7. N.. J. DISSERTATIO ACADEMICA, DE l^o^. ttklh >F' «L-4 t jälm.jt Bl J^ JL ri i_/ Quam, Confenf. Ampl. Facult. Phil. in Reg.Acad.Abotnf!, PR/ESIDE a U^ l M» I^B /^ R^ V^ " r W *_9 / «& n \fi K>_w_. I I_J _i"e /1 II fil 9 ttia^oi.. Le Phil. Pract. PROF. l^o. L^ Ord. Publico Examlni fuhjicit ALUMINUS NN011..8, ANDREAS BERGMARK, -.Weftro Gotbus. Die 111. DEI.EMB. Anni MDCCLXIH. L. fi. Q. A. l^. <rx A L O Hr. lmprettlt JOH. ottk^fä JTOPH. FREIvCKSLL.
NOBILISSJMO atipå CONSULTISSIMO D:no GUSTAVO IDMAN S.immi in Finl:mdiaDicaftei'iiAr>sEssoTu Gi^vittimo, M/ECENATI OPTIMO. Magna ffla in me beneficia quc»tieb in memoriam lh^» mihi revoco, toties 6e gratia reddenda follicitusfum; at, cumofficio, quocf pietas mihi in- Mn^it, p»rnflisn6q me czukvib occafione imparem fenti^m > foitern meam d^luck parum doleo. I^eec. vero me6itllnriinmentem nonrmo reäit e^refiumiuuä Philofophi cum«_inn äiäum : Venettc.ii quimeminir^ Mm gratiam remlir. Me vero meriwrum TUORUM in me maximorum hand ette immemorem, neve e^clem unquän odliturum fore, qu3b TIBI, MXECENAS O- PTIME, cernuub Mm offero,ftudioram meorum primitive inäiciz eruntsceertmmnpignora. Leni^na h_ec fronte Kfpiei^,, neo mihiin pofterum favere cfettffi33. Mibiantem nidtt pi-iub erit^^nn nikil,^mmbum> mum Nmnen calidis iatigäre precit)ub,velit le, MiE- CENAS OP PME, atque omneb, qui TEcum funt coniuncti, omni felicitatis genere m.iäätob) ad ultimc>b UBque mortalitatis WrminoB nodib confervare. Bic vovet KOBIUSSIMIatqueCOWSULTISSIMI VOMM bumillimus eliens ANDREAS BERGMARK,
AMPLISSMO atque EXPERIENTISSIMO Dn. Doct. johannileche, Medicine? PROFESSORI Regio & Ordinario» Wec non Kex. Academ. se/m/. Floim. Mö?MLKO D/xni^mo^ M/ECENATI INDULGENTISSIMO. Is antiqua fuit. vigor a«virtutibus idem K / 9i.i /ae^at quondam* tempore V hocce foret. Has ii.ea?" partes", Nee tamew nixus T-Mmn/bl// a?^//5, exem/)/// pagina «n///-a earet.. "PE reliquis amo, /^a^af/ Gloria «o//«, IVam^e Eva Virtus baai/ vetus a/ma max//.. Sufcipe y M^.lX^/V^-5, x^-ata? /Hamma m.entis «^iae /1,/)si/ex tradit nn//? a Munera pro At pondus: pietas /X-?«a^l.e vota dabunt, Vive div felix* /Vattt.raf? Max/me Myfla,. Abdita cvi e/a^e/a<la videre tiamm c/?.> Thalia TIBI. /ttmm/5 i.ci?e/ciki/ parva 7-e/)«._in,- Nalla TUOS temerent itnquam,- rogo c/am^a Penates y l_/-^_.e EIBI Parcce ea^cl/cia Ma neantl CELEBERRIMO IXONMI TUO devncittimuz cliens /indreab ZERGiVIARI^.
Krono Vefal!nl«gs-Mannen Adel och Högaktad, Herr MÅRTEN LUNDEN, Min Högt..rade Rare Nlorbror, COMMINISTREN Uti Daretorps Fötsaniling/ tuerooröige uch 4boo.t>cindrt.e, Herr LARS BERGMARK, Min Huldaste Fader! «3^.. en Sömtnalwmta, eller nun.-nt wcdcrlag't bruf ulanen itp» C_l. n'^'9 w^ldnad har fm'>.n!alll n>>g, ac i lstrifwa Herr Morbror det» "^!_^ ta mitt första Acukmiffa Arbete. hwaruti tag sött fuflfaua de falla grunder, hwaraf mänga föranlatas at tro, det Dygden nu «lcelcs af,,-_< git, och ej äger sa mmigaidkare t wara, fo.u i wara Förftdcrs tider. Blir jag si lycklig, at detta mitt wälmcnta up!at med lita ömhet upragcs, ftm den är, hwanned Herr 2.?orbw «It ifrön rmii._ir.rt mig omf.miifl^t; få förötcs både min förra stora förbindel c, _cf> jag!!p!,tt!n:rlls itiitfa, it l cd innerliga böner anropa 2tKmagtcn om uun Morbrors och Detz._va Anhörigas bestmdiga w.ugäng. Hridteligcn far jag äfwcn den fägnad, at en giltig»ppcubarlfgen b.» tyga min Huldaste Fader den wördnad, fom.alt hfttils bntnr.it! mitt nt< nc'lla; mc» ej förr än nu fatt t.enligit ti!f..lle at utbnjta. log «jet nogsamt, det Edra sörtj-fnster cn!st mig >ṙo oändciigen ftörrc, en at dcaf uiig siullc tunna uprafnatf, mycket minorc w^digt nisas, cch aldrununst wc< derge.llas. Ty jag ar, näst @U3D, ffi/iötg Eder milt Itf mina framsteg i Botliga Äcuflcr och min lycka. :_ ett ringa rros af min barnsliga ti!, gifw-che. har jag äran, al in; Huldaste Fader upvffra Förstlingen af" niina A_ade.r,.{f.; Osningar, med trsana sv»tar, at den Aldrahogstc ännu i längr tider»värdes b^iöna Eder UJflfccvDym med en fä(i lcjnad, och sent larais. bilira stjernor upga, son! bchoda mig saknaden afcn sahuld abei'_»värd. graiijfjittbuv m.d d)np wördnad Min H.rr Morbrors S» ock Mil» Huldare R. Faders sdmsukaste tkmtt, famt l^oissssc fon ANDERS BERGMARK.
' Virtus non com^tttat minoi. quem graviorem morbum aut ma«jus vitium concrzx.rint parentes, lorz raro contingit, vt libtri, c^til ex iliis potteg fufiipiuntur, i «dem gr oczue laborent malis; quod quidem t Usczue vaere experientia docer, vt impetuofus majorum fervor in sertz vix def.rvefcat nepotibus, Ex juft.ftimis pcenis, o.u_e propter temerari- -2M Eegl? Divinae transgrefftonem prirn',s nottri» parentibus fuerunt intti-i^r, grave adeo 2cceperunt vulnus, vt hujus cicatnx pott tot feculoruln ciecur» lum in pottertz iilorum etiamnum recrudefcar. Vale_udm2rius inlfe ufque totug orbis facius ett, in czuo tarnen non cfecumbunt kkgri, fed pro ftnis ambulantj immo licec malum hoc n3turgm nottrum per» quam corruperit, pauei tgmen moibum fuum vident, omnes amant. Culpa hac nottri pars nobilior, animam inteuigo, derfo ignorantiae peplo fuit od> duda. Hincra.io, qua. cionec integer eilet homo, A olym-
2 «blmpum microcosmi fulgidiflimis iltaftrabat ra3n3, de infito fulgore ita pottmo<_lum defecit, ut cfepu» fcnla tantum ingravelcerent, & eximia ejusdem per- Fpicacia adeo obtufa faäa ett, vt quid verum quid falfom, quid re tum aut iniquum fit, nonnifi difttculter adfequatur, His porro acceffit, quod volun» t23 atque adfe6_us, qui rationis decretis pridem obremperaverant, in turbido hocce ftatu frena mordeant, an.iquam Dominam de gradu dejicere conentur, atque mandata e^ub vel argute eludantvel arrogantcr detre<_rtent, nec illam amplius fequi, secj fecum trahere nitantur. (Quantum denique corpo» ris nottri roacbina, gu«interno boe tumultu gra» vittime agicatur, fubinde patiatur, & quantum cuh» pa primorum parentum fic luxata, tr_ttis, sed tida» quemvis condocet experientia.. l?a8 autem pugnaff atque hos defeitu3, quippe nemini nottrum ignotos, merito relinquimus, ne extra oleas vägar'» viseamur. Enimvero ficut Medici ett, non solum mor» bis mederi, sed etjam ex adcurata horum hiftoria eruere, quinam morbi boc vel illo tempore, beic vel alibi locorum kuerint epidemici, ut intelttgat, an genus humanum ex pluribus nunc, guam olira» morborum examinibus laboret; ita quoq; ingenuum decet Philofopbum, non modo vitia hominum ds» tegere, atque illis, quantum iplorum permittat cori» 6itio, medelam adferre, verum curiotttate se jucuiv da Hr utili inquiret, an vitiorum lues vel bodie latius ferpferit, guam olim, vel gravius nos, guam majores nuttros, adfligat. Arduum omnino hoc ett
3 ttegotium, quia hominum non un.us Zrvt aut re» tzionis, fed omnium feculorum si terrarum mores in cenfum venient zuvat tamen in argum.nto ad» co nobilt ingenii vires experiri, öc quid in re tam amb-gua ttatuendum fit, partim rationibus partim exemplis, ex Hiftoria, ipfa prudentiae, vt quidäin apud (_.ra.c<_»s loquitur, metropol», difcernere.. Iḣ R ^er -^/>t//ie.» 'mtelligimus habitum, akicmes tti3b M. legibus vel Divinis naturalibus vef civilibus attemperandi (*). Ante vero, guam»t.io qqat* dam virtutis nomine infjgniri potett, requiritur ir» agente, (V) ut probe fciat, onem legibus esse ton» gruentem, (O) ut fponte fua, fy) atque dellbera» to conttlio ipsam fusceper>t,sl'i) denique ut alacri anitno ad ipfam fefe accinxerit- Bicuc autem non omnia pottumus omnes;»ta quoque in virtutibus diverfi gradus funt admittendi. Alii enim, dum bene fecum habitant, placida fua fe involvur.t virtu- _^<_, te, (*) Hac l re ratione Virtutem p!etiq»_e definiunt Phifofophi. Hinc c.>l._./.0 _»--.il. < iudtntioue Cap. f : VirtHt «fi i^.^/«l animi,»_«,' tontitntmttu* Cvi polliccm p-ewic SCHUBERTUS in Phiiof, _l>«,i. 2 s. - <^ vtnutem inttlligipitu bébitum, ajditnet fudt?f»»<,/'< <,//,».^<'»»,<^/. Non ta- «ren diflimulgndum, quod nonra definitio latior fit, cum virtutez etiana politicas fuo ambitu cor_iple<_.atur. Add denique, «und vir.u.um conduionem v«.l aliqualtn, p«lius Biftonani e_.po_it-.ri, illa» non contidtlt.muz, qu«ingenuam maxime *x- «l«ent C-fuiianuna, cum at.us plane fon ut.t.» l_i.^uililil»»
4 fe", & innocenti, quö sruuntur, otio raro egredlun* tur. Aliiruxfus, ttcm non sui, fed Zliorum caufa nati videntbr. ita 1n publicis commodis promovendis»^. i:aténv'viresqoe confumunt. Longius adbuc progre? Äiuntur lieroiea. animh, quae non folum aliis benefa.- xiunt, verum infuper cumadverpitatum procellae und»- que mugiunt, si imminentia pericula exhorrefcunt ceteri, labenti reipublicae xnoli finnos fubdunt bu» meros, & frangi forte possunt, non fledti. Quam-?vis aotenn flnguii borum fuas mereantur adoreas: 'waxime tarnen commendari s. debent L. folent, qui in virtutis arduae eultura reiiquis tecellunt, nec ulj» His fortuns cattbus fe de gradu dejici patiuntur. 11. l^um omnino dubitamus, quin dicam nobis scri» bant multi, quod vel in dubium vocare audeamus,, virtutes fenefcereynoftroque sevo rariores ette, guam olim. Lenes plerosque, quos ob variarum rerum peritiatn* raulto ftudio si longa experientia coroparatam, veneram ur, fi confuiamus, mox comp riemus, quod fi diverfss admodum circa alias res foveant opiniones, in eo tamen conveniant,quod virtutes, inprimis quibus generofa. diftinguuntur mentes, ab ipforum inde pueritia humana dedign.atx firit bofpitia. l_/t vero ittbanc fententiam idoneis vindicent argumentis, non uno modo fuos fubducunt ca_- culos. Alii enim ex variis Phyficis mutationibus, quas vel legerunt, vel ipfi forte obfervarunt, inte» gram naturam dcbilitatam, ne«eadeoi agendi vi " -" - nottro
5 Oottro a.vo» ac quondam, prseditam efte cohigunt' «se pertinaciter urgent. Serpfit, ceu opinantur, late ädeo hoc malum, ut non fulum corpora nof_ra,feci «t)am animas,»ilas virtutum officinas, vebementer «orruperit. Alii, mitta ittbac controverfia, de qua in utramque partem cum aliqua veri fpecie multa difputari poilunt, ad experientiam, fidam priorum temporum magittram, confugiunt, guam feniura virtutum exferto quafi digito monftrare contendunf. l^binam, inquiunt, g-entium, CYRI nunc reperituy magnanimitas, qui Kegem Armenill., tributarium suum, fed nova molientem ad inritas redegit, reda&umque beneficiis fibi ita devinxit, ut ab ofncio poftmodum nunquam recefierit; qui porro non fo» lum vitia quaevis, verum eyam blandas horum illeeebras foliicite essugit! Abttinentiam quoque defiderant Ariftidis, qui licet maximis funöfus fuittet muneribus, Hltotius ferme Graecia. reditus folus acfm.nittrasset, in tanta tamen decefttt paupertate, tzt quc> esserretur, vix relinqueret. Nigros quoque facilius cygnos, guam homines, qui Socratis conftantiam nottro aevo imitantur, reperiunt Quamvis e- nim hie foris ttippiam s_ Qorgiam, Prodicum ac Polum, Thrafymachum se Protagoram, miferrima arrogantiae mancipia, in theatro Ariftophanem & dom» Xantippen haberet, qui continuis ipfum lacefferent contumeliis, ne latum tamen ungvem a vtrtutis tramite recefttt. I>.ec fatis admirari poftunt generofum moclettumque Agefilaum, qui partim im» minentes vi^o^ias A fpeciofos triumphos parv» fa- A 3 c_ens>
6 etenz, maximam putavit gloriam, öbfenrantiarfl w» gibus patriis, licet ab honorum faftig.c. <8c afpe re«maximas gerendi ipfum revocarent, praeftare; partim quoqjfupra mortalium conditionem qu<r» fitatn magnificentiam»ca fefe extulit, ut fimplici ve» ftttu contentus, Pharnabafum, pretiofiflimis gemmie K_ lapidibus fu.gentem, adeo confunderet, vt vana t»ic deponeret ornamenta, atque pacis tonduiones, t^uas ex humil» eafpite vi«sor Spartanus diflabat, gratus reciperet. (_ujus denique animus non pafcitur modo, fed quafi faginatur, gu» Camillos, qai kabios» Fabricios, kuriös, Scipiones aliosque id ge» ftus non tam hominum, guam virtutum legat no» ftiina. Nee aliter fieri potuit, guam ut virtutes o- lim colerentur, ttquidem conftat, quof apud vetetes, pf-ecipue apud Perfas, juvenes in Scholis pu» blicis tirocinia virtutis, ut apud nos efu cion.s do» tumenta, pofuerint. Alii denique, ut falivam nobie moveant.felicitatem A innocentiam autei feculi, quo Virtutes omnes follicite cultae,vigorein, nefcio quem, Kabuerunt, impenfe celebrant (a); licet fimul fa- (eri cogantur, quod initium ae linem hujus a_vi plane ignorent, quod eximia hzec felicitas, fi modo extra fvavia Poetarum figmenta ufpiam exftitelit, ttatui 'ntegr.ta..-, cujus creperam veteres habe» tant cognitionem, lic vmdicanda. IJI. (<a) <)u3^ o^/ktt^ l-leroid. IV. Lz«,,32. Ifia vett» pietati aevo woritunt futströ. iiiifiha _j* _nrt, g L_?_» ttntutt, /.>
. 7 ll!. l^aec autem, qua. ab eruditis passim adferunttff afgumenta, pro vindicanda tutum desekione. ad» co exigui momenti nobis videntur, ut nemini facile perfvadeant. 8> enim pb^nomena in mundo boc obvia, lynceis quantumvis oeulis luttremus, multas quidem variasque obfervare licet mutationes, qu_e autem fatifccntes naturs vires arguant, reperimus omnino nullas. EgEdem quippe nunc obfervantur motus leges tarn in corporibus terreftribus, guam in ca-leftibus, quas antiquiflimi Pbilofephi utcunqj expofuerunt. Ltto, quod corpora nonnulla ca.len.3 vifui nottro fefe fubduxerint, fimul tamen conceden» dum, alia in eoruin locum prodiiffe; immo augu» rantur quidam, quod antiqua illa lumina, abfolu» to certo motu vel periodico vel vertiginis, oculos potteritatis iterum fint pa.fcitu.ra. 8» porro plantaz Stut bruta animalia confideremus, non minorem in h»s velvigorem vel fcecunditatem nottro deprehendimus aevo, guam quibus olim fuerunt pra_dita. lpst denique bommes li in cenfum veniant, quotidiana docet experientia, quod corpora nervofa & fucci plena, nec non ingentes anima- «rque apud nos, ac quondam inter majores, reperiantur; immo, quod havd pauci eandem attingant «etatem ac mortales fe- «ulis, 2 diluvio mundi univerlal.prox.li.i_., viventes O). Concedo, quod molles Le delicatuli hautf paa- (_r) V«l_«igllul David HUME </_,«fes di/teurs _ <./. z,««7em. I, p, m, 181: <ck Hett ck /-» fltur de f «ge </«Mtnde op -» fhirtf dit *»" $ut i' éftétt bm*m itit *9*ir flm de vigsteur*
8 Id quod cum in aliis rebus certum ett, turn eerrissimum, ii imperia in orbc atque mores gentium confideremuz! (H). Doeet fcilicet!dittoria,quod gentes,quae ab initio pauci inter nos fint, qui antiquum admodum defiderant robur; boc autem vicium non tarn naturac, quam perverfh educationi, qua pueri a duris A neceffariis f_epius artentur laboribus, atque umbratili adfvefiunt vit«, totum ett tribuendum. Quamobreni etjam ianguor ilie 6. pallor, qui in magnatum paflim «onfpicitur palatiis, a fuinofis rufticomm mapali.s uc plurimum exfulat.. IV. _><ibil omnino ette in rebus bumanis ttrmum aut ftabile, nedum perpctuum, ipfa omnium, guam ills expreflit experientia, confeflio docet. graviflimis obrutas fuerunt vitiib, partim per idoneas leges, partim per pra_elara magnorum virorum ex» empia _i to^/, IS <^, «^,» ttne fante puts fertre, un genie p.tu <l/sp/, jikir une vie put longut tl^e. Mait fi /e />/^«> genetui «^F töo/e/ ici /><«, ($ /e eo«^ <^<> /_. Stcieté Hwnaine tfl fujét <_ tes fortet <ie revolutions gmdttéues e^e, Jant f»'?/' /e<._t>/ pour étre eö/e^p/e/ dans /<_ es»»-. e/3^_e, que eh/»f«_<_ tt//?<.,>_> e«tradition e»-s«t^_. La ftature -" _<< forte </«_! torps, la t.«^<> <_/>. /^ vie.'^_>«^...e _/» es«_n»^_> & <_e /O?,. /<>«^/-'-,i ttvoir été natureue» ntrnt /<i,^«' x«/s'_»"^.«i <./»»//,<. let fi«ctes a p<u pris /^, «i.»»,,,. (s) Quare etjam Metamorph. 1.. XV- F.XLII: ---./"/- omnia xerti Cernimtu, Ä/gw.* ittås ajjumere robora gttttes% Concidere bcu '. " : ".' <* V". *.* " "'«v ' V "*
9 empfa <5t egregia Philofophorum praecepta, ita fenflrrt fuerint poiita', vt priftinam exuerint barbariem, atvirtutibus aliquamdiu multam navaverint operarn; pottmodum autern aliis aliisque de calittis ex faftigio UIo virtutum, in quo eminebant, defecerint, ad primas sord?s reversze, vel fimulacra tantum v.r» tutum amplexse, donec ad ca tempora, quibus nec vitia nee remedia pati poflent, eftet perventum (ö). /_.tque ex hac malorum lerna quaedam nationes nunquam, aliae autern fero nimis emerferunt. Gra.ci«conditio, qualis illa primis fuerit temponbus, fi in «enfum veniat, faeile deprebendimus, quod prim,» i colae vi am degerint, brutorum forte aut dtterio» ler n, ant faltem non muito meliorem. l^t vero ex H.» gypto, antiquiffima ivlusarum patria, accetterat (T^» ('/ioi'_. Athenienfis, populum d.fperfum ac ferocen» in unum coegit,contiguasinftituit habitationts, legibusq»e,quaruni haftenus ignarifuerantpopuläres 9 t ipfos afvefecif. Quod vero primus hic Athenienfium _-<ex inchoaverat, ceteri, qui ipsum longa ferie fecuti funtjlegislatoresfeduloperfecerunt, tantuwq; ttudia suo de essregiis moribus bene merendi effecerunt, vt Athenae aliquamdiu tteroicarum virtutum patria tuer nt habits. Verum nitid.i hi fbres paulo pofl: oc- «iderunt, atque Athenienfes nee non rel.qui Oraeci 2 vrtutlbus ad turpiflima dffciverunt vitia, quze u» no quafl iäu ita illos oppreflerunt, vt pott tot feculo- L rum (5) LIVIUM i» prafamne oferit^
10 Tum decurfum neccaliginemdiflipare,necmorum su» biginera excutere potuerint. Pari ratione quae ex obs» fcura latronum caterva emerlit Romana civitas,qu_e- «gue ab initio nihil nifi rapinas Se bella fpirabat, poft» modura fennarn indolem ita exuit, ut cives ejus* dem propter prseclaras St imitatione dignas virtutes omnium aetatum ad.nirationcm meruerint; Poftquam vero juftitia se «quitate ad opulentia & felicitatis apicem pervenerant, tnafculas illas virtutes fenfira funt obliti sl in horrendorum vitiorum K)aratbrura fefe pra?cipitarunt, in fomnum a vigi* liis, ab armis ad voiuptates, atque a negotiis ad o» tium converfi, ut re&e obfervat VELtjfafUS (c). fmmotum fcilicet manet, quod rerum neeefiariaruftt inopia pariat attentionein & circurnfpeftionem, hae producant virtutes atque induftriam, ex quibus na» scitur felicitas; qua autem cum impotenter utuntur mortales, animi folutiores redduntur, ut modum facile excedant. Praeclare igitur ex recentioribus quidam : La profperité eft aux Etats cc que la maturité «ux fruits de la terre: Elle en annonce, elle en neceffite presque la putrefacyion. La méme a<_fi«a qui _, changée la verdure en maturité, poufie celle-ci jusqu' ala pourriture. Antiquiftimos denique Bcv-> thas, feu Gothos, ut alias gentesficco praeteream 9 pede, propter virtutum studium, in quod ipfa natura ferri videbantur, ex TROGO Pompejo perquam ceiebrat Fl/» STINUS (</), urgetquc, quod incuita horum bar» bar tes, ut tum temporis babedatur, eultos Gr2_co>. rum (,) Vid. Libr. 11, art* tninum, (d) Confr*,^. _!>. c>/*.^.
11 Jurene an imme^ eum mores eollatione fuperaverit. rito majores noftrosita laudet hic ttittoricus, jam non difquirimusj proxime tamen ad veritatem ac> cedere nobis videntur, qui monent, vitam veterum Hyperboreorum fub gentilismo magnis 6: virtutibus Lt vitiis fuiife difiinctam (_ ). Mutata vero admodum fuit morum facies fub Papatu. Sicut enim suf, fitu, tintinnabulis.luftrali aqua, ferali murmure,candelis cereis, granis benediétis atque aliis id genus Aulaß Romanae tefkris, bullatisque nugis OEl^lvl ad> modum deleäari docuerunt Myflaej ita ingravefcenz lie fuperttitio virtutes paene omnes in exfilium pepulit. Eaedem autem fenio velut eonfectize, exorta \erae Religionis luce, iterum juvenefcere cceperunt,»tqu^ feculo Adolphino, five placidas five l^eroical fpe&emus, ita invaluerunt, vt exterorum roerue* Tint admirationem. Ex bis igitur, quae in medium ha&enusattulimus, fatis conftat fuperque, quod virtutes quoque, fi regiortes 6c temporum intervall» eonfideremus, fuis gaudeant migrationibus, sl modo in b.s, modo in diflitis maxime H- alio quafi fo> lt calentibus terris fefe confpiciendas przebeant. His -denique addo, quod licet intticuta Politica ad qualitatem morum baudexiguum momenti conferantj»ttamen cu<n perversa admodum penitusque corru» Lz pta (r) <)uare ex noftra ibus quidam: Svénfka kolllet nndef Hedenviotneo, ehuru»nzr^mt, var docl. irligt»eh troget: F.huru»n l,_.mndz>s,zt, var l'lkv l ofoifkra_ckt och «delmo» digt; ehuru an satci^t, var dock nögdt gi_n.ildc /_ 8» GER /<j/l H lefvttue p. n,.,75 F «76.
pta llt femperque fuerit mortalium condit.o, nee enim veterum praecordia ex meliori luto, quam nollira finxittitän, Lezes, guamvis optimae, indokm hane ita mutare nequeunt, quin ingenue fatericogamur, nos homincs effe Le nihil bumani a nobis alienutn. (^.uid? quod eundem genium, quem majoribus hujus vel islius gentis proprium fuitte anna» les docent, in feris adhuc nepotibus pofl; pluriura feculoruln decurfum H. 12 gravisfimas imperiorum mv» tationes fuperftitem micare obfervemus (/).. V. ; luvat nunc ad tempora, a noftra memoria remotiftiitia, quaeceu innocenti_e fpecula multi exhident, recurrere, paucis vifuri, in quantum a vitiis, quibus nunc laboramus, veteres fuerint immunes, Difficile autern ett, adcuratam temporum periodura ita adfequi,ut argumenta.ex Hiftoriae penu petita', baud eludere queantfenefcentisvirtutis patroni. Quic- '.- (/) a tit TacUe & ~~efar, recor.nvltra encore let Ättemänds* tes, Fränfit & tes Arghis aux ceuleurs, dont ils tes pei- Commmt donc un gnent: dxbuit ftécles nont fit ler tffacer. _s_^f»,e p»«^^«.»./ effettuer cc que tant de fiécus n'ont p«fairef l.» F<»_«a/^ peut trnlter un morceau du bott </<,»F la /o»»»?, qtti iui platt il en fera un --/t'^', e«un Antiuoftt, mats iine tbattgirajarrau /<» nature -/«bett.»,. _^e/ Souverains douneront un s-'»'»,'» vernit de potitefe A leurs Nations, Ut maintiendront let loix dant leur p's. «^ V' e/ /_»»<<'/ <I.F / /<«tuediocrité' «<,» ils «' ahereront jdmäis.'^»ce «cbofesi, ils»'<?/!.«,<»«, que quetqut nuance paffagére <i l* eouteur dominante --«tableau, Vov. Let _^e» msiret ek $mndebourg 7en» 11, /. m, 60 ö" Cl,
13 quid fit, p.acet bittoriam infantia., ut ita dicam mim«di evolvere, sl sndolem primorurn hominum («), quantum antiquiffima, qua. per temporum in^uiiam non perierunt, u.onutnentapermittant, brevi.er ttris äimque percurrere. Contendunt igitur nonnulii, ambitionem se aliis imperandi cupidltatem primis mortailbus penitus ignotas fuiffe. Verum quod toto aberrent l_«_!o sc vana folummodo figmenta nobis obtrudant, blittoria, quae Martis aiumnos, caedes st rapinas continuo ipirantes, atque immenfa imperiorum fuorum pomoeria non fine ultima tam civium, guam adjacentium populorum pernicie.--prorogare conantes, paffim proponit, luculenter monttrat. Non equidem dittitemur, quod horum generis nottri ilageilorum numerus non admodum magnus habeatur, fed hic defec/tus vattz. feculorum intercapedini, atque inde fecutce monumentorum penuria. erit tribuendus (/.) Ex illis autem, quae ad nos pervene» runt, laciniis, fatis videte itcet, quanta feritate primis temporibus bella gesserint Principes, quodque L? jura (,) Per pi-irroi hommes illos h>.e loco inteliigimus, qui feculis a cataciysmo mundi univerfali proximis vixerunt. Eft quidem lenluz horum verborum ila innproprius, sed qui tamen li2ud lr^r_? admi.ti poteftprsefertim li confideremus, quod prc-fani fcriptoresin annalibus fuis conssciendis ultra lianc epochamßon procefferint, (ö) HORAT, Lib.l. _?<_s» 3. v. 107 fequ. Nam fuit an/e _tte/e«_»»»,_._»-. - -» F>_i igmtk peritrunt mortibus,'k>', Ghtos Vencrem incermm rapientes more ferarum Vtnbtu editior taedebat ut in gregt murus.
14 Jtrra xentlum, quae in medio etjam armorara stre» pitu vizere debent, alto fattidiverint fupercilio. Vj.- Kor enim, fenfu humanitatis velut exuto furori scimmanitatltantum frena laxabat. NINUS Regem BabyloniiS tanto aggreditur fucceftui ut ipfum captivum duxerit. Victoria autem guam impotente* ett ufus? Et Regem se liberos ejus miferandum in modum trucidandos curavit. Eadem feficitate p.ulo pott contra Medos ufus, Regem ipibrum, /^/^/i- -bjum* hujusque conjugem nec non feptem liberos crucibus attlgi zudet (c), ttem! quam fera inno» eentia. 5. iv. Urgent praterca multi. quod primi bomines, Kmplleitate fua contenti, luxum, X, quae bunc concomitanturvoluptates penitus ignoraverint. Os luxu autem tenendum ett, quod judicia nottra de eodem pro temporum H. locorum varietate plerum- '«zue varient, adeo ut quod bac vel illa aetate ceu maximum luxuz inftrumentura babebatur, haud ita tnulto pott nullam mereatur animadverfionem <_.). Fateor equidem, quod per»ngravefcentem iuxuai boni mores valde corrumpantur; quo autem pignore convincar, quod antiquiffimi populi hujus illecebris CO Vid. DIODOR. H/t7. Libr. 11, e^ _* /s,/?«.^e U«w,^H tfe, lern. Iti, p, m. 173. (4) On ne fait fat F«/«^b««i_«moindrt attention <i une performe. 7 forte </«km dt /ei<>. Om "végardt ttptndant tömme ung gtttvde magn'j6ce»te une paire de get m iet bot, tpu* HENRI Setend porto, aux nices dt fasoeur, Voy. L' Ori -ae de«i.»» t j&es <_lt«&c, I'»!», 11. j», m. 375.
15 «dns rig.de 7-estiterint? Efto, quod magnificentia il. La atque exquifitus rerum quarumvis adparatus, qu t-oflro invak.it feculo, quique artibus ac industri» i ua debet incunabula, olim rarior suerit; rebus t»» men probe penfitatis, deprébendimus,quodvetuftis» fimi homines a vitae commodioris ac nitidioris ad» miniculis, quoties occafio ita ferret, 6c conditionee illorum permitterent, non admoduna abborruerint. Profeåo Eliexer Rebeccam Isaaco defponfaturus, ar» millas» torques, inaures, nec non alia ex auro con» feäa ornamenta ipfi donavit. I>_ec ista ad muliet)rem tantumfexum, cujus prlrcipu» curae huc redeunt vt propter formam s_ nitidas vestes commen* dentur, olim pertinebant. Confiat enim, quod viri etjam annulos, armillas, aliosque id genus ornatus non omnino fint dedignati 0). Porro qui aut hor«tos penfiles, quoz praeter cetera pompofa opera 6a» byloneconftruendos euravit SEMIRAMIS, aut stupen» <_as macbinas, Regum pecunia. otiofam öc ftultam ottentationem, quas antiquiffimi /Egyptiorum Principes exttruxerunt, attente confideraverit; nae ille fatebitur, genus humanum etjam tunc temporis lv» xum deperiifle. Immo, fi in hoc momento nobis inferiores fucrint veteres, quod nondum eviäum puta- (i) Gen. Cap. XXIV: 47 atqae XI.I: 41, 42. 0«i/ tfi dit, que _ i^«. öiä /a» armtau dt defftu fa ntain " 1^ " >!. V i»)5-<.^. i-j-w) V' f*. _V <> fur /<» mmn» <), Il»/>^ö 1«.-»^^ l_s - 7_^i> >^<-. c e ttxte s/? dautant pim so/?- gum 7 -«_>» Utbrett dts ttrmrt prtprtt psur ftgmfitr fet doigts. Vy, Le JP. CALMtT ad Extd, Ul: 9.
M ) t 5t M Putamus, hoeinde f^kum ett, quod ufum variarbm Terum, gu«per longinqua acquiruntur commercia s. per crefcentem quotidie induttriam perfkiuntur, Wi non hahu_rint perfpe6tum. Meo denique judicio tantam non meretur laudem lrus, fi nee purpu» reis incedzt vettibus, nee palatia, auro luxuriantia, babitet, cum neceflitatis telo ab his arceatur, quanta ille dignus est, qui in rerum omnium adfiu_ntia ludicra b<«c si fpeciofa defpicit. Atque idem de antiquifliinis cenfeo borninibus, quippe qui non vir* tutis amore, nee voluptatum horrore obfcuram 6«fcrpe fordidam degerunt vitam, fed induttrilr fru» ftus ignorantes, fimplicitate fua fe involverunt.. VII. Huamvls autern primi mortalium fordidis ple^. rique fefe abdiderint mapaliis Ht ferin»b induti pellibus non raro incefterint, atque ufenfilia, quibus hodie fruimur, pleraque ignoraverint; inde t3»men "ron confequitur> quod quantum curarum corporis commbditatibus fuerit fubtraäum, tantum ZniMH culturae fit impénfum, aut quod in praeclararum virtuturn exercitium toti olim incubuerint. Gontra e_z teftantur annales, quod vitia qu*vis, quae -huma» mum genus minime decent, ut perfifia, invidia, o- dia, inceftus denique st czedes valde apud ipfos invaluer.nt. Nolo cineres illorum popuiorum, quos propter belluinam fere vivendi rationem igne penitus deletos fuiffe, ttittoria Sacra doeet, jam fu^i» tare; ne mönstra tantum vitiorum feitäri videar.
17 d7on tzmen ficco ett pra?tereundum pede, qnnd per* ficii^ filiornm jacobi Patriarchse ne ullis quidem eoloribus ita jncrutt^ri queat, vt excufationem mereatur. Scilicet Princeps Sichemenfis fororem ipforum Dinam deperir, hujusque fämiliarirate temere 2butitnr. Verum ficut impenfe ipfam amzbzt; itaeandem matrimonio fecim junzerecupiebac. Amicniam igirur fratrum ejus adfenfumque so!!,cit2t, qui bdem faciunt» quod fi ipfe flcri<. illorum fe se omnes cives initiari pateretur, nullius rei repulfara a fe eflet larurn?. Cumqoe nee bane conditionem faciiis öi. amabiiis Prineep3 adfpernabatnr, Jacobi reli^ioni fibi non duxerunt» {andiiffimo, horreo dicere, facramenro in hujus se o- mnium civiura internecionem immaniter abuti, Die autem, quasfo, an fecula, quse propter corrupros mo> res&vitiorum portenra exhorrefcirr.us,flagifium quod» dam hoc ipfo de.ctt3b._ius produeant? Taceo Lfavum I2eobo fratri infidias ttruxifle, I^gbanum f_epius ge«nerum suum fefellifle» taceo Rubeni incettum cucn P2tris uxore, s. duritiem Jacobidum, qui Jofephym, nondum ephebum, exocicis vendiderunt mercatoribus. Lx quibus omnibu^ colligo, quod, cum in tzm an» gufto hominura circo, cvi oracula fua credidifiet Supremum I^umen, tot vitiorum mancipia fuerint re» perta, baud meliores mores exfpe&ari potuerinr 3 gentibus, tantis virtutum adminiculis penitus dettitutis, Conveniunt igirur in co pzttim Auftores, quod.prim homines fine difciplina atque artibus viram de«gerint, prsecipires ruenres, quo Ztte^uum fbrociffimorum impetu abriperentur. Immo vitiorum agmina 6 civi»
18 civkates fereomnesadeo olim invaferant,nt intergenri» les, o! miferiam, ne Deos quidem fui fimiles, hoc eft, honettos atque probosrenerire Heerer ('«) Quamob» rem multi, figmenris Poetarum capti, faciles credebänt, S-iturnum de augufta fede parrem derurbafle, nec non jovem nefariis artibus pafris Barurni lolio snitte porirum. 8i denique illorum Heronm viram, quos adeo celebravit antiquifa? ut in Deorum numerum ipfos referre non di_b; ra verit, ad vfrtutum cynoftiram examinemus; facile deprehendemus, quod, Jicet egregii»; arque exceifam indolem prodentibus fa» cnonbus inclaruerinf graviflimis tarnen vicii^ irerurti ir^rumqii-* fuccubuerint l^) S-ilicet m?>gni quidem.erunr, fed homines tamen. Quantis s. quam tetris vitiorum maculis amplilttmam rerum geftarum gloriam obfcuraverinr imnus s. ShMIRAMIS> qui inter an«tiquillimo-. Pcincipes locum fibi facile primum vindi» cant, vetuttittima monumenra fatis indicant fuperque (c. Nee quemquam fugit, quod IYPHON fratrem t)r./.1./i_.^'l^. H^vpri Reoem A de hoc irnperio prxcla» re meritum, ttruiiis infidiis e medio fuftulerit; ur fexcenta aliaejusmodi exemplaficco tereamus peds. $. Vlll. (_,) Gravt l^itur hos eenlura perflrinzit /trnobius Libr, i^. p. m, 177: l^oleene nobis Deos importatis, infinuatis, infligitis, quorum lim>!es n^e vos efte, nec alium velicis quem» «^uam fanjjvinis ve diz gradu aur jurefamiliaritatis adjunftum? (b) Confr. SrIhCHONtAT. <./>«^ EUSEBIUM i» _. «^_-«.,. Evang* --.H^. I. c^. 10. p. 54. Zf i^l. (c) Vid. O/O/K)/? _r_i7. Lib -_l i». w. 114, 117» 12? >*taut JUSIINUM Lib< I, c^/. 2»
19 $. Vill. Superef!' adhuc, ut de hofpitalitate, guam ceu vlr» tutern veteribus propriam, noffris autem bominibuz ignotam fere Zc ab illisnegie&am, exhibenr multi»fenrentiam nottram. paueis aperiamus. Bicut igirur dittiteri nequit quhi antiquiftimi populi hane frequenter 6c tibe^alirer exercuerinr; ita fimu! concedendum, quod tion tam fenfu virtucis aut renerioris cujusdarn ami- Cttiar, qua de genere humano bene mereri cuperent, vinculoi guam jure potitjs? quodam genrium obttriäii, in hac olim colenda curas fua? pofuerint. L«tis e- nim pereginarores excipiebant hofpftiis, ipforum com» mödis. quamdiu commtmibus urebantur laribus. ma» gnopere inferviebant, & cum facultaces ipforum tan» tis impenfis non amplius futticerenr, ad nova illos de» duxerunc diverficula (_»); ha?c t3men eum in finerr» Kebant, ut fi quando vel ipfi vel liberi ipforum lon» gmquis ejusmodi inneribus fefe accingerent, alibi lo» corum invenirenr homines» qui viéius st ami&us il» lorum raronem h.berent lnrroduifis autern se pro» rnoris ommercii?, a^que freq..entibus fic inftitu.is peregrin -tionibus, hofpiraliras, qu_e non poruit non o» Neriefle.senfim in defvecudinem abiit. Qu_eomnialonp:<j aliter antiquillimis fuerunt temporibus, cum pleriqua laribus paternis veluc attixi, limiribus foli na^alis ra, liftime egrejerentur. Verum quod palmarium in pr_e» C! 2 fen- (-») Et qui mc»dc> balpeg eraf, monftrator hofpitii, vid, _?^t/7.. <l> Monkia < -«?_H». «le» «v» J 1 LJESAR, **-* de HeH, Gal* tico Libr, VI,
20 fenti cenfemus negotio, ett, quod ex hofpitamtate, guamvis fedulo culta,integritas animi atque morum rekitudo minime colligi queanr, cum experientia af» tatim doceat, quodpopuli, qui maxime hofpitales ha» bentur,viti:sfimu!quibusvi.s,eisdemque gravittimiz, non rara praebeant hofpiria (b), Quis enim nefcic, quod Arabes etiamnum, natio rapinis ac c_edibus tota intenra, bonos vero mores exofa, advenis tamen hofpitia frequenter indulgeat. $. IX. l)e defun^is non nifi bene.oquendum ette, ea» na eenfuit ant.quiras; quem tarnen canonern, ne verirati yrs inferatur, fic mu.a.um volumus, vt de illis rion nifi vera dicamus. Prodeanr igirur in fcenam 6c marcida etymbis exrollant caphapericles_aristides, LVCURGI SOCRATES,SCIPIONES,FABII,CATULU a.iiqi.e Heroes, quos ceu nitidiffima virtutum exempla nobis proponunt, qui fenefcenrem virruremadnaufeara usque crepant, se ne ipfi quidem dittiteduntur, vithm fuam virturibus atque vitiis dittin^am fuitte. Oe Pc«ricleenim confiat, quod Athenas auguftis templis, lpa» tiofittimiz thearris, ttaruiz attabre etaboratis nee non, magnrficfs ornaverit ajdibus. an vero tanto adparattt unum civem meiiorem reddiderit, non asque patet. impenfe araa- introduxerit, atque ita fingu.is vitiis Contra ca notum ett, quod luxum <5c verit s. in civifatem (^) 7' 7?sA._3/-7<. tres.«dans tes />/?)>, <^e comme^l, /e trouve admirabltment panni les peuples brigandr, HONISS^IEtI L y E_srtt tes loix Tom, 11, (, m» 229.
vitiis, quee bunc comirari folent, porfåm' aperuer.t? immo vt h_ec ingravefcerent licenrius, Areopagum» ultimum acfirmifiimura virturum pra_iidium, futtulerit (s). Quaiern virarn degerit adolefcens SOCRATES qui Oraculi Delphici, vt ferunt (_>), judicio _..^_.- <?-?><»» 7_»t(^- «N-.t»?^ ett habitus, quique primus Philofophiam de ccelo devocavir» vt magnifice de eo pradicat cv(.^/.0 (<.), armales fatis produnr. Scilicet juveni<libidini maxime indulfir, atque licet deinceps unam, ut quidam referunt (l/), fed vt alii opinantur (e) duas duxerit uxores, a?ttus tamen fui levamema aliis mo» dis ipfum qusefivifie, havd obfcure indicat A^PNL» N/EUS (/), quam macnlam nee Plato (^) nee Xenophon (^) penitus abttergere potuerunf, Vicit tarnen parrim Zopyri admonitionibus, partim Philofophias praeceptis perverfam fuam indolern, tantamque fubiic metamorphofin, utcum Magiftro poftmodum dicere potuerif.egojfton fum Ego. SCIPIONEM quoque, lilud Africae fulmen, quem in virrututn ttudio 6. rerum gettarum gloria eminuitte conflat» propter folutiorem vitam primib adolefcentin annis male audi» vifte, paffim referunt fcriptores. Sicut (^. Fabius Ma- C_. ximus» ( ) Vid> du TEMPLE Biftoire </e /-, 6,ece 7_>«. 1, p, m, 149. (i) VlårDlOGEN.Laert, 7,-. 11. O. /^. Phil. (c) Vid. H«F/?. Tufcut, 7.b^. V. n, 10. l» Vid. 7^/i7/./_«Segm. 26. (E) Vid. /_»_.<_ re«ab Athenao Libr. _1.///. p. f<;6. cicatc>s, quibus adde CHARPSNTIER dans 21 la vie de Bocrate p. 24, qui mul- (7) Confr, Libr. XIV, ta leflu diznilfima fedufa eollegir. nec non _^I_l^bll Variaf. Hiftor. Libr. XI, Gap. 12. (5) lv apologiis Socra-, I»ibr. V. p, en, 219. (ö) Sytnpof. p. 692»
22 l.rft.s, qui' (3a!!ica viåoria nomen AHobrogic. fibl!» «ner ac potteris peperit, ineunre aerare nuilis non vitiis fuit deditus ; ira eundem fenem virfuribus nemo facile fuperavir. lmmo CATULI.Us, cujus merira ufque adeo fiifpexerunt Romani, ur non folum Patrem Pa«triae ipfum nuncupaverint, fed efjam nomen ejll- Ca» jpitoiino infcripferint fattigio, primos ado!efcenri_e an» nos non ira rransegif, ur ve! amicis vel civibub probaretur. Lycurgo öc Arii.idi pares, quod in prn» fenti negotio sutticir, inrra adjungemus. Hisce au» tem in medium jam allaris, tantorum virorum vir» turibus nihil omnino detra<3um volumus; cum lingula. buc collineant, ut o(.endamus> quod maximi Heroés» orbis miracula 6t generis noftri delici*, fuos quoqu* fubinde patti fint månes.. X. Cum igirur ab hominibus, quos demum cunqns confideremus nihil omnino humani al.enum efie depre» bendamus; multi procul dubio adrnirabunfur, cur ye» teribus rot ramque eximi-e, f*pe pra_ter meritum, tribuanrur perfe_3ione<.. Hujus aurem rei vari* dantur catif*. quas ur paucis excuriamus, infbttiri rano nunc poftular. Primo igirur tenendun, quod pler-tque fententia? de humana indole re^pe&um quendam ad nos babeanr, atque eandem, guam condifio noftra» fub* cant murationem; quamobrem erjam fir, ut qua? in ftore «taris nobis perq.uam arriferunt, variasque no» bis peperunt delicias. eadcm nobis ephebis minus pla* ceanr, st tandem, ing'3velcent_- «crate, a.gre non ra» ro fe&am.ur, (AzocilN, c«ff_ ijiewtfte augce in aquali*
23 dtiz parem, qua peclus nottrum miciff, Inmcetftistti deprehendere, in juvenibus autern «_^c fenibus partim ingenuam alacritatem partim eximiam gravitatem re» perire nobs videamur, fine ulreriori examine, quod puerilis _etas libenter fubrerfugir, opzido colligimus, hornmes, quod tåtes appareant, oprima_ indolis fingu» los effe. Labunrur inrerea anni, ttudiisque exercetur ac formafur judicfum nottrum; quo facfo, larva illa innocenti-e quse nobis quondam impofuerat, fen» lim evanefcir: ficque arras vitiorum maculas, quales anrea ignorabamus, in csndidis etiam pecloribus obfervamus. ttinc multi indignantur, se cipitanter nimiz colligunt naruram humanam paucis armis ingentem ftibnfle murarionem. (_>ui tamen fi eodem modo de rebus obviis judicaflent, ac nondum ephebi fuos leviter fubduxerant calculos, nulli dubitamus, quin co» dem omnia fluere tenore, casdemque in hominibus noftris deprehenderent virture, quas in illis pridem fufpexerant, quos caniries reddidit venerabiles. Pr_eter ha. quotidiana attarim docet experienria, quod qua_ pr_esentia admodum dittormia apparent, eadem li a nobis aliquanmm removeanrur, 6c e longinquo conspiciantur, mira elegantia 6c concinna partium a* pticudine sefe commendent. Paria enim experiuneur fara, ac ftarua IVlinervie a Phidia olim confeäa, quis cum in folo confitteret, ut ab omnibus comraode tangi potter, adeo parum.ngeniofis probata fuit Athenien» fibus, vt ab omnibus, ceu deformis exploderetur; lo» co autem elevato 6c convenienti, monenre artifice, col» locata» tanta fulfit ma)ett2te> ut obtreflatores etjam ejus
24 eius valde crrafunderet. Simili prorfus ratione vassa illa remporum atque locorum intercapedo, qu_e nos inter ac veruilifiimos intercedit homines, efficit, ut mevos & viria illorum non videamus; quamobrem etjam illis virtutes tanrum non omnes indulgenter nimis tribuimus (a). ProfecSo fi ietas magnorum illorum Heroum,quorum vita, feu optima morum magillra, proponi fölet, in nollra incidifiet tempora; inter nos, i] non multos, quosdam tamen horum limiles reperiremus. Abfit ja&antia, faceftai.tque pr_ejudieia, fic ingenuus quisque farebitur, quod guam in Ariftide pafiim pra?dicant Hiftorici abliinentiam, jufiitiam si integritatem, in Lycurgo atque Solone prudentiam incivitatlbus con(tituendis,in Agefilao magnanimitatera & fortitudit_em,& in Pbocione conftantiam,eas quoq; virtutes hifcefeculisin GUSTAFISyCAROUS, FRIDERICtS, in G^^^/ö/./V/F, PFNtS (b) ät MONTeSQUIeUX, in TURENMS (c), VACQUERUS{d) aliisq; exiraiis viriz («)!*_!!*!!_ PROPERT/US Libr. 111, El, /. Omnia post obitum fil-zic M2inr2 vetusl2b, Majus ab exfequiis norren in 070 venit, (b) fvl'.r PEN cl. un veritable Lycurgue; H quoique le premier -iceu la paix pnu. l'ol.)el, comme l'autre a eu la B*^ -'' re, ils le reffemblent dans la VOie linzullere, ou ils ont mis ieuiz peuples, dans I'adfeendane, qu'ils ont eu sur des hornmes li!.., dans!_8 pröju^ez quils ont vaincus & dans les pafiions quiis ont lovmil.b. MONTt&^/EU Loc, cit. Tom. 1.?. «. 66. (0 L.N quanta modeftia iltuftris hicce Heros fpeeiofam 2 fe.epnr.-.-m visoriam indicat: EeB ennemiz lont venus nous attaquer;nous lez Zvonz 1.3c.->; Dieu en foit loué; i*2» eu un peu de pernej )s vous fouhaice le bon toir; je me
(e) baud operofe animadvertamus, in quibas nofi rr.inul, guam in iliis natura, quid efficere pofiitj videtur experta. Uitenus quemadmodum inter c_e«cos regnat monoculus, L. in fpiffa caiigine putrida etiam ligna ignis jubar imitanturj ita quoque an* tiquittimiz temporibus, quibus orbis morum barbarie s. ignorantiae tenebris premcbatur, minora etjam lumina, qux paffim, sed raro, enaicuerunt, a- nimos oculosquecivium vehementer ceperunt: qun tarnen viri, fi in nottra verfati fuiflent luce, _>deo de fplendore luo remififient, vt vix uittent, r>on aliter ac ttellik, quae iiluni nolte ciare fcintil» lant, adveniente fole confpe&ui nottro fefe fenfim fubducunt. Denique fi fola antiquitas bonitatem atque au&oritatem adderet, m_.!a etjam omnia pok certum tempuz pro bonis a^noscerentur. l^lbil e- D nim metsdans mon iir, Voy. CHOiX LITTER. 7o»» U. p.,2s. (^) de /<_ VACgIIERIE, Plemier Pleliden. du Pariemen. de JEAN 25 Paris, mourut plus riebe d'bonneur K de réputa.ion, que de biens de fortune. Car ayanf delziffé lrois ssllez, bére.iéres feulemenc de fes vertus,le Roi 70../-5 _V/.Bon Mairre, pour reconnoifance des lervi.es, qu'il wi avoi. rendu, pric le loin de les marier lclon leur condicion»5l de fes propre» deniers, Voy. ROLLIN Tratte / Etudes Tom. 111. /^. m, 19. se. Lcee liber<,!>t2tib prsclarum exemplum. L.n bommv ds quatité d'une province de France donna pendant la difetre de 1747 le pain <5c te couverf dans fes gran^ez a mitte 'pauvres duranc 6 mois. Atlez mes e^/<.«/, die il, Ä!a St. Jean, atlez racber a.«f^f^e»'. Je vtu en ramifftr pour _' v»»t>> proch-iint, f> /_, aifette dure, Voy, LAmi des Horomes Tom, I. p, m, 106.
26 iiim ad b^e inter delicias antiquitatis habetur quod ron Olim fuit novum, s. quicquid jam vt novum fpernitur, commend^tfonem etjam aiiquando fperare pot^tt, &ani.nos potterorum nonffiinorivolup.atea.» ficere.. XI. (^ui virtutem fenefcere, iterum iterumque ere» pa^it, in robur fententiae fuae varia, a fua inprimis experientia d-fun.unt argumenta, gun tamen fi ad vivum refecentur, non tarn virtutum deerementa» quani potius bittoriam mutationis. ut fupra monuimus, vel corporis vel cond!tion'iß ipforum nob.3 proponunt. Tette3 funt aeut.f-.1_.. Bcriptoreß, gui, dum fortuna illiß prolixe indulfit, virtutum ye» lligia, qu«in mundo deprehenderent, fcriptis fuis a!te iniprefferunt, de vitiis p rcius locuti ; \ngra«vefcentibus autem partim fene&utis a.rurnnis, partim invidiae proctilis, quzb propiia non raro culpa in fe concitarunt, vitiorum agmina übique locorurn Lc in hominibus tantum non omnibus queruli invenerunt. Hujus rei cum plura adferri poffent exempla, turn u^ico erimus contenti, ne in nimi- -2M magnit^dinem excresczt fpecimen hocce Academicum. Edidit igttur baud ita pridem Celebris ille Scriptor de VOLTAIRE f'cbedigßma quoddzm, linfua Gallica exaratum, quod Candtck ou /l/^ -ftimisme /'O- infiribitur, in omnem movet lapidem, ut ottendat pravitatem worum nottro feculo invalefcentem. Utrum ingeniofa hac ficlione <>d ipforum emendgtiunem quid contulerit, aliorum etto judicium. Jb_ ren» przefenceln obfervamus, quod a»
27 cutiftimus bie Auåor, dum in ttore 3etatis effet conftitutus, atque potentiflimorum Ke^um ac Prin-i- --pum paiatiis exceptus, intima eorum sruer- tur familiantate, dogma de mundo optimo non minen argumentorum apparatu defend rit, ae qui^qu^m alius, qui ex fchola WOLFII prodiit. Idem autetft virtutibus eminens intdlt< ualibus, sed cur.ctis se> re moralibus dettitutus, taiem honoris gradum nullibi locorum div tcnuit; de ipfo lgitur d-^eöfus, caufas molettiarum, quas a.tate provedus ferret, in perverfum bunc mundum, non in temerariam vivendi rationern conjecit. Sed d-_ bu. f_>_is: nee enirn nottrum jam eftexponere,quornodo propterb.aech.alia molimina injutt^m Eruditorum cen_ur_.m incurrerit Gelebris his Audor.. xn.. Antequam opellee nottro finem imponimus, ingenue profitemur, quod, ut bis in medium jam aliatis, nihil veterum meritis derogatum. ica nec perverfos feculi nottri mores, quorum emendationem ex animo vovemus, imm_ritis coioribus in» cruttatoz velimus. Oftendere jattei.i fumus conati, quod imrnane quantum errent, quotquoc vel naturam bumanzm olim vegetam, fed vergentibus bitte fecuiis - d>nod.im debilitatam, vel indoiem ge» jieris nottri olim erélamac iiberolem, fed jam virtutibus exercendis mnus aptam ette, adserere non d bitant, (icque fie Jneas qu^runt rs-iones, quibus vel su, utcunque patient vitia, vel _rqualium fu«gillent merita, Definant igitur hi arddiones, gui.- Da pra.»
28 PtTclariuz, guam par erat, de gentibus judie^runt, atque cumreligtonem tum virtutes ipforum liberalirer preedicarunt, fuislucubrationibus, quibus nezii» gentiam «3: verae reiigioms& bonorum morum intro» dutunt.orbem obfeurare. Cettentetjam felicitatem & innocentiam priorum temporun. icerumiterumq; crepare; fatis enim perfvafi fumus,quod,ommbus probe penlitatis, ne ni quidem optarent, actatem fuam in pra_- terita,qua_ adeoceiebrant tempora ineidlife. Verum vivitur ita nunc; vixerunt ita majores nottri. /_a^/t.w/«f^/^e^, s^^/ nvflris utimur amw» tti^/o.ratt 2?5- Eruditiffimo Domino AL.CTORI. Sspe mecum fummiratus, quid percin3ces illae 6c in mul«.^. tarn nociem protrafla- vigilia. Tua., Lrudicillime Domi-! ^ ne, portendertnt. Jam vero comperio, Te elucubratte e!e?2ncillimum lpecimen Academicum, atque ope Historia; A PhHofoph'iJtPra_.'tcx,inquibus difcip.tnistuas ponis delici- -2s, folviffe nodum, qui.m inlolutum haflenas reiiquerant Philo» lopbi. Ego, quituisc-tris studiorum meorumquotidiana debeo incrementa,nonpofti_m, quintlßl gratuler prsclaros invari',b Srientiis prase<lus» firnulque prolixiori quidem Znimi adfeflc, quam verborum appara.u prarnia l^lll apprecer lami.fima. TUI Nb! r.vc>l!r!_hmus tir^k. <,US?. ID.viAN; VEIDE irtutem celebras, M. veree Virtutis alumne, <_.onced.lr Vircuä M'Rm... digna IILI C. _._.v.?..