CAROL US BERGS TEN, SCHOLÅ TRIVIALI GEYALIENSI? SAMUEL GESTRIN, A A, & PAC\. PH1L0S: A A. VENIA AMPLISSo MDCCLXXXV.

Transkript

1 A A, & a * t A A DISSERTATIO HISTORICA DE SCHOLÅ TRIVIALI GEYALIENSI? QUAM VENIA AMPLISSo PAC\. PH1L0S: PUBIICO EXÅMINF MODESTE OFFERUNT auctor ma CAROL US BERGS TEN, COLLo- SCHOLZ TRIV* HOLMENS. ET SAMUEL GESTRIN, GEVALIA- GESTRICIUSc IN AUDITc GUST. MAJ. D. XXI DEC. MDCCLXXXV. H» A» M.. S. U P s A L I JE y LITTERIS DIRECTOR. J 0 H A N, E Ö ' &

2 ELOQUENTI/E och POESEOS LECTORN VID KONGL. GYMNASIUM I GEFLE, högadle herr ma5. JOHAN MELCHIOR SCHÖNSTEDT, samt fru CATHAR. SCHÖNSTEDT, född hülphers, MINE HULDASTE FÖRÅLDRAR! HPillaten, att jag öfverlämnar Eder, Mine Huldaste ForÅldrar, detta Academifka Avbete, fåfom en frugt af Mine Huldaste Föråldrars ömma omvårdnad om mitt väl, få/om ett litet prof af mina framßeg på Lårdomsvågen, och fåvnåmligafl fåfom ett vedermåle af den vbrdnadsfidlafle erkänßa, hvavmed jag, under trognaße fårböner for Mine Huldaste Föräldrars beßandiga fållbet, har den åran oaflåteligen framhävda MINE HULDASTE FÖRÅLDRARS Lydigfie Sok samuel gestrin;

3 a A a DE SCHOLA TRIVIAL! GEVALIENSL. i- Id commune cum quavis alia Patrise noftrae habet Hlftoria, ut, in detegendis rerum incunabulis operumque primordiis, fidam raro fefe pp&bear ducem, antiquitatisque veram faciem fpifio quaü occulat velo. Noli igitur mirari, B. L., fi mihi, Scholae Gevalienfis imagiginem inde a prima ejus origine adumbraturo, monumenta defint, tuae meaeque fciendi cupiditati ab omni parte fatisfachira. Quam iraque nunc fifto, nsevis haut quaquam immunem, qualemcumque forte prseoptabis, quam nuliam. OfHcinam quamdam bonarum litterarum, quibus initiaretur juvenrus, urbi cotevam efie, quemadmodum neminem facile inficiaturum arbitror; ita de pri* fco ejus habitu certi aliquid ftatuere minime licet, ipfius civitatis ortu oculatiores antiquitatum amatores fugiente a). Utcumque fit, Pädagogium faltem quoddam jam iis temporibus, quibus noftris primum terris illuxic Chrifiiana religio, fuumque na la efi: heec dioecefis Epifcopum, Gevaliae non minus, quam Upfalias alibique, fuisfe, haut abs re auguratur Reverendiff. Rbyzelius b). Etenirn, fi vegetiora Chriftianifmus caperet incrementa, ut ex patria juventute lirteras 6c cantandi fcribenclique artem ii addifcerent, necefie fuit, quorum fcilicet efiet, templis facellisque exftruclis, Mifiam in urbibus ac ruri A 2 adn) Hujus fei canflas icire fi'quis aveat, Cl. Jofepb. Thun, in Pnlm- Jkulän vita, Tegelium, Hiftor. Gustav. I:rai, & Secrefarium Jck* Fegraunt, Littér. ad Gealienf. 1628? A 13 Aug. conftilat oportet b) Epflcop. P. I,

4 4 De Schola Triviali adminiftrare. Epifcopi ea tempeftate cum paucis, quos fecum e Germania vel Anglia adduxerant, propaganda religionis adminiftris, quomodo lingva Tibi fuisque ignota facra dogmata traderent? Indigenarum ope operaque certe carere non potuerunt, in negotio inftirutionis curando, nedum Seminariis eidem Sacratis. Scaris, Sigfvidi Wexioniae, Davidir Arofite, aliorum alibi, aufpiciis & cura furrexiffe conftar. Talia llmrgotv Cumque Fratres BenediTini ordinis noftris e Germania primum appellerent oris, Praeceptorum muneribus admovebanrur; quo factum viderur, ut ab initio Monafteria reipfa Ludi eflent litterarum, unde viri, doctrina & dignitate confpicui, olim prodibant c). At jure quodam fuo, inter has artium paiseftras, principatum tibi vindicarunt F)ominicanorum & Ciftercienfium Collegia, quorum in rem Scholafticam, Papifmi sevo, merita paßlm laudantur. Hinc omittendurri minime equidem reor, dubium non effe, quin Bembardinorum monafterium, cujus exolevit memoria, quamvis locus, ubi fteteritr adhuc monftretur, Gevalienfium quondam fedes Mufarum, fi conjeturae venia detur, falutari poffit d). Fareri autem convenir, verifimile efte, litte-- rariam difciplinam ultra Gevaliam, Aquilonem verfus-p,- languifle, Ii Burenfe Coenobium, quod fero exftruchim?) haut diu floruit, excipias. Studio generali feu Univerfitate Upfalienfi, Stenonis Sture Seni.oris impulfu, fundata, ad hujus robur ac decus non dicam amplifieandum, Ted tuendum, inferiores per Dioecefin Scholae.contuliffe me. rito exiftimantuiv Tantum itaque abfuit, ut noftra Geva. c) Sparmannus de Colleg. Canonicor.. & Monafter. Regni Svec. J\hjyzeL 1. c. d) TVcxion. Defcr. Svec.. L, 10. c. 3.- Spigels Cliron.. Epifc. p Spnrmami. 1. c. e) A Falone in infula ad ripam fluminis Bnr& in Bothnia occidentall.vit.. Palm/köld. p. 123».

5 D. J, G. A r T n TT* Gevalienß. 5 valienfis collapfa fit, ut potius, per varia temporum intervalla, Guftavidum clementiam experta fuerit. Quam nunc pr se fe fert faciem, bina-, & quod excurrit, fecula habuiffe, Re lorum feries, mox tradenda, abunde monffrar. Haec ab anno 1560 incipiens, formandis hic juvenilibus animis, ab Iis, quorum interfuit, mature profpeötum effe, evincir. Haut exiguis olim reditibus munitam fuiffe, ex litreris Larventii Paultni Archi-Epifc. Upfalienlis ad Re gin am Christinam d. 14 Febr. 1646, colligere poffumus /). Neque nihil ad harum Mufarum decus contulit, quod Collegium illud Holmenfe, cujus natales Johanni III debentur, a Christina dein Gymnafii formam ac privilegia 1640 na tum, anno 1C69 huc transferretur, manente tarnen Schola Triviali, vulgo Stor - Scholen, refpe&u minorum, ad fingulas ibidem.ecclefias habito, appellara. i n- Quandoquidem ex tabulis Schölte noftrae refiduis ''Sil va hujus difiertatiunculae potiffimum eft petenda, ficco pede prseterire cogor omne illud fere rempus, quod ini tia fuperioris feculi antecedit, Conftat vero earum fide, jam anno 1639 Ludum hunc VI claffes habuiffe, Re&oris, Syntaciicam, Etymologieam, Donatißicam, P&dagogicam g), A 3 A- fj Eders Kon gl. May.t fogas härmed underdänigaß y 'ort förnimma om Gefle Stads Scholas tillßänd, hurukdes han i fortiden t em me lig flore rat, och ibland andra Sbholar i Riket ej for den ringafle varit flcattad, uti anfeende af ungdom och omnigt uppehälle, ferdehs for de fattiga, och hela "Norrländernes förfamlitigar, till deras Studiers fortfätjelfe, efter fom män ga vackra och nyttige män, fom nu hade uti det andeliga och vtrldjligjtt Ständet till fornäml. tjenßer blifva brukade, dedan komne äro. g) Hsec claffis Svecano cognomine Kilen, ob formam angularem. lafcivientes inter pueros probri notam idemtidem fubeuéte-, vulgo appellata efr.

6 6 De Schola Trivialt Apologifticam b), fingulas a litterarum genere, quod illic tradebatur, fuum fortitas nomen. Difcentium co» ronam, praeter ruricolarum pubem, e diverfis Norrlandiue locis confluentern, conitituebant ut plurimum civium filii, pifcaturam exercentium, qui primo quoque vere lefie, liberos, ac quiequid moveri poterat, ad remotiiires linus Bothnici oras afportabarit. Hinc factum eft, ut remanentiurn dircipuloriim paucitas, itidemque vi» tus tenuiras vacationem a leftionibus matüraret, ita quidem, ut medio menfe Maji Mufarum noftrarum caftra deferta plerumque videreotur. Ar vero non tarn praematurus ille abitus, eo maturiore leclionum iteratione fa> piftime compenfatus, quam ftupendus in clafte Pcedago» gica puerorum numerus, ad 150 non raro adfurgen's, ftudiorum curfui remoram injiciebat. Hujufce mali cul pa in civibus Gevalienfibus refidebat, fe neqtie lege ulla, neque aliarum civitatum ufu, ad Paedagogum fuis impenfis alendum teneri credentibus /), pnefertim cum occafio effet in Triviaii Schola prima litterarum addifeendi e- b ) Abacis & graphiis lapideis uti hie coeptum eft i) Caruit ejusmodi pasdagogio haec civitas ad. noftra usque tenipora y dum'adfeffor cur im Geval. & mereator fpeetabiiis Simon Ödmnn, vita decedens a. 1773, bis miiie talerorum, una cum novem terrae jugeribus, in falarium prseeeptoris, teftamento donavit,5 fimulque longe majorem pecunise fummam largiendo eitecit, ut de Orphanotrophio Gevalienfes fibi jam gratulentur. Cum vero juventus, hie alenda & educanda, inftitutione egeat, faftum eft, ad parcendum fumtibus, ut ftipendium, pmdagogo deftinatum, Orphanötrophii' feditibus adderetur, & ejusdem magiftri opera, quoad fieri pofiit, liberi ci-' vium communiter fruantur. Quanta vero fint Gubernatorum, illuftr. Comitum Gyllenfiolpe & Cronßedt, in liac re ordinanda, merita, filenlentio potius prsetereo, quam ut tantas laudes paucis attingam* Id tarnen fijeri noluerim, vix Evergetae nomen fibi parturum fei (To laudatum Qdmanimm, nifi, provida hodierni Praepofiti Max. Reverendi Dn» Doctor. Tegmnnni cura, ad tales tamque falutares curas, animus ejus excitatus fuifiet.

7 "V n. A G. / ^ A f t f"* O TT?* Gevnlienß, *jr elements. Archi-Epifc. igitur Svelilius, vir b. m. noflroque encomio major, tanto oneri ferendo unum parem non effe probe videns, adjutorem infimac claflis doftori addidit a. 1699, falario e fifco Seholse eidem adfignato. Obtinuit hoc inflituturn ad a. usque 1716', quo antiquatiim, ftjpendiumque pro rata parte inter ceteros collegas difpertitum fuit. Hi vero, ad calcem elapfi féculi, totius claffis, quippe quae mercedulse ipforum fraudi eflet, abolitionern fr u ft ra optabant, iidemque poftea, ut exfpirarer, omnem movebant lapidem; alt flagrante tum belle, quo miferum in rnodum patria premebatur > ita creverat litteris operantium multitudo, ut in irritum, verteretur ifte conatus. Tandem a. 1734, cum vacaret munus Paedadogi, a Dioecefeos Clero in comitiis regni quaeffio de eodem abolendo mota eft, totiusque rei arbitrium Regis Regnique Collegiprum, quorum intereft, fententiie permiflum. Horum opera fa&um, ut Provineise Gubernat. illuftrift. Comes C Bjelke, Magiftratum urbicum ad Paedagogium inlfituendum compellere adniteretur, tergiverfantibus vero Gevalienfibus, claflis illa nihilo fecius defiit anno fequente, & Salarium prseceptoris reliquis Collegis ceffit lucro. In proxima quoque Cleri Dioecefani Synodo de pueris abedariis Schola Triviali arcendis confilia agitabantur, AR nihilominus, infequentium annorum intervallo, tantus non raro fuit in claffibus inferioribus, difcipulorum confiuxus, ut, inträ bina decennia proxime prteterlapfa, com mun em Adjuncfum extra ordinem fubinde Schola nancifceretur k). Informandas juventutis rationem, pro temporum habitu, a- 0 yid. Afta Schol. Quae Notarii cujusdam, quo poftero tem pore caruit Schola noftra, mentionem faciunt, cui, ut puerorum mo res infpiceret, expenfi & accepti rationem haberet, nec non alia, ad Oeconomiam Scholae pertinentia, curaret negotia, olim demandatuira eran, juilumque ex serario pendebatur Salarium,

8 De Schola Triviali aliam atque aliam fuifte, tum per fe pater, tum longum foret heic commemorare. Mutato idemtidem reipublicae Sc litterariae Sc civilis ftatu, mutata funt in noftra, rion alirer ac in aliis artium palaeftris, erudicionis comparandse adminicula, mutata difciplina, mutati mores /). Memoratu dignum cenfui, Muficam, fidam illam humanitatis fociam, irreverenter fere inter noftrates Mufas habitam fuifte, licet Sc voce Sc fono animos ad fe auresque rapiat. Exercitia quidem Svaviffimae artis non omnino pofthabita credas oportet, cum jam inirio feculi fuperioris duos heic fuifte magiflros, vel, uti vocantur, Di«re lores deprehendarnus, Cantus choralis untim, hguralis alterum m), ac fafciculos cantionum, Scholaflicam Irbrorum fupelle&ilem numero longe fuperantes, prifca Scholae a ta f. indices exhibeant. Unde ortum ducat ha^c ccpxatoi, hujus loci non eft indagare. Memini folum me legere de Cantore quodam a. 1679, qui Litaniam muücos /) Libri, qui ante C ivel CC annos tironum terebantur manibus., vix hodie "üint nomine noti. Cohorrefcerent jam parentes non minus, quam dulciliima.eorum Soboles, audito, Mufis hora 5:ta matutina litandum efléu Quis vero ex noftri sevi mortalibus ferat dura ifta ac barbara vocabula.: Arrefln, Prohn, Fertila, Appus, Publica pocuitentia, & his fimilia, quibus njan tarn terrebatur, quam quotidie caftigabatur Juventus patria, ad Trugem" reducenda? Quotusquisque Minervam paciferam illam olivam elegiffe crederet, & ideo ceteris diis ab ipfo Jove judicatam fuifie fapientiorem, qui accepiflet Srigzelhm, at quantum virum! de infelicitate fuorum temporum conquerentem? Sic vero ilie, Scheffero interprete: Ingenia etlam capacia, rriagiftrorum pervérfitate tantum non opprimebantur. Stabat quotidie puer fpoliatus thorace unius alteriusqué vo.cabuli per minus fidse memorise deceptionem negle&i, perperamve prolati, errorem luiturus plagis, livore plurimum, aliquando & fangvine notabilis, quam in membra graffandi libidinem atrocem, ergaftulis convenientioretn ex vero judicat. cfr. Memoria Stigzel. edit wi) Hic alio nomine Tuhanißa adpellatur, quod inprimis tub.se braftandse artem juventuti traderet., - ;

9 D, A G. a** h vt#««gevalienß. g cos ad modos, prout in Bafilica f. templo Upfal. moris erat, ab Ephoro recitare jusfüs, infcitiam fuam, cum talia numquam audiviflet, ingenue fädus ed. Proftant lif ter ae Magiftratus urbici eodem anno ad Archiepifcopum datas, quibus peritum ac fobrium Dire&orem cantus expetunts cui aequurn pro labore auftoramentum prasftaretur. Anno 1729 Reclor Scholas reprehenlionem incurrit, quod raro Gevalienfes, civitate Academica donati, digni cenferéfttur, quibus prasmia^ Muficis propria, adjudicaii podent»)_. nr. Ex iis, quae heic de ludo nodro litterario attulimus> oppido paret, multa, quae prifca ejus fata attingunt, nos adhuc latere^ quare in votis nobis föret, ut defcriptio illa Gevalfae, quam multorum annorum labore pariter ac vita defunftus vir Praeclaridimus, magnique inter fcrutatores antiquarum rerum nominis L. L. Gr. St Hebr. Le- lor Ge val» Jon. Sundßrom, prelo paratam decedens reliquerat, jam exdaret, non parum lucis huic commentationi foeneratura. Ad, quod dolemus y voraci incendio, quo potior hujus urhis pars in cineres redadfa fuit a 1776, prasdae cedit. Redat tarnen hujus viri manufcriptum, feriem Reftorum exhibens fere eamdem, quam lidit au lor Diflertat. de Gedricia, cujus filum fecuti fumus in iis conquirendis, quae fingulorum vitam illuftrant». Agmen ducit 1. Laurentius Nicolai, qui huic muneri prsefuit cir ca annum ). 2. Johannes Fetri Sc 3. Ericus Nicolai circa initia regni,- Johann. III. huic prasfuerunt muneri p). 4. Ma^. w) Dederat Doft. Per. Rudbeckhis id confilii 1673, ut conjunge rent'ur provinciae ConReftoris & Direftoris Mufices, unde major aeeederet huic auftoritas. 0 ) Sundflr.. M:fcr. p) Ibid. 1. c».

10 IO De Schola Trivialt. 4. Mag. Petrus Olat, Geftricius, Re turam tenuit 1570» qua, ob repudiatam liturgiam, privatus, a. 15Bo Paftor Ecclefiae Njurundenfis & Prsepofitus totius 'Medelpadiae creatur. Hinc, poflquam Upfalienfi fubfcripfiffet decreto a fequ. anno Umam rnigravir. Filii, a Njuruinda Njurenii dicti, poflero tempore Re&oris provinciam Geval i te adminiftrarunt. Denatus 1607 <?)- 5. Mag. Ericas Evici, Gevalienfis. Pärer hujus, tefte Bazioy Praefeftus Gustavi I:mi jn hac urbe fuerat, cujus opera ad expellendum Christiernum ufus fuerat. Reötoris officio funflus "ab a ad 1583, quo Joi-iann. III, ob fingulare ipfius in fe & Liturgiam ftudium, quod facra ad Liturgiae tenorem in aula regia adminiftrando inprimis prodidit, ad Epifcopalem dignitatem Abose eum evexir. Tiara redimitus, & de Regis gratia confe.rvanda follicitus, miffam, libro (Kodboken) praefcriptam, a Dioecefi recipiendam curavit. In Concilio vero Upfal. 1593, mentem mutavit, ejusdem decreto nomen fubjiciens. Exegefis Evangeliorum, lingva Fennica adornata, buic debe tur. A Gustavo Adolpho nobilitatis infighibus, quae ma jores ejus in Livonia, per plures generationes, illtiftraverant, donatus eft»615, unde Spegel Finlandum de Zorola eum adpellat» Obiit admodum fenex 1625 r). 6. Mag. Matthias Andrea hunc excipit de quo nihil, nifi nomen, reliquum habemus s), 7. Doft. Petrus Kenicius, Bothnienfis, his temporibus Re&or Scholz fuiffe fertur Gevaliae a Peringfkoldio cir ca Tunai Herdaminne p. 1, 2. Genb. Diff. de Medelpadia, P. II. Afks Diff. de Urna. r) Ahots Diff. de Geftric. P. IT. p. 22. Speg, Kvrko - Hiftor. P. II. p Epifcop. P. II. p Diffentiunt in eo Rbyzelius & Spe. gel, quod hic Epifcopali muneri initiatum, velit i6ir, ijle vero tem poribus Joh. III, eique 42 ännis prtefuiffe adftruat. *) Sundßr. ], c.

11 D. A. a ^ A V ^ t* TO Gevalienfi. v. 11 ca annum Natus Umae 155?, patre mercatore. Sacris initiarus Upfaliae Peregrinarionem litteratam fufcepit in Germaniam Promotus Wirtebergae 1586, Inde redux in matrimonium duxit Mavgavetam Gammal, confulis Gevalienfis filiam a > ex qua 12 liberos fufcepit. Mox Profeffor conftituirur in Collegio Holmenfl, quo munere, in perfecutione Liturgica, privatus, carceris fqualores perrulir. At libertati reftiturus 1592 Upfaliam Profeffor miffus, ut Academiam reftauraret. Epifcopus Skarenfis Pallium ArchiEpifcopale ipfi contigit Defun tus 1636 t). 8. Mag. Ericus Nicolai, Geflricius, cognomine Gråa, natus Cive Gevalienfi Nicoiao Pedersfon Gråa. Cum Re- tor fuiffet ab anno 1590 ad 1600, Paftoris in Paroecia Ljusdahl, Helfingorum, munus naftus eft. Decreto Upfalienfi fubfcripfit. Sator Stirpis Geßriniance falutatur. Ex o et o filiis, Mag. Martinus Erici Geflrinius, Mathefeos Profeffor Upfaliae, pater fuit Jacobi Lejon/vård, Nobilium numero 924 adfcripti, ac gener ArchiEp. Olai Martini«). 9. Mag. Olaus Andrea, Helfingus, ortus patre An drea Beronis, Paftori in Enånger. Hic non confundendus cum Paftore Gevalienfi ejusdem temporis ac nominis. Promotus eft Upfaliae 1600, eodemque anno Re tor Scholae creatus. Poft biennium vero Paftore pefte inter- cura, per aliquod temqus, ipfi demanda* eunte, ecclefiae ta fuit. Incendio urbis 1603 plurimam bonorum partem amifit. Tandem defignatus Paftor in Boldnås 1610, explicationem Apocalypfeos in lucem edidit 1621 v). B 10. Mag. O Monutn. Ullerak. Fl. 2. p Epifc. P. I. p. 66. Stjernm. Bibi. Sviog. T. II. p. 58. Mon. Ull. Fl. II. p «) Flodbergs Diff. de Helf. Cont. I. p Stjernm. 1. c. p Aliis (xeflrinius, aliis Grää audit. Haud inepte igitur Ericum Nicolai Grad Geftrittium Gevalia-Geftric. fcriberes, morem imitätus. v. Srjerti man, vocantis Reftorem Ol. Petri Njurenium, Plantinum. v) Stjernm. 1. c. p Flintenk Diff. de Helf. P. I. p. 53.

12 I% De Sc ho I a Trivialt 10. Mag. Olaus Jona, Gevalienfis, Oeconomus Smdiofor. Upfal. 1602,. Logices 8c Metaphyfices Profeflor creatus Upfalias 1608, poft biennium hocce munus cum Redtoris ad Scholam Gevalienf. commutavit x). 11. Mag. Olaus Petri Njurenius, Medelpadus, fupramemorati Petri OL Gefiricii filius, Redtor Scholas fimulque Paftor Hillenfium fadtus Bis matrimonium ingreflus eft y primum cum ArchiEpifc. Petri Kenicii filia, deinde cum Maria 'Lacharia filia. Filrorum illius, qui Plantini vocati funt, progenies adhuc per Norrlandiam viget, indici familias Bureana in (er ta. Paftor defignatus Umae Prospofitus Defcriptio Lapponias, ab eodem edita, M:fcra in Bibliotheca Upfalienli fervatur.. Obiit 1645 y\ 12. Mag. Ericus Petri Njurenius, illius fräter, Medel padus. Redtor Scholas 8c Paftor in Hille Paftor Lulenfium Paftor in Jerfso Denique Urnas Denatus 1661 i g. Mag. Nicolaus Petri Njuremus, alter fräter, Me delpad. Promotus Upfalias Adjundtus Facult. Philof, ibidem Redt. Scholas 8c Paftor in Hille Non confundendus cum 'Johanne Andrea Njurenio, ejusdem aetatis, ac eorundem fere fatorum, excepro, quod hic Pa ftor Enecopenfium ad ultimum fuerit, tefte Tunaso a). 14. Mag. Johannes Petri Njurenius, tertius frater, Medelpadus. Redtor Scholas 8c Paftor in Hille Pa ftor in Njurunda Uxorem duxit filiam Senato ris Gevalienf., Gammah Fato conceftit 1641 b) Mag. x ) Alrots DifC P. II. p. 22. Alb. Nat.. Geftr. y) Genealog.. Burean. Litt. O. Alrot 1. c. P.. I. p Afk 1. c. P. II. P- 3 - %*) Hackz> Diff. de Lula p. 28. Flititenb. 1. c.. P. II. p. <. Aßi. 1. c. n) Herdam. p. 24., h j Tunseus L c* p_ 2» Genb,. DilT. de Medelp. p. 69«qui tarnen

13 ri a r t r-* 7T^ Gevalienfi Mag. 0/rfw.r Skough, Geftricius, Studioft Re tor Scholas Primutn Paftor in Weckholm, dein Paftor Gevalienfium Concionaror Aulae Regiae Hinc Reginae Christina a concionibus fupremus. Tandem Paftor ad St. Jacobum Holmias, ac Superintendens Ammiralitatis Mort c). 16. Mag. Olaus Johannis Anthelius, Geftricius. Natus patre Jobanne Olai Anthelio, Gevalienfium Paftore. Re tor Scholas ac Paftor in Hille Paftor in Hanebo Sc Segerftad Succeflorem na lus eft affinem fuum d) 17. Ma g. Jonam Jonee Trafl, ni fällor, Weftro-Bothnienf, qui Redtor Scholas Paftorque in Hille fadlus Paft. vero" Lulenfium 1651 e). 18. Mag. O/aus Petvi Reifing, Geval. filius Petri Oh Reifing, Senatoris Gevalienfis. Re&or Scholae Pro* motus Upfaliae Defignatus Paftor in Ljusdahl Obiit Gevalias 1661 /). 19. Mag. Johannes Lanv. Femeeus, Geftricius, Natus in paroecia Fernebo Re lor Scholae Paftor in Jerfso morruus 1673 g\ 20. Mag. Olaus Olai Profperius, Roftagus. Re&or Scholae Paftor in Arberå Sc Undersvik Helfingorum 1669, ubi defun&us Epitaphium, fequentia de eo continet; "Hic jacet vir p. m. Clariflf. & Rever. Dom. "Magift, Profperius; quondam Re tor Scholae Ge oval. inde Paftor &c. nat. d. 8 menf. Oclobr. a B 2 dede anno, quo in Njurundam migravit, diifentiunt; aft fl huic fucceffit 01. J. Skougb, id, quod 1639 fadtum effe perhibetur, facile Iis dirimenda videtur. c) Alrot 1. c. v. Stjernm. 1. c. p P) Rüdlings Florerande Stockholm. Alrot 1. c. Sundßr. Mfcr. «) Hachz, 1, c. p. 29. Sutidftr. Mfcr. f) Alrot 1. c. P. I. p. 25. P. II. p. 29* g) Flintenb. 1. c. p. 5.

14 14 De Scbola Triviali "denat, 1681 d. 8 Febr. sstat. 54. TumuT. fieri curavit re- ''li la Marrona perquam honeda Beata Fvisfell b). 21. Mag. 'Johannes Johannis Achrelius, Uplandus, Patrem habuit Dn. Johannem Acbrelinm Paftor. in Aker. Re tor Scholas 166g. mortuus 1675 i). 22. Mag. Michael Kolmodin, Uplandus, Natus in Simtunä, patre Michaile Kohiodino, (qui cognomen a vico Koldmo in Paroecia Arbro Helfing., unde onus, adfumjferat), Paftore Öl Praspo C Promotus Upfaliae Mathefeos Le tor ad Gymnaf Geval. eod. anno. Ut mandato Regio de minuendo numero Le torum 1673, qui quinque antea fuerant, fatisfieret, Re tor Scholas creatur Patri fuccedit 1678 h). 23. Mag. Jonas Phvagmenius, Uplandus. Grsecas Ling. Le&or antea, at ReTor Scholas quamvis nihilo fecius öl dein Gymnaho fuam commodaret operam. Päd. öl Praep. in Delsbo Mortuus 1702 /). 24. Mag. Cbrißophovits Ol. Auvivillius, patre Ol. Cbri- Jlopb. Aurivillio, Päd. Gevalienf ortus Promot. Upfal Adjun L Theol. ib Rector Scholas Theol. Lector öl Päd, in Hille 1690, Paftor in Alpta 1696, ubi mortuus /1). 25* Mag. -Gabriel Phvagmenius, Upland. Promot. Upf Nec multo poft de Ecclefta Gevalienfi, ut vice Pa«ftor öl Praepof., bene meritus. Logices öl Phyft Le tor Re&or Schob Paftor & Praepof. in Weder Löfftad öl Enåker Uxorem habuit filiam Mag. Petvi Fontelii. mortuus 1705 n), 26. Mag. Z>) Flintenb» 1. c. P. II. p. 13. Sundfir. Mrfcr. i) Ibid. /<r) v. Stjemm. 1. c. p Biograph. Leftor. M:fcra. /) Ibid.»#) Flintenb. P. I. p. 62. ab üvhy Wendelenfium, unde ortum dueulit Aurivil/ii, nomen etiam defumfifle eos creditur.») Biogr. Le&or. Mdcr.

15 B. A G. /pn & r 1 i"t r» Gevalienß Mag.' Johannes Umnius, Geval. cive Gevalienfi narus. From, Londini Goth Re lor Scholae Obiit caelebs 1724 o). 27. Mag. Petrus Johannis Gries, Geval. Patre Sena tore Gevalienf prognat. Promot. Upfal Vic. Le l. Theol. Gymn. Gev Re t. Scholae mortuus Fama fideliilimi ac dexterrimi hujus praeceptoris celebratur hodieque ab omnibus, quotquot difciplinae ejus fuerunt alumni p). 28. Mag. Matthias Ol. Smaraus, Geftric. Genitus Patre Mag. 01. Smaråo Paft. Ofvanfioenfi. Creatus Paftor Secund. ad Legionem Helfingicam Grcecae & Hebr. Lingv. Lektor Geval Re tor Schol Obiit 1752 q). 29. Mag. Ericus Stenfelt, Gevalienf. Natus a. 170g. patre Theol. Lech Er. Stenfelt\ Promotus Apologifta Vic. Rect Conre lor Re t Obiit 178 j d. 24 Nov. Hujus inde ab anno 1767 emeriti viri vices j titulo Prore&oris ab Ephoro impofiro, egerunt infequentium temporum Conre lores. Conrectorcs Schölte noftrae, quot invenire potuimus, fuere fequentes: M. Olaus Jon. Skougb, Geftr. Conre t O/aus Job. Anthelms, Geftr. Conre t. H1636. Jonas Trafik Weftrob. erat M. Johan. Job. Antbelius, Gev. erat Simon Krutenius, Job. Laur. Fernceus, Geftr. circa a Ericus Er. Limnelius, Geftric. hoc munus a- diit Petrus Blix, Stockholm, abiit Conre fc M. Galr. Phragmenius, Upland. hoc mun. adiit M. Laur. Halenius, Helfing Martin. JVretman, Daniel Tolßeniusi Helfing. obiit M. Jfraeljob, Antbelius, Ge- B 3 ftric. 0) Sundfir, Mfcr. />) Ibid. 2) Biograph. Led. M:fcra.

16 l6 De Schola Trivialt flric Conre fc. adiit. M. Eric. Er. Stenfelt, Gevaf M. Petrus Halemus-) Helling Guß. Bened. Hanu marinusy Gedr. Conredd obiir Johannes 01. Kabbeeus, Gev. adiit Conre R M. Eric. hr. Alrot, Gedr Jonas Buller, Helüng EngelbreSl Halenius, Helf Scarenf. podmodum Epifcopus multo laudatidimus. M. Matthias Ol. Smarjeus, Gedr M. Mag nus Jußusj Hel fin g Petrus IValdner, Hel fing M. Ericus Er. Stenfelt, Gev al M Magnus Geflrtn, Helfing M. Elias Nibelius, Upland M. Job. Melch. Schonfledt, Ge val M. Andr. Adolph. Grun den, Upland M. Stenfelt, Geväl Hodiernus Conre tor.. IV. Nefcio equidem, unde faftum fir, ut Scholadicum illud munus, quod in hominum ingeniis moribusque formandis verfacur, nuho non tempore vile & abje lum haberetur, cum per fe honorificum fit, & reipublicae faluti, fi quidquam aliud, maximopere inferviens. Quotocuique ignotum ed antiquum illud & omnium ore tritum : quem Jupiter odit, facit pcedagogum? Rem acu retigifle viderur perfpicacilfimus Rbydelius :,?a paedagogico, "inquit, vitae genere non labor tantum & moledia, fed 8c "jejuni metus Sromachi multa deterret ingenia" r). Minerva profefto, pariter ac Venus, fine Cerere friger. Tanro magis praedicandam cenfeo regum nodrorum rum, fapientiam, tum munificentiam, qui homines, bonarum litterarum dudio vitam devoventes, non folum vivere, fed quodammodo commode vivere voluerunt. Hinc Scholis non minus, quam Academiis, largos, vel faltem fufficientesj proventus profpexeruut, quibus & Magiftrorum r) DilT. de Paedantifmo c. I. 5.

17 a a G. f~ H a v t e* 7T!\ Gevalienfi 17 rum «Sc difcipulorum r), egeftas fublevarerur. Huc refe rendum eft anniiüm illud y idque litterarium, ftipendium {^Djeknepenningar), per certas eccleftas colligendum, quod olim ludo noftro expendifle Hevuldaliam, ffemtiam, M?- delpadiam, Helfingiam, Geßviciam, Schölte ex prifcis codicibus hujus rationariis conftat *). Inftituta vero Schola Hernofandenfi aliisque, noftratibus illud licet farturo fubrrahebatur, te tumque vellent, quo fa<ftum eft, ut Archi- Epifc. Paulinus Keginam Christinam ampliora illis rogaret Salaria «), Paroeciee igitur, quae hodie tributariee funt, in lo c um fubftitutae videntur v)v Lites de bac pe- O Ex aerario Scholae, cui infervit ftipes illa cias per quinque paroe-, ftudiofae pubi adfignatas, colleéta, ante abitum puerorum, bis quotannis prsemia- diffribuuntur, habita & indigentiae & diligentiae ac profe&tmm rationev Quid quid reliquum eft legio Paroeciarum ftipem Col- erogant, quarum Mo & Reng(to tertiaque ex "Sora logiftae pars informanti Apo- Re&oris difcipulos credebant a. Iiaec Scholae Reftori Difpenfatio mandata eft, isque rationes ad caleulos revocatas'camerse accepti & expenfi, Provincialis, (Lands -Contoir ) cenfurae committere tenetur. Paupertati tironum etiam fua liberalitate fubvenerunt Hönoratiffimi Duumviri Petrus Stromheck Sen. Officinae ferrarise polyeffor, & Johan. Jacob. Efunek er, mercator Gev. Ille a. le taleros coemendis 1730 mil- libris, hic a ventutis duplum aeris ad levandam ju- Inopiam, teftainento delignavi}, cujus ufura primum tredecim pueris, mox Collegis in auftarium Salariij hodie vero libris, mii loco qui prae- difpertiuntur, comparandis ceffift t) Praeter Heruldalinm nominantur in Helfingia: Ferila, Jerfsu, Ljusdaal\ Plodaal, Rogßadh, Ils b o, Dilsho, Bjuråker, Narrbo, Arrbra, vandkert Of- Alfca T BollnAs, Moo, Rengfic', Skog, Segerfiad, Haneko,. Anger, Njut- EnAnger ; in Jemtia: Ragnndn der JRudon, Sumte, Myrfio, säker, Lit, Un Hammardal, Reffund, Brundflod, Lockne, Näs, Mariehy, ferdal; in Of Medelpadia : Tunn, Torp, Ljustorp, Haffa, Tynderu, Selänger, Njurunda, Indal; in Geftricia : «Fernbo, Hedefunda, Ockelbo, ) Alrot 1. c- Ofvnnfiu *0 Poft annum vero 1653 in cenfum veniunt byr Wefsland Uplandorum Elfkarl-, Tolfta, F> annemor a,. Hallnäs, Tegelsmora, Leufßad, Fil men; Helftngorum BAllnas, Segetßad, Hanebo, Skogb, Soderah t Norrit-

18 18 De Schola Trivialt peciinia tam expendenda, quam exigenda, motas longum foret commemorare x) AcceUit huic reditui certa pifcium portio j Re&ori Scholas a civibus, pifcaturam exercentibus, circa initia fuperioris feculi eroganda, quae quomodo & quo tempore, una cum voto illo ü/ai, cujus etiam fit mentio, exfpiraverit, equidem reperire non potui y). Extat in Palmfkoldinnis de annuo denario, quem 1440, pefte graffante, fe daturos perpetuo promiferant Parochiani Lulenfes, quas pecunia, (Mejjenii verbis utor) poft novationem religionis, ceffit Schölte in falarium Gevalienlis moderatori z). Antequam Gymnafium hic loci fur geret, Paroecia Hillenlis Re torum fuit prtebendaria a). jedes vero, quse Ulis in ordinariam & per- pe- In, Trane, Mo, 'Rengfio; ^ Geftriciorum Ockelbo, Hambrunge, Hedefunda, Fernebo, Thärsäker, Arfunda, Ofvnnßo, Hille, Wahlb0; W eftmannorum, Huddunge, Nora. Ultimam hanc Scholse Arbogenfi olitn tri - butariam fuifle usque ad annutn 1647, cum noftrae cederet, docet Lohmannus. cfr. Ejus Arb. Kanu. C. 3. x) Inprimis non levem offanfam paffim fufceperunt pueri eam colligentes, quibus, praeter fex oras argenteas, viaticum infuper obfoniorum, circa feftum nativitatis Chrifti, prsebere moris erit. Quare edifro regio 1780 fancitum fuit, ut una cum publico tributo exigeretur. Prifcae tarnen adhuc debetur confvetudini, quod Scholaribus indigenis quandoque poteftas a Paroclianis concedatnr domatim fubfidia vitae conquirendi. j) De voto Ohi cfr, Dalini Sv. Rik. Hift. P. III. p Anno 1584 Reftori Upfalienfi, dein vero & aliis Ludorum moderatoribus adfignatum fuiite videtur, ut probari poteft p. Cnroli L. Sparres Utfl. på Hudiksvalds Landsting d. 5 Mars ubi dimidium orae Cupreae id effeciffe edocemur. Mota etiam in foro Gevalienfi quaeftio fuit, utrum Scholae, an Reftori ejus competeret; hic vero iitteris Archi- Epifcopi Laurentii fibi deberi oftendit, ut vidi in Gefle Stads Dombok pro a d. 8 Oftobr. z) Dalin. 1. c. P. II. p Hachz. Diff. de Lula. p. 31. m) Reftores Helfing, Femans,. Profperius in Catalogo paftorum Hillenf., per pugillares templi Hill. (Kyrk- Boken) fervato, non occurjrunt. Jfaus vero, cujus curae poft Njurenios, haec ecciefia demandata

19 D. J, G* n r i fs r» w% Ge valienfi. 19 petimm federn data eft, a Regina Christina Skolmäftaregården di&a, ejus a vetuftatis erat/ut labafcens reficienda eftet. Quam nuper defuncfus Rector habitabat, fene&utem fuam vei lippo fpe&atori prodir. Pratum 4 vel 5 jugerum Re&ori, Sc 2 Conrectori a civitate antiquitus adiignatum eft, quod non heri vel nudius tertius factum elfe vel inde auguror, quod in codice Scholae hujus rationario a prati cujusdam mentionem fa&am deprchendo. Decimas fruitienti regias Paroecias Sorala (olim Söderelfva) Skog Sc Rengfjö, inde ab anno 1654, Schölte hujus Reflori, Conrectori Sc Apologiftae pendunt, qui a. 1744, ad evitanda utrinque incommoda, certam annuatim fixamque harum decimarum penfionem (Tionde fattning) ftipulati funt. Ad augenda Collegarum Salaria verus ille pater patriae Carolus XI. a gecuhiam, e tonna Norrlandiae Occidentalis pro imprimendis Bibliis (Bibeltrycks tu?ma) redeuntem, ipfis difpertiri juftit, cujus vicem fupplevit poftea frumenti illa portio, in Jemtia Sc Geftricia his addida. Illam vero, ob nimiam regionis diftantiam Sc vile, quo vendebatur, pretium, cum tequali in Geftricia a, 1763 comrnutare re gia conceftit dementia.. V. -/Ediftcium Schölte antiqiium qudem tulerit fpeciem, nos quidem ignorarnus; in medituilio autem urbis, non procul a foro hodierno, fttum fuifte perhibetur. Duo fuerunt auditoria, qute partim difcipulorum frequentiam, partim ftructuroe amplitudinem, praefertim cum, migrän- C J tifuit, ab Alrot in Reftorum numero non pönitur. Hunc excipit M» Jacob. Grabb, Theol. Left., a quo tempore femper Lefh Theo], paitorem habuerunt Hillenfes. Cfr. Diff. de Geftr. P. II. p. 3. Neque non Collegas quandoqne fimul Sacellanos hic fuiffe accepimus e. g. Coli. Supr. 0/. Holm, qui. illam tenebat Spartam 1682.

20 20 De Scbola Trivialt tibus inde Mufis, in Ptochotrophium converteretur, indicare videntur. Hujus vero eecatem ab a repetendam auguramur, quo exitialem, vaftante incendioy calamitatem univerfa civitas experta fuit. Verrente Se«culo, cum Gymnafio heic fedes ftabiliretur, fplendidiorem duarum contignationum domum ligneam Camenis noftris, publica impenfa b) exflrui juffir Sacra Re gia Majeftas, eamque fat amplarn, Sc urriusque femina«rii capacerm Hanc ab ipfis fundamentis refufcirare ac confummare licet magnae fuerit molis; tarnen pervigili Le toris Ol. Aiirivillii cura effectum eil, ut a Solemnia ejus enctenia ab ArchiEpifc, Stigzelio peragerentur. Tiirri 1687 infignita fuir, qua, circa initiurn feculi prsefentis, deftru la, nova a multo elegantior, te- lo seneo, deauratis globulis 8c corona horologioque accurato.exornata, fubuituebatur c). Annofa haec oedes y temporis injuriam pafla, nihil fere retinet priftinae puicritudinis, fed Phoenicis jam fata exfpeélat, fi modo anrea alicubi vena in lucem erumperet, revifcenti colorem ac dignitatem reddirura,. Ante aliquot annos contabulata vitia fua extrinfecus quidem regit, intrinfecus vero nihil habet cum Gratiis commune, quippe cujus rugas ipfa feneftrarum vitra produn t 8c racita quaß vocet debue cinanr*.. VL Hsec Litterarum ofhcina? quae nondum Gymnafio juncfa, Archicpifcopum Up fal, Ephorum venerata eft, cuh ) Ad m a turandum opus,. 300 taleri argentei ex confifcationibus,. Et vulgo dieitur, redeuntes a , ac 250 a huic gedificio ex- Itruendo adfignati funt.. Prseterea aliquot diebus facris ecclefiae pér Norrlandiam Occidentalem, regio juffur fymbolam in hos ufns dabant. Hnjusmodi exemplis excitati cives urbis, ftrucraram donariis promotum iverunt. / ' c) Alrot 1, c«.

21 .% * -t <«si jst% Gevalienfi. 21 eujusque curae uc tutelae fuum vigorem, fuum decus deberet, Paftoris urbici vicariae prsefentiorique infpe tioni antiquitus commifla fuit. Nonnulla igitur, hane infpeclionem fpe&antia, memoratuque digna, adferre in animum induximus. Fuit tempus, cum de Confiftorio quodam, ex ecclefiafticis feeularibusque viris formando, deliberaretur -d). In fumum abiit, diclo citius omnis hamc confultatioj fed majoris momenti videbatur Magiftratus Civitatisque conatus provinciam illam fibi arrogandi, quo ipfos regni ordines, in comitiis 1727 & 1731 congregatos, fatigabant, 'Confule Job. Palmborg, viro litteratiifimo magnacque apud fuos au loritatis. Is Magiftra tus civitatisque in Scholam & Gymnafium merita magnopere exrollens, majoraque in pofterum promittens* infpe lionis honorem cum Gubernatore Provinciam 3c Paftore urbis participare voluit e). Cornite vero Bjslke, qui, C 2 tun c d) Ol. Uinjtoph. AurwtUius, majorem forfan fibi auéroritatem conciliatnrns a id confilii aluit. Quod ut ex voto fuccederet, magiftratum urbicum in fuas trahere partes aanitebatur. Jllo prsefifide, Affeffores forent Re&or & Conreftor Scholas & quidam ex curise membris, Notarii vero munus alter Sacellanorum adminiftraret. Mira magiftratus eo tempore modeftia in ipfo ortu ridiculum hunc murem fuppreffit. cfr. Gefle Stads Tankebok, från 1569 till ej Conferri heic meretur Kongl. Mnj.ts Refolution pä Gefle Stods vid fifla Riksdag infinnera de Befvär d. 16 fan ubi fequentia leguntur: Idet (indrages, huruledes Magiflraten och Borgerfkapet, fedan man befunnet, att vid det der i floden varande Gymnafium och Trivial Sc/10- Jnn for detta icke ndgot Bibliothek varet inrättat, fom dock tifl docentium underflod och hjelpande vid leclionerne nch exercitia publica är aldeles oumgängligen nödigt och nyttigt, hafver ej nllenafl forma dt framlcdne Proftett Scheffer i fin lifstid att upplåta till beemälte Gymnafium och Schola defs efterlämnade vackra Bibliotheque, med de vilkor, att Staden fig åtaget deremot att reparera Präflegårdcn, fom under defs 36 års tjetifle är förfal let, och åtminflone Jkall erfordra 5 a 6000 dal. k'.mts reparation, utan och, att de till detta Bitdiotheks årliga formerande med nya och för ung. domen nödiga och nyttiga böcker, vid utjkilliga tillfällen infamlat öfvetr

22 22 De Schola Trivialt tunc temporis provinciae. praefuit, hanc ctiram, titpöre quae oneri eilet, abnuente, in irritiim cadebat fjpes, tot annorum alumna /). Pia adhuc memoria lllorum nomina Ephorum Mufse noftrae recolunt, qui fua eas proefentia exhilararunt. In horum numero funt Petrin Kcnicuis, Lau 200 dal. k:mt, hvarmcd de ock nit framgent tänka att fortfara, éyfc. ; 1dock, fom vid ett få angeläget värk, mycket fkall ankomma på. fjelfya infpection, fotn härtills pä Confiftorii vägnar, fur aflågfeiiketeiis fkullendaft varet anförtrodd Kyrkoherden i Staden, och denna fyflan likväl pröfvas vara af ftorre vigt, ätt att den pä en enda perfon hor ankomma, fom af fjukåom eller Emhets - fyßor, ofta kan vara förhindrad, fördenjkutt un der(kaller Stadens horgerjknp underdånig ft, att infpeclion vid detta Gymuafium och Trivial - Scholan hädanefter tnä gemcnfmnt anförtros Landshöfdingen, Kyrkoherden och M«giftr äten derfimmaftådes, pj fatt och vis, fom efter ofv erläggande med Cffnfiftnrio, kan nyttigt finnas, och fedd.11.af Kongl. Maj:t 7 nåder kunde faftftällas; förbehållande fig fatnteüge Borgerßeapet och Stadens invånare, i annor händelfe, att använda hvad de pä ofvanhemålte fått till Gymnnfium och Trivial Scholan ornat, till andra pios ufus efter eget behag och godtfinnande, och i fj nnerhet till den nuvarande bofälliga Kyrkan. Kongl. Maj: t har ined Konglig nåd uptaget denna Sta dens berömliga forgfällighet, att inrätta ett fä nyttigt Bibliothek der vid Gymnafium och Trivial Scholan, och få fnart vederbörande (ig utlåtit om fjelf va modo infpeciionis, bvarom Kongl. Maj:t låter nfgå defs nådiga fkrifvelß till General Major, och Landshofdingen, lårer Kongl. Maf.t fg dernfyer i nåder förklara, och förfut a en fa dan förordning, fom nyttigaft och haft pröfvas kanf) Vid Kongl. Maj'ts Refohit. pä Gefle Stads vid 1731 års Riksdag ingifna hejvår, genom Juftiä Borgtnåftaren Johan Palmborg. Sic vero xllic: Anhåller Staden underdånigefl, fom vid 1727 års Riksdag, att Infpe clion vid Gymnafium och Trivial Scholan i Gefle Stad må, i unfeende tili de anäragne omjtändigbeter, gemenfamt anförtros Landshöfdingen, Kyrko herden och Magftraten i orten ; men, fom General Majoren och Landshöfdingen Grefte Bjelke under fin tid derfammaßädes på det högfta protefteråt tmot ett fådant nytt och ovanligt hefogr, emedan de vidlöftiga Einher s S^flor vid Lånet ej flola tillåta, att någon tid till bcmålte åftunäade infpe clion afkrytes; och äfveti ovift år, huruvida nuvarande Landihöfdinge [kul le vilja fig det fammn antaga, få kan fådant hefvär ingen emot defs vilja påkördas.

23 A A G, n A T T C C 71? Gevalie tiß, Laurentius Paulinus, Laurentius Stigzeüus, Johannes Ba- %ius, Olaus Svehilius, Haquin. Spegel öl Henricus Benzelius g). Quin immo nonnunquam vices eorum obierunt Profeffores Upfali.enfes, inrer quos numeramus Olaum U«nonium, Petrwn Rudbeckium öl Andream IVinbom /;).. VII. Coronidis loco aliquid de palsefh-se noftrae alumnis addendum for et, Ii hunc campum ernetiri poffet hujus opelie brevitas, Eam, ut mauern ac nurricem, olim & hodie ofculantur variee dignationis viri, qiii in eccleßa aut repüblica egregiam navarunt operam, quique ad amplißimos evedi fuernnt honores. ArchiEpifcopi Upfali«enfes Kenicius Sl Stigzeüus, Epifcopi Ericas Er. Brunniiis, Petrus Jones, Angermannus öl EngeIhr. Halenius, Theolo gie Doctores Daniel Djurbergs Laurentius öl Sveno Bal ter j Profeffores Jonas Hambraeus, 0/. Ünonius, Petrus Au- C 3 A- 5;) -Ånnq 1534? Rhyzelio telte, ArchiEp. Laurentius Fetri omnes ecclefias Norrlandicas Torfiam iisqoe vifitavit, id quod Petrus Keni cius idx6, Laurent. Paulinus o&ögenarius 164a etiam fecerunt. In tranütu Scholam noltram Kenicius & Paulinus mprimis falutaffe creduntur, quod illum hiric comltabantur Job. Anthelms Pafr. Geval. & Rcfbor Scholae Ol. Njurenius, huic vero idem Anthelius a latere fuit» cfr. Diff.- de Lula. ArchiEp. Laur. Stigzeüus 1671 litterarium hic loci palatium Inauguravit. ArchiEp. Job. Bazio quatuor Collegas Scholse obviam ivilte in Elfkarlby 1679, ex aftis Scholse intellexi. ArchiEp. Ol. Svehilius repetitis viribus a & 1692 Gevalienfes Mufas invilit, Scholaeque rationibus manum iubjecit. Horum omnium agmen claufit ArcbiEpifc. Henr. Benzelius annis 1752 & h ) Prof. Unonius Gevalise natns, ad fopiendam fimultatem inter Paftprem Infpeftorem & Rectorem Scholae, 1651 cum mandatis a Reverendiffimo Ephoro huc miffus, interfuit examini anniverfario, menfe Majo habito, cujus Solemnia oratione vernacula aperuit, praefentibus urbis confulibus binisque curiae Senatoribus, pro more illius temporis» D06E Petr. Rudheckins 1673, & D. Andreas IVinbom 1739 > ArchiEpi fcopi nomine noftras inviferunt Camenas»

24 34 De? Scbolct Triviali Gevalienß. rivillius, 0/. Schalberg, ut plurium nunc mentionem non faciam, prima heic fuae eruditionis jecerunt fundamenta. Nec defunt, qui nobilitatis inlignibus ornati fuérunr, vel perhonorificis in ordine civili cereroquin fun&i funr muneribus. In horum numero ponimus Julium Grundel/liema (Gam), Andream Solblom (Anthelius), Samuelem Lagerftam (Geftrinius), Jobannem Liljencrantz (Wefterman) Lib. Baronem, Carolum Job. Dahlfkold, (Cadovius), Abrabamutn Car, Beeck, Petrum Elis, Roland. Martinum, (Aboenfem), Svenonem Stillman, Ericum Schröder, johanitem Jernberg, ceteros. Hodiernus Scholarium numerus, valde imminutus XCII pueros compleftitur, quorum XVII parentes ut nunquam defideretur aemula vel docen- habent ruricolas, LXII civium funt filii XIII eorum, qui officio aliquo publico funguntur, inter quos, (id quod mireris) nullus Sacri efl ordinis. Faxit Deus, ut fem per vigeat floreatque haec bonarum litteraxum officina, tium induftria, vel difeentium alacritas, omnisque ibidem labor tendat in patriae emolumentum & divini nominis gloriam.