Syra till gödsel sparar kväve Line Strand, Hushållningssällskapet, line.strand@hush.se Erik Sindhöj, RISE - Jordbruk och livsmedel, erik.sindhoj@ri.se Brunnby Sveakonferensen Lantbrukardagar 2018 2017
Innehåll Projektet Baltic Slurry Acidification Varför ska vi surgör gödsel? Fungerar surgörning i Sverige Är det lönsamt? Bieffekter Översikt surgörningsteknik Line Strand, HS Frågor
Baltic Slurry Acidification Främja användningen av surgörningstekniker för stallgödsel i Östersjöländer Brunnby Lantbrukardagar 2017
Sveriges första gödselspridare med surgörning
Varför surgör vi gödsel? Ammoniakavgången från 8 EU-länder runt Östersjö var 1 227 000 ton år 2014 Andra 7% Jordbruk 93% Stallgödsel 63% Mineralgödsel och jordar 37% Source: ec.europa.eu/eurostat och HELCOM
Ländernas bidrag till ammoniak-nedfall i Östersjön Source: EMEP Centers Joint Report HELCOM, 2013
Direkta mätningar på gödsel NH 3 emissions, kg N ha -1 Slurry ph Effect of slurry ph on NH 3 volatilization (Jarvis and Pain, 1990)
Simple chemical trick with huge effect! En av buffersystemen i flytgödsel/flytande gödning är jämvikten mellan ammoniumsalt och ammoniak (gas) % Ammonia NH 3 NH 4 + + OH - NH 3 + H 2 O Vid ph 6.4 är mineralkvävet i form av ammonium, ingen avdunstning sker Ammonium NH 4 + Brunnby Lantbrukardagar 2017
Resultat ammoniakmätning sommar 75% minskning 90% minskning
Surgörning av nötflytgödsel till vall Fältförsök 2016 Försöksvärdar: Håkan och Klas Odhner, Mjölsta, Uppsala Gröda: Gräsdominerad fjärdeårsvall Försökets omfattning: Kväveutnyttjande i andraskörden.
6 Avkastning Skörd, ton ts per hektar 5 4 3 2 1 = Konstgödsel = Obehandlad flytgödsel = Surgjord flytgödsel 1 0 0 20 40 60 80 Giva, kg kväve per hektar
Försöksled, beteckning Gödselmedel Avkastning Tillförda kvävegivor, kg/ha Skörd Kg ts/ha A Ogödslat 0 3870 100 B Konstgödsel 30 4810 124 C Konstgödsel 59 5210 135 D Konstgödsel 89 5260 136 E Flytgödsel, obehandlad 50 4370 113 F Flytgödsel, surgjord 51 4730 122 Relativtal Uppnådd merskörd vid surgörning: 380 kg/ha eller + 8%
Mängd syra kg S/ha Syra Bulk (kr/ha) Kostnad för syra 25 m 3 flytgödsel/ha Syra IPC-tank Spridningskostnad/ha (kr/ha) (kr/ha) Total kostnad (kr/ha) Värde svavelgödsel 1 l 0,58 kg/l 2,6 kr/l 6,1 kr/l 3,9 kr/m3 1 l 14,4 64,4 151,8 97,5 249,3 57,6 1,5 l 21,7 96,6 227,7 97,5 325,2 86,8 2,0 l 28,9 128,8 303,6 97,5 401,1 115,6 14
Skördeökning jämfört med spridningskostnad Skörd Tillförd NH4-N (kg/ha) Skördeökning (%) Skörde-ökning (kg TS/ha) Värde vallskörd (kr/kg TS) Värde vallskörd (kr/ha) Total kostnad spridning + syra (kr/ha) vall 1:a skörd vall 2:a skörd vall 2:a skörd 45 23% 510 1-1,2 kr/kg 510-612 401 45 24% 120 1-1,2 kr/kg 120-144 401 50 8% 380 1-1,2 kr/kg 380-456 295
Genomsnittlig skördeökning i SEGES försök med surgjord flytgödsel till höstvete, 2014-2016 Gödselslag Svinflyt, 9 försök 50 Nötflyt, 9 försök 110 Rötrest, 7 försök 220 Minkgödsel, 9 försök 310 Genomsnitt 170 Skördeökning Kg/ha
Öka P tillgänglighet med surgörning av flytgödsel. 18
Spara svavelmineralgödsel-tillförsel med surgörning av flytgödsel. SO 4, mg/kg Två veckor Efter Stallgödselanalys efter höstvete Behandling (% S) spridning skörd Kontroll - 4.1b 3.8c Mineral fertilizer 70 N - 5.8b 4.4bc Mineral fertilizer 96 N - 8.6b 5.4abc Mineral fertilizer 130 N - 7.6b 6.0ab Mineral fertilizer 160 N - 7.4b 7.1a Untreated slurry 0,002 3.0b 3.5c Acidified slurry 0,11 36.5a 6.8a 19
Surgörning av flytgödsel ökar biologisk aktivitet i marken Treatments 26 June 2 August Control 15.1ab 12.5b Mineral fertilizer 12.6b 13.2b Untreated cattle slurry 16.4ab 13.2b Acidified cattle slurry 18.1a 18.0a - Surgörning har ingen negativ inverkan på markens mikroflora. - Signifikant ökning av biologisk aktivitet i marken. 20
Inverkan av surgörning Baltic Slurry av svinflytgödsel Acidification mot Septoria, DTR och mjöldagg i höstvete Septoria tritici 45,0 40,0 35,0 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 Control 70 N 96 N 130 N 160 N Untreated pig slurry Acidified pig slurry Resultat (sjukdomsindex) från fältförsök i 2017, Estland. Brunnby Lantbrukardagar 2017
Svensk lagstiftning gällande hantering och transport av syra Inga krav på specifik utbildning för utövare ADR-S reglerar hur svavelsyra får transporteras på allmän väg Undantag från ADR reglerna om tranporten görs med traktor ( och syran ska användas inom jordeller skogsbruk) 22 Brunnby Lantbrukardagar 2017
Surgörningsteknik utvecklade i DK Surgörning av gödsel i stallet i lagret i fält Ungefär 20% av all flytgödsel i DK är surgjord
Surgörning i stallet - JH Agro A/S Photo: JH Agro Brunnby Sveakonferensen Borgeby Lantbrukardagar fältdagar 2018 2017
Surgörning i lagret 2 leverantör Harsø Maskiner A/S Ørum Smeden
Surgörning i-fält 2 leverantör Biocover SyreN Kyndestoft Brunnby Lantbrukardagar 2017
Surgörning i-fält Brunnby Lantbrukardagar 2017
Tack för visat intresse!