrmanni & Rofli (b). Quocirca contendunt, Psincipem RURECUM Fuifle evocatum ex vicina Borufliaj quam ifta tempeftate incoluerunt Rofli, ejusdem cum Novogardenfibus profa.kx; id quod probare nkuntur partim ex nominibus Idolorum, quar utraque gens quondam coluit, partim ex more fefe abfuendi utrinque rece- Enimvero quum GOSTOMISSEL Novogardenfins perfvaferit, ut träns mare PFargetfkci vel PFarctjfikofi- Eto. More ab illis didum, & quo nomine mare Bakicum etjamnum denotant Rofli, mitterent ad arceflendum defideratum Principen") ; fatis apparet, ipfnm non intellexicfe finitimam Borufliam, nullo intermedio mari a Roflia diftindiam. Prarterea quod Rofli etjam Waregorum nomine quondam fuerint comprekenk, idoneo nullo,:ut nos opinamur, probari poteft argumento. Denique addendum, quod nomina Idolorum a Veteribus Roflis cultorum, non iolum Boruflis, fed Fennis quoque fuifle communia, vix.quernpiam fiigere poflit ; hos tamen ejusdem cum Roflis efle originis,aiéno facke dixerit. Nos igitur, miflis:"aliori:m opinionibus, exiftimamus per Waregiam indigitar: S-vethia-m, quod adknkas vocum Waregie & Sverige primuni indicat, Fennis -confonantem
20 tern initialem duplam non ferentibus. Id quoque coni» probat fitus Svethlx ultra mare Waregicum fen Bakicum refpecku Roflia; pc-fuar. Immo Rureeus farpe nonknatus fuifle videtur ERICUS, Svedda; Regis RAGNARII LOD- BROICII&THORkF filiusmaximus nam; cum quo amicitia inter vicinas gentes ita fuit redintegrata, ut Principes Rosfici cum Waregicis fcedera tam connubiaka quam Politica farpius deinceps iniverint. Quid? Quod quurn Rosfia circa inkium fere fuperioris farculi internis iterum calamkatibus graviflime adfligeretur, alius civis Novogardenfls, CYPRIANU3 Arehimandrita, in medium confu- Juerit, tit more majorum Legatos in Svetkiam mktercnf, qui aliuta Rurecum, Principem CAROLUM PHILIPFUM, Regis GUSTAVI ADOLPHI fratrem, Magnum Ducem fibi expeterent (<k), quod etiam faelum, quamvis negotium fucceflu optato caruerit. Sed heie filium obkervattonum noitrarum abrumpere cogimur. (a) Vid. MULLERS Libr. ät. Tom. I. p. 4. (/,) Vid. LOMONOSSOfiV Hiflolre de la Rulfe Tom. I. p. ni, 7 i. (c) Vid. JVIDEKINDI Hiftor. belli Svec_ Mofcbsv. Libr. VIII. p. m. 403. S. D. G.