Mag. P E T R PROGRESSÜS PHILOSOPHIE. EKER MAN, Eloquent PROFESSORE Reg. & Ordia. Sillens, /«O- DEG DUCE! DISSERTATIO ACADEMICA. Academia Upjaltenß,

Transkript

1 ', /«O- DEG DUCE! DISSERTATIO ACADEMICA A ET PROGRESSÜS PHILOSOPHIE & IN GENTE ROMANA Sillens, Cujus PARTEM POSTERIOREM, Confentiente AmplijJ. hacult In Regia, Academia Upjaltenß, PR&SIDE VIRO CELEBER Ii IMG, Mag. P E T R EKER MAN, Eloquent PROFESSORE Reg. & Ordia. Fac. Phil. H. T. DECANO, Bonorum cenfiir<z modeßc defert BRO GRADU PETRUS TENGGREN, In o WESTER-GOTHUS, Audir. Carol. Maj. ad d. XVIII. Apr. MDCCLII. Horis ante meridiem confoetis. VBSALI/E> Tvpis L. M. Höjer, Reg. Acad. Typ.

2 s> IX. F ata Se t& Peripateticxfub Imperatoribas oftendit. gimtisin parte Diflertationis priori, &qui~ dem VI, VII, VIII, de ftatu Philofophiae Romanse fub Imperatoribus fortunatiflimo, indicavimus poétas, hiftoricos, aulicos, quin & haud paucos Caefarum, totos fe eideuouifte, fignificavimus Philofophiam Pythagoream atque Pfatonicani, multos fibi faventes addiéfosque itidem habuiffe, jam Peripateticse do&rinse expofiturl fumus fata, a Platonis Schoia originem repetentis,. cujus & lastarn > & trifliorein in medium fas elt producamus faciem. Contigerat nempe, ut Imperator Anto ninus Pius ftipendia hujus Philofophise do&oribus decerneret publica, quemadmodum nec reticendurn, Caracallam k bros, in quibus Ariflotelis placita continebantur, omnes removendos ejiciundosque juffiite. Nec raro fuse fortunae fabri ipfi fuerunt fe&atores, < ui a fe tantopere difcrepabant. Etenim alii Stagiritam ita funt fecuti, ut ne latum quidem unguem ab illo difcefferint $ alii, minus ab eo acute & prudenter di&a quae putabant, correxeruntj alii fcitis ipfius non fuas folum meditationes, verum aliorum etjam dogmata imrnifcere ftudueruntv Ergo ad tria potiffimum genera revocandi funt iiti PhiloÉophi y quorum nomina heic recenfebimus. Numerandus eft primo loco Soßgene/, qui, fub Cajo Jullö Casfase vigens % eo nomine illuflris cenfetur, qijod, juflu ejus-

3 )0( 22) efusdem, Calendarium Romanum in meliorem formara redegerif, Huic adjungimus Boethum, condifcipulum ilium Strabonis» deque Philofophia Peripatetica optime meriturn. Imperante Augufto clari fuerunt Nicolaus Damafcenus, Xenarchus & Atkenzus ; quorum primus ob cognitionem Philofophise, ipfique conjun&am morum concinnitatem atque elegantiam, ita Augufto atque Herodi fuit pergratus, ut magna in eum ^exftare voluerint favoris argumenta. Ad mandatum Herodis Hiftoriam atque Rhetoricam confcripfit, quac cum aliis eruditionis ejus monumentis interciderunt. Alter Pracceptor fuit Strabonis, tantoque & Alexandrise & Romse adplaufu docuit, ut Augufti etjam animum ad fe pellexerit. Tertius ob id folum celebratur, quod mifla Seleucia, unde erat oriundus, Romarn ad Philofophiam tradendendam migraverit. Ad hol referri poteft Alexander /Egeus^ hic idem, Neronis juventam reélurus, Principein juventutis peffimis moribus contaminafte dicitur. Inter eos, qui fuo de rebus ufi fuerint judiciö, nota eft triga iila viroruna Aåraflus, Artßocles Mefjenius, Alexander Aphrodifaus, quorum ifle III libros de Harmonia ediditj ille X de Sententiis evulgavitj hic commentaria in primum primorum A nalyricorum, in lihros VIII Topicorum, in libros XIII Metaphyficorum, in libros de Meteoris, in Elenchos Sophifticos Ariftotelis confecit pulcerrima. Nerone habenas regni tenente, exftitit Ammcnius, Plutarchi dodor, ad Philofophorum fententias conciliandas proniffimus; hinc pra> cepta Peripatetica, ipfi licet perplacerent, cum Platonicis & Stoicis confudit, atque adeo non modo pugn^ iftius acerrimae, qua inter Philofophos de vera germanaque convenientia & difcrepantia Platonis & Ariftotelis difputabatur, verum etjam peflimi Syncretifmi, fui inde, diluvii inftar rapidiflimi, totum orbem phi- D t lofe-

4 28 ssa? ) c såsj lofophicum inündavit, femina fparfit fecundiflima. Fa dem pcene via incefierunt, qui Piatonici praedicari volebanf, Taurus Merytius, Atticus, Favorinus, Ga lenits, EudemuSy Alexander Damafcenus, ÄJpaßus & Herminus; quorum relidis quatuor prioribus, utpote in antecedenti. memoratis, quatuor poaeriores paucis tangemus. Eudemus non mujtfl? poli Ariliotelem vixiffe & inter alia enarrationes Geometricas, exegefes in librum de auditu, di&ionarium, quod ufurpavit Suidas, litteris mandaffe perhibetur. Alexander Damafce nus, ut Philofophiam Piatonicam & Peripateticam o- ptime calluit ; Tic eam apud Athenienfés ubique fparfit & differninavit» Afpafius cornmentarios in Categorias & librum Tngd condidit optimcs. Herminus i- ta in honore pretioque fuit, ut, tanquam audor clasficus, in Schola Plotini legeretur. Nec prorfus hujus fcientise ignaros fe prsftiterunt adfeclse Ammonii Sac cus. Plotmum enim, Porphyrien? Maximum, Plutarrbum, Syrianum, Ammonium Herme#, Damafcium, Hypathiam, dialedicam egregle excoluifle deprehendi-»rus: nemo vero inter hujus generis Philofophos tarn celebre atque illufire obtinuit nomen ac Ihemißius, qui a patre Eugenio aliisque, reccnditiore Phiiofophia ita imbutus fuit, ut in ipfa juventute Ariftotelem explanare pofiet. In de ejus eruditio, mira facundia con* dita, effecit, ut fummi & infimi maximo ipfum decorarent honore. Ipfi Philofophi, reli&is cathedris, cum difcipulorum grege ad eum convenerunt» Non folum gentifes, verum etjain Chrifliani ab ore ejus diligentiffime pependere, cujus rei Libanius, Gregorius Na» xianxenus, Auguftinus teftes funt locupletiflimi. Impe rator vero Conflantius, illum in fenatum cooptavit^, flatus senea ejus in honorem publice ereéta.. A Julia na praefedtus eil: urbis Conflantinopolitanat conftitutus. Theo?-

5 < Ä2> ) o ( TFeodofium" M. & Valentem ita fibi devinxit, ut ilfe ^ filium Arcadium ipfi informandum traderet, & hic, ejus precibus permotus» a propofito Chriltianos exagitandi & divexandi abfilteret. Campum idem feientiarum e- legantiffimis fcriptis mirifice ornavit, quorum potiffima flint'. Parapbrafes libr. prlmi & fecundi pofterioium A- naiyticorum Ariftotelisj Paraphrafes libri ejusdem de anima, de memoria, de reminifcentia, de fomno,, de vigilia, de infonnniis, de divinatiene per (omnium. Fama tandem probatiflimus exftirit Olyfhpidorus Procli Prceceptor, qui in Schola Anatolii dccens, fententias Stagirirae obfcuras enodavit. Vindicat & inter hos fibi locum Stmplicius Cilix, difcipulus Ammonii Hermese^ is enirn, prsterquam quod Ariftoteletn expiicuit, ad fyncretisrnum valde inclinavit. Commentarii ejus irt libros Phyficse VIII, in libr. de cceio IV, in libr. de anima III, in Categorias inque enchiridion Epideti adhuc exftant. X. SeBam Cynicam fub Ctfjaribus adumbrat* Deventum eld ad Sedarn Cynieam, cujus ut antea nullam plane injeeimus mentionem; lic nunc ab inftitutoncn erit, credo, aüenum ejus fpeciem naturamque, paucis exhibere. Co.ndidit eam Åntifthenes, di fcipulus Socratis valde inclutus; idque hac potiilimum ratione. Scilicet inculcare Folebaf, quantopere virtus ab ipio magiitro fuiflet culta, indignabaturque tot tantisque vitiis ac voluptatibus obrutam efie Grseciamj hinc, rejedis ceteris Phifofophice partibus, novam in Moralibus conflavit difcipfinam, in qua docuit, ad bene beateque vivendum folam fufficere virtutetn. eamque non in verbis, fed fadis rnaxime effe locandam ; ejus ledatores folos fapientes nuncupari debere, i Hos- I - ou

6 3o ) o ( que, tanquam omnium rerum pofleftores, virtutisquc fcuto tetftos, nulluni malum intolerabile putare. Ex quibus patet illos, qui Cynici perfonam indöerent, cohibere debuifle turbulentos animi motus & perniciofam libidinem, atque adeo fugere omne, quod ocuiorum auriumque arlprobatione abhorreret, feque interdum totos, etjam cum commoditatis difpendio, ut ad virtutem alios exfufcitarent, componere. Verum enimvero tantum abfuit, ut tam pulcri facinoris gloria femper eminuerit hcec fe<fta, ut potius in ecetum cohortcmque honninum fceleratiflimorum degenerarit, qui, rcliéto virtutis ftudio, multa di&is fa<ftisque ab honefta* te Iongiffime remota perpetrarent, unde effeétum, ut Cynici, ubique dium terrarum, gentiumque, omnium in o- incurrerint, & adeo iplis Romanis maxime invifi fadli (int atque deteftabiles* id quod, Imperatorum tempeftate, de illis etjam dici poteft, cum tum pariter, ac antea, vitiis fe inquinarent turpiftimis. Ceteris notabiliores habentur fequentes. Mu/omus Babylonius in Neronis vitia ita inveétus eft, ut nullam aliam ab ipfo gratiam iniret, nifi quod carcere includeretur & in exilium tandem ejiceretur, quae quidem ignominia quemadmodum illum non fregit 5 fic non minuit coneeptam vulgi de illo opinionem, qua fapientiam Apollonii attigiffe credebatur. Anno quadragefimo poft Chriftum fiatum, vixit Demetrius, qui non tantum Neronem, verum etjam Vefpafianurn reprehendebat, unde, exitio multatus, Corinthum fe recepit, inde Titi venia Romarn redux, a Domitiano iterum abire juflus eft. Inter faéta fiujus viri illuftria, Id commemoratur, quod cum Thrafea, capitis a Nerone damnato, fermones de anima ejusque a corpore feparatione contulerit faluberrimos. Seculo fecundo valde celebris fuit Demowxr Soeratem hic idem in ocylis deliciisque diu habuitj

7 3* buit5 ^at poftea Demetrium Cynicum & Epidetum Stoicurn dcétores elegit, utpote qucs multas fententias cum Socrate communes fovere arbitrabatur. Dio* genem Cynicum ftudiofe eft irritatus, quo iplo hoc minus ejus dicacitatem agreftesque mores ipfi tribut«mus, quo certius eft eum humanitata atque comitate Athenienfes Ita in fuas perduxifie partes, ut ipfum fortuna dignum judicarent amplifiima. Inter hujus feculi Cynicos numeratur itidem Cre/cens, vifam vitiis flagitiisque omnibus inquinatifiimam degens; quippe in voluptatem, avaritiam, ebrietatem & fuperbiam nimium propenfus. Accedit» qucd hoftem Chriftianorum fe gefierit acerrirrtum. Nec omiftendis efl Peregrinus9 quem peftimam qucque vitarn traduxiffe narrat Lucianus, cum illisque diftenfit plurimum, qui ftantiam miram con- sequafeiiitatemque eum ubique fervafle autumaim Ad id vero conientiunt omnes, quod aliorum vitra hoftiliter Increpuerit feque ipfum igne faéio interemerit. Ineunte leculo quarto, dum ad interitum ruer videbatur hsec feéta, clarefcere ccepit Salufihis. Juris» prudentias atque EJoquentiae primum fe addixit, inde Alexandriam, polt Athenas, Philcfophiam delibaturus» pergit, in qua, eum prcpter cbfeuras Procli fententiasj, exiguos fe facere progreftus fentiret, Cynicis fe con» fecravit & inter ipfos ita perfcnam lorum egit fuam, ut il«pofthaberetur nemim. J. XI Setfa Steide ful Impere.tcribus imhlem pingit. Ad fe&am Stoicam crdo nes ducit, qvs lsetosv quos habuerat apud Romanos, in republica fucceflus degentesf cum multo laetioribus commutavit. Antea audivihiui- haud pauces ipforum procerum graviflimos fuiff«

8 32 QiXM) ) O ( FuiflTi Stoicos; nuns ipforum Cajfarurn non pauciores, arl hane fephilofophiam contuliffe memorabirnus. Citentur tettes Auguilus, Athenodoro multumfavens, Nero, Seneca docttore utens, Antoninns, qui ut totutn fe huic Philoiophioe tradidit, fic & Stoicos niercede condu&os pu blice docere juffit. Quo fa<ttum, ut & Athenis, & Aiexandrise, & Romae, Stoicos doétores adire & audire licuerit. At incepit tum inprimis florefcere hsec dodrina, cum Chriftiani, continuis vexationibus adflicfti, fcripris ac fiilo arguto innocentiam fuam Imperatcribus declararent; quse, cum maximam rcdolerent morum probitatem, ita placebant Stoicis, ut, flofculis inde carptis, fuum fyttema egregie exornarint, quod permultos ipfis comparavit focios effecitque, ut inter Chriftianos exftiterint, qui ad illos dilaberentur. Nec hoc loco praetereundum, viros mulieresque efle inventos, qui virtutem Stoicam & vita rigidius expreflcrint, & inter moriendum animo ftrenuo obiignarint. Et fic oftenfis fonribus, unde emanarit fortuna Stoicorum, ad illos ipfos enumerandos accingimur. Eorum facile princeps haberi potett AthetiGdovus, utpote qui apud Auguttum dementia atque amicitia plurimum potuit. Confecit hic libros diftertationum elegantiflimös, fvafifque Tiberio, cujus inftitutioni prsefe&us fuit, ut prius ne irafceretur, quam totum Alphabetum Grae cum recjtafifet. Tempore Neronis iiluttris fuit Tornutus, Perfii Poétae informator. Fertur hic commentarios in /Eneida Virgilii condidifie egregios: id certum ett, libeilurn, Deorum naturam optime explicantem, eum edidiffe, qui adhuc eruditorum manibus teritur in pretioque habetur. Inter eosdem, clarus etjarn fuit E- ques ille Romanus, Cajus Mufonius Rufur, qui ut rei. publicse muneribus funélus fuit fplendidifiimis ; ßc & Stoicam dodrinar» ad rempublicain optime adplicuif. A

9 ) o ( 33 A Nerone fuit expuffus, fed reftifutus per Téfpafianum, aptid quem & tanta floruit gratia, ut, profcriptis atque exterminatis ex orbe Romano aliis Philofophis, ipfi foli ibidem manere. effet indultum. Proxl» mus huic ed Cb&remon, cujus inter mcnumenta., eruditionem non contemnendarn fpirantia, liberde Hie~ toglyphicis, Hiftoria Ägypti atque cometae illuftriflima putantur. In lucem prodeat nunc, Stoieorum Coryphseus, Lucius Ann&as Seneca, cujus licet integra vita enarrari nequeat, potiflima tarnen in Philofophiam meririta, ftridlim indicabimus. Fuit Hifpania, & quidem urbs Corduba, patria ejus. Pythagorea a Sotione, Cyjiica a Demetrio, Stoica autem pr cepta ab Attalo accepit, quibus omnibus etfi maxime abundaret, ultima tarnen ceteris prsetulit, & ita quidem prsetulit, ut ipforum beneficio id, quod in gloria fummum ed > poftea attigerit. Nam ab Imperatrice Agrippina, omnium Ro manorum cum adplaufu, dignus fuit habitus, qui ftudias Principis ejus Neronis prceeflet. Quo in negotio cum prudenter fapienterque fefe gereret, Neronis animum, in redarn viam dedudum, ad fe ita allexitj ut, cum ille rempublicam deinde tueretur, & honores in i- pfum conferret, omni prfedicatione decorandos, & muneribus ampliffimis illum iarge effufeque donaret. Hsec gratiae favorisque documenta etfi fuerunt prorfus inufitata, Impedire tarnen non'potuerunt,quominus poftmodum, eo. dem jubente, morte cruenta vitam finire cogeretur. Scri. pfitde ira, de Providentia* de animi tranquillttate» de conftantiafapientis,de dementia, de brevitate vit, de vi tabeata, de beneficiis, epiftolas, quaeftiones naturales, de moribus, de virtutibus cardinalibus, de paupertate, de proverbiis, de matrimonio, de India, de lacris /Egyptiorum, quorum omnium pleraque,adhuc fuperfunt. Sub Nerone retatem quoque egit Dio, ab urbe Prufia Bithy- E ni»

10 34 ) o ( ni fita Prufacnfis, & ab eloquentia, qu ipfum rnabat, fvaviffima Chryfoftomus adpellatus. Domitianurn durius reprehenderat aiiquandoi & hac de eatifta ad Gefas Gerrnanosque confugere, rbique, ope rnanuum, qu ad vi&um cultumque fuppeditarent, (ibi adquirere necefte habuit: tandem vero ita Trajanurn (ibi eonciliaverat, ut haud raro in rheda cum ipfo veneretur. Vigimi quatuor orationes compofuit, vitamque Alexandri egregieadumbravit. Veterurn teitimoniolanéiifhmus örnatiffimusque Philofophus atque Orator audit Euphrates > inprimis ve ro ideo celebrari fölet, quol, anno fu tatis centefimo decimo oflavo, venia Hadriani manus frbi intulerit viol en tas. Aivo Domitian! atque Trajani viguit piffetus, Hierapoli Phrygi urbe natus, docuitque Ko rn & Nicopoli, ita Philofophiam theoreticam & praéiicam, ut multorum naneifcereturadprobationem,quos' in t er yunius Rußicus, Fatorinus & Arimus nu meran-- fur. Ultimus horum ejus vitam, libros IV de fertationibus ejus dis- confcripftt do&rinarnque, cujus fumma hue redir: dxlyjs x&f dwlyß in compendium mifit. Ad Stoicos adgregandus etjani erit Sexius Cb&rmetifis, qui egregiis diflerrationibus contra Scepticos a SextoEmpe-^ rico fautore i Horum fummo, eft diftingvendus. Fuit pr ceptor Antonini Pbil&fopbi & adeo ab illo dileélus ut Imperator & defrgnatus & creatus, eum f pius vicw faret. Didicerat hic Princeps Eloquentiam Romanam a Frontonci inde Peripateti-o, Platonico atque Stoico philofophandi generi öperam nava vit, ita tarnen, ut ultimum, tanquam rempublicam capeffentibus pernecesfarium, coleret maxime. Re&ores ei fuerunt Sexrus- Ckteronenfis, ßfunius Rußicus, Claudius Maximus, Cimia Catullus,. qui ut difciplin Stoic erant peritiflinii ^ h ec eadem dogmata, ita ipfr inftiilbrimt, ut er uditione fan<kitateque omnes Imperatores fuperarit, exlliteritque duo lecirn librorum, vel utilifibnorum, optimus auäor atque interpres*

11 ) o fg 2> 35. XII. Fornuim fett# Epiatre<e fub Imperatoribus exponit. Pedem ad Epicureos piomovemus, ob fanéhflirnam itnter fe concordiam amicitiamque, & humanitatem er* ga alios fingularem > mirifice coilatklari. Hinc, licet Pythagorei, Platonici, Ecleélici ac Stoicii conviciis illos onerarent acerbiffimis, ne de Chriftianis loquar, qui atheifmi eos arguere, prteclarillime tamen viguit nsec feéta, viros, fine controverlia iliuftres, in theatrum produdtura. Etenim vixit feeulo feenndo Ceifus, odio in Chriftianos tam acri abreptus, ut in libro, qui infcribitur: äijeurfus verus, multas in ipfos- evomeret criminationes, ab Origine demum ccnfutatas. Epicureus fuit etjam Plinius (ecundus, qui fub Nerone & Domnhno in obfeuro, at fub Vefpafisno in maxima celebritate oculisque hominum^ vixit; hujus enim nutu voluntateque, inunia reipublicae obiit ampliflima, ad quse ipfurn commendaverat copiofiflima, qua auélus e- rat, varii generis Philofophia? nam ita Epicuro fe non dedit,nut aliorum Philolophorum placita ou nino negligeret ; idcirco Pythagoreum, Stoicum, interdum Seepricum, eum eg.(te deprehendimus* Teftimonia folidioris ejus eruditionis funt: Hiftoria naturalis XXVII compleétens libros, libri de jaculatione equeftri, de vita Pomponii fecundi libri II, de bellis Germanise XX, de ftudiofo five de oratore III, de dubio fermone five Grammatica VIII. Quibus cronibus cum mortalitati nomen eripuiltet fuurn, curiobtaté nimia dudlus, Vefuviom infpiciendi, fumo fuit fufiocatus. Seculo etjam fecimdo iuciaruit Lüdanus Samojatemis, Principio artem liatu?,riam_difcere confiituerat; cum vero artificem admodum durum experiretur, confilio mutato, tempus tetatemque In litterarum fbudiis confun I It ; & quamvis nulluni Phiiofophum cc-ntemneret, Epicuro tamen dele- (flatus eit niaxime. Etenim hunc, felicillimo ingenro 2 con-

12 ) O c c eönrpicuurri, dogmäta omnium honediflima asque falu-- berrima tradere exiftimavit» Antiochiam, Joniam, Grsciam, Galliam, Macedoniam peragravit, inde Pra> feélus ^gypti conditutus, Chridianorum coetui adverfabatur. Epicureorum adnumerum adgregarr etjam fo»- let Diogenes Laertins, etfi, quando vixerit, nondum confiare potuit. Namaiiiin-prim o,- infecundo aiii feculo,eum vitam egiffe contendunt. Quidquid ed t ob eximia im rem literariam merita, laude adficiendus eritj debemus» enim illi librum aureum de Vitis Philofophorum, quo1 fine cognitio nodra Philofophise Grsecaniese manca ef'- fet atque jejuna.. XIII. SeBit Sceptkit conäitionem fub Ctefarihis monflrat. Sequitur fetda Sceptica, cujus adjutor aucdorque^ fuit Fyrrho y qui de omnibus rebus dubitandum efle cohibendumque Judicium voluit; idque eo magis, quod; denfidimis tenebris, ex ejus opinione, fepulta jacebanf omnia, raaximisque erroribus, uf quid in unaquaque re verum fmcerurnque eflet, nemo facile perfpicere pof-- fef. Ex Romanis admodum pauci huic fententiffi fub- Ccriplerunti nec tant-i erant illi in republica Hominis ac dignitatis, dummodo exceperis JEnefidemum Poft Chridum narurn fortuna dogmaticorum, favore Princi-- pum, infignia capiens incrementa, mirutn quantum Scepticos preffit, effecitque, ut non nifi duos, qui clari putantur,, percenfere valearnus. Onus ed Aulus Cor nelius Celjus, quem feculum primum tulit & Qeimdiiianus Scepticifmi criminatur. Scripfit ille plurima ad Jurisprudentiam, Philofophiam, Rhetoricam, Rem militarem & rudicam pertinentia, quae dudum perierunt* Redant adhuc libri ejus de Re medica VIII, & pars féxta operis ejus de artibus, ita ornate eleganter-- que exarari,. ut merito Cicero Medieorum, & Hippoffaus Latinus fuerit yocatus. Alter s& Sextus ob artem

13 ) o ( t$xåf 31 fem mcdicam, quam probe callebat, diclus,. qu de ejus patria, täte aliisque vit rationibus tra-' dant veteres, cunto ad eonjeéturas redeunt; id cer-~ tum eft, moderatorem ftudiorum illi obtigiffe Hetodotum, atque eum feto Empiricorum fuifte deditum, & fcriptis elegantiffimis pr figne (ibi peperifle no* men; quorum inditutiones Pyrrhoni & undecim iibri adverfus Mathematicos praefhntifiima döcuntur, idque ob id inprimis, quod Scepticum Philofophandi ino * dum ob oculos ponunt.. Addi & histolent Zeuxippuiy ZeuxiS ) Antiochus Laoåicetmt, Menodotus Empmeus, Herodotus' Tarfenfis, Saturninus, quos, ut minus me«morabiles, heic faitem nominaffe fufflcit.. XIV, De ortu SeBne EcleBiccc agit. Claudit agmen feto nova & pecuiiaris, incünabnla feto Pythagorico-PIatonic accepta referens, qu ob miram, quam in philofophando jatobat, licentiam, communi nomine, Ecletoca adpellatur, qu que cete-- tas Ionge poft fe reliquit, immo plerasque penitus comprefiit atque comminuit. Fuit primus ejus auélör flätor-' que Potamo, cujus de vita & täte tot ciiverf adferun-- tur fententi, ut veritatem haud facile adfequaris. Suidas ante &poft imperium Augufli eum floruifte narrat. Porphyrius Plotino lupparem ilium facit. Laertius nöa procul a fuis viguiflfe temporibus exiftimat, qui vel ideo' fidem snereri vidctur, quod fragmenta fcriptorum ejuscollegerit, ilium totls viribus in id incubuifte teflantium,> ut inter Platonem reliquasque fetos amicitiam fancire# aréliflimam. Nimirum videbat, quornodo difcordi,* qu inter PJatonicos ac Peripateticos continue enafce-- bantar, Sceptici^dogmata, in Philöfophiamaxime necesr* faria, in dubium vocandi viam aperirent proximam a itnmo perfpexerat vitam Epicureörum indecoris corru-- ßtisque fcatere moribus, quos ad tutando* Poetarum*

14 < * > ) o ( liafeulas fcriptaquc Philofophorum commonaravere; ergo il> co defudare ccepit, ut toti Philofophias novam faciem jnducere poflet, quemadmodum orrmia fe&arum dngma- a animo rationeque perluftrans ex fingulis conflatis ynam cfficere prageaiebat dc<arinarn. Habuit id confilii fucceßum o p tatum, cum Ammor,ins Sacra, Phi~ J,oSophus iae Alexandrinus, initio feculi III,ftudium o- peramque in eo collocaret omnem, ut id ad finem optatumperduceret, &quse, molitus fuerar Potamo, oinnibus patefaceret. DutAus fuit ad hoc iisdem fere rafionibus, quibus ejus anteceflbr, adjundo, quöd oculos etjam in Chriftianos infenderif, qui, tanquam acerrirm Philofo phorum hoaes, fela in eos vibravere va!id.iflima ut fgitur horurn controverfias dirimeret, illorumque aculeos reprimeret, omnia psene Edfarurn placita conciliavif, & ita conciliavif, ut inde cxiaeret fyaema adomnes re- Jigiones recipiendasquam latiffime paténs. Quid, quod, ut eu gratius redderet iaud opus atque acceptius,fui$ commentis ita id formaverat, ut non folum praeceptionibus ChriAianorum föret attemperatum, verum etjam ejus fedatcres, fapientia fan<a*tateque, ipfis ChriAianisnon cederent. Et bsec fuit ratio, cur fedta Eciedfica caput extolleret, prol.,era, npmpoaerum, ga v i fura fortuna. r-'d. XV. Faciem SeSfce EcleEicce, Ålexandriz, Nec txbibet. fpes fcfellit Ammoniummirabiles enim fui excitabat amores nova Philofbphia, influebatque ita in a- pimos, ut a multis, tanquam ceelo demiffa, fummo Au dio propagaretur, fic novimus, echriaianis, Originem Adamantium ejus placita dodfrinac cceleai immifcuiat ; Dionyjiwn Longinum Cafftum, cujus Audium in exceha oratione msxime fuitpolitum; Herenium, qui dodfrinam, qu^rn jurcjurando, occulfam b)re fpoponderat, primum divulgåvit; hos, inquam, novimus, PMöfophjte Ammcnjanae patefeciite aures. Omnium vero Pbilofophorurn, ( ui Alexandri» docucrunt, FlotinQ nemo clarior ea at. que

15 (gs ) o ( < *? & que illuflrior, fuit is fcholae Ecledticse inftaurator af-* fer, quse ab ejus nomine fch-ola Plotiniana dicebatur# Anno oeratis vicefimo o&avo ad Philofophiam fe adplicans, dcdlores fafutavit Alexandrinos, qui curn (bientiam, continuis agitatam controverhis, profiterentur,, fitudiumque oratorium Philofophioe adjungerent & denique Theologiam parcius attingerent, minus ilii arridebant. Magis fe ei probavit Ammon-ius, ab ejus enim latere non prius difceffit, quam Cotarn ejus philofophan-- di rationein didicifiet, & licet multis accefiionibus iilara locupletarit, ob ornatus tarnen eleganti&que negledum?> non multum fibi comparavit honoris & glorias. Atpoftea non folum multitudinls, verum etjam ipforum fenaforum, (ibi conciliavit benevolentiam, ita quidem, ut, eommoditatis jucunditatisque jadtura, haud pauci ipfum fequerentur. Irnmo viri maxime confpicui, dum difcederent, ipfi curam liberorum fuoruxn unice deniaftdarunt.- Difcipulus Plotini fuit Amelius omnium cariflimus-de1 quo id folum exftat praeclarum, quod commenfarios in dodtrinam prasceptoris condiderit, eamque contra Gnollicos defenfitarit.- Siftitur jam nobis Perphyrius, infen-- fiffimus ille Chriltianorum hoftis, fuas vero aetatis Philo* fophus fubtlliffimus. Ejus magifter primus iuit Origenes, qui capita Philofophise Ainrnonianse ipft inftillavic. Alter Longinus, qui uf erat vir litteratiflimus; fic & hunc fuum difcipulum multis artibus fcienriisque egregie ornavit, adeo ut quidquid rerurn antiquarum, quidquid facultatis apte, di/lindle ornateque ferjbendi, quidquid Philofophise Plotiniam?, in ejus occurrit fcriptis, hocy inquam, quantumcunque, Longino retulit At accepfum< hujus eruditionis adparatu non contenfus folidiorem anhelabat: hinc ad Pfotiiium fe recepit, fadiusque efl tili ita familiaris, ut myfteria Ammonianas di.fc i plinse* msxirra ip.fi aperiret, unde tanta Philofophise penu eii refcrtus? ut non- l»ium Plotini fcripta corrigcre ac defenderev

16 40 W > ) o C dere, verum etjam Grammaticam, Criticam, Rhetoricam, DialeéHcam j Mathefin, Hiftoriam, Philofophiarn atque Theologiam optime illufträre po/tet,-at horuisn fcriptörum vefligia, non nifi pauea, adhuc comparent. SuccefTor Porphyrii in fchola Alexandrina fui-t ^ambliohus, qui ex Chaicicie urbe Syd:e oriundus, tern» pore Conftantini Magni, floruit. Primum Anatolius e- jus moderabatur ftudiis, deinceps Porphyrio doélore ita eft ufus, ut, ti exceperis facundiam, in nullo fcientiarum genere ipfo fuerit inferior, peperit id magnam frequentiam difcipulorum; quorum Sopater, /Edejiiis, Euflti- tbius, ceteros fama fuperant. Per fcripta fuä erudito orbi innotuit, dolendum tarnen, quod ex ils nonnifi vi ta Pythagorea, introdu&ioad Arithmeticam Nicomachi, adhortationes ad Philofophiarn, hodie exftent. Ha&enus cathedram Alexandrinam Philofophia perfonui/te Eckdiea vidimus, polt obituin Jamblichi, per aliquod tempus, flos i/te emarcuit. Etenim Conftantinus Ma gnus, Chriftianis qui erat faventifiirnus $ non potuit non onines eorum hoftes in fummum vocareodium. Itaque cum Philofophi in id eniterentur maxirne, ut Chriltianos opprirnerent, horum templa ac delubra penitus de- Aruxit, quofa&um, ut difcipuli Jamblichi fua-s res in fécreto agere cogerentur, usque dum ad famolrftimum iftum verae religionis defertorem, julianum, fumma imperii eltet devoluta; tum magno progre/tu reflorefcere ccepit Philofophia, na&aque eft patronos & cultores haud paucos, quos inter JEdtfium, Euflatbium, Åntomnos, Eufebium Myndium, Pri[cum, Maximum E* pbefium, atque Cbryjafitbium, utpote clariflimos, nomfnamus. Seculo fexto, atque adeo, longe po/t, gloria Philcfophiae Alexandrina effulfit Hierocles, decaotati iltius iibelli de Providentia audor, ex quo Ammonianai difciplin3d priecepta optime hauriri poterunt. Adjungendum putamus > quod ejus commentationibus Carmen Pytha- \' göra?,

17 ^3 ) o C 4f gor a?, ob p r ar fl aut iam diétum x^7cc ^» egregie colluiftratum jiroftet.. XVI. Philojöphos Eci&ciicon Athenis jtiijje äocet. Hsec Philofophorum Eclefticorum be nig ni or in fehola Älexandrina fortuna > occafionem ipfis praebebat opportunamfua fcita in aliis etjam locis divulgandi, ad iquod paiafium iftud omnis antiqutoris veterisque eruditionis) urbs Athenarum, deprehendebatur adcommodatiffimum. Hic, Imperator Hadrianus, non fiol um gymnafium condiderat1, verum efjam prarftantiffimarn, kifiiruxerat Bibliothecam. Hic, Aurelianus, non tanturn IPhilofopiilse Profe/Tori bus., verum etjam fe&atoribus cer. ta fialaria prtemiaque adfignaveratj quid ergo mirum^ citato gradu, huc acceftifte Philofophos, fuam Philofophiam pleno ore profitentes? Eminuerunt inter hos flutarebus, Neftorii filius, Syrionus ^ Vrodus, Marinus, Ifidorus, de quibus, quantum inflituto inferviat., aäuri fumus. Ppincipatum tenet Plutarchus, utpote qui dotlrinam Ammonianam hac in fehola publi ce proponendam curavit. Tanta in luit i!lo Fhilofophia? notitia, ut cognomen Magni ipfi non folum com«para verit, fied effecerit, ut innumeri ad eum audiendum conlluerent. Hujus fuccefifor fuit Syrianus^ fidelem veterum earminum agens Interpretern, deque placitis Platonis atque Arifbotelis inter fe coh jungen dis maxirne follicttus. Difcipulis ejus adnumerantur Hermeas, Ämmonii ejusque uxor JEdefia, Domninus & Proclus, quorum ulömus, ut de Philofophia eil optime meritus j (ic dignus, In <qui a nobis fwc defenbafur. eis, quse ad hurnanitatis fludia fpe^lant, eru itus efi a doktorib us Alexandrinis, cognitionem vero Philofophiae hauferat ab Otympiodore atque Ilerone, ita ut I iile

18 42 das* ) o ( adplicsfamhic ver? rlle Pliilofophiam, Flatonifmö Mathematicam illum döeuerit. Tum Plutarchi & Syriani confortione utens, in Pythagorica, Platonica & Peripatetiea Philoföphia progreftes fecit non pceniten- (Jos. Inde in Theolögia ita verfabatur,. nullam omninopartem incultam ut relinqueref;- quibus dum-accfeditr cum artss Cüaldaicas intellexifte, fcriptaque Critica,. Matliematica, Philofophica & hyronos- edidifle, nihil obftat, quominus quafi promum condum omnis raturac ipfum admiremur. Sed Marinum Palaeftinum,} difcipulum Prodi amantiffimum, hic, tanquam Ma thefeos peritiffimumjure inducimus; quam tamerr. fcientiam, non ita coluit uf cetera, a rnagidro didar omnino repudiäret; quod ex ejus vita ab eo conh gnata fatis colligitur. Inter hujus difcipulos illuftrifiimus eft Hidorus, cui Afclepiodotus atque Hierocles A- Ifexandriae,, in Rhetorica atque Poética difcenda, ma xim am attulerunt adjumentum. Proclus inde Athenis; in praeceptis Platonicis sc artibus Ghaldaicis ita eum ihflituit, ut Platonem r Plotinum, Porphyrium, Jäm Blichum, pras ceteris,, adainaret, Alexandriarnque,, eorum utpote dodrina refertam, iterum peteretj & adeo Zenodotö cathedram occupandi r viam aperiret, quem excepit Damafcius, de quo nihil aliud novimus, nifs quod vitam Ifidori delinearit, ultimusque fuerit, quli doélrinam Ammonii apud Athenienfes profiteretur. Po-- ftulas a me, & jure quidem poftulas, Humaniflime Le&or, ut folidam expreftamque tibi fiftam totius. fyfternatis Ecledici effigiem, at fateri cogor, aquam, quod ajunf, heic mihi hserere. Etenirn, quamvis in recenfitos Phik fonhos optime quadrent» qu principio $T, antecedens dixi 5 illos tarnen non ita coeco obfequio magiöris adhadifte contendo, quin interdum allqqid addiderint,; interdum detraxerint, Accedir, quod, Ca-

19 ' <SÄ2? ) o C <8*3* 43 fecurn opinionum varietafe maxime diffenferlat v hine riogmafa quidem Pythagorea, Platonica,; Peripateticå5, Cynica, Stolca hoc in fylbemate, reperire licet, tricis at commentisque innuroeris- ita involuta, ut non i&fi compücatam confufarrque ip forum habere poffis notionem. Quo ipfo fimul vieles, oleum operamque eum perdere omnem, qui placita Eclecbicorurn figillatim percenlere in an im um induceret Nos, poftquam Philofophice Romanse progreitus fpatio fex feeulo-- tum, per tranfennam velutf, luftravimus, h»em* operi qualicunque imponimusr i SOLI DEO GLORIA.

20 J Höglärde Herr CANDIDAT, ;/ tåt -+» T "1 Vt // tri "fl ' # ffl A TI Hur fom alt -mer och mer hon fig utvidgat har, Nu varit grumlig nog, nu fom Cryftallcn klar; Hur fom den ene fect en annan fnart kullllagit, Och med en myndig mine fig företrädet tagit, Når ock af Kejfar's nåd den underftodder blitt, Och uti Furftars :hof fått fara tygel fritt; Det ak, med mycket mer, man finner vara teknat I thetta vackra värk, fom derfor* blifver räknat Er til förtienft, den vår Apollo löna vill Med lager-krantfen grön, fom önlkas lycka till af F. P.