MAG. ERICO M. FA~N?, HISTOR. PROF. REG. ET ORD.

Transkript

1 AUCTARIUM AD TABÜLAS STIERNMANNI, DE LIBERIS REGUM ET PRINCIP UM SVECI-dB NATURALIBUS; Q U O D, mma AMPI. FAC. PHIL. VPSAl. PRTiSIDE MAG. ERICO M. FA~N?, HISTOR. PROF. REG. ET ORD. R. S. S. M. PRO GRADU PUBLICO EXAMINI SUBJICIT LAURENTIUS BALK, V. D. M. Roslagus, IN AUD. GU ST. MAJ D. 4 JUN U P S A L ( JE, Typis JOH. EDMAN, Direct. et R. Acad. Typogr,

2

3 DE REG UM et PRINCIP UM SVIO GOTHIC LIBERIS NATURALIBUS. Slam hoc efle in Veftro - Gothia tempore Folkonis Legiferi, quem ad finem See. XIII vixifie probavit Gel. Rabemus (a), vetus ad Leges hujus provincias teftatur appendix; quin & in iisdem, Arfda B. Vill FL accurace haec liberorum differenria defmitur. Idem in Legibus Oftro Gothicis Arfda B. IV Fl. obfervamus. In vicina vero nobis Norvegia, exeunte adhnc See. XII, perverfus mos invaluit, ut illegitimi etjam imperantium filii in lucceffionem folii regalis jus fibi tribuerent, unde plurima in hoc regno exorta inteftina bella; (b) haud fecus ac in Lufitania, Neapoli aliisque Europaeis imperiis medio aevo ea- A dem (a) De antiquis Veftro-Goth. Legiferis, p. 85. \f) Cfr. nob. Lag rbring> Hift, Svio Goth. P. IL p. 33,128,194-

4 2, De Regum & Frincipurn dem de caufla evenifle novimus. Neque fequiori x«täte ab omni hereditatis jure exclufos fuifle natura les principum in Svio Gothia liberos, ex relatione Legatorum Reg. JOHANNIS III. ad fratrem CA- ROLUM, Ducem Sudermanniae, d. 23 & 26 Marc, an. 158O, probatur, cujus verba pun&o IX integra adferamus: Blef ock efter K. M. Nådiga befall ning H. F. Nåde tilfpord, at efter K. Erics och Flert. Magni af Öfter Göhl. Fnllebarn åro nu til den ål der komna, at at de kunna bhfva årligen fårfedde> få var H. K. M. på fin fida nådigt icke obenägen, at unna dem hvar io:de gärd arftig, af den anpart H. IC. M. tilfalla kundey på det de måtte njuta de ras H. Faders arf något til goda, få framt Hans F. Nåde ville det 1 lika mätta bevilhga och efterlfa ta. Dertil /varades, at når fom H. F. N. förnim mer y at dem uppå fådanna vitkar flår något godt giftermål til buds, och de eljeft ville ftålla fig fromt och ärligen, få ville H. F. N. det ock vål bevilliga och efterläta pä fin anpart, &c. (c) Non eum autem ejusmodi liberorum numerum profert noftrae patriae hiftoria, qualem aliarum gentium etjam recentiori 32vo fiftunt annales. HENRICUS IV, Franco-Gal lorum Rex, VIII liberos naturales reliquit; AUGU- STUS II Poloniae imperans plures, quorum Mauri tius Comes Saxonias, Johannes Georgius Eques Saxoniae, Comites Rutowski, Cofel, reliqui maxime celebres. CHRISTIANUS IV, Danorum Rex ex fe- V (O Loenb., Uplysn. i Sv.. Hill:. P. II. p. 5,7*

5 Svio Gothic liberis naturalibus. 3 feminis XXIII liberorum, legitimorum & illegitimo rum, pater extitit. Quorum quum patria hiltoria frequentem injicere loleat mentionem, haud abs re ducimus, eorum in compendio liftere feriem. > A) ANNA CATHARINA, princeps Brandenburgica, nupta 1597, niortua Ex qua conjuge nati 1) FRIDERICUS 1599, mox obiit. 2) CHRISTIANUS, princeps hereditarius, 1634 conjugem duxit MAGDALENAM SIBYL- LAM, Eledtoris Saxonici filiam, cujus nupti as in itinerario defcripfit Carolus Qgerius\ led ante patrem obiit ) SOPHIA, n f eod. an. 4) ELISABETHA, n ) FREDERICUS, n. 1609, Episcopus Brehmenfis 1634, ^ex Danias FREDERICUS III. 6) UDALRICUS, n. 161 o. Militiae R. GU- STAVI ADOLPHI adrcriptum 1628 voluit Pater. Stockh. Magaz. a. 1781, p Poftmodum in bello occubuit. B) Chriftina Matthid> filia, amafia, quam vivente regina rex coluit. 7} Chriftianus Ulricus Gyldenllve, natus 161 r, ad Gallicam aulam Legatus Hifpaniarum Regi Major Domus, mortuus C) Catharina Andrej filia Civis Hafnienfis, paullo poft obitum reginas. A* g)

6 4 De Regum Principum g) Johannes Ulricus Qyldenlöve, n. 1615, arei- 11m Fredriksborg & Kroneborg Praetor, DJ Domina Chriflina Munk, Conjux Regis ad Morganaticam atque Cornitißa Slesvico-Hollatica. 9) Comes Waldemarus Cbriftianus. 10) Comes Fredericus Cbriftianus, n. 1625, ) 12) 13) Tres filii in ipfo partu fuffocati. 14) Anna Catharina, n. 1618, defponfata Regni Aulae Mag. Francisco Rantzojp f 1633; Haec forte fuit in aula R. GUSTAVI ADOLPHI educata. Cfr. Udenborns Uplysn. i Sv. Hift. P. II. p ) Sophia Elifabetha, nupta 1. Gubernatori Holfatiae Chriftoph. Peutz. 2 Hofgero Wind, s qui poflea eam rejecit. 16) Eleonora Chriflina, n Nupta Cornifieio Ulfeldt & cum illo in Sveciam profuga, Ingenii dotibus celebcrrima. 17) Elifabetha Augufta, n. Johanni Lindeneu. 18) Chriftiana, nupta Hanniba ti Seheftedt. 19) Hedewig, n. Ebboni Ulfeldt, Senatori Svecks. 20) Maria Catharina, n. 1628, + eod» an. 21) Dorothea Elifabetha, cujus natales rex fufpe bos tenens j Comitem ad Rhenum Ottonem Ludovicutn, militari in Svecia minifterio notiffimum, parentem ejus habuit. Inclufa itaque Monafterio Carmelitarum Coloniae Agrip- v pinae 1645* E)

7 Svio Gothict liheris natur alibus* 5 E) Wibeka, ancilla fupra memoratx Dominae Ckrifltnce. 22) Ulricus Chriflianus Gyldenlbve, in obfidione Hafnienfl occubuit. 23) Anna Catharina Gyldenlbve, n. Claudio von Ahlefehlt. (d) $ II. Paucos admodum memorat Hiftoria patria me* dii aevi principum liberos naturales. BIRGERI Ducis filius Guttormus, an mortuus, hoc titulo falutatur j (e) de eo vero nihil ultra memoria proditum invenimus. Celebrior eft, quem Rex WAL- DEMARUS BIRGERI de affine Sua principe JUTA fufceperat, filius Ericus Waldemar!, Magifter Capellarum regis Norvegiae an ; dein vero fecil iarem ingreflus ordinem, utpote ex cujus nepte, Margareta Waidemari, nupta Chriftierno de Kiårr in Hallandia, familia illuflriffima Lejonhufvud fuos ducit natales. (/) CAROLUS CANUTI cum nobili virgine Ch rißina, Equitis & praefe ti Rafeborgenfis Abraham1 filia, filium habuit Carolum Carolin quem legitiroum cum filia Anna declarare non potuit, li cet matrem, letaii decumbens morbo, connubiali A ^ {djhvlberp, Hift. Dan, P. 11. p. 884* r TorfHus,Hift. Norv. T. IV. p. 36J- Cfr, lrjm, Sv. R. Hift. T. II. p. 507 > 64$. (f) Lagerlring, 1. c. p. S2J- S 5- / fe-

8 - 6 De Re gum <3 Princip nur fecum junxerit fcedere. Legato tarnen fuo an bona tam immobilia, quam mobilia ipfi donavit. {g) Nob.Reg.Canc.Cons. Artär. Ant. v.stiernman Hiftoriae R. JOHANNIS iil.tii, ab /Egidio Girs confcfiptae; fed a fe editae praemifit Tabulas Genealogieas Famih<e Gußavi an ce, ex quibus Tab. XIII XVIII na turales regum & principum hujus familiae liberos exhibent. In Compendio bas liftit Lagerbring in Comp. Hift. Svec. P. VI. Tab. XXXIII. Cum vero plura hujus argument! detexerit lequioris aevi diligentia, ea tantum, in fupplementum Tabularum Stiernmannianarum, adferre animus eft, quae ipfius le fubduxerint notitiae. Rex ERICUS XIV amafiam habuit Agdam Petri filiam, cujus pater Fenno & civis Stockholmienfis Peter 1 Forten dicebatur, ipfaque ob venustatem Charitas. (h) Praeter duas filias a v. Stiernman memoratas, etjam habuit binas alias; Luc-ettam, quani rex ipfe memorat 1573 (/) atque Margaretha?/!, nuptam an Olao Simonis Helßngio. Natus ille erat in pago Simonsboda parceciae Ljusdal in Helfingia an. 1560, atque, poft navatam in Collegio Stockholmienh ftudiis operam, an facris inn tiatus ordinibus, faftus Ducis Oftro Gothiae JO- HAN- (g) Brings Handl. i S. Hift. D IIb p Anmårkn. til v. Dahns Sv. R. Hift. p. III, (b) Palmskitldianh. (/') ibid. n

9 Svio Got bia: liberh natur a libtis. 7 HANNIS in arcc Bråborgenfi aul«concionator, dein Paftor ecclefiarum Horn & Hycklinge Dftecefeos Lincopienfis, Prsepofitus 1606, -f l^39 j ^'a vero f Ex hoc conjuge unnm enixa eft fi lium, Samuelem Olai, mortuum Witteberg«Philofophi«Magiftriim, atque VI filias, Gbriftinam, Ann am, Elijabetbam 5 Emerentiam, Märtam i? Sa ram, quarum fata ignoramus. (A) $. IV. Rex CAROLUS IX ex Catharina Nicolai filia, ancilla Domino Sigridis in Sjofa, an fuscepit Garolnm Gyilenhielmium. Illa vero dein nopta eil: I:mo Gußavo Andrere, Caroli tum Ducis cubiculario (Kammar Sven) II:do Medico Regin«CA THARINA STENBOCK, Det1of & llhtio Gubernatori arcis Nycopienfis, Petro Cbrifleri Sjhblad* (/) Conftans quoque fuit rumor Johnnnem Skytte, L. B. Regni Senatorem atque Upfalienfis Academi«Cancellarium hunc regem patrem agnovide. (m) Mater ejus Anna Andre# filia, de vetufta eademque nobili Skyttorum familia (n) nupta erat Benedicta Nicolai Skräddare, Confuli Nycopenfium in Suder- man- (k) Broocmans Befkr, öfv. Öfter G. P. II. p. 12 Sc Litt. plur. rev. Nie. Wißrand ad Cel. Prof. Lindblomy (?) v. Stiernm. Adel. Matr. p. 65. (m) Georgius Nicolai Pojfe in H. CARLS Slagtare«bånk, atque Georg. Boraßus in refutat. Orat. Skyttianae; ad Jac. I. Angl. Reg. (n) Lundßrbm de Sudermannia p. 64.

10 8 De Re gum i? Principum mannia. Fratrem quoque Skyttii Laurent tum CA- ROLI IX:ki fiiiiim nonnuui adjiciunt. (o) Ut autcm familiam, adhuc in genninibus luperftitem, cognofcaitnis, breviffimum iilius adjiciamus fchema : Benedietus Nicolai Scbroderus. ux. Anna Andrea? filiaf Johannes Skytte. Laurentius Ericus Scbroderus, Nicolaus Be. nar nobilir. Gubernaror srci- Translator regpi nedicti ux.MariaNdf um Stockil. &Upf. an. 1629«Lib. Bar. N,o g» Ux. Anna Arvi <li Pop. ^ Joh. Jac.Bened.bVendela. Anna. 1 Haquinus Carolas, Bertiths, i i nupta nupta Laurent, Skvtte nob. n:o nob. k:o nob.n:o Cuft.Ad. 2 Kyle Georgia Refid. ad auf. 15 I GjyHenfi. Portug, Sc Monacbes CECILIAMjR. GUSTAVI I:mi filiam votum c a (Kjtatis haud (ufcepiffe, probat iilius cum Comite Oft- Frifiae JOHANNE aera: fabula Wadftenis an. 1559, enarrata a Celjio (p) & v. Dalin (g).. ELISABE- THAM quoque, Duci Megapolitano CHRISTO» PHORO poftea nuptam, Gußavum Baner plus v. jufto dilexifte, obfervavit Dux CAROLUS,. quod tarnen conftanter diffifus fuit iple Banerius. ([r) Ex filia (o) Palmskiold. (p) Hift. GUST. I. P. II. p (tf) Hift. Svio G. P. III. p (r) Bergii Append. ad Chron. Rhytm. R. CA ROLI, p. 360, 363,

11 Svio Gothic Uberis natur alibus. 3 filta autem SOPHIA GUSTAVI nepos, Dux Saxonias, Engriae atque Weltphalias, GUSTAVUS MAGNI fi lms, -f 1597, cum Anna Lilja ad Ökna filium habuic naturalem Magnum Rutencrans, Stockholmix natum, qui praedium equeftre Halleqved in paroecia Fundbo Uplandiae hereditatis iure pofi: patrem accepit, an ad Legionem pedeftrem Norrlandicam Caftri metator, ( Quarter-maßare). Dein ad Le gionem Helfingicam Tribuni locum tenens, (Öfverjte Lieutenant) 1636 ob crimen in Germania commiftum capitis damnatur; abfolutus tarnen [1637 d- 9 Jut. obiit Stockholmiae 1640, in Templo S. Marise Magdalens fepultus. Ex uxore Chriftina Mane/kbld filium habuit. Carolum Rutenerans, nobüitatum 167 t fub N:o 805 j Icd cujus ftirps dudum efie defiit. {.s). VI. SIGISMUNDUM, Svecis & Polonis Regem, cum virgine Urfula frequenter conlvevifie in ejusque gratiam nihil non permi(ifle, au&orem Polonum tefiantem habemus. (t) Ejus Sororem prineipem ANN AM nimis familiaritatis cum Com. Gußavo Petri Brahe atque Secretario Polono Adamo Poffmofibi infimulat in Chronico Suo Rhytmico a Bergio edico (u) ipfe rex CAROLUS. Frater SIGISMUN- B DI, (j) v. Stievnman, Adel. Matr. p Salvii Befkrifn. öfver Upl. p (?) Bergius, 1. c. p (u) p. 71.

12 lo De Regum Gf Principum DI, JOHANNES Dux Oftro - Gothise filium quoque naturalem habuit Jahannem Johannis, cujus, inter pueros {drängar, pager) locum habencis, meminit in Teftamento an (v) Neque forte praetereundum, ULADISLAUM, SIGiSMUNDI filium, etjam naturalem filium agnovifle, Comitisque V/afa nan ciclilo decorafle, propterea quod de Wafaeo fanguine fuam ducerejt originem. (x) V. VII. Comitis Gußavi IVafahorg, filii naturalis R. GU STAV! ADOLPHE, matrem ignorafle videtur v, Stiernman, cum fupra memoratas tabulas ederet; fed poftea profeflus eft Margaret-barn Cabelim, Ge neralis Direfloris Societatis navigatoriae Abiahami Cabeliau, Batavi, filiam. iy) Ceterum familiae Wafaborgex notitiam alio loco dedit Praefes. (z) Guftavum Liliecrona, poftea Senatorem regium, etjam hujus regis filium fuifle fufpicatur Sparfvenfeldt. (a) Frä ter GUSTAVI ADOLPHI, Dux CAROLUS PHI LIPPUS, cum Ehfabetha Ribbing, Regni Thefaurarii Sewsdi Ribbing Elia, Ehfabetham Caroli Gylknhielm filiam habuit, a Stiemmanno, matrem licet igno- (v)loenboms Svenfka Archivum, Tom. I. p (x) Arckenboltz, Mem. de CHRISTINE Tom. IL pag (y) Adel. Matr. p. 6. (z) Upf. Tidn. 1777, p (a) Stockh, Magaz p. 298.

13 Svh Qothue likris naiuralibus. ignorante, etjarn memoratam. Cum illa clandelliriuir quoqus Princeps d. 5 Mart inierat matrimonium, cujus rrionuroenta adhuc refidua habemus (i>). Eundem principem aliam naturalem filiam habuiffe, nuptam Typographo & Procuratori Regio Ignatio Maurer, cujus iterum unica filia elocata Commiflario Bellico Joacbimo Stopp, auftor eft Palvtskihld {c\ Natus erat Meurer an atque Stockholmiam advenit 1610, ubi tarnen poft tres annos in matrimonium duxifie viduam typographi Animäi Olai dicitur. (d). VIII. Mater Comitis Caroli Carlsfon, a Stiemmanno Tab. XVII allata, fuit mercatoris Stockholmienfis Claudii Alders filia, vulgo Clas Allers Brita, neque ROLO GUSTAVO donatione obtinuit. Soror n-upta erat Senatori Stockholmienfi Andr. Wefteman, cujus filius nobilitatus & di fcus Weßfeldt. (e) Alium vero hic Rex filium naturalem habuit, Samuelem Carls fon, Capitaneum Ammiralitatis & navis bellicae a optimae famse femina. VIII pnedia & unam molendinam, in territorio Fårdenfi Scanias fita, a Rege CA- Ca- roli- (b) Lundßrbm de Sudermannia, P. II. p. 78. Upfala Tidn p (c) Stockh. Magaz. 1781? p (d) Alnander, Hift. Artis Typogr. in Svecia, p. 40 (e) Palmskibld, ex relatione Maj, Claitd. Prytz, qu eam noverat.

14 iz De Reg. principum Svio G. liberis naturalibus. rolicoronas duftorem. Snmtibus CAROLI XI magni* fico apparatu fuic fepultus. Filia Chrijtina Carlsjon, nata Carolicoronas 1683, nupta 1710 Direöori Petra EbrenJ'petz, cum quo antea liberos habuerat. Cf) Fratrem regis ADOLPHUM JOHANNEM ecjam amafiam coluifie, manifeftum eft ex litteris in Stock holms Magazin 1781, p. 366, impresfis. (/) Palmskiöld, & v. Stiernman, Adel. Matr. p \