Genetisk forskning om beståndspecifik fiskereglering Johan Östergren Emma Lind, Johan Dannewitz, Stefan Palm, Institutionen för akvatiska resurser, SLU, Drottningholm Atso Romakkaniemi, RKTL (VFFI)
Laxens livshistoria Älv Hav Homing Lokal anpassning Genetisk struktur (modifierad from Lundqvist, 1983)
Ursprungligen 84 vildlaxälvar......idag 30 kvar, ~2,8 miljoner vilda smolt.
Indalsälven laxodling ~5 miljoner odlade smolt
Odlad och vild smoltproduktion SWE odlad
90-95% vild smolt 60-65% odlad smolt ATLANTIC OCEAN North NORWAY GULF OF BOTHNIA FINLAND SWEDEN GULF OF FINLAND ESTONIA RUSSIA BALTIC SEA LITHUANIA LATVIA Tillväxt och Fiske (ej Sve Fin) GERMANY POLAND
Råneälven Torneälven Varjisån Kalixälven Piteälven Luleälven Beståndsbaserad reglering / förvaltning Umeälven Ångermanälven Öreälven Vindelälven Skellefteälven Åbyälven Byskeälven Kågeälven Rickleån Sävarån BD n = 12686 Vild Odlad Moälven Lögdeälven AC n = 5930 Fångstzoner Torneälven Kalixälven Indalsälven Råneälven Luleälven Y PiteÅbyälven KågeByskeälven Skellefteälven Ljusnan Ljungan X+C n = 2853 MellanbygdenAC SävarånHolmön UmeVindelälven MoLögdeälven Ångermanälven Indalsälven Testeboån n = 6060 vild odlad Ljungan MellanbygdenXN Ljusnan MellanbygdenXS Dalälven ² Dalälven
Beståndsbaserad reglering / förvaltning
Torne- och Kalixälven
Karts Torne Kalix Lätäseno Lainioälven Muonioälven Kaitumjåkka Ängesån Tärendöälven Kalixälven Totalt 15 områden ² 0 25 50 100 Kilometers Torneälven
Structure Kluster (populationer), K 1 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0 K = 2
15 områden, 2 kluster 100 % 90 % 80 % 70 % 60 % 50 % 40 % 30 % 20 % 10 % 0 %
Torneälven 100 % 90 % 80 % 70 % 60 % 50 % 40 % 30 % 20 % 10 % 0 %
Latas Lainio U SvTorne Lainio N Muonio Kaitum Kalix Ängesån U Taran N Ängesån N Torne M Kalix M ² 0 25 50 100 Kilometers Kalix N Torne N
Översta lokaler 100 % 90 % 80 % 70 % 60 % 50 % 40 % 30 % 20 % 10 % 0 %
Ängesån Längst ner Högst upp
Latas F ST = 0.015 *** Lainio U F ST = 0.020 *** SvTorne Lainio N Muonio Kaitum Kalix Ängesån U Taran N Torne M F ST = 0.062 *** Ängesån N Kalix M F ST = 0.003 n.s. F ST = 0.005 n.s. ² 0 25 50 100 Kilometers Kalix N Torne N
Torneälven
Högst upp
Analys av fångad vuxen lax och smolt 1. Vart är lekvandrande lax på väg? 2. När kommer lax från olika delar av älven? 3. När kommer smolten ner från olika delar av älven?
Vuxen spöfångad lax: 287 st 6 Juni- 15 Augusti (2009 & 2010) Smolt :196 st, 3-5 smolt per dag 14 Maj - 28 Juni 2011
Latas LaiU SvTor Muoni LaiN TorM Laxfångst ² 0 25 50 100 Kilometers Smoltfälla TorN
MSA vuxen lax 100 % 90 % 80 % 70 % 60 % 50 % 40 % 30 % 20 % TorN TorM Muoni LaiN SvTor LaiU Latas 10 % 0 % Jun 6-14 Jun 15-24 Jun 25- Jul 4 Jul 5- Jul 13 Jul 16-24 Jul 25- Aug 6 Aug 7-15
MSA smolt 100 % 90 % 80 % 70 % 60 % 50 % 40 % 30 % 20 % TorN TorM LaiN SvTor LaiU Latas 10 % 0 % May 14-24 May 25-Jun 3 June 4-13 June 14-28
Övre Mellan Laxfångst ² Laxräkning 0 25 50 100 Kilometers Nedre
Antal Laxräkning vuxna DIDSON 1400 1200 1000 800 600 400 Grilse 2010 MSW 2010 Grilse 2009 MSW 2009 200 0 19 maj 6 juni 28 juni 18 juli 7 aug 27 aug
Juni 6-14 Juni 15-24 Juni 25- Juli 4 Juli 5-13 Juli 16-24 Juli 25 - Aug 6 Aug 7-15 Juni 6-14 Juni 15-24 Juni 25- Juli 4 Juli 5-13 Juli 16-24 Juli 25 - Aug 6 Aug 7-15 Juni 6-14 Juni 15-24 Juni 25- Juli 4 Juli 5-13 Juli 16-24 Juli 25 - Aug 6 Aug 7-15 Antal 6000 Antal vuxna baserat på genetik 5000 4000 3000 2000 2009 2010 1000 0 Övre Mellan Nedre
Juni 6-14 Juni 15-24 Juni 25- Juli 4 Juli 5-13 Juli 16-24 Juli 25 - Aug 6 Aug 7-15 Juni 6-14 Juni 15-24 Juni 25- Juli 4 Juli 5-13 Juli 16-24 Juli 25 - Aug 6 Aug 7-15 Juni 6-14 Juni 15-24 Juni 25- Juli 4 Juli 5-13 Juli 16-24 Juli 25 - Aug 6 Aug 7-15 Antal 6000 Antal vuxna baserat på genetik 5000 4000 3000 2000 2009 2010 1000 0 Övre Mellan Nedre
Juni 6-14 Juni 15-24 Juni 25- Juli 4 Juli 5-13 Juli 16-24 Juli 25 - Aug 6 Aug 7-15 Juni 6-14 Juni 15-24 Juni 25- Juli 4 Juli 5-13 Juli 16-24 Juli 25 - Aug 6 Aug 7-15 Juni 6-14 Juni 15-24 Juni 25- Juli 4 Juli 5-13 Juli 16-24 Juli 25 - Aug 6 Aug 7-15 Antal 6000 Antal vuxna baserat på genetik 5000 4000 3000 2000 2009 2010 1000 0 Övre Mellan Nedre
Antal Smoltskattning 2011 300000 250000 200000 150000 Est. N smolt 100000 50000 0 14.maj 24.maj 03.jun 13.jun 23.jun
Antal Antal smolt baserat på genetik 400000 350000 300000 250000 200000 150000 100000 50000 0 Maj 14-24 Maj 25 - Juni 3 Juni 4-13 Juni 14-28 Maj 14-24 Maj 25 - Juni 3 Juni 4-13 Juni 14-28 Maj 14-24 Maj 25 - Juni 3 Övre Mellan Nedre Juni 4-13 Juni 14-28
Slutsatser o o o o o o o o Östersjön har genetiskt skilda laxbestånd Det finns genetisk struktur inom Kalix- och Torneälven Kalix- och Torneälven går inte att skilja åt i nedre delarna Viktigt att ta hänsyn till genetiskt skilda laxbestånd Tidigt fiske i Torneälven (början juni) tar lax från högt upp, ex. Lainio Svag tendens till att smolt från högt upp kommer senare De kan ha startat / triggats vid olika tider/temperaturer Uppföljande studier mycket intressant
Tack för att ni lyssnade Finansierat av: Havs- och vattenmyndigheten samt Närings-, Trafik- och Miljöcentralen i Finska Lappland (gemensamma finsk-svenska kontot för fiskekortsintäkter från Torneälven) DCF Formas