ffjr» r 2_V Suffragante Amptiff.Sen. Phil, 'Acad, jboenf. pr^side Dn.Isaaci Björklund/ L-L. 5. S. Profess. Ord. Facult. Pwlal. h. t. Decano Speäabili, VE DOLO GIBEONITARUM, DISSERTATIONEM HISTORICO - JV.ORA..EM, Puhtien Candidorum cenfur fternittit, ERIGU3 GAIANU3, E. 15. E F. O. Lotn. AddiemVll. Calend.Maji an M. DCC. XXX. horis/pue fotitis, L»co x^cymat AtiQfö, exc^oi..kiiibu>x.a. Acad.I'^
"S.-^R.v-e M:tis magna: ridei viro, PERIIJIIISTRI G NEROSISSIMO<j>re COMITI x/c DOMINO, Dn. GUSTAVO CREUTZ, Leziomä Pedeftris GNrroGcltnica? CHILIARCH3E PrcrcellentMmci, Atque Präisdii, quod in urbe «fl Portu«Friedericiani» INTENDENTTI LonFe Eminentiflimo, M&CENATI MAGNO.
f^aivel CelféComes, FenmrtmQSxxA^. j^j ttrrx, JgtHinis4rmatiDuxCo\umevL(\;potens. Excufes, qti*fo,trepidi conamen Hep*i% /^«/'^«//^i- tefli limina magna Tui. Seilicet ifle tjuibus populum e/ec-e^/lr /c/^^tt»/, Adgvcffa eft lcbitas pingere noflra dolot. &u<e licet imbellts ntufas (s c/l/?^_. «t/ne^l-^ SeéJetur, cekos Fe/?/> adire l2re3. Sufcipt, Ivla^ue Gomes, levtdmfit muntr* chart&, <%u Tibi de))ota mente animoque /-»s^. Gratuler inde m/hift vitiä dona placerent. Talis (f ut Domini Hc^e^ effe clienf Fti>e -diu felix, precor, ut per fecuta multa Oflcntet tantum Botnia «^^. Decus!. Teritluflris Genertfifftmiqut Comitis ac.. ChiiiarchäL, -_.N._.z 7).votiflunl.s,. Ericus Cajanus.
Regia. hufus ad Auram ACADEMYRECTORI b. t. MAGNIFICO, Maxime Reverendo atque Cclelrerrimo P'IROy Dn. Mag, DANIELI JUSLENIO, S.S.TheoIog.PROFES. Ordin. Ecclefia? Cathedralis Fennic» ANTISTITI, Et Confiftorii utriuzque ADSESSORI» Graviffimo, M«ecenati Optimo. VIRO AdmodumReverendo»c Pr<eetarifffmo» Dn. Mag. ERICO CAJANO, Ecrcleliarum, qux Dco in Cronoby ö-' %tili* jerfwi _o!l_fui.._!l> PASTORl,Diftriftus vi. cini PR POSITO, K Nofocomii Korphol^ menliz EPHORO, _^.6cur2titUi-ri(). I^ixnti^ Ut Optimo,ita omni Filii rcvcrcntia Xccrnum colendo. VIRO Pfur. Reverendo atque Praclarifjimo 9 Dn. mag. ERICO FALANDRO, <^c_tub, qui in Kelfwia Chrifto congregatur, k^lol-i longe meritiffimo, Patrui loco lempcr Cokxido»
VIRO Max/mi /v.5^5?-e? H _/ O/e^^/ms Dn. M. JOHAN.HAARTMAN, Philofoph.Theorer. in Regio hocce Lyc_o PROFESSORI Ordm. Con.i_l.orii utriusque ADBESSO-! Rl, atque PASTORI In MndttMaki Graviffima, Patrono Optimo. VlROPlurimttm Reverendo ae. Pr/eclarifffmo^ Dn.M,JOHANNI SALMENIO, PASTORI in Kimitö Emerito, Avunculo qvovis reverei._i gcnere fufpiciendo. VIRO Plurim. ReY/ertndo atque Ctariffinto*, Dn. ELIAE TELIN, Paftori antea Legionis f>cd._-ris S^xonicX in Svecia iiipen6!am_-rcntis, jam v.ro plures per annos Paftori vicario A Saccllano ill g_.ct>ctréére s_ Jacob Slad Vigilantissimo, fautori ö, Evcrge Propenfiffimo.
Plurimum Reverendo tf Doßifftmo VIRO % Dn. ARVIDO GEBhardt/ Legionis PedeNriz Aboitic-ePaftoriMe- -.itiiftmo,. Avunculo multis norainibus Konorando. Atroni^Pater Fautore. Vss ve»e>-^ di, Gibeone dolus. Sifiitur öe,'_- i^^> e ille quidttn gracili culmus de «e^ minerv* Mittitur; af} faciles fufcipiatis eum. Digna l/«em w/»l>«e «e^//^ munnfcula i^»«tisi _»_>Ko^_> ifla t e» teffera funto pii. Vtvite Vosfahi, felices emne per /evum t Incolumesque yprecorl dum pia vota valent, Maxime, Admodum sc Plurimurn Reverendorum Nominum Veftrorum, Cultoris Humillimi Er Pilii Obsequentisslmi ERICI CAjAI.I,
n>s Fwe»/ Ingenii vtorumque cuttura confpicut) Dn. ERICO CAJANO Dum eruditan. ederet de Gibeonitarum dolo difier.ationem, Iioc» ce rcliquit Miihv taata? cilip 'Qttf -ctiis-tmtrotti «rovoio, aa>.«nja.it, åvtvls fttyaho» o-via-roipm \dg-)2t' <S\J]t ya,{< xx* r.,^_>- 7r-eiotir%(.xtl^on krtvpelty ösrlit ceviu e)<,li^i< qh «07ns1tlvxv Xl @(u(&t'ut> T&vixz da cci*p.at;^ Kxßxvt^ ftv^xji-igttkrin, hftifut atncic^r., fitf]'» ira,!>ctsilypuf xkrjae Tijltyci, «3»>«.«^,é\ayu i» 7rciii& pio» yi. M.) if kcnhyiieckaificf diajgi^cti U>»duf. Ta?' cipa i<tk.ö7rti( Tiafk. _,< Xl^/i.^>. $at'tp(ti t Oi"^p k^«^./«>.f >_.«<Pl.«^ did^tpm itceyjiy ~~?t f*ij tv ory*i dtuynv f_t. 7- isuv re 2^!s_/ oat «^«^«i" yatctr Jiairavjef ipuc». Kk» piv ii\iuß Tfcl.^t»» luen fiupilui Kai %ci(\trrot, ißcvjccß' 'onui iika^oi inttva* Mutvifjri (Sojdty,».? -jtf * -*_" p-iha.itat.
ÄA.i\ayt*j}]s \vaqs xpdlvahi i*/;«<«.e.r3-_t (ävfxéi, c Sy^o? Äl«<>.-^!f e>-5<5 "rutamt^ THHko. ff iiv%x!ij ftse tvx*l «a- "«s**>»*.?» JOHANNES WELINUS. thesl
. 15i*.>dQ Thef. I. PROOEMIALIS.. /. Indicandoy ö<?«/'«_:^«^- ultimas aa anguflias redaclis confli* indum haud defui[fe «^'/i--, vi* am ad dicenda pandit.. //. n>s Do!u3 explicaturj. UI. In natales vocis Gibeonitl» rum /^o,»/. I. QVa m ciigcile fit hominibus, ultimas ac_ M Zff 2nguA3_:ob^uXcun- A quc
2 " OH VOL6 czue imminentia mala rcda&is, cronlilium aliczuod, usum utilitatemczue iplis allaturum, ceu certum 6c lalutiferum, capere, res majoris ett indaginis, xquam ut ingenii mei hoe deicribcre vakat tenuitas. Uc vero facili non folum oper3, verum felici etiam eventu "quamplurimis tale fucceflerit conlilium, ad quod maximo ur^ente nceeffitatis calu acceffere, unicuique hiitoricos evolventi notum cl_e poteft. Quid? nonne eonfilium Gi- Bconirarum de foedere, astu czuamv.ä, cum Jofua öc Jira- _rllti3 ineundo, adeo ji_, u.tile "fuit, ut ct.a.n vihricia horrendaque liraejitica et.u3crl.nc arma, lieet iuum vb 4Q*um f -X' Sk.'' kr-
_ GIBgQNITARUM. _ Hg fervitio fanctuarii addicli fint:, Vita tamen eorum in tuto iujent3 qua de re totum legatur caputlx. JosuZe. Ufonne Ju_tei tempore Maccabacorum, libertatern <5_ religioniz fu_e Hc habitationis lubter i_cu fua, maxima lic.et cum moleftia, contra gentes finitimas tuiti sunt (<_) i Non* ne Thebani duce Pelopida Urbem luam a Spartanis fubaöam» audaci conatu in libertatem vindicavere, pra.fidio I.acedxmoniorum ex aree expullo (b). Nonne ecjam pneeunte Rege gloriofisfimx memori-c GUSTAVO L palekarli reliquique deinde A 2. Sve- (^)x.h/l> L,L. 7. e< i/. H^cc^. \b) c»?». _v^. pjr, /'e/s/'. c. Uh
4 4 DE DOLO Sveci leiplo_ tbrtl.er quidem, fed periculofe, Danis profligatis, ab servicute retraxere (ff) Ut aliis pluribusque c* numerandis exemplis superlec_eam. Hinc liquetin easu ueceffitatis extremae rationem initam interdum profpere eedere. Uine videmus, quanrum vaieant interdum confilia eorum, quos univerlale j>remit malum, dum inde se expedire laborant. Gb ejub- -modi univerlale malum Gibeoni.X vitam fibi a Josua atque populo Ifraelitico, dolo quxfivere. Hoe de eorum dolo eum mihi jam animus fic pauca {c)pufendorfs Inledningtil Swcn^ ska Uiftoritn. sf. vtl in Pita G.tflapi I.
GIBEONITARUM. 5 pauca proferre, folitum tuum, Le&or benevole, favorcm, quo alios quoque benigne excipcrc antea voluifti, mihi prxstare velis, etiam atque etiam rogo A obteftor: in primis ut qu.e circa nobilillimam. bane mareriam minus polita adferri vidcaz, in meliorem lncerpre.eriz partem.. 11. QVoniam tantibus reeepmz dilpu- mos hane tere vim legi. induit, ut obliriä_us lie unuz quizque vocabulorum in fronte differtationis occurrentium tum originem tum notionem enodare! hinc ex officio elle etiam. meo arbitror, voces^. quas dis-
s DE OOLO di-lertatiimcula noftra pr_e fe fert, paucis attingere, Ad priorem, doli fc. vocem, qttocl attinet, fingulis Ectica infptcientibus eam effe notiffimam, Me noni latec. ln Grxcä civitatc ciicitur %>«. ortamqvc volunc H\u mi/eo, vei Lido: ad Latinos cert_r eäfdetfi vox pollea manavit quartquam Donato e_zm a dolanclo deducere placeat. Sumitur aurem vel pro H/o mdlo, qub (ffiii in [ui detrimenturh ab «l/io aieri^ttm; vei pr6 bono, quem ajunt effe «^Kw^e^ quandam, qtta <^M/i. jimnu* tioneqftc altet alterum, citrd t* jm tamen damttiim vei detri* mentttm, feducit ff decipit^in ftbptittmfm ipfius commodtirri* GraC'
-3rXcis dicitur etiam «^«lry, quafi ab _e privat. A irå.-ir Mil calcata. Jemiia- unde $*"«- ----*/^e. nt quall -«>.""' 7«Tr».?*, a via puhlica abducerc, i. e* Hc^ere, /<^//<.^e. In. lintua v^ primxva feu Ebrxa dicitur 7iO*,p, quod defcendit a rad. tn2^, cmhti.^) aflu afm efls -fvn s. _m_'_)_)s. 2 -pn rad. iäeperditatimo Q",^,*iO>Q,wV-l 3c rpdkr.,. qu«voces derivats lunt a rad. verbs NV"., jecit^de* jec.it-, projecit, jaculatus eft : qux in Pihelitica coniug: figni'- ficat N2*. e/ece^i, defraudävit $ /e/e/zli. a Swika/ <3c List/ unde listighet & verbum lista. ' Lin- Svecis dicitur Stvek gua vero noftra maternafeu Fennica,. OIBEONITÅRUvr. audir Petos 2 pet- ' ' - "O/
8 DE DOLO ta/ decipere! quod ab Ebr. nn2 fedttchs, /*e/7<?k^s/im) du> abus prionbus fervatis radicalibus literis, 2 6c s>, facile derivatur, Hinc etiam, al> Ebr_ea puta voce, n^2, haud incommode dedu*_.a videri pollet vox (3rXcorum *?%*«., cujuz etymon aliud a Lexicographis traditum modoattigimus.. 111. OVod autem ad alterum attinet vocabulum, Gibeonitamm nempe, quod in fronte exftat diltertatiuncul-c noftrae,- Ebr_e.e id effe origitiis, nemo inficias ibit, qui vei pr.mas linguae liujus facr_c delicias guftavcrit. Ejus vero j
GIBEONITARUM. 5 vero derivatio quamvi? ob> lcurior videatur, non ramen l_xreo, unde lic deducendum. joa namcjue radix nobis arriclet, un^e^z fcyphus &ny äcouis. immoj;d3 proprium lo«ci nomen, quaii editum &- confpicuum dicas, nec non w^io tiara?videtur radix illa datum <zuoddam) <«/3^^ gens ö_ tumidum denotaltcy in quo derivatorutn nonones conciliantur. Nam ut Glarift <.ul_erius in Cominent f Ling. Ebr. (ch äir: Scyphm inverfus <jf coliis eodem modo. <<^^^i. Galeri i^/i<<^ tur vei Scyphum, vei collem y afiurgendofupra verticem. Hinc 4Huoque nomen urbis ab bil» ce (d)#i)nc.)nxf.tfo.f. x.
b VE VOLO ce dcceptonbus habitatar r. s^'23 drclum cft, oö edtiionm jitum (r). Eaidem enim litterx radicales hcic proftant ac in N2I) fuffixa infuper a fine terminatio ne s> bceinantiea. Grxck intcrpretibus öc Jofepho nomen hoe lcribitur r*. /s_l^, i «e/3, -iti»c. in quam formam eti-im Jud-ci videntur poft captivitatem Babylonicam id i_e6.ere ccepilte. Ali oquin labio Ebr_eo puriori fonat jwi Gibhon, cui noftrarum verfionum Gibeoti. Gibeonita, propius accedit. firat itaque Gihtonttarum horum «so/i/5, de quo in pr_eientiarum agimus, aftntia -</^W intenta il<*/ e/?«ena^/n qu&- a > f,),*_»/.l G^tH^. 2^,H*.
_ GIBÉONITARUM. fofm & popith JJraeliticof m dm } cjuo inimtmn fthi immi* mntem effvgerent, foamqui jervarent vitam. tfbef. IL HISIORICA f. t. Otiginem G/bcmitarunt ex He- _>_./'/ arcetftt, t/f tum «^^/> Gibeonin /of*/e tribus / e _!/kl«l/>j ponit, $. /7. Ipfum hunc Gibeonitarunt do* lnm defcribit.. 111. Cauffam (f evetitum doli bu~ jus txcogitati adftrt.. IV. Pcenam öl* oö doium <?/s^<,. nitis inflict/am e^e demonflrat.. V Gibeonitas e captit/itatc Baby* ttnica fcdttctsfttiffe inrtuit.. I. UUlletz jam lie prxmiffis ädl- KM pfam M eonfsram ma^.eriem
12 VL DOLO teriem pertra&andam. Übi primo intuitu occurrit quaeftio: Qtjmttam gentis hi GibeoniU-, %?? quonam in loco, aut cttjm tribus Jfraelitictt parte Jitaf uit,<^s Gtbeon? Qu_e facili quidem opera folvitur. NamSpi, ritus ipfesandlus mrumque expedir momentum, non tan* tum exprelle Gibeonitas appellando Hi.'<eos, Jof IX. 7. c. XI. ly. led A monftrando (libeonem in isto jacuiffe tra- Ku, qui in forten, tnbus Ben, jaminitica. poftea ceftit, Jof. XVIII. 25. ld ramen heic obfervandum, Hevasosab He- «vi f. riivvi originem rraxilli. Gen. X. l/. Jfilio Canaani,qui ab avo Noacho anathematis fulmine erät pereulfuz, (Zen. IX.
GIBEONITARUM. IX. Conf_2tpr_eterea,hanc HevZeorum gentem babitafte 2d montern /^ermo^e^ in romone Mizpa, Jof. XI. 3. live ad Libanmn, Baal-Hermon inde 2 montc usque ad Ha- M^, fud. 111, 3. adeoquein extremis Canaanarae iinibus o, rientem verfus. Unde öc e, ruditi Qadmonim illos, Gen. XV. 19. qui inter ceteros Ganaanitic.T ftirpis loco Hevxorum reeenferi videntur pu> tant hos eosdem fuiffe Nev_eos, a tm»'-*? ortem diä-03, quandoquidem hi orientem magis fpekarent. Hevxis[hifce orientalibus <5_ Gibeonitarum noftrorum ortum vindicant, eosque ceu coloniam Hivviticam in medio Canaa-»iti*
14 DE DOLO.nitidis ad iatus Jebufeorum confediffe autumant magni Viri. Ita enim prac.ter acutislimum Sam. Bochartum (/), ClarilT. Adam. Lrdm. Mirus difcrtis verbis (g) Alls Vie, sm sfc. Hevxis )sind entsprosfm die Gibeonitcr/ wclctze mit losua einen Bmid niach^ ten. (^ui incomparabile illud /idus gentis nolir.^ b. m. Dodt. Johannes Gezelius, Epifcopus Aboenfium defideratiffimus, in opere fuo aureo biblico(ö), H. Doft. Abrah. Galovius (/) aflentiuntur : nec non Celeberr. Ravanellus in fua s/) Phateg. I,'ö. 57 c. $6, s^k l.e^. Antiq, B/b!, p. *y?.'^2. (h) Jd Jo cap. e«/»^. /st*. IX. s, (i) Bibi. illufir. ad Jof
p GIBEON_TÅ.UM. "15 facra (^);_ _Gj. Chnft.Schotanus (/). Atque siz? fpero jameffe meridianaclarius lucc, magnam hane orbem vel metropolim Hcvxomm Giöes^ in forte Benjamin litan., atque ab hifce fuis ad Jofuani venientibus incolis, qui incle <li<hi funt Gibconit_e, fuifle habitatam. Metropolim, inquam. nam ci vitas hrec Neyae.orum pluribus babitayit oppjdis, qu_e Jof IX. 17. nulne, rata, _n ditione Gibeonitarum fuifle memorantur : ut sruftra fir Tofephus (^«), qui reliquas iillas vicinas civitat.es,- tanquam alieni juris, folisgj, beo- (k) Part. 7^.,oH. (7) Bibiioth; H/ff. Sacr. Vet. Tefl Tom. 11. p. }f_r; (m) Antiq.Jud, L'b. V. i*. /.' "- "
6 DE DOLO foeonitarumperfvafionibus mo- «s, in focietatetn legationis confenfifle rcfert.. 11. ATque hi ipfi Gibeonitx, /U lon^um mentien iter, Jofuam öc populum decepere Ifraéliticum. Auditis namqj o- mnibus, quas Jehovah /Egyptiis,Sihoni _Ncsboncnfiun., öc OgoßafanorumRegibus fecisfet, atque quomodo Jofua Je- Ai dcviciftet, deleflet, foloque-equaftet, richuntem ö_ lo aftuque uti,ac le fuaque omnia hoc modo fervare maluerunt,quam ut, veluti amnqtte il/i reges, de quibus Jof.X.' I. _!< 5-, ac univerfa ceteroquin Canaanaea, belliincerta ten, tars
OJBEvONITARUM. i? tare vejlcnt. _>>lam cum rch* qui reges Canaanasorum c.onfilia inirent, quomodo.armorum IfraHiticorum fuftincrenr vim atque impetum? eacjuc depellerejatjhi GibeonuZc me*» ejdo<sti, a.liud cepe" hora Huaii r>e «confilium, quod tutius, xjuodgue falutarius lib. ellet, jcallidum fjuamyis A aftutym,.d^", g*f ivvrmt- incjuit lan- /stil_fimus auétor textus facri, i>,e. reda std Gilgalem, übi caftra tunc temporis habnerk iua Ifraelitse, perrexere v;a^ "vmcxi..,.^z. legalas /ecew«/, dicentes, Jonginquo e lop.o fe huc ablegatos el!c a primoribus fuis atque fenioribus,teyr ribili DEi Ifraelis sama «xciiatis, ad avertendum a feil- B }uå
i8 lud letale exitium, quod Canaanjeis immineret.z_3pt7.n^. r_h2x^ln> rmi^2, & /""«/e- --runt faccos Veieres^//?er /i/^, min^v. VE DOLO ajinis Erp/13 p^ n.in3i cz_n^jtd> ff #/m i>/w veteres Sf dismptos (df^gftw) Sf -.g-tfoj ( isrf jsg/sttf col/igatos ),_l l^2 d.>i?^m m" 2 Buras, id eji, mucidus, pun-, H's mmoris re/^e^/^ (n) Sf 'veteres Sf rcfartos s«/*ehöe/s fuis: z,i>2 lvo^i c n->^ O' sv" iri/^5) fttper ln_2si> fe: si>. cznp nvi «o 1" l_hi!1'!i) V' o- -3«_»)?5 /*^^/5 viatici eorum are* fdchts /-//'i m micas, vei ut loquitur Luxtorhus, in /*^^- mulabant itaque hoe modo, Si- & (n) Hf.v.^/-. /l</ Poc.^^npp. m,4s-h
GIBEONITARUVr. 9 K veftitu detrito, A vafcufis vetuftis, mucidisque viatici fruftulis inftru.i, fe longum confeciffe iter, priusquam ad Ifraélitas veml_ent. Äd viam ita erant parati, prout litteris ex lacris popu, lum videmus orientalem olim feciffe iter. Ut Hagarcm cum puero fuo Ifmael e domo A- brahami ejeäam. Gen. XSI. aliosque. qua de re, ut öc de peregrinatione hodierna orientalium tufius diflerentem videfis b. Job. Cunrad. Dietericum (0)* Cornelium et, iam Nepotem Q*), iter «>^?, tigoni ex Adedid in Perfidem proficifcentis, Eumenemquz B 2 belso) Antiq, Bill. 7e/?^»!l. jio.(f { feqq. (p) Eumfit.cap, VIII. n. j.
20 VE OOEO fcello aggrejturi, delcribcntetti. Hoe" itaqve miferabili habitu, ob terrorom armorum Ifraeliticorum, itinerifc aptabant, Kdem eo melius fa&uri Ifra- Lims, fe e diltitis ad eosve.* llille regionibus, qvum teili* inonium ipfius rei verbis 2<_l/ 4cre fuis viderent r. 111. SCilicet percrcbtierat lamh dc vi tricibus populi Vei Vrmis, decretoque vivino de tradenda Ifraclitis. univerfa Canaanitide, incolis ejus internecione delctis (q): jam- que devaftatis finitirnis, pro» xime eos Hamma videbatur correptura. Qua pcrculfi, bene (9) 7"/ %t '4*
bene norant,fehaudquaquai_t pofle reltftere potenti-e &it - petui armorum, DEo /ort^-»cknis V^ o/*ii^/<-«ee, vi _orioforum.' GIBEÖNITARUM. itac^ue dubitabant, se ullo modo cum fuis servari polle, nifi iratos Ifraeli* tarum animos poffent miti* gare, cum dicerent, pcregre le vcnifte ob nomen Dci iplorum, hocconfilio, ut_a> Vos Te eorum declararcnt, set^ue iis dederent. Ncque ez rez eos fefellit. Nam fimul- Ke ad caftra vcnerant Ifra_i* litica, ftatim benc cxccpti tbnt. Amice habitis licentia däbatur exitii deprecandi,cum jprofiterentur fc cx efus regi* onis incolis non elle, led a. Sunde. Vitam impetravere,. guo^ _._
22 DE DOLO quoniam crederent- Ifraélit-tj ml heic fubelle doli, addito infuper iis valido a feniorihus populi jurejurando, illos in tuto navigaturos portu, <5_ nunquam vita bonisque fuis iri pnvatum. S- w* CUm jam ficverba dedis* sent viftoriofis Ifraelitis, jfervati,uti diclum, jurejuran* do hi Hev_ei Gibconitici, H_ in fbedus ab Ilraélitica admis* sl funt gente. 3ed nec eo minus celcriter emanauit do- /iis eorum, m verbisd. Scho* t2ni (r) utar. Huc 6_ illuc enim circumfiifis viaricibus copiis (rfßibiioth. ö//?. Sacr. ve^. _f<?/?^/». Tom. IIp.sfa
GIBEONITARUM. 23 copiis, paullo poft venere ad urbes eorum Ifraelitae, übi hofce deprehendebant impoftores. (juo fa to, interrogati Gibeönit-E, cur ipfos decepiffent, rcfpondebant, fe veritos elle, ut alias libi fuisque peperciftent Ifraelitar.. Quamobrem graviflime a Jofua reprehenfi internecione quidcm liberabantur, verum ioedere hoe deditionis tribu«- tario in conditionem plane fervilem perlonalem verfo, ob fucum huncce fuum fcrvitio acterno Ifraeliti^ prxftando damnabantur. Primo quiderti ut ligna caederent, & aquam portarent in miniftcrium ta^ bernaculi, Levitisque miniftrarent, sicut Levitä.* 3acer^. -. 6c^
5K _) Oo O doribus : undc diéti rm -> '!-'2 fiethnim,> a st.2 _^eh, h. e«hu<il. dedititii, ecu ait Buxtorltus Jolua (/), tion taittum guia lot, eo3 tradldit Q2:7l''' IX. i?. led 6_ Huia David Mittilterio eosden. addmt ZTNII?, eiil^t! Efd, Villl 2O«a qjua iimul Mirus putat e- Os iti Ccttos clte ordines c& ftinitos st). Veinds verokin templo a Balomot_e ereclo fervicbatit ftatis vicibus Se di* ebusj affefendo Lcvitis ligna <it aquam irt ufum fanäua* iii, «id evcffionem ufqzue tcm^ pii, quod Hictofolyrnis erats z dum ung cum populs Iftaélitico captivi Babylönem (f) ttx. Ebr. ad voe, fhi3 p. tn. _#<, ft)^.^. Antia», biblic.p. m. i6ts.
25 tferfi abducebantur a Nabuéhodonofore (ti). t^eterum tlebcllata per Jofuam CanaanKa^ cum regiö Gibeontticås cum oppidis fuis tribui Setf samin forte obtingeret, dubium fuboritur, num Gibeo-* nitae fedibug fuis fint irtott. daulkaz dubitandi auget,quoc_ Metropolis ipfa Oibeon unä cum luburbils legatur in po^ feffionem data famili-c facer* dotaii^ pofteris Åaronis, Jo ixxi. 17. immo tabernaculunl ipfum s. univcrfum minifte* rium facrum aliquamdiu tempore Davidis, i. Pärah XVT* 39. ö_ imperio salomonis irt- CUnte, 2. Para!, i. 3_ Gibeone fit frequentatum J neque pro^ (it)\u (3IMOMTAKU_vI- Far*lif4 IX.W.
26 DE 001.0 probabile fir, lanc.._am re, ligionem intra mcenia gentis profanas elfe pollutam. Verum enimvcro nufquam leguntur Gibeonirac fedibus fuis pulfi t heic certe minimc id videtur necefife fuiffe,qvum familia facerdotum, tot locorum poflefiione au(_.a,fola omnibus urbibus pratertim majoribus, qualis Gibeon, complendis vix fuerit par! 3- deo ut, quanquam familiac quardam gen.isaaronitic.egi.» beonem migravcrint, eam nihilominus prifhms incolis ple, risque fuffecjfle non lit mirum. Accedit, quod horum Levitici cultus fervorum o, perä facerdotibus lie tanto e- rat aptior, quanto propior: prx-
GIBEONITARUM. 27 pr_efertim qvum vero fit li, mile, Gibeonitas fam Davidis faltem xvo Ifraeliticis lacris acceflifte.. V. 0T/id? «/m rehquis Juckts in captivitatem quidein abdußi erant : nonne vero etiam i^h /*o/? completos LXX, annos reverji funt /^ Judceam, V' dhero e^c/?r^<? templo, fanßmrii denuo fuere miniflri? Ad hanc qua:- flionem ut affirmative refpondeamus, monet nos non tantum redintegratio minii.erii facri, atque facrific_orum fummo offerendorum Numini, quibus peragendis officia %i C3SIT requirebanturj verum
2» DE 1101.0 verum etiam varia fcripttirir loca luculentiffime oftendunt docentque, eos cum ceteris reduces fuiltc e terra Chatd_eorum injud *am. Recenlentur enim inter eos, qui rediere, rlfdr. 11. 20. Mi(//'ö- -s_<- XdV. Gibbar enim eadem erat urbs qux Gibeon, vt ex collatione cum Nefc VII. 2?. patct. Pr^etcrca etiam Nch. 111. 7, numerantur iriter infrauratores Jcrufalem, non f&lum MelatiaQibeo«i^,fed H plures itiri H Gibeone* Et h quis de hilcc dubitet, Nethinazorttm ali* quoties, loluta captivitare,fit mentio. Definitur namque numerus reducum, Eldr. 11. 43 ss. Neh. VII. 46. so. domi-
23 GIBEONITARUM. 29 <omitiis interfuifte narrantur, <ch. X. 23. Dicuntur />^ö/- lare in Opbel (x), clrtbotam illis quoque immunitatem O- m«vv cmeww publkomm\qgitut (y). Non omnino refragamur, fub nomine Ne* thinim etiam comprebendi rcliqvos Canaanitica. gentis, 9 Z^lomone in forteni tributariam redaclos. Sed aitcverare hmul aulimus, Gibeoni, ia_l) ceu primos & pr_ecipuos H^//)/»._o/, minime inde elle excludendosimmo hos forte folos inteliigendos, _altem quotics _/Veibm<_^ fcrvi H/om<?M's a latere Hidjunguntur, ut Efdr. 11. 58. Neh. VII. 60. cap. XI. 3. Atque ita {*) mieti. U1.%4. 09 Efdr. Vili*,
?o DE DOLO - ita deprehcndimus ctiam poft reditum ex captivitate Babv, lonica suille pofteros horum Gibeonirarum, qui Jofuam deceperant- Qyo autcm loco apud Judaros habiti Tmt Ifethtnim, patet ex judicio eorum in Hierofol. Horajoth, adducente Lightfboto (r^), übi magna recenhta fubfeh liorum ferie, A variis dignationis gradibus, tn fr a nothorum /07/5)7? _Ahi/*/tt<-l' depri- -7N//^ii/r. Unde nec connubio iis permifsum elr cum Ifraelitis mifceri. Ccrte C3 y.mn 6c C-_^^D 2!>.^>) /l5"^l cadentes ö_ aquam haurientes-. jam ante per Mofcn Deut. XXIX. 11. (2) Hor, Utbr, admattb, c,xxw,\4,
. GIBEONITARUM. zt 11. ut infimi ordinis & ler^ vilis conditionis inducuntur. Vhef. 111. MORALIS., I. An Ifraelitis permiffum fuerit cum gentibtis extra Canaanfacere fiocdtis, qtufiionetn movit. <$, 11. An c-//«, t7<_mh_.«_e^? H. 111, Jiisjurandum Ifraelitarum <?/» beonitis datum mandato e//i,l«a delendis _.^^..^«<e/_- «a«repttgnasfe, probare annititur.,iv. >jtousque dolo uti, jure irtcutpatd tiitela, liceat, difiquirit.,v. Ipfam doii Gibeonitici moralitatemfiflit.. FL DiffertatiuncuUfimm importit. /K. I. Tque adeo breviter t/o/o hocce Gibeonitarmn dc- Jfri*
5? 5' DE 001.0 fcripto, relfa. ut d.e morafi* /il/s ejus qurrramul«dilpiciendum itaque nobis e_t, An hip ev?-mn äolus Juri co^m^l- Fi «clif/l-^/t. öc r.umne man- -6^o divino de cctdmdo.detm-- _i/_><me popula Canaaniti.co, rs-. pugmt pisfmanättm Ijraelitarum Gibeoniks dstmnl De hngulis ut ordinc agamus di- KinHo, convenir,.utprimum pofterius e-xc.utia.m-us momen, «um quccrtionis, Übi in ante, ceflum inqu.irend.um. nobis cft; An cum exim«e?_* /a> dus z)ercri/iere /lc/i//^ /i/eri/ Jf raelitis? quod aliqua laborarc videtur diffrcultate. Pro, hibuerat namque iupremura Numcn Ifraelitas scedere cum altis ineundo genhbus, hanc prs-
GIBEONITARUM. prxcipuc ob cauflam, ne pojrulus Kracl ab iis feduflus, 3 DEo dtrficerct, öc Idolorum amplei-f tultuni. Verum deditionis exteris cum gentibus imre fcedtts. omtt/«o il!l5 permifium etatj videlicct, fi paccm hbi oblatam illae acceptaflent, tunc illis parccre Israelitas, vitamque concederc debcbant, ita tamen, ut lalvatac fervirent ipfis fub tnbuto (il), Quemadmodum fcquentibus etiam tcmporibus ta^lum clte legimusut fceptra tencnte Davide (ö), qui varias devi&as gentes tnbutarias fecit. 3ed -?nnon Jocietatis etiam /craiere 5//m illispacijci fas G e^tt 3i (b) vid, r<_ Parai. XI. g, a. Sam. X. 19» s<l) vidéfis Deut. 2k's. ls. 33'
Z4 M DE DOLO dt per h_edus nihil aliud intelligatur, quampaßio _^e mutaa /e5m'//<.i6, hve s<ä^/o -A «o» Udendo, aut />^x utrinquefer- "vanda, commcrcils etiam inevitabilibus inter cives utrius, que populi colenda : he cum omnibus extra Canaan pacilci poterant 6c debebant Ifraelitae. Sed h pro coniientiane accipiatur, de auxiliis mutuo />r^, flandis, pratertim adverfus hol.es, hve offenhvum illud fcedus fuerit, hve defenhvum Jfraelitar: difplicuihe vidernus kumini ejusmodi hrdera, 6c in pluribus cafhgata, ut vei A- fx exemplum probat, 2. Paral. XVI. 7. quia animos populi DEi a fiducia Divinrc opis ad venerationem humanorumu» fub,
n GIBEONITARU^. fubfidiorum abducebaut. De his egregie difputanrem confule llog-cum (c). Foedusaurem illud, quod iniit David cum Hiramo Tyriorum rcgej nec non quod cum eodem.» confir.navit Hiramo filius 6c fueceltor Davidis, sapientilhmus ditiffimusque omnium^, rcx Salomo (d), nihil erat a- hud, mh contraclus peculiaris de rcbus incommercium veni. entibus, idque in calu quodam lingulari, Eluc vero id non videtur quadrarc, quocl cum Pharaone _frgyptio idcm pepigit Salomo, matrimcnii G 2 et. (^ Karia Segerstiöld. p^" a c*p* *ntegr. om förbund med ochristna/ frafert.. 2j. feqq, t) a.sant. V.u. I.KeL- V> -~*p> is,«m» bac e/e re p,^e.
Z6 _) DOLO etiam vinculo firma tutn (f?). Nedum pofteriori ievo dcfoederibusregum Ifrael öc Juda, qu?c cum gentibus aliis invito Numme fccerunt, ere clf,ur quid dlcam.. 11. ORdinis jam exigit ratio, ut difquiramus! Ari c^/7^ C-^^H^r*^-/!/e^F inire vtrrmijium /i/er/i Wt?e/?i!tt? Cui quxftioni abfolute relpondere negando, effet oraculis contra diccre Divinis. Notum_» quippe efi: ex kriptura facra, DEum, non modojure supereminentis dominii, ceu regem & fummum imperantem populi numerofiflimi z led ö_ ranquam juftiflimum lcelerum Canaani' h e)m K^-. HL i. s. VII g. (f IX, _?4.
GIBEONITARUM. 37 naamticorum vindicem, dediffe Ilraelitis, velut decreti fui vindicativi exlecutoribus y hoe in rnandatis, ut cum proiicilcerentur expugnatum urbem quandam,priusoiterrent iiii pacern, quarn fuam iu bello tentarent fortunani : s, lt reciperet oppugnata urbs oblatarn fibi pacern, aperiretque portas, tunc lalvandarn, H2 fub jugumfervitutis prcxftandl» que tnbuti effe mittendam 3 prout expreftum b^c de rc? mandatum exi.at divinum(f)+ Quod ipsum etiam de Canaa*» nitide eli intelligendum, non obftante re ri_.-ione ad longinquos sa<la: illa cnim non _*..l3tionem pacis dcterminar, led (f\dettt.xx. lo.n.
z8 DE DOLÖ ied vei feventatem vei moderationem in deknrdiss incolis, conditiones fkederis pertina, citer afpernanubus, circumlcriliit, adeoque cap. cit. v. 15. eft applicauo v. 13.K 14. v^l«, datum ahoquin exs/'/ls7_*/5 Qattaantzormn non fuifie peremto* rium^ fed dcdiuonis foedere j dcclinabile, patet I.) prarter Gibeonitas, exemplo turnaahabae &familiarium ejus,tum reliquiarum veteris CanaanX?3 temporedavidis &Salomonis. 2.) ketiilllum legatione s. clarigatione, tum 1. all. indi6ta, tum Sihoni Emor_eo aäu pr-r- -ftita, ad quem mifl. legati.-^i._"_[; cum verbis pacis, Deut. 11. 16 Quod autem reliquis Canaanacorum civitatibuz finguhs
GIEEONITARUM. 3H gulis eadem conditiokcque obliata non legatur, cauila eft, quoniam ipf_c bellum pr_eoecuparunt, vei nuntiis ad univerfam terram milfis antea_>. eommunitererant compeliatae, ut de epiftolis Jollia: ad eas datis fcriptores Jud_eorum 10. qvuntur (g). L.t poterat? bello ifto mandato _ufficere >, pacem vei sponte petentibus concedendam efle. Qupdj.) valide conficitur ex jo XI. 19» 2Q. übi pervicaeia genus Canaan^ca. cauila internecionis ittducieur, quod nulla civitas, prxter Gibeonitas,pacem cum Ura- (g) Conf. Schickard, de f.. Reg. Hebr. e-. V..p^3of,Selden,.dc J. N. _5xG libr. VL c. XIII.f. 7^)'. Cum. i/5 /-e/, /^e^. Hb- 11. r. XX.
40 DEDOLO llraele volu.il : crgofiqute- (iiftent, fimiliter obtinendam. ut nihil dicam, obfirmanotiis poenam etiam ob antegrefium oblata. fccuritatis contemtum cife inftiä.am. Ttndere itaque eo videtur mandatum clarigationis, ut incoie quidem terrx Canaan pacem petituri in soeduz recipiendl eftent, non vero in e- adem focietatis jura, quibuz genuini gauderent Uraeliue, admittendi- quamvis vel feptem Noachidarum pracepta receperint obfervanda_j>, vei majuz quoddam in le logis jugutn derivari pafti fintt un de vel pisi -,-H Peregrini jut JiitU, vel^^.7l Peregrini do* micihi) velzamv '»"tt mercenmi:
( GIBEONITARUM. 45 s?^n/: quibus epithctis apud Ebr<r>). pro varia acceft.oms rarione, a ie invicem diftinguebantur alienig-n_e, in ioedug rccepti dcdiucmi.. Nam nec ad publica admittebantur oin.'>a, nec ullum in conventr>us habebant jub fuffragiorum, fed obligati erant fervire quibuscunque pro numera-! ta ipfis pecunia,&qu_evis fervilia tra_:.are. Atque adeo, eo modo cumquein _inem llcite recipi, ö_ in tale deditionis foedus fervitio deftinatum admitti potuere <3_ Canaanxu " UT. H Inc igitur solutio motx no- KKbiä qu-cftiois de^re/i/r^^> <r/o
42 DE DOLO äo Gibeonitis praeftito, nmnne convencrit 77^/_*^i>? Oi-_-._*?<7 6.6 i/e/ena^ Canaanceis, per fe refultat. Scilicet non omnes eentez terra? Canaan intcrnccioni dandae erant, kd tantum ill_e, qu_erecularent fpernerentque pacem fibi oblatamj non vero, qua: fponte lervi* tio <A_ jugo se fubmitterent Ifraelitico, ö^ ex quibus nullum in pofterum five rebellionis five feduäionis immineret pericuium fö). dolligimus ergo, hoe jmamentum y ut verbis utar ClariiT* Hochftetteri (i), nonfuifte contra /s- --gem divinam, de perfe-verantibtts fö) ss«/ir^ Pufend. J.N. t_s* 6. Lik //, c. IV., 7. (/) Colleg. Pufend. Exercit. VII..XXX. not.a.p,j^.
(3ILE()>.IT^AI.M. hmintmpittate & ad primam dmnntiationem non parentibusy explicandam. Unde <5c faétum cli, ut DEus ipfe poffea fce-t dus iltl.oc A jusjurandum lps<cialiter approbaverit: non ra*? tum habiturus, Ci abfolutum ejus interdi&um eo fuilfet violatum. Nam öc iamem, quam palla ell terra Ifraél dir.ffimam, ob vexatos a Sauie Olbeonitas fuifle itnmiffam 5 A temeratam patflorum fideique juratae religionem, nece pofterorum Saulis expiandam docuit fiimmum Numen (4). Sed obliare videtur I.) catttio populi Ilraelitici : Fortasfis /'«?nedio mei habitas, quomodo tecptm pacifcerer (/). Quae tamcn (kj a. XXI. (I) /r>/15 7. 4
44 DE DOLO men eo perunet, ut interrogarentur Gibconita:, quale_> defiderarent fcedus, fociale.»n vero dedkionis 6c monerentur, licerc fibi hoe pangere, non veroiliud^proutexiftimat Grotius (?«).Quoetiam tendunt verba, quibus fe incolx Gibcon iervos Ifraélitarum declarabant (n). 2-)^eprehmfto Ilraelitarum ob ncgle6tum eonlulendi oraculi (o)» Sed quarnvis populus ifte in dubiiscafibus, bello hoe pra:- fertirn dernandato, f_atuqu. > Theocratico, osdomini conlulere deberet: hoe tarneoj cafu id non adeo iplarn reö fub- (m)de J.B,ff,p. L. ll.c XIII..4. (n) Jof. IX.ig. (o) s^. prox.\cjt» J". 14.
GIBEÖNITARUM 45 fiibflantiam, quam modum spejat. 3.) Periculum autem neque turbarum a plebe hae ferva, neque /ea^h'o«tt a caloriibus hifce cultus Levitici, qui Ifraeliticis saeris celerius adfuefieri poifent, metuendu erät. 4.) Et fi vel maxim > licuiifet pacilei, pertinacia täinen sua Hevari ifli ultimum fere idum exfpeäantes, venia fe indignos reddidiffe.,aditumque fibi ad fixdus pr«-e- -clulille videntur. Verum quanquam ob neglectum non o- mnino a culpa erant imniunes : flint tamen rationcs, qua: fvadeant eos non omnem decoxiife gratiam. 5.) Scd A H///5 alterius partis p_--_fccn._3 videri queat jusjurait
4b 46 VE VOEO hoe feciffe irritu_m * randum Cetcrrum dolus iste erroretu non circa efentiam, fed qptatitatem foederis poruit parere; Nam vi antea dic^orum, Hraelitas in soedus ifthoc nihilominus confenfuros, & fupplicum vitx parfuros suille_^, cenfendum eft, qvum nihit ellet in pado, quod obftaret* quo miuus fervari pollet ae deberet. Prxterca jusjurandum novam non producit ob. ligationem, sed antea cxfiftentem confirmat. Übi ergo paeta <3_ promififa non obligant, firuftra vinculum iurisjurandi injicitur, quippe quod naturam rei haudquaquam_j mutat, adeoque de re per fe illicita eft nullum (/>).. IV. (pjonf.pufj. N.tf G. M,ir<c,ll. J-
GIBEONITARUM. 47. I^. 'I/^.m ad altcrum qujcftionis V noftra? membrum devolvimur, de moralitate doli Gibeonitardm difquifituri. Übi advertendum primo eft ; Jus Natura haudquaquam denegare cuiquam eonfervationem fui ipfius j quin multo magis approbare alicujus sollertiam circa vita? bonorurnque fuorum eonfervationem. Nam qvum jus Natura? hominibus praecipiat non tantum locialitatcm elle cokndam, verum etiam dictet oocia reflexa_j elfe obfervanda ; quid eft, quin etiam patefcat, homines refpectu horum officiorii teneri fe luaque quovis moijo fervare, dummodo id citra
48 DE DOLO fi- tra aliorum detnmentum at? Et licet /ex circa <r/f/e^ Jionem fui ex ipfa focialitate derivetur, ut Icquitur T.cleberr. Hochftcttcrus (^): lug tamen inculpata? tutclx eo usque fe cxtendit, ut defeniio fiii violenta in periculo vita?, non alirer evitabili, cum nece alterius licita fit: hinc liquet, multo magis licitum clle, uti dolo a- Kuque, fine damno tamen alterius, ad fe fuamque fie vitani confervandam. Chtia /ex charitatis '^^'er/^ me t- v/^/77? in decalogo mihi i??/tt^- uris etiam A^.< ä/^, V^ ejuia f i//r^ efi, Jeipjmn defendere, vttycolleg. Pufend. _ss^e^. V..IF.p. t^</..-)/c/e/«kerit, pag.istf.mt.t;*
4> GIBEONITARUM* 45» vkamqm «o«temere profundere (r). Ergo quen_admo_» dum non omnes fidiones,fi# inulationes A di-fimulationes pro illicitis sunt habendae, lecl ilia? demum, qu^ aut gloriam Numinis, aut in aliorum commodum injurix sunt^ itä in lui pnefertkn confervatione dolus innoxius lege» haud improbari eft cenfend-us. Quod tamen ifto cun» temperamcnto eli accipiendu, ut diligenter caveatur, noru tantum ne a&u damnum cuiquam ex fiäione exliftat, lecl H. ne juz alterius quoquo mo> Quoties enim. do Ixdatur^ aliorum non intereft nos 2- nimi nöftri fenia pandere^ nolira 3u«m interett e2 ce«v we;
A DEDo.o lare t toties fignis diverlum quid a cogitanonibus noftris iftdicantibus. uti licebit (f), io/ 'uero alteri jm e/?, peri- /_Htem <s nobis ex^ire^a!'/, fit'?ic>.'??'^s ad H^^^«^,«^ i)eritatem M', /^«^m«7«e/)7?^ fas (t). Ergo nec reo, cjuantumvis in Tui tutefani, coram tribunali quod verum eft disl?niulae6, H_ fi<_.ionibus do- Jisque judieem eludere lieetj föd veritatem plane proloqui,. Hi non darnnum modo datum, verum A reatum aperre eonfiteri, lege tenetur* Ceteroquin enim violatur jus illud, quod judici ad véritatern z.,/^. Vhihf Pratf. fa,rf. IJ. c. '//-. $ett.ri.. IPC. (tjldtm. 7-H/Ä/ MMl.parr.ll.mil. Sett. /".._l s.
GIBEONITARUU, tern exade cognoscendam o- mnino compent,qvum ea non cognita petlpei.aque officio luo ilie rite tungi nequcat. S- v.. *5 Uk^X di<slis itaque doli hu- 5? >^> jus Gibeonitici qttalitas haud dlfficulter eruiiur. (_iognitutn erät Gibeonitis feveriftimum Numinis edi<_.um de cxftirpandis omnibus Canaanxis. idque clade rcgum Emorarorum transjordanenfiu ihternecina exlccutioni mandatum compererantj immoin Hierichuntinos Aitasque, cisjordanicas <3^ vicinas fibi civitates, horrenda f-evitum fe vaftatione perfpexcrant: neque exitiale boc malum fine V _» uni^
52 DEVOEO univerée gentis interitu M2» gis fifti polfe apparebati jamque viilriccs Ilraelitarum copias reåa in fe ituras, o- tnnemquc belli molem in caput fuum ruituram vidcbant. juik» kaque terrore percnlll pernieiem, lue» quidem judicio baud aliter eyitabilem,3* veriuri, ad dolum conn_giunt. Qui qvum iorte eo non tenderet, ut damnum darent Ilraelitis, led ut in extremo vitx fortunarumque periculo iua? iplorum faluri confule* rcnt, baäienus innoxiac utilitatis cenleri queat. Nequ- j> eaulla: eorum admodum olncere videtur, quod non ad primam denuntiationem im-j perata lecerint, fed jufto fe-, riuii
GIBEONITARUM. 5> rius ad pacifcendum aecefie, rint^qvum metu finitimorum, quoru-impetu a fe solis luftineri polle diffideret, h_ecpaci_. corifilia pruddnter diftulilfe putentur. VeruM enimvero re paullo diligentius exeulta,ae circun,- ftantiis ia«_.i fubrationis exan.3 revocatis, viti-um ejus non poreft non lese prodere. _V>c enim Gibeanic-C peeearunt', dolofe agendo ; aut Jolua, pcenam malediif-ionis atque > fcrvitutis extrema? illis ob dolum hunc infligendo^ Aft pofterius cum ratione dici nequittum ob pertöna? Jofua: prarrogativam, tum ob fublecutam lententkr ejus ratihabitionem. Ergo manebit prius» koedus quidem i-pfum eatc-
54 VE DOLO catenus fervandum e_te eenfuit iosua, ut fecuritas illts vitaquc concederetur, quippc quod sc las elfe lciret, sc dolo iplorum non violatum. Sed deli&mn Gibeonit^r^m co^me^i in Ufioneju* ris, quod Ifraelitis cr<-./ a«4^tmn. <^a/ mentatem a Qanaanitis plene exa«.re/?^m. ldque duplici nomine. /'r/mo namque Ifraelitas, ceu decreti Divini cxfecutores, exa&e fcire oportuit, cum quibus agerent, fiquidem non iisdem legibus cum incolis Canaanac_e, atque cumpopulisrcmotioribus, pacilcendil* l8 crat facultas; his cnim fatis elfe potcrat, de fecuritate utrinque prirftanda, five de
GIBEONITARUM". M de non la?dendo caveri; iiii autem, quamlitbet fupplice^ fa6.i, lub jugum erant mibtendiz rebelles ve^o.penitui- Ne»n igimr licebax delendi» Hevaeis verkatem lwie diffimulare^ finb cujus cognitio* «e Israelit» iuftiffimam DEI «caulfam rite ex_equi nequt" t>ant. DeiVale benefkjo Domini lupereminentis deftinajja icrat Ifraétiti? polfelfio Canaa- _akidis, cujus b.inend_e juré priores incol-c per del.cium,» Äium exciderant. Non ergo fine injuria pocerant hi illos in adeunda lua hereditäte eludere, sc quafi de do^ minio illis non cedendo.maicbinari, i. t:. Ms eorum in7 «ervcxterej 6. fäcukatem Ilbere
56 DE DOLO re de peculio suo difponendi aftu iis pr_eripere* De utroque momento, tum de excifione Canaana?orum per Ifraelitas a Jehovah decreta,turn de fucceffione in bona eora his deftinata, Gibeonit-C fua ipsorum confefifione erant informat! (i,). Oe jure etiam convi&os luille non dubitandum, ti quid divinkatis lehovae tribuebant. Aft aiiter judicare non potuille, vet farna miraculorum- circumcirca perpetratorum, etiam i- pfis confkcntibus, probat Uine quia jus Ilraelitarum 3 Gibeonitis laeium vidimus, dolus horum a crimim me^dacii liberari nequit, quod difa) Jof. IX. 24»(x) l. c > t*, g. i-»_
GIBEONITARUM. 5/ difcrepantia eft verborum aur fignorum, a noftris cogitatis, qu_e alter exnobis intelligendi jus habebat. Jufte i- taque, ut cum Grotio rem eloquar, dolifui /*a?tt<s«'_' <s/i- -quam /^m«erl/«t Gabaonitte jam feta deditiom ftfbditi facli Hebrxormn: i»^i'h' mimfunt perjonali cma_i?n /er<v^«i/,c//m fi egiftent aperte, /*o^i//e^ ad tribtttariam eonditiomm nau. vi. ESfent quidem plura adhuc M^, dicenda circa nohile«> hocc argumentum: verum» qvum vetet ingenii tenuitas, vetet familiaris rei anguftia, vetet (j) J. 6. cs P. Uh. 11. c. XIII.. 4.
58 #8 DE DOLO yctci fubfidiorum hcic loci tnopia, vetet edam brcvitas -quam fe&andam nobiz pro- poluimus, id pluribus persejqui: ideo vela hiccontrahentes,tc Cand. Leftor, detiuo rogatum venimus, ut levi- j_cula noftra sequi bonique? confulas, ae imbeeillitati i- gnofeas noftra?, quod non ut debuimus, fed ut potuimusj hx Tibi fiftcre fuftinuerimus. Voto concludimus. Dignctur summusrerum Arbiter Écclefiam noftram, variis fiatis conflie-antem a:rumnis,at» omnibus pracftigiis, cavillationibusque lu, «*?_Af>-okv, lartam te&amque, in sui sankilfimi nomit-isgloriam, conlervare! Quo nobis ab hae hberatis nior-
GIBEONITARUM.. Möttalicate, 59 in fiecula nun- liceat ii^i quam terminanda finu Abrahx DEum laudare-, c^ Ei coram Agno impolluto cum omnibus in ccelo bejftis pfallere 7^««-«.^- hocce Angclorum, Esa. VI. h'. : M»2X N^N' u/^p VI"P V^H s. d. G.
Cunniasucuinen HERRA Cojw ja Hywin Oppenut Herr ERICKI CAJANUS, Tämän oppenen Työnsä/ Gibenitain Cawaludest/ Turun corkiasa Schoulusa hywinwastaist. «AOca <otta«otis.stt H Ascalcistans ahkerasti^ Wireästl Mirastansa Huolen pit<s hartahimman; Taidon canfa tarckahimman.. Tawallans eiftarhaelz, Wan on fanoifa fiwea, Ihana ilon siasa Hända caicfi kijttelewat : ylistäwät» Racastawat tlbäifefii rascahasti. Hända wlhdoin palcka paras r Onni jalo odoltavij Mainittapa mtjöffiti maro: Scijb nimi nändymatta, Muisto cans mätancmutta. Tämän tunsi.nidftncu Maammes, Herra mahtawaincn^' Vstawani ylimmäine», H)oi.a paras Pohjalainen, Cosca kyttä Ftlmoitrlfeit Pot ja pflttväf yhteliänsa, Wircastiwijfantla^ H<..-fie_l ha!ttist'.i - &s*
-ftfciffcß.dell coick^ Oppenriten -oft.ni.iff, ' Ktrjeist kyllä ktjlettäwist, Miesten parrocfa paraficn^ longa totta todisiawi, s)ti.a'is.f}i ofottawi Työsi tämä faofechinc», Mcnog totta toimellinen^ Oppis myös osa ifomln» StrjWfurrs cliulnlsambi: longa juuri julkisesti Nastat allvan wacalsesii, Dlsputeralen todella, latinata lasketellen, Sitlrtt kyllä caunihilla, S«ulla sano.n suloisella.' Sij a Sull on paftfa sunrl,' Lunnia caunis e«uluisambi laitumella- wijsa«dcn, Cuckuloilla corfciibm : >Costa roihboi.. Herra suuri,' Wircyben palcax juuri, iuna Sua Sionista, Lahjoittapi lawiasti, Cliliio»äflhäé cunnian crauufl Cfan anda onnellisen. Nnitt onnia toiiöolli Juhana Juhanan -peftm PohMo.N.K.
Herr Til ERICH CAJANUS, Da Han, AM de Gibeoniters list/ tttcfc 0-F las nötje 6ll^ute_-26e. KNgen ting i werlden är, «^ Som här högre plägar ssattas,. An den lärdom hos sig där, Hälsi om dygden där ert fattas:> Lärdom är ju then alleen, Som ett lidet meen, Utan list en green Fcucfytes' gilwer, 3Utib blifwer Satt i större lnis och sseen. Ther som dygd.n ft<. har M, Och sitt Herra-wäldedrifwer : Brister ficdt ut aldramäst ; Hw!lkttßßOHwi.d handen j#oet Medelstfritchtén han darön, När en Lager grön För dess fltjt til lön, BW mch fägnad, Honom ägnad, Af'^"F" Mrfa kön. D<tt» «at sin»»än»-h»i.st»ll-st.l».z Abrah- Joh. Rcering. östcr-botninge.
Eidem» CAHid* cum mmftras moliminn gentis Hevaa, _k^/e»s _>e,> taudum protonia, >/«/cs, Tuarum Digna cantnda mibi merit'o, nifi vera maneret Et rata vox Peterum: Laudant effeäa Magiftrum. protixiore artimo quam p_?^s^ apparat h fic gratuurivoluit LAURENTIUS WENDELIUS 0//si,'H «.