Docr. PETRO N1C0LA0 CHRIST IERNIN, UPS^i" " ^ Apud JOH. EDMAN, Dieect. et Reg. Acad. Typogr. OPEI1 ATiONIBUS A NI M M HUMANVE IN SOMNIIS,

Transkript

1 VENIA 0 D. F. G. DISPERT ATI O DE OPEI1 ATiONIBUS A NI M M HUMANVE IN SOMNIIS, QUAM, AMF. ORDIN. PHIL. UPSAL. PRAESIDE Docr. PETRO N1C0LA0 CHRIST IERNIN, LOG. et metaph. PROF. reg. et ord. PUBLICE EXHIBET SETH WALLQUIST, Nericius. in audit. gust. maj. die v maji. anno. mdcclxxxi. h. p. m. s. Imaginationnem atiima fomnians habet pro Senfatione. Bilfinger. UPS^i" " ^ Apud JOH. EDMAN, Dieect. et Reg. Acad. Typogr.

2 KONGL.. MAJ'.TS TROTJÄNARE OCH 6FVER - JÄGMÄSTARE I KOPPARBERGS IÅN, HÖGVALBOKNE BARON Herr JOHAN AXEL CEDERCREUTZ KONGL MAJ:TS TROTJÄNARE och CAPITAIN VID DESS ARTILLERI-REGEMENTE HÖGVÅLBORNEBARON Herr CARL FREDRIC CEDERCREUTZ Uppoffras detta Academilka arbete af ödmjukafte SETH

3 bruks patronen HÖGÅDLE Herr OLOF HEDENGREN OCH VÄLBORNA FRU BRITA MARIA HEDENGREN född von HOFSTEN med tillönfkan af allfkons fållhet Deras / Tjånare WALLQUIST.

4 KYRKOHERDEN VID MOS.JÖ OCH TÄBY FÖRSAMLINGAR i NKRTKET FÅLAR Et"ORD IGE HÖGLÅRRß. herr OLOF WALLQUIST OCH FÅLÅDLA FRU EVA BEATA QUIST MINE HULDE FÖRÄLDRAR, ^J.\tt i flera ar efterlangtädt tillfälle lemnas mig nu. är ett Det förfok att, fa godt jag kan, offenteligen förklara Mina ålfkade Bro for Eder mitt hjertas barn[liga vördnad, ders och mitt val bar varit det vigtigafle föremal för Eder of?/forg. Eder alfvarliga nit att hos mig inplanta en rätt- [kaffeiis kunfkap om medlen till en ver helig lycka flalles mig nu nödvendigt for ögonen. Edra exempel hafva altid gifvit efertryck åt Edra lärdomar att leda mig på dygdens väg. Och, då Eder tåfan att dela Edart lilla emellan mig och Sy(koncKådragit fog alla kännares gerner?jamma uppmärkfamhet och aktning, har den uppfylt våra hjertan med åmafle drift att tacka och lyda. Förefällningen af Jä utmärkta vålgerningar fördubblar min förbindelfe att uppoffra Eder detta Aaidemifka ari?ete, fåfom ett litet veder male af min barnfliga tackfamhet. Emottagen det då, mtne Hulde Foråldrar^ efter min affigt, och med fullkomlig öfver,tygelfe 9 det jag (kall aldrig förgäta att anropa Gud föt Eder befåndiga väl gång och fällhet, fornt med oupphörlig vördnad och kärlek vija, huru mycket jag värderar att få kallas MINA HULDA FÖRÅLDRARS Lydige Sott SETH WALLQUIST.

5 J. N. J. vigilan- Dormientium fomnia, ut mihi videtur, e tium ideis conficiuntur, etiamfi ifttf ut pluri' mum inter fe ordme prcepofiero di[pofita funt Lockius.. I. Fundamenta verße illiuscognitionis certitudinis humanse inqvirere rationemque dum conati di- primam illius originem adfcen- In eo occupati, ut hane idearum originem explorarent, in duas abierunt opiniones, quarum altera, eas a fenfibus externis & internis fuos repetere natales, oftenfum voluit, alte ra autem ex anima fine ope fenfuum erutas effe contendit. Quseftiones hinc ortas inter fe ventilan" tium alii e mente Lockii fenfibus omnia tribuenint» alii in caftris Car-tefii militantes vehementer adfeve" funt Philofophi, ad dere necefium habuerunt. rarunt, animae inefle vim eas e proprio fundo eli-

6 % Operation es Animce eiendi, vel intervenierte operatione quadam Divinae poteftatis, vel alio quoeumque modo. An vero pa ri fucceflu & aeque certis indubitatisque rationibus hatc utraque pars fuas defenderit iententias, haud facile dhcerim. Erit (ine dubio multo major fides habenda fenfibus fanis & refte difpofitis, cum mentis comparatione & reflexione conjun&is, quemadmodum Lockius urget, a) quam ratiociniis Cartefianis & hypothefibus. Hinc Cartefius, ingenio alioquin vir praecellentiffimus, in quantos errorcs, eosque funeftiftimos veritatem inventurus, non potuerit non praeceps labi, videbit, credo, unusquisque, cum, omni faäorum negle&a obfervatione, notiones rerum univerfaies 8z abftraffos primas efie ideas, contendifte, perpendens, Nec eft refragandum, nodum illum,qui, utrum illa, an hxc fencenria fit vera, inqnirendum ponic, fruftra efte foiutum, nifi etiam firnul ex eo fönte omnia phaenomena, adeoque in fomniantibus obvia, emanare pofle, rationi bus evidentibus demonftratur. Eft profe&o ufus praefentis mattriae varius & multiplex. Indicando enim, modificationes animre cum corpore in cogitando coninnfhe, multo e(te evidentiores, 8z inter fe juxta ordinem rerum fenfualium magis cohserentes, qvam a corpore feorfim, &, quafi feparatas, unionem inter animam 8z corpus ar&itfimam eadem illuftrabir. Explicatio prseterea cauffarum ho. rum phaenomenorum animo, in cognitione fui ipfius ä). de intelleftu bumano Lib. //. Cap. /,

7 Hwman* in Somniis, 3 us excellere pulchrum gratumque putanti, perjucun«da eft & utilis ad fuperftitiofas eas repellendas opiniones, qux meticulofis animis, (omnia divinam prse fe ferre au&oritatem & praefagia futuri, perfvadent, iisque terrorem injciunt. Quare operationes animx in fomniis inquirere & pro modulo vi'rium explicare mecum conflitui, fpecimen Academicum jam exhibicurus. Mihi vero, qui ad dißerendum celerrimos molior greflus, anguftia temporis quam maxime cireumfcriptus, nil prius videtur, quam a Te, F. L» omni, qua decet, obiervantia, petere, praefenti opufculo lingva non modo, verum etiam mence favere digneris». II- Uc indoles fomniorum eo melius pateat, pharnomena in fomniis nonnulla in medium proferre fas eft. Somnia Pharaonis, utriusque Jofephi, & fapientum Magorum, ceterorum, praefagia eventuum fucurorum fuifle, indicant Sacrse Pande&ae b). Plura hujus generis nobis quoque narrat Hiftoria profana c). Quid de iis fit judicandum, explicatis fomniis naturalibus, videbimus. Somnia haec natnralia effe varia, lequens recenfio abunde teftatur. Quibus placet Homerus, divus ille Poeta, pervolutandus, ii, pro genio fseculi 8c fide, quam fomniis habebant gentes, in idea formanda allego- A 2 rib) Genef. Cap. XXXFI1, XII Mattb. C //. a & alibi' c) Falcr. Max. Lib% L c. FIL

8 4 Operationen Anim<e riarum animo fomnianti ipfam veritatem abfcondentium, eum mirum fuifte deprehendunt d). Huc accedit, quod in libro, qui infcribitur Ilias, Achilles triftiffimus effigiem Patroclis, nuper dernortui, Tibi in fomnio repraefentafte vividiffime depingatur e)> In mentem quoque redeunt fomnia, qux lepiderefert Cicero. /). Exempla fomniorum plura ex annalibus & Poematibus depromta enumerare fuperfedentes ad recenfionem fomniorum, quae Illuftrisfimus Haller eft expertus, cito pede properamus. Ita vcro ille: A juventute mea faepe me fomniantem fum meditatus, & fallaciam phantasmatum deprehendi, quae vellent mihi perfvadere, fe e(te extra me. Alias tarnen qvum amicos mortuos viderem, non potui me erroris convincere, neque tarnen non oftendebar vifu. Saepe longe cohaerenc, pergit Illuftriffimus ille, ut ideae, qua2 a memoria redduntur. Libros, etiam Poemata imprefia, legont fomniantes, itinerum Hiftorias, & alia ejusmodi, etiam plantas vident regionum remotiffimarum iis regionibus proprias. Problemata fe in fomnio folvere fcribunt & nonnulli verfus faciunt, (quod & fibi contigifle nar rat Haller) & le&iones didicerunt, qua certe o- mnia ordinem ponunt fervatum. Freqvens praeterea eft audire per fomnia trifte fufpirantes flentesque» Sed etiam ioquentes minime rari funt, qui arcana fua d) OdyJJ. Hb. XIX Zf XX. e) XXUl f) Lib. de Divinatione.

9 Humana in Somniis. fua qusque per fomnia detegunt g). Unum quoqae exemplum, quod oblervetur, dignifhmum me moria prodidit Bonnet b ). Quibus noftrae fubjunganttir obfervationes. Experirnür enim phantasmata, fen b bas externis occlufis, menti occurrere plurima. Namque fenfationes rerum abfentium praeteritas jungi ant feparari, crefcere aut minui, longo Iocorum temporamque intervallo disjun&as, cea proximas, animo meditanti obvenire, palam facit fortaffis experientia cujusque fomniantis. Qnin etjnm adfirmare jubet experientia, utrum phantasmata re vera extra nos fint, an tantummodo adparentia iis competat, nos fomniantes interdum disquirere. $. III. DifFerunt hsc fomnia naturalis relatione, quam habent ad confcientiani fui, feti claritatis gradu. Cujus obfervationis memores fomnia ad tria genera commode poffe referri urgemus. Unum genus eil, ut eorum memoriam vix aut ne vix quidem fervare poffimus* Horum fpecies claritace intima. Quae etiam nobis cum brutis animantibus communis ede videtur..senfationes in brutis animantibus refervari, & iis fomniantibus motum quemdam ab idcis macerialibus excitari eo certius novimus, quo ex perientia, aima cognitionis humans mäter, nos do«a 3 ceq %) Elementa Pbyfiol, corp. bum. Tom. E, Sefl. Ill. XIK L b) Cjr. Ejpii Analytique Jur /es facultés åe 1Ame Lib. XE1I.. r

10 6 Operationes Anima cet, quod canes dormientes mutiant hirriantqne. Idemque de capris & aliis cal'idioris fangvinis animantibus liquet /). Alia majori claritatis gradu,fed nallo inter ie nexu, faltem nulla adfociatione, quam expergefa&i animadvertimus, gaudent, Quo pertineric ea finguia, ubi, nos aliorum perfonam in«duifte, iilamque agere, nobis fingimus, hoc eft, tibi appercepcio levis, vel, non fufficiens eft ad o- perationes mentis dirigendas, Sic otiofi & lafl? homines imaginationi liberum curfum vigilantes faepe permittunt, & phantasmata varia (ine ordine Sc men«tis dire tione vagari & fuccedere (inunt. Cogita«tiones turn funt langvidarum inftar umbrarum, quse nullam in animo fpeciem fignant k). Ejusmodi vagam pereeptionum fucceftlonem in febricitantibus & aliis delirantibus animadvertimus, Fortaflis plura etiam ingeniola invenra & ingenii lepidi allufio«nes a fola imaginationis lege primam originem repetunt. Muiicas exaudiendag femper fere adfveti in fomniis etiam fibi imaginantur, aedes, quas habitant, concenfu perfonare fvaviflimo. Fateamur ergo, res extra & intra nosmet ipfos frequenter perceptas, haud ita raro nobis fomniantibus reproduci, quam«quam apperceptio gradibus dt diverfiffima. Tertium genus eorum eft, quando apperceptienis major vis oblervatur, ubi obvias menti ideas qualicumque no«i) Avifl. Hiß. Anim. Lib. X. k) CJr. Lock, de IntelleElu bumauo Lib. 11. Cap. XIF, it. Cap. XIX.. 3.

11 Humana in Som niis, 7 noflro fubjicimus examini, &, quamvis in diverfa loca & tempora nos e(tev tranflatos imaginemur, tamen cohserentiam & nexum quemdam verifimilem inter ideas & imagines nobis adparentes obfervamus. Namque ea naturae noftrae efl indoles, ut nos aliquam convenientiam inter hane & inter iliam perceptionem omnino diverfam, qua aliquot fuas partes, nobis notiorem, perfpicienres, imaginatione confidamus, hane perceptionem efle eam ipfam, quam olim fenfirnus, licet huic noflrae perfvafloni nihil refpondeat reale. Hinc fomniantes interdum perfvafiffimum putamus in loco, quem ante fomnum nobis vividiffime repraefentavimus, nos verfari. Unde patere arbitramur, minus claram ideam efte in caufla, cur certiffimi exiftimemus, nos ibi effe, ubinam fortaffis numquam fuimus verfari/).. IV. Crederes, fenfus, utut nobis dormientibus occfufos, nullam occafionem fomniis praebere, at falfo«. Etfi enim feniationern, quae fomniis örtum largitur, t phantasmatis haud facile fit diftingvere; tarnen, dummodo initium fomniorum nobis in memoriam redeat, & flatus corporis noftri rite examinetur, res evadet, credo, manifefla. Obfervamus, imprefliones, qux in organa funt fa&x, quamvis fint debiliores, & /) Hiß. de FAcadem. Royal. des Sciences &T Belies Let tres j anrye MDCCLX1f [nr F apperception & Jon influence fur nos jugemens par Mr. Sulzer.

12 8 Operationer Anita* & ab anima vix percipiantur, rat-iones efle, cur idese niateriales moveantur. Evenic, ut anima omni nexu cum obje tis externis deftituta, ab animalibus fpiri«tibus, in cerebro oberrantibus, qui veftigia perceptionum fub vigiliis vividiffimarum denno aperiunt, attentionis fuse obje&a confequatur m). Ita vero prsecipue moventur fpiritus animales, quando fonum quemdana extrinfecus audimus, aut aliam quampiam perceptionem confufe obtinemus. Quocirca obiter eft monendum, easdem fenfationes in diverfis fubje&is minime eadem producere fomnia; nam pro varietate fuccedentium phantasmatum femper variare fomnia, omnium temporum experientia probe teftatur 11). Ex quibus facile colligitur, fenfus ad fomnia inchoanda neceflario conducere. Sunt quoque aliae mutationes intra corpus noftrum fenfationum nomine infigniendae, quam quae in fuperficiem corporis, imp-reftione rerum externarum, exfiftunt. Ex his fenfationibus iidem proficifcuntur effe&us, qui e ceteris fenfationibus. Sic ex. c. cu«bitum eo fame & fici laborans. Somnus hifce fen fationibus primum eft multo vehementior, Deinde vero, refeétis aüquantum corporis viribus, pugnam inter fomnum & fenfationes famis & fitis fentimus, &, nifi hae fenfationes, ut expergefiamus, fatis vafcant, fomnia fine dubio movent, quibus quaeftio ri- 0. m) Cfr. Theorie des ßnges par MonJ. Richard, Foffms de origine c?3 indole Idolol Lih. 1 Éfjay fur les fonges par Mr, Formey. n) Wolf. Pfycbologia Emp., 129.

13 Humana in Somniis. 9 ritar de alimentis folidis vicaeque noftrae nutriendse idoneis. Somnia ope fenfuum effici,teftes funtpermulci, at, brevitatis caufla, contenti erimus nno. Infignis Formey dignus eft, qui recenfeatur. Une fimplc particule d'air, qui fe promenera dans notre corps, & qui y occupera fucceffivement diverfes places, produira diverfes fortes d'ebranlement, qui ferviront de principes & de modificattons å nos fonges oj. Qui ampliorem ejusmodi fenfationum praefentium fomnia excitantium, recenfionem nofie avent, eos ad fupra nominatos ceterosque Phyfiologos, volumus, brevitati ftudentes, abiegacos. $. v. Inter fomnia quamquam multum deprehendfcur difcriminis, omnia tarnen & fingula in fer/fationibus, ancea perceptis, faltem partialiter, continentur. Quando enim fomniamus, nihil fit, nifi phantasmatum in trä nosmet ipfos adparitio, ea nimirum lege, ut ex iis, quae per fenfus externos intrarunt, & deinceps ad cerebrum, ubi, ut opinamur, fedet anima, transve&ae, mutadonibus, varia conjun&ione formentur obje fca a fenfualibus longe diverfiflima. Hinc perceptiones esedemque diverfiflimx mentem occupant, & attentionem animae in fe viciflim rapiunt. Qua miranda & prorfus infolita adfociatione fomniantibus peregrinae occurrunt habitae (enfationes, & obje&a inde orta nova omnino adparent. Tarnen dubitare nos non finit experientia, quin phantasmata haecce ex. B per. o) Lib, tit:

14 IO Operationes Anim<& pergefa&i paullo propius confiderantes, facile anirnadvertamus, fingulas idearum partialrum, ide ana totalem conftituentium, a nobis ancea fuifie per» ceptas p). Forte circa hane propofkionem ita nobis occurritur; res univerfales & abftra&as, quae nnllam ideam fenfualem induere pofiunc, aliquando efformamus nobis fomniantibus. Exempli loco nominaffe fufficiat materiam, confcientiam fui, & Deum. Ve rum enimvero nobiscum reputemus, oportet, nos (omniantes, non pofie non fub forma analogica, Summum Numen nobis repraefentare. Quod ad reliqua attinet exempla, ea vix abftra&e pofiunt proponi«, Variant (ii imaginationis fems in fomniis pro cibo vel medicamentis nuper adfumtis, pro temperamento, pro adfe&ibus, & pro cogitationibus diurnis q. Ex quibus Omnibus coiligi & confici poteft, nihil jam efie in nofira imaginatione & intelle&u, quod non antea, ad minimum qua partes in fenfibus fufc- En novum idemque firmifiimum, credo, argumen tum pro adfiruendo idearum noftrarum orm e fen fibus & dependentia mentis a corpore in imaginatione» 9 ^ In majori & minori lomniorum claritate efficienda, quam,. III indicavimus, rationi mentisque comparationi fuus certe non efi denegandus locus r\ Nexum enim quemdam rerum in fomniis nos per- O3 i" p.) EJfat Analyttjiie q).qu# ju/ius explicant Fojfius lib. III. de ongine & indol. Jdolol. Monfr. Richard lib, cit, & Lockius de InteII, hum, Lib. IL C. X.. 5. r) Hall. Phyfic/. Tom. F. Se&. JU Lib. XFIL. XIV.

15 Humana in Somniis. fpicere haud ita raro cognofcimus. Sic phsenomena, quae fupra nominaca expertus eft Haller, rationis u- fum in femniis probant. Etenim Problematum folutio, carminum compoficio, cetera, ordinem ponunt fervatum, nexum & convenienriam rerum inter fe perfpiciendi a tum, luculenter fignificant, adeoque vt & operatione rationis indigere videntur. Sic etiam, mole phantasmatum nos fomniantes adftctente, ad disquifitionem frequenrer devolvimur, utrum haec phsenomena re vera extra nos fint, an folum adpareanr» Quas etiam operationes mentis in caufiapro* cul dubio lunt, cur e fomnio excitati, anxii dubiique ha?reamus, anne, quae nos fomniafte reminifcimur, iis ulla rea litas praefens vel futura fit adfignanda. Quo* niam vero harmonia rerum in fomniis minus frequen ter fic manifefta, & phantasmata ferie interrupta tum plerumque exfiftant, ufum rationis admodum efie imperfe&um & rariorem, mirtime eft diffltendum.. VII. A fomniantium ftatu diftant aliqno gradu fomnambuli, frequens morbi genus. Ii pro portione fomntorum anima? nunc obverfantium eos exfequuntur ma lus voluntarios, quos imprefitones rerum mentem occupantes requirunt. Hiftoriarum nullus eft finis» at in eo, ait Haller, inter omnes convenit, ut furgant de le&o oculis claufis & profunde dormientes per fua cubicula, fuasque '«edes oberrent, neque facile in via fallantur, aut adlidantur, etiam per te&a equitantes. Alia multo difficiliora eos gerere porra commemorat Haller nofter. Veftes nimirum induunt, de domo exeunt, il

16 12 Operations Anima- \ exeunt, inccndunt ignem, verberant, equum frenant* iter fufcipiunt, fcribunt, verfus faciunt, & variis o- mnino vits humans offictis rite defunguntur» Largam hujus generis phsnomenorum, qus alibi nobis offeruntur confpicienda, meflem enumerare prstermittences, ad qualemcumque horum explicationem ut feftinemus, prscipit ordo & domi curta Tuppellex. E grandi imaginationis vivacitate, five, quod idem eft, ex agilitate fpirituum animalium vehemenciffima,adeoque ex abundanti lenflbilicate externa complura hsc phsnomena proficifcuntur. Quidquid prsterea eft, Anonymi Auctoris, Tituli fomnambule in Libro, qui infcribicur Di&ionaire Eneyclopedique, opinionem, fenfus in fomnambulonibus nihil operari, non poteft non quisque dubiam ducere, qui ad originem omnis noftrs cognitionis primam probe attenderit. Nam obfervantes in exemplis, qus ei plaucit adferre, unum fenfum omnino fuiffe neceftarium, ceterosque femper fuifte occlufos, fateri cogimur, pro noftra opinione fenlibus in fomnambulismis quemdam femper efle vindicandum ufum. Quocirca tarnen eft notandum, fenfus plures uno in fomnambulonibus vix poffe fuas exhibere operationes, priusquam expergefianr. Sspe accidit, ut dormientes, antequam vigilent, impreftio per unicum fenfum, e. c. fonum fentire incipiant & tarnen exftafi quali confopiti jaceant, donec plures fenfus aperiantur.. VlIT. Ex colleftione harum rerurn peculiarium Sc. diverfarum, aliqua racione intcr fe convenientium, i- de-

17 Humana in Sornniis, n dearn fomniorum generalem 8z communem, t e. definitionen! tradere adgrediemur. Somnia varie a variis folent definiri. Eadem aptid Pfychologos nunc obje&ive, nunc fubje tive deprehenduntur examinata. Praefcntis opellae ordinem fervantes, fignificationem pofteriorem hujus loci efle putamus. So mnia vero tum funt modificationes animas neque dormientis, neque vigilantis, folutae & incohserentes. Previ praecidam: Poftremo quasßio folvatur, an fomnia lon t praefagia futuri? Somnia, qnae in facro codice narrantur, criteria verkatis, quae cum iliis conjungere voluit Deus, habuifle probabilc eft. Quae e memo ria exciderunt, in foro rationis non func dijudicanda. Ceterum, quae a lcriptoribus profanis perhibentur, ea ex fuperfticione & ignoranda caufiarum illorum pro praefagiis futurorum fuiffe habita, probabili conje&ura adferere licet. Quod ad recentiora attinef, quibus eiusmodi indoles attribuitur, fidesra* ro eil habenda narradonibus, quae, e cupiditate hu manas natura quafi connats, phaenomenis fuis miracula quaedam adfingendi, pleruroque (unc falfov Semper enim fere accidit, ut propiorem de illis Co gnitionen! comparare volendbus au&ores eorum ea ipfi negent, &, ubi etiam interdum eventus quidam illis re vera refpondent, fignificationem eorum ma gis inde colligere non poitumus, quam ex eo, quod naturali eventu expergefa ti eventus nobis fingamus, quos cafus aliquo temporis intervallo praeterito re vera exfiftcre deprehendimus. Divinam tarnen providentiam per pericula vitas & judicia Dei jufta in C fo< & i

18 14 Operationen Anim<e Humana in Somniis. irmiis menti vivide reprasfentata, hornincs a peccando revocare & deterrere, a vero non videtur ablude re. Vid. Jobi cap. XXXIII: 15, 16, 17. Unde fomnia ad noftram fragil itatem humillima mence agnofcendam, & Deo gloriam reddendam, nos homunciones quoque excitant & impellunt. II femble, que f Arne ne foit dans les fonges, que firnple Jpeclatrice: au moins fa liberté ne paroheile pas f9y déployer com me dans la veille. Et c eft Jans doute, la raifon du defordre, que mus obferxons dans les idées, qui compofent la plus part de nos Jonges. Bonnet. Til Herr Refpondentem 13et fnille prof, fom Du ofs gifvit, Om Sjålen, ftadd i fomn och drom, Fårtjenar mer ån mitt beröm; Och "vittnar, at Du vaken fkrifvit. Behfdl Ditt funda tånkefått! Gäck driftigt til Minervas mote! Hon tar Dig gladlynt i fitt fkote, Och Snillets Gud fkal ge Dig rått. M. N. AlneR.