a. n. DTSSERTATTO HISTOiIICO PHILOLOGICA 1.1^6V18 IGNEIS, Qyam />ö,/e» fopbien infllluflri AdfÄuram Atbenao t PR/ESJDE Pro ND^GXXXV.

Transkript

1 a. n. DTSSERTATTO HISTOiIICO PHILOLOGICA Oe 1.1^6V18 IGNEIS, Qyam slliristi Reclemtvriz auxilio nixus. Xr fuffragio Amplifftmt _ff.ll«/^/// />ö,/e» fopbien infllluflri AdfÄuram Atbenao t PR/ESJDE JSAAQO *3fi«ltfaJ«>/ lia«senub L L, Orienr. jam vera de* li^a. 3, Ihcol. Profeflore Or<z. Pro Summis in Pbilofepbia tlonorihits Publice. dfquifitieni fuimttet MICHAEL WANONIUS Satacunduff Die, ll veo villsbitur, %i, M^'i An. ND^GXXXV. l_<oco horisqve folitis. ALoH,etc.loli,l^i2M^R. 1)^

2 6e«e?s/e si<»«e Nobilifjlme <^_l^, l).. 8IIVl()N I.INOMM. Dica- Regii regniqve in Fennin^ia Kerii supremi ADSESSOR confultiz. lime, ffiqviflime, M^CENAS BENIGNISSIME, Confultifftmt variarumqui 0^ GABRIEL ln Supremo per Magnum Ducatum SCALIS VICA- CRAtiam PATRONE VmRAM, DECORA&ORbifce kcubrationibus aucupaturut,»r» Ad magna enim qvdpis naturali tum ö* rijum contemnentes (f i>ix tant* Var a proinde mt fpe ÜBarem & anguiltarer fore, ut ebartactum bocce mum<* ret/e v^/e^i, 7«,' non nifi >o/«5»/»<»,'»fe»ifplendore verborum nitentia (f copia retutn reputans i baud proctd Abfuit, qum

3 Nobilijfime <ff«e Amplijfttnt V*R, Dn. JOHANNES LAGERFLYCHT, Dicafterii Aboénfis ADVOCATE FISGALIS QraviMme, PATRONE PROPENSISSIME. rerum Peritiffime VIR KEKONI, Finlandiae judicio ADVOQATE h RIE Dexterrime, CERTISSIME. NAMENTA Ordims Jnridici, exiguit ne incurrant in fuccenftonem, Valde verea«s^m ferimini inflinfflu, exilia /'e?' jo- Jfacientes, quanti eitphas Indus culicem. lam, ut ajunt, cauda tenerem, fi fufpifculuin femet VORIS probare t,cmmendaofiffime confecls (f politiffime iimara, rum ref ert a, is. Hjc meepcllatn hane adfpicere fölet nunqtum fplendidfjffma Vi-- STRÅ

4 S*^ f 1-tu'rti flntdr?) nejttm m*i*m VtSXXA AmplifJpMA prt fe ferr e jufjitem. Cintra viro ehtttfcunt fe mib: mtana is4 tstmeroqtte innumer* ben'fic''a t quibtt «' tn m «fmr pttern*m fam diu mi&at's t Hte fciuia lweco'hcari vtlunty mi jhxtx fye ft-jorit P^JSTII cmfftntur, dnt Mt*nt ftnx 'tnti, ut nec antufli tadcm tépiat ptrelli, ner facetts m bi fuppe- -11i di/m verborum rn om'o pa pr^dnan* d: ', fittittr Vicifffim dt.xi Apft&U prati Aé tim' fervnre ill.t afl.mtre, quam tripal< (f prjfetrtrio flilo hic tvufyare. Adr* inter'm me AnlntAchsérti ad cs dtatcn» extollend* Iduiibus iifefue imm^rt xlihus tbqrittum, ut boc cffiio neglefto) ju*o A f"'tatr tinfertr ''s«e^/,^.^s. S> itaqt/e M.ZCENAS Incompirabilis (f PATRUNI OJtimi, han' qttiifscunque in^enri fot* tum t monmertum nteriurum VESTRO» RUMpubttcum exflare ftffero, mr :te ex» CA"ii'f~ere', fed pfalixiffimrim vountattn» miam pro pa&9 repat Att, mique in port^, /^V)^/, VESTRI «Ä^/!?>«>'^ />^i/>»«?. De ittero fummis n dum vipo t a D2O im- M^)''

5 fffrtivt eotiieniidfttprtethut, drghetfirfi, U I.CSBAS, VOSfa PATRONI, dmin Ur» ris fdit,w\feliee'tfw[pra/tare t tandemqué fl jr ia in eon'ilto t«hfii beare, Hujus >>,//' conttlnci /^/V»<«''/^/,e ex anime e«^/«. ad cineres ufque ntanfurus, Nobiliffitnariim & Confultifiirnarunil \ESiRARUM AMPUTWiNUii Cultor bumiuimut Michaél TJ7anonius.

6 Sptftabiti atque Prudtntifffmo FIRO vu. DANiELI FONSELL, pnetori Terricoriali in Wehmo Per» vigili. SpeßAbili Atque Prudentiffmo VIRO Vn. HENRICO RUNGEEN, Givi A Klercatori Aboénfi Laudatis. 6mo» olim Nutritio fuo lil)no. ratiflimo. SpcftAbili Atque Prudentiffimo VIRO Dn. NATTNIH. RUNGEENT, Qvi sc Mercatori Aboenfi I^»u6atizfimo. EVERGETIS Sc FAUTORIBUS lui«multib nominibub Honorandis. d*t, dicat dtdicat banr opellam A, & R.

7 ri22^vv N N^2HI PROLOGUS. Kato recolenfes animo praerogativas ecclefias prorfus fingukres, empharica verba Oavidig filentio transire neqvimus; ( «) i2di"^n W 'l 1222 il/ & gloriofa prtdicantur in te, civitas Dei, /e/<«. Nam De«^ nofter in lecula benediäus non tantura tavkvutetlos H&i. m\v\i>oircät locutus ejl o* lim p^i^ö/^^e^ Propbetas, ut ait A- poftolus (Z).- verum etiam di» verfis temporibus ipfe le coram c^uali, variis modis Lc m lenfus A in-

8 2 incurrenhbus K^uris,lpes3näum ftinr. E^o iwprhlentisrum - mn6s cereraz 9l»q)>t,»c pr^tericur«b, unicam dunfaxat, qua in.de aborigine mundi nihil evenit mirabilius, evolvendam lu^epi: iilam puta, qua, glifcenre I^ovi Teftamenri ecclefia, spirisuß 3^«- -<HuB in igneis linguis super Ap ilolos eli effufus. Scilicet fpecimen Academicum a Parronis, quibus lludia eranr probanda, d«- nuo ederejuffus, in fpatiofiffimo PiiilologiX campo renues ingenii vires experiri decrevi.-ibi vero tanta materiarum copia se mihi dedit obviam, ucvix peripicerem, qua;pra?aliis ellel fehgenda. I^am cedio dignum semper ratus lum mäi/s-fv^nm» illud Rabbinorum' rn.v r-^il>i I>'2^! iv,n> p_x c_h2->l>7l =5^11.3 CD^T^n pn-jr 1" Ztnon e/? in lege sbcriprura 3a> Cfa ) trel littetra una, a qua non monie/

9 xes m.4gni (do&rinarum ) dependeant, quod calculo luu adprobat patc-r (3rHcu3 facundillimuß, «'<?«, inquiens, (>) iw>^«6i, i/<jl «c^««c pta, lym.pwi icupg, ty J^ay>., y (*>) %tmvpjs ev rtl Qfjti. mhuc i<tet,<7nntita.i Gum aqua, Ut ajunt, in liac re mihi ita bxrerec, fuccurrit paulo post adfore tempuß illud jucundiffimurn, quo ecclefia piaveneratione 6c devotiß meditationibuz quoranni^ recolit eftufionis Spiritus Sanfli mysterium. ltoc perpendenz, ne loluß delitefcere viderer, ira operam collocando tempon fervire conftitui, ut argumentum facris folennibus, propediem, Deo volente, futuris, maxime congruens, pro virili diligentifiime perfcrutarer. Non equidem lum uelciul, quam arduum meisque irapar humeris moliar negotium. Tanta enim gråvitas est materiei, ut vel lum. A 2 mi3 %?

10 4 rriis ingeniis negotinm faceftere poffit; immo jam dudum longumtumtheologorum tum Philologorum ordinem in fententiarnm divortiarapuerit. Viciflim, li meas exploralurus viresin me defcendarn, eas huic tanto oneri pares neuriquam deprehendo czuin potius ingenue fateor veriverbiumilludhebraorum, D^cm li^^vän d-'vo s'_>^> pl^^l >. > onus came- /s^>», de me ufurpari poise. Ac» valetudine preflus, formic&mn poffunt ferre cedit» quod 3empuß amilerim. d^e tamen provinciam deurens g ccepto relilirem, tecit elegans hocce Phi- Sofophi monitum.^öf ab-homineexigitur, ut profit bominibus, fi foteft y M/i//// ; fin fl minuts j proximis; fi fieri minus, påucis- f minus, fibi (i) <)uod Zc mihi dikum elle ratus, /e«^öa aliqut, (f factam pau* cuta. (.) Ålii offerant ampliora, eg

11 $: esso 5 farrese fifcella religiolus eros Lc cum thura non fuppetant, ca;- spitem öc molam faliam ad aram deponam. Interim du&umafflatumquetuum, San&ifiime Spiritus,benignioremlupplex imploro ifto hymni ecclefiattiei.- Flecle, quodefi rigidum, Fotre, quod eflfri» gtdnm, Reqe, q nod efl devium, fi.it\ (^) Pfalm. F?7. 3. (S) Hehr, I. 1, (jy)chryfoft, Homil, 21, ingen. Tom, I. pa%, 14 j. (5) Senec. libr. </e Otitt Sapicntis, (<_) Verba funt Tb. Reine(ii in Var, Lsß, Epil. <l<i Leß.pAg- fyj.. I. videntur nobis primordia opulculi bujus ab i- Capienda plo rempore,quo rairificum hocee prodigium acciderit tioc hiftoricus nofter his exprimit verbist i» fd «Tvu^/^tiHcll "N,» rf^g^t? TJfg wn>* M> v e b interpretibus non uno transferuncur modo. bion-?

12 6 Nonnulli phrafin «tbl m^x^ff- Sxi volunt expofitam per «im >«TO.u!r^a)^mi»quafi die3 quinqu^.' gellmub jam completub atque tranfaflus fuiflet. Placet bic sen» fub cumprimis l.igbttooro>^)nec non Ludovico Cappello. (>) U- terque enim contendit, kentecoften ludxorum pr^teriille, &miraculum hoc die proximo coxiti* giffe* Bed his repugnat particula ii>, quv tempus ad tinem quidem vergens, inllans tamen adjiue» intert: verbum inlimul o-vuta^s- «3«<, quod id fibi non vuit, ur ipla Pentecofle cenfeatur abfolute complera, quin potiu3 indicat eandem advenifle, Lc sam nunc inltare. Eam vero efle hujus vocis notionem, liquet ex Luc übi ha?c eadem phralis integra adhibetur de tempore,quo Solpitator nolter benemerentifllmus, ex decreto äaero-lankv Tri-

13 7 Trfnitatis, rebus humanis sam jam erar eripiendub, öc ad dextram majeftatis evehendns. Quis vero purabit tempub, huic reeeptioni in confilio divino prceftitutum, prstervolafle, öl, non poriub ultimam ejus pameulam» qua opub redemtionis ommno-e- -rat perkciendum, jam»dlore? Ex abundanti öl. majoris roboris ergo liceat quoque illud addere: verbum w,v3-so9"«<. ejusdem cum (tvuirh>i?usai thematis <3c lignificatub, ufurparur Luc. 2. bi3, ver- 6bu3 videlicet 21 öi 22, quali de tempore exadlo, nihil tamen minus iilic intenditur, quam abfolura fubjeflorum, diei nim. a naro iufante o&avi-, qui circumcifioni erat prasfcriptus (3en., 7. & tricelimi quarti a partu iilii, qui purificationi erat dellin!?tu3 1^.ev.12. complerioj sed eorundem duntaxat fignificatur adventus.

14 8 Älioquin leges rnodo cieatv ivtoquam intelligi poterunt. Vulgatus Lc qui eum lequuntur pro fingulari riué?ttv malumlegere ruie«? in plurali, ac proinde talem fubornant vetlionemi c/,«, co»,/'/,. rentur dies Pentecofies öc Arabica nihil recedunt. j a quasyra Ne vero omni auäoritate faaee leäio videatur (poliata, provocat Drufius ( ) ad prilco3 codices; eandemque eum ipso inilat tibia Scaliger (^) urgens, Patres crmnes in plurali legide numero, eaque de caulla, ut ea le&io cluat genuina sualbr öc au&or vult efle omnibus. Grotius fpeciolas hujus lehioni3 adfert rationes (e) iic fcriptitans s/»^'»?e t^ Syrus t/ Lntinus hic legére vds yuégeis. Agii/o' e«/'?««s» t/e una <//e, /e</^ to' to dierum ambitu. Et familiare ejl Hehrais id loquendi genus. Sk inkur poosnrcut dt weext babemus Gen. 25', *4< le» V" pro es</e «^?- «3^

15 . 9 <9^<M.^ Jiufyjn /^'/i'^ t. Nsl?l,<«^ firileniffis Toocdfur non femper d-es tttcfm.%, fed fjtpe totum illud tenttnis dre rtsm quinquag ;nta a Pa 'cbate, ~"""Vl:2;,y Hrrbrnis. (^ua fruftra vero l!nt, Patrum univerforum prastendendo au&oritatem, vel Cliryloftomi öc Auguftini exemplum o- ftendit, quorum ucerque numerum servat' lingularem;: alii vero qui eundem migrarunr, rarionem temporis prsteriti, tanquam ex multis articuhs compoliti, habuifle cenfendi sunt.' quo lenlu numerus pluraiis ad explicationem pbraliob haud dtfficulcer admitti poteft. De leclione vero rotundepronunciat Valla {ff.compl retur /e^e»^»i e/?'. «^»l dies rtkmeri e/? fimufaris, l/^äi' entm efl dies Penteccflcs i, eau'tnetr/tagtff- - mus,nonplures: neque a Pafhate usque ad quinquagtntadtes Y/ocatur Pentecofte, Jedultima dies ex quinquaginta*

16 10 tå, GravifTime bac ftiper re lenbit Joh. Wandalinus (ry.-ttrum hk «««frtff in plurali cum Sjro (f Ambe legds,an rjuipxv in fingulari cumch^yfofiomo (f plnrimis codicibus, quos Ln- /iö«^«/, EezA, Diodati i/ <»//'/ feqttuntur, nihilprorfus ref ert. Si v(j,é(ctg legts, iutelligr poterit tota iha periodusso diernm, cujus cfrtufuuftu ultima <l/e^ tum <l^r,e«e^^^. Inepta Aittem e/? Fs7//>e^' ratio, propter qnam alter.tm fel'onem ( «usfac ) rejicit, nempe, qrtodfitjuiga -nit tnirtjxo^s pro Jolenni fexta, Siva» fumi deheat, no-n-pofftt dici ovp.irhvponfffii/xt, nifi pojtquam prsteriit. Utm quod ide etta** dies d'cxtur (lilo fcriptura jv\tarauf»tö-ec», qtti non prsterilt, fed t>d advenit, vtl infl.it falt, fupr» r/l)>. luculenter oflendimut. Ex di- <Hi3 liquido conftat, ledionem, quam delendimus, eflegermanam ö^ reéte reddi : c«o? c-o^/^^e/»»' <//«es Pentecoflcs. pies ille diäub el^ "nvi-

17 TnvwQWi quum 11 quinquagefimus sit a fecundo die Pafchatis. Hoc nomen non occidentales tantum fervarunt versiones, verurn Zcsyra ac i^thiopica. Hinc 6c prseul dubio örtum traxit tum Germ. yftttgft tum suecorumpmgcsi/ iicur <3c nomen Pmcost reperifur in lege Weftrogothica, tefte Petro DnKmanno (^)Subaudiendum vero eft hic wk* potins quam s 1^ ; quia rci ipfi Adperf&tnr, ut di- Cit WolfiuS {i),'t9;ry,v ttwrtjkosf» P" peäare feflum, quod jo die celebratur. In altera vero éffipft ( fué?at') (i quid infölens eft, id ufus voris re~ <?e»/^s, ut alias fit, abolrvrffe «^e^//a exiftim.ititr, Hoc stznum ad I^lebrXiß variis alioquin infignicum el^ nominibus : dicirur en^m VXE n 3D folennitas meffit Qk) qvia messil tritici imminebat tum: (/) Ö^s'3n Oft.'* dier- priwitiarum* s^) quia tunc offerebant veo pi i-

18 12 pnmitias fruåuum fuorum : 3ff S l-;;^^ feftitm bebiomaditm (n) quoniam conrinuo ordine fepcem hebdomades a ::da feriapa- Ichatis. ad Pentecoften inclusive suppucandce eranr. (<?) V^erum ne nimium diffundamur, alias hic quceftiones mittimus. (af) Hor. Hebr. in ABap. 20. (b) in lm«^<lm<»,.22. 2s. (c)incomment. Ad b l. (df) in Canontb, lfrtgog. libr.3. p. 21j, (e) in Comment. ad h. I (f) in Cmment, ad b. 1. (?) in DtAtrib» Htfl. I^es^. contra «^/H. I. wgium c, 6* P* I*3* fyntagwitis Dijfert. Gr&ian'', (h) Antiqu. S.efes. p, 1/7. (/') in Curis Pbilolog, (f Crit, indfflns (k) Exod. 2)'. 16. (^) 'videfft Kr«</. 22. ('«; Num, il, ii- QfyDeut. ls. to. (0) L-:\i. 23, l/ Po(Tqti3m de tempore nonni. hil diötum eft, jam id in pri mis

19 l; mis notandumoccurrir,quod tniraculum hoc-deus in illuftnltimo orbis loco, media Mierofoiymorum urbe conlpicuum reddiderk* Quam rem Lucas A<s 2 enarra» turus,ba;c habet: f,s-av av-r.ynq f^afauaäav 57N -n «^^', vel CONJUN<3im, quemadmodum quidam codices legunt, «m?«a^. Significatio 7i,'.i?^ n «Whic maxime ek attendenda. Syrus &Suidas exiftimant iliu.4. dénotare tempus, öc vaiere lul^ fimul vel eodem /e»?yo^f, quse figni- ficatio occurrit 2. Sam sc Å&, nili «^^«u^ cum Millio (p) velib referre ad-calcem capitib proximi prxcedemig. Kic loci autem quam fit incongruens, facile quivis animadvertjt. Alii voce «mt-äc/tv/inemintendl malunr, ut senlub fit, eob non tantum uno in loco fui/le, verum etiam animob ad unam eandemque rem habuifle intentos. Sed hic animorum

20 24 rum consenlub fignificatur voc3 i>.>^s«^!', in cujuz Ic^eum vulgätus perperam luffecit ^«Z'l, quod ulurpatnr el'.n!! iis, qui ad é- undem fcopum non ll'n!_!unt (q). Veritate itaquenifuntur,quiphratin hane de loco interpretentur» ac luppleta ellipsi vocabulo wfw, ica verba allaca reddunt: e>^«i cmnes unanimlter in codem lece,qbtinet hic fignificatus apud Polybium übique; ut pag öc 7zo. lxpiub etiam in Novo Teft, Matth I^uc. 17. dl. I. l j dor» zs (4-2; uec non iti Vet. Teft, lud 6. zz. 19, 6, P(al Z. quod oblervat Raphelius (r). lam vero, quo explanatius hic ipfedefiniaturlocus. retroferemus pedem ad Adlor. cap. I. ver». iz übi hiltoricus noker dicir einidcm fuille CmcäJy., Uanc vocem Dougtétus CO con- fla-

21 15 *5 'flariexiftimatexpra?pcfitione Smf öc nomme 5!:»., o\>um, eumque illa indicari locum, in quo cohimbcr ova ponere foleant. Infulfa v> ro h^ceftderivatio, & ineprioradhuc ejusadremapplicatio. Ealhagius viciftim (r) 6i Lexicographi tantutn non omnes vocem eandem componere malunt ex parricula modo nominata Lc norm J«, quod Spartanorum hngua domicilium feu habitationem ddigner. Facit cum bis Euftathius, («) ajens vm^aoi idem valere quod vmgkfiutwv fun^ra. Attamen, cum nos fugiat, unde icf-m lilud fubfcriptum ftr repetendum, aegre haecfenobisprcbat derivatio.iv^a. gis arridet nobisfententiacl. Joh. Chriftoph. Wolfii, qui (^) f_.am. berti Los rationes fecutus, ftatuithocvocabulum efte contracium ex t)m!^«^, nihilque aliud denota. re quam fuperum feu fuperius, a- d«a«

22 16 deoque duas pofteriores ejus fytlabas efle tantummodo terminationem adjediivi nominalis." quale quid etiam cernere licet in mtttu><&, derivativo a T^-n.^ Huic fuo aflertoroburconciliat ex verfione LXX.interpretum, qui verba Ezechielis(r).^^^>Mn^i/>ft ita reddiderunt : é_»in,» < e< or Lc ex Luciano, qvi (2) olxm* c)m -^2 dixit. Ex qvibus conficit, ".>c>.^«femper fubaudiri, qvoties t!^e^ in genere neutro occurrat. Sed hare de natalibus vocis fufficiant. Patet interim ex jam dttsis, cl^^,» lllud «i<m,t»«^svov-n?, fuifle contignationem domus alicujus fuperiorem, in qvam fcalis erat adfcenden» dura, A qun Hebraris : ^ dicebatur. (a)utrum verohsec domus fuerit privata, an conclave quoddam templi, difceptatur. Ludovicus de Dieu totus in eo eft, ut

23 17 San&um ut afleveret Spiritum fuiffe eftufum in conclavi ipfius templi : ftc enim, relerente Vitringa (2 'i alicubi fcribit : Träffat ipfurn templum intelligtre ex collntione Lnc 24 s% übi dicitur, Vitro,» F.ÄTru^-f c* tttttteå trant perpetuo in templo, ut hic imv Hata^éio*- 'Ju; commorabantur ; qut ut eadem /«/ii, ita nunquam conciliabis, /s <llibi cjtnm in templo manferunt.ffc, Abiisdem ftatpartibuscum Cloppenburgio Feftelius. (>) Validiftime vero eos perftringit Marckius, (J) argumenta eorum explodens. (^um pritnis illud a Lucae teftimonio peritum non concludit, difcipulos jugiter manfifte in ipfo templo, fed rantum illos ibi fuifle irequentiffimos, st ftatis precura horis cultum divinum non intermififte. conf Aft öc 5.1. Maxime quum credibile fitjapoftolos januas occlu- L 123

24 18 fasmuftiranres, atque ob mt"-fum ^lu.orum ne vel hifcere andenrcs, non potuill<.- condave quoddam templi m locum conventus ehgere; nec prxiecfos templi fuilie id pafturos, In eorum itaque fententia porius acquiefcimus, qui domum h<mc fuilte privata ra aormant, quorum in numero eft Vitringa, (s)pearfonus, l() öc Jos. Mede, {*) Cuja vero IiXC tuerit domus, non liquidum eft pronunciare. Nicephorus t6) conjicit eam fuifle Maria?, matris JohannisEvangeliftae. Alii a?dem Jofephi Arimatha?i, Nicoderai, aut alius K/>v7rJoua%]i. Plerique «e iéyatov illud, in quo Chriftus edic uhimumpafcha. Communis in> ternn Do rorum eft fententia, ait D etencusfo, fuiffe ca?«.,e////./^ illud circa m-rdium mentis Ston /si«w, ande Cf ccennrufum Sion mminant, rdfue iliudipfum, in qu» Chriftus, poft >co?»»

25 '3 '9 itnteftimem agn>. P.xfchalis, fncramefit«?«<.^.e l'^./?/i!-tts^/'i-, Matth. 2'6, LllC 22 Joh, 19. difipulis itempofl refirrrectrionem bina vice apparuerit Joh. 20. Eodemin loco Helennm /n.55. ratricem ampliffimum templf.m exflrux//^e, inque />^/?/cg e/'«i-<!/i?m? ccenacu* lum hoc circumclnftjfe _H- rcferunt. diftcatum.tt/tempoftea eo Franrifcantrum monnfterium, e quo furcre annn 1 Chrifli ifåi. />^/<^^^w Jibi confecerttnt, /o.'-//«l?.vc ö«^?s in e^^t.h H.-l^»i 'veneratiane, ut non niji dijcalceatt eumintrent. 51Zec ille. sed «jäi- «vi etymi fui defignat locum quemvis paullo editiorem^ vms^-k vero partem domusfuperiorem. Potuemnt «Wjam'elTe: accommoda adconvivia, ccetus se cc?nas, non minus ac Romanorum triclinia : in v?n,ä <c autem foliti funt convenire Judajorum magiftri ad traöanda ncaotia, e- ruditionem Zi relifionem fpeäan- L2 tia

26 20 na. (<) Sic Pearfonus l^) folemnefuifle Judits ut fuahaberen-t u.vnfaia. facris dedicata ufibus,as fev^rat, fultus exemplo Danielis öi Sara?, quorum ille ter in diet le^itur adfcendifle «il "*> vm^uo*. (u) tisec autem triduum i» Jaf v-m^afa orafte. (.) Adftipulatur huic Lighrfootus E) &Joh Gregorius (o) per Citn^tv conclave oratorium intelligi. Verum miflam hane controverfiam facimus. l^/>) ad h, l. f^) -vid. 1. Par, c. 6. O' Ibö. 34. IS, (r),'» Notis >o/>ö. p 300. (/) in _^»<l/ek/> N, s. f. 66, (t) in Ex. ercitat, Hiflorico-Critkis p, J4f, {tf) ad QdyJJ, k, />. 14 o. (5> /'«Qo'/.'- /'ö^ 101. i_< t7ri/. *d jb. c, /, f>) c^, 42. f, (z) in Aftm p. 107, (*) confer, fl p/acet, 2. Sam, ig. 33. (j3) in Syriagoga fet. p. l/5. (?) in <^er/. libr. 1 /. 0, 3' ('0 tf* Exercitar, Scriptur. p.fgo, fe q rf. (0 /. <r. (<f). in LeB ad A'Ba p. JO. (1) in v^e^/^^pag (H), Htjk

27 21 H'-fi, Sccles, lib-r. 2. c, r, (<% in Anafyft Evangel. Part, 2, 2?/- />. f«) ec>.-i ferfts Erafm. ad b l &'' V^htfsoti Harmon. (f Chronic. N, T. p jp nee- -1,0» e/«h^e«_t Horas Hrbr. in AB.p, tl. (A) /. r. p. 3\,.(u),Dan-. if 10. ( ) Tob, 3. 10,(jr)in Horis Hehr. I. c,.(-f). irt Qbferv^ SAeris cap. /r penfitatis.ja.rn quomodo- /K Atque ciinque circumftantiis temporis &loci, conftderationi ipftus miraculi imminemus ; paucis interea de ftatu ifto vehemetvi, qui illudinftar prodromifive praafconis anteceftit, di&uri f)e hoc ita loquitur Lucas: ngi»ywsfj «s- -o<k> 6«^««^«l^ii Y^O^ «1-??,H vriq <7Mrtf QtattM;, _/#) i-rratizwaiv 0A09.. *n» 01*5» i yiccxf v.a,%d.i*n, (3 fißus c/? Jttbito de e<?/<, /o«!«5, ut vertit AuguftinuS {<7v),quaft /^?/..^F.«. r^f i,eö,»»s»<:vel,ut alii vnlgarum ecu

28 22 <sl/wv>/, iecuti habent, i<l»^»<««i tis Jpiritus vehementis, /^ve violentis, (5 replevit rsl/l>» domum, übi rr^»^/e^»re^, i. e. habitantes:fic enim *e»^«< Gra;corum, sc 3W Nebrarorura fa:pe ufurpantur.spiritum pio vento feu flatu pofuit ettara Virgiltus (^ ) : quemadmodum w*9r,v qvoque ö: wttvua esfe fynonyma oftendit Raphelius (-)ex Arriano de Lxped. Alexand übi mentio hr primo 7nttVitaT@» Qmiu, deinde vero w mofa, Mavult tamen Beza htc loci diftinguere inter itvevna Lc. n-o-fv, tanqvam inter fymboii flgnificatum & ipfum fymbolum. Afterit qvidem Lightfootus (?) hunc fonum fuifte ftne vento: linguas pariter igneas, fme igne Nec nos naturalem hic fuifle ventum inftamus : qvin tamen fuerit ovaepiam ejus analogia, nulli dubitamus» Scih bic vc»/«l non e> r/.^/t

29 5? fup'té eabemit ferrét, fed ctelitus s t om fjftrij f/? demiffus, ut loquitur immorrale Fenningi* noftr; decus, loh <3e2^lius junior A- boenlium Epifcopus, C^) qvo, nempe, ecclefia Chriftiana initiaretur firnili ratione atqve eccieiia Juddici, & Pentecofte N. Teftamenti accederetad fimilitudin^m qvändam Pritecoftes Judiorum, qva lata eft lex inter fremitus tonitruum, fulgura & clangores buccina : immo ut excirarentur ftdclcs ad Spintum BanÄun> devote excipiendum, Lc ludasi commoverentur ad prodeundum in admirandam hane fcenam. Ratara facit aflertionem noftram, qvod Deus etiam alias venro fit ufus indice adventus lut (^) : ficdt dicitur volare V ri -V) sß3i3 /tt/?e?- pennis ienti s.v) Vehemens hic ventus, A fbnuz fine bio magnus, implevit totam domum, übi erat concio fidelium

30 4 deliurp,* non abfimili modo, ac templum olim Deo preefente repletum eft yw /^«o (^) i e. nube, qval:s apparuit in dedicatione templi f«) Le tabernaculi (^>. Potiflimum autera h<ec impletio domus referenda ad» "», qvippe qvod nomen univerlum regit coraraa, öc cui vocabulum w.e», ceu fyncategorema rem fufius illuftrans, anne&itur. Et qvanqvara hic fonus cum vento con- Junstuz pneter conclave Apoftolorum, aliam domum nullara peculiari rarione replevifte videtur, qvura evidentior figni determinario eo tantum pertineret, übi miraculofus praefenti» divina? effe#us erat edendus: nihilominus commotionem aens öc fremitum iftum fitius per urbera audirum efte putamus. Idem docet Heinfras fö) feqventibus : i?s«z «<f)^«6«ti i/^!>ii i'^o>, Ö* faftut

31 Ocaftone s^o (on, /7»e du' f*bus'es repente i/e^i?^ Sonus..<? -^ fite de fr>m aficjtio, five "boce ceel-tut i/.?l_«r.rb/'/>/'/^,e at-ripias edito ö«/ ft\>e fon> ffi>e X>oce convenerunt plurim/ ac e^««r, qtti c«,» irent/fent, fua quisque l.n-jua diffeventes audit>e^«r. bio m':racutufi, de qro dicebnmut, de quo apt* contieniffe ad lingu.tritm, tur,miracu\um tridentur. Exijlimo au* ie»»,/l(a«a^ om«/«<i videtur )ill.dyt«nuivng <P^'^3 ea referendum /7/, quo a/- -xi ^f>! 1$ /e«l?^-/'/ L/,.,W, b. e t vaeem certam, e cccfo p.irjter rum pebementi fiattt editam, iritellift Un~ de Job. 12, cum eo modn dicereiur Cdtlitus : ugji t^«^hl7», 25 f(& n» 'tv csifcuertd, aiu tinitru fasut&, ali/ 4tfå.elum locutum dicebant; qtted ttt htc flatus, ita ihi tonttru conjung;erefu.r t Verum übi fonum hunc ad r >2 referendum dicirnonaudiedum exiftimaus,qvum vel Judaeis ipfisteftib 9 "-?^!""12 perarriculatum

32 26 tq fonum femper fteri debuerit, qvalis hic deliderarur, übi >»*_ * non puteft ahud, qvam v-ihe* mentiorem tantum aerie n.otum defignare. Alioqvin nomine d2 ' >i^ figmficant Judaorum magiftri certam oraculi fpeciera, vo«ce ccelitus fadam, qvam loco propheria? tempore fecundi templi viguifie perhibtnt. Lucas qvidera v. 6. <p<»»ne meminit; verum epä^' non lemper übiqve fignificat vocem articulatam,- fed etiam aliqvando /5,>»»» de re geftz divulgaram: fl) l^pe etiam /<.«//»«qveracunqve. (ii) Significatio em primam, cujus nulla in texru apparent veftigia, hic admittere nequimus. X^i,? eft qvoqve fecunda, qvam Beza öc Grotius hic urgent; qvia lama per amplifiimam urbem uno qvaft i6tu ad aures omnium vix pervenire potuit: nec verifimile eft, in-

33 27 integram ferme urhem rumore --laxtcf-m adeo fuiffe comrnotam, «-'- ur e veftigio properarent ad u- nicam illa domura. Poruit vero contra vehementia venri, foniqve frågor adeo illos percellere, ut attoniti tanto repente corrfiuerent numero. Unde Lc. concurfus ille emphatica fignarur diöione '. cvifja% <n 7c*r,%; ks4 <w «' W%. Nulla ergo Xqve fe hic loci coramendat fignificario, ac ea, qvam rerrio nominavimus loco : eo enira sc demor.ftrarivum pronomen Siw; nos ducit. Bene proin ferie Syrus, czvi u- tramqve vocem -'^'I^ «3c H.>.^.' >^r> i. e. lonirum reddidit, a qvo b. Lutherus, A vulgatus.fi fenfurn fpe&es, nihil recedunt. (71-) Lihr. de Orig. Anim ad Re- «^i«-^ I. sf) JEneii. libr, ir.v.?,6f, (<?-) f. c, (?) /^?-. Hebr, p. 22. (<.) in t)/><?^c Biblico eo^«e </tl^)«.mfi. f^) I, Reg.

34 28 l.reg. to.n. U. {z)*fd. Ig. 11,(ty ff. s. 4. (<^) l. K^F. g. /o. ( <«) fb) v/<-i. Dijfert, Joh. Henr. Hmer i/e Bath. Kol. (c) ut Gen, 4^. 16, /s^. 4. /5. jo. 46. <l// qu<s frca Yrd. LXX, inttrpretes (d} Mattb, 24. jl. Ap. 6. I.. iv. H?Xcipit jam ipfum miracu- II!, lum, hts depidfum verbis: ><_g) «l«^z!i?»» «twsic é-if* (/fyuevai yaa/q- -,rai (fjtii 7tugQ<., iknffitrs 71 t gnt inaf?!, dvrtii. qv e Ben. Arias Klon. tanus Hifpalenfis ita vertit; Bt v^> /_e funt illis difpertits lin^ure f<l»al«<3»«i?nr< : feditque /'^"'^ tt»««h«e»»^e < /,^,-«. Hic per gul a, qvasthema noftrum in lucem qvadanrenus proferunr, ire juvat. Primum vero phrafis, v(p%<m.\> «u- Zilc gravi laborare difficu!rate,viderur. Refpicic autem relativtim, av&is vocabulum H?l»!.?l<, qvod exftar in verfu hujus capitis primo.

35 29 eno. per atmjtftti nonnulli inteilt* gunt Apoftolos, cum in verfu capitis proxime pra?cedentis ultimo iä; hotkd, öc Matthiae, in numerum eorum adfciti, fiat men> tio.' nec aliis nifi Apoftolis munus docendi omnes gentes fit demandatum: adeoqve illis folis donum hoc lihguarum collatum opinantur. Provocant hi in ma jorem rei hdem ad codices, ih qvibus verba ita jacent; >!?ni. <?.??l,»^s?^!_72^.?_.^«)l/s»^hg!, ftn?2 «l,?t> l^minet inrt:r cetero^ hujus iententiae patronos Beza, qvi in. feftus ira ierrus in pidores : Opt ner ridieule /^«^ö. l^/, qni,.-«>» bitne hijloriam pingant, folent Mariam matrem Domim in»j!?c//'<, Jpo - fiolorum ctllocare, tt/?».-///?^ ut e.?"t ttiam colle^ii Apojielici reginam Jaci ant. Aliieregione confortium hujus miraculi etiam toti choro, qvo Apoftoli erant ftipati, vindicaoi

36 30 dicant, Conftitit autem ifte chorus admodum ex centum A viginri capiribus, m qvibus. prseter /^poftolos. evant yvrdt*si,vtu- Ircrer, mäter domini arqve dkk- <?<-< />../>^. (l?) Pnmipilariuminter hujtis (entenna: defenfores a- git Lighrfootus (/) htfce addu- (ftus rationibus: (i) $uod Et>an> gelffl a illum prttponit ntrmerum AB. i. /r, /.?«<?«<«?» fubjecium hifloria /i/^. s_?) M</ci reliquos 10g. /o/e??«/ hoc die divelieret ab Apojiolis, quibus kailenus adhxjerant? AB. i ,(V) Plerique horum, miniftri conftituti funt a Chriflo Luc, 10, ( alioqut tfuid faßum jo^ difeipulis ) (f propterea uha cum Apoftolis acceperant dona miraculornm Luc. /O. i/'. V' Spir,.s^»- Bum die refurreßionts Joh. 20, 22, cnllat. <7i/»» Luc. 24.3^,36. f_^) /^» Jiria illa dona Stephani AB, S IS Philippi AB. g. 6.Aliorumque,qnan- <io, <««t übi, M/- quomodo,'«e.os cal- ' lata < i...

37 hic incerponere indicium.l lkt-a funt die _?^ecs/a.s < '^«.Bi< militer fere ratiocinatur in fforis Hebraicis. (*) ' l>loftrum fi liceat exiftimamus poftenorem hanc fententiam non ficulneo prorfus ftare talo, Tametfi enim Apoftolis, fanqvam futuris ecciefiee columnis, fingulariter taöa fit pro, miflio de baptifmo, qvem Fla-- minis vocant,- reliqvi taraen o- mnes cur prorfus fint a communioue excludendi, nulli videmus. Arbirramur ergo prormirionem, Apoftolis corarn diftara partter ad eos perrinuiffe, qvi poft in eleflione Matrhiae, prsvio fermone Petri fafta, erant prsfentes. (i) Redimus ad noftrurn relativum «.'visit, cujus _conftru<3io cum verbo o^»«««in cafu tertio anfam nobis prajbet leviter attingendi qvseftionem, qvn nonparum excruciavit interpretes, videli»

38 32 52 delicet: utrum h«c phrafis reddenda.- \>if funt fttper eo/, five, in,^f,an, v//e fum db iis, ftve apparuerunt itlis? Adeoqve dnk^f.ngttje fuht v//^ v?/ tn c^/i/ö/^, vel ttt ore.^e/,'v ccennc uio\>oiitant (l!ommunis patrura eft exiftimatio, has linguas confedifie verticibus capitura Apoftolorum. Ita enim Cyrillus Hierofoh (?) sedit^ z^. qvit, fuper iuos, «s»ov^ corotta fpiri' tudles per UnguAs igncds imponantur cdpiti lh,^»,. Veftigiis eorum in«fiftunt multi recentiorum, qvibus omnibus (uccinit baptifta Mantuanus, Monachus eruditus f^) ita.- N/< e/,'^,«lingu* Ardente! 'volitart per auvåi j ti /tt/^e»» o?<t d,>^>«bolutri l«^/7- -dere idpfu. Inde eft. qvod piflores hnguaz illas furfurv, flämmanres, Lc p^ramidali hgura ex capite in acumen

39 33 men furgentes pingunt, quos eo nominegraviterperftnngitrohr, (/) hane opinionem non ahunde purans promanafte, nifi ex i«gnoranria éfoij/cut; Hebrais penn> de atque Gracis ufitatas, qua ex membro fequenre,fubje<ftum re* petar. Scripfit autemlucas; i!r vif* Jttnt illis difpertita hngus, tanqurtm ignis, inafrtri t» fedrtque Jupra «^//»»^/»e^l.e eurum. Hinc ver» bura ftn^ulare i*.*_^m quod alioquin aptiftime ad hnguas eft^ referendum videtur, ne conftruöioni quicquam officeret, multi ita interpretati funt, ac ft legiftent»- ««I.?»!,, quemadmodum varise quoque verfiones, uti Syra, A«rabica öc utraqve Fennica inter* pretata lunt. Quinimo teftatur, Beza (m) in codice fuo vetuftiffimo exftare lui^mv. Velalio,nefcio qvo modoj fe extricare fätegerunt: exemphlocoftt Caftalio, <^ qvi

40 I 34 qui ita habet:(w) MoUius e,<fee %ne& UnguA (quamfcil, ignu tingit*") fed quin \>erbum fequens, quod ad i- gnem refertur, efl ffngttlarsr nnmeri, Jfi"dixiffem i^.nert, aut /'«/e</c^^«l fu. /^ei drcendum-, <»«i infedit _sa»a«l?» i^nis referendum, a«o^/ in ignet th«te ftibeffetxquomodo i» Johanne dicitur Diakolus menddx (f ejus pnter^ loco dißttm es- Jcil. mendacii: fic boc /eif, ignea lingu, qui injedrt fcil. igtlis: H?as /<i obfcurius e/er. En ex* pofitionem nimis coakara, duriufculam nirnis! Alii rurfus purant has linguas efle vifas in ore Apoftolorum, in quorum fententiam it Valla (0) dura ait: «ai touendam Ambiguitate fic tra(lulifjfe\(f vifie funt dijpertits iuis lingua, t^«««^ ex igne. --- Nam cumin <«/^ t«>» i» ö«c a«/«<^<»/» e^<f«i, a«s^^«t<z»^,^»/> cafus effenominatitti, i ^ ob i^/e<//^e i?»e^ fuper capita eorum\ cttm dicatur de Spiritu quod federal Jupgr eos, e' ränt i,-

41 j! />^/>K<, tft Omnes has jam recenfitas iententias conglomerat C 3 Glasn rxnt autem litigu* eorunt(fmuttif,di (f ve/.,/ /^»e^, <«<//i^»/s^»^«< ictio^.ie««, qut linitid \>ocantttr, v<lrz< e/^i^»/: non igne* /'»?//«fuper Vertices ea^//^, «i quid.im l»s///»f. Tale qnid legere licetapud Florum, (p) qui refert de 5/ro quodameuno* quod fcelefta fraude divinum mi* laculum fit mentitus, quippe q"t. in 0,-e, «Hi/./^ nuce, quam fulfurtt/ ignt ftipaverat, Utsrter injpirdns * fiammnm inter der6<«/^/»l/ei<lr. Modo laudatus Rohr (q) Ample<situr fenrentiam Carpxovii, qui ( ) 25- -ferit /^o/?s/o/ eclie», 1»«^, H/s» Jen,radiaffe in tota facie,- Ut tnft»i iliquit, «ö Bebrtis V^ s^^ prtt flamma ignis adhilitur _s /. 5 2H. ita ykiitrmi migt nrbil aliud funt t qttnnt flnmmuu qttddam /l/»i/ö^»r<>f, F pyramidali ignis /o»'?»/» /><«<//<3<, quia e^t-elh^ i^nis flamma inflar ItngUA

42 3^ i* V.. «fnu«. rscme ira ftbfcrihr:() />',?»'. fljmm /^ <f'«ii'«qu.<les funt i^nts, a^_e, Mpfobtbilé i»/?, lt.m ex ere /attiisque trftperunt, tum in eapit).'>-//','«^s^ <^ttf// t>if& /s^^» All» flim mi'l«sl)'c 'udxlii pu'ar, ei,sque lingi 2 ura figur?mrepr«elenta: tfs, k-d cor.tetdunr iin.ul ilhis tuifle dilperlas pettcrum cceraciiiuti. 3: non rrinus ab aliis (pedatoi.bus, mulierihus nim. Lc ol!cipulis. quöm ab ApoSolisvil^. \'am in phrafi aipfaut V,«?c I.on efie jfingendara e!!>p!in prs«pofitionis «m nec proinde reddenc.am llhrr j vifé funifuftv tlfos, vcl lft//^ futtt m,fl/,- ftd, viftfunt illif, aurporius, v^/e/?i AlttUrs. Quam vernonern phrafis etiam nos pro* taraus : requinr enira hane tura ijnraxis, tnm oraniu N-le- ls!.< it. tr.cnti locorun--h rmoma, übi vtrbura c^?-l_, «n_.iip,i reptries jun&uin,niii z er dativi ra, HUt,

43 1? irat, matoris evidenti* erg >, per ablcirivura l_.atinoiu ftt expo* nendum. fr> fila autem nobis pla«niftiraa cenferur (ententia, 2 ftatinrais, linguas ift.?s mhil aliud nili ft u*nraula< qvasdam Hngua* rura figtira emicanees f^ifte.qv» prim qvidera miraculi contuitu per ceenacuium volir<tnte«li it vife, fed difpertirae jam & fingule qvcill fuig <!i5 deftrnataf, mox unicuiqve eorura miidere, & cora tra verticis l^ nbere apparuetinr Ratiopibus h^uc pu^.l^ inferius ftabiliemus. (e) </?.,4 ir. (f)in, c7^,^"^. A1 Afti (^) in ABi, feq. ( 5) -.< O.rtsG ifilii Bibit. r) (7l 5, ö-/7 l? < k) Itif, /f, Fifl.(l) /i Djfrt.de Prclorc Frr,n:e (m) r>:d. Sympf. <7^/>. P,lt <«./ h. f,(n) id 5. /. s') Z/ö/. Crtt. I.c l/> ) 'i,>fre,,.{q)lc ( ),>, lyfftrr, O.' N <nmit /^./t'» 6? «^ltum Sxh;hentfhus,{t j &_b_t, SArr. p.. I 1?»-F,

44 (s ) eg«/>'- Z/^lttb. I/,. t» <7^. ls.é t?.tfs,(fc_> v. PRogrredimur ultra «d,'pftim Z obje&um, qvod feriebar o» culos'venerabilis collegti Apoftolici, linguas pura difperritas, qvh»b hiftorico noftro }t*utt>aspf**t 7»«(Tff«t.. vocantur. Incertas nomims y>ffa-<ra origines hic repeti-re. nihil ad rera facit. Nos jara de notione lolliciti obfervamus, efte hanc vocera nr>\v'<rw t, Metonymiee ufurparur de fi>m><ne : qva? fignificario etiam in. verlu hujus capitis 4:^ animadverrirur. Meraphorice transßrtur ad varia, qva? fimilirudinem qvandam linguze habent. Ifa E- bra?orurn moreec^. 24 flamma dicimr bngtia ignis ; tura, qvia inftar Imgua? (e prostcit: tura, qvia conlurr.it materiam admo lam

45 19 tam, velut lingua apprehendit öc dentibus mandendurn applicat cibum. Sic eadem figura Latinis terra longo ar&oqve dorlo in mare porre&a lingua diciturj(«) immo qvicqvid aliud linguae fpeciera refert, ut herba qvadam lingua bubula di<3a, (*) Proprie denotat membrum illud corporis animati, qvod fermonis inftrumentum eft nobis principale, Maxirae ad fignificationem mediara hic artenditur. Vocabulum enira lingua ita eraffe non t ft accipiendum, ur in prcprio venditjtur fignificaru, ur puratthio, fultus audlontare b. Lutheri öl. a- liorum.o» ) Ita enim aut ipfe venerandt iliius confeffus linguae tuiftent difpertitae, aut diffiflx öc IgnitS, qvod eft axoye., öc ffi-nmvi aut lingus, in ccenaculo confpe- KX, veretuiftent humana? öc carnex? nefcio unde fumtse, certe in-

46 40 incongruentes ad fepra?lenfandura vividiffimum illum Det Spiritum, qvi ceconomice unione accidentali, m»^.f«?"t^, le» met eisdem adunarat. Primam fignificationem hicinfenfum non venire, ve! ofcitans qviviß vider. Reraanet ergo linguas hasita vocari, ob nudara figurse" ftmilitudinem. <±ictut/»j?éf*ejctt participiura paftivum verbi StetuspJ- «, dittido, d;flrib'to: qvod verbum gemina potiflimum notione ufnrpatum occurrir. i.qvum aliqvid />< partes diwfum difiribuitur pluribns. 2. qvum id a«a^ «> num e^ dehnit, p^^/'^l fuis diffi- </?is. Alrercantur vero inter fe Philologi, cur ha? lingva? dicantur difperrir^. Lambertus Bos ftatuitcs") eas ccelitus delahentez fuifle funöas, delapfaz autera fe ita difpertiiffe, ut fingulae fuper fmgulorum capita reflderent. Hanc

47 Hane in rem obfervat paffivum lutusfifyutmi hic fumi reciproce pro åictusfj^xo-at l2u7»c^ Si, pronomen «t,^>7f jeqve refpicere parti, cipium hap.spjtypivctt, ac verbura «VZy-n'', Ut fenftls flt: iuchs,<7n>' Sk «'«yatocrcrm öiautpj^acrtti iavrac «wtm<. Eadem fentire videtur Syrus fis vertens: cju /e dfaidebant. Sed multis verifimilius eft has linguas ides dici difpertitas, qvod fe<siles apparuerint st multifida?, parte inferiore concorporats, fuperiore vero ob agilitatem div^ln, qvales qvibusdam efte ferpentibus dicunt, ficut cherfydro, do qvo ita canit Vätes Mantuanusj fce ) linguif micat O?-? trifuhis. Qyalis etiam videatur flamma, vel nullo vento agitata, fua fponte celerrime fe movens se vi- L^o videntur, poft alios, hr^r>b. 4i noftri interpretes inclinare, qvi habent Sveth. sönderdelada/ Finn.

48 4-4! waeskcllyt. Ex junco tamen, nifi valde fallimur funem neöunt, qvi huic affertioni lucem foenerari conantur ex hiftoriola, qv«legitur apud Diodorum Sicufum vä) de infulas cujusdam a lambulo inventje incolis, hoc modo : Di>?//2»_! linguam natur </e- -dit (eis), qust fcinditur in inferiori parts,ut a radice duplex effe trideatur, lta varia utuntur Itqueld ; ut non flttm tore hominum loquantur, /e/ Avmm diverfarum imitentur canttts. <?«,c/ vero -videtur adwirakilius, una cum duobut hominibus perfeße /7^»/// tum refpondendo tum <//'- -fputando loquuntur. Una enim lin- %u />.l^? nni Uquuntnr, reliqua <,/. teri. Nam tota ha.'c narratio fi- K^m redolet fabulara. Erafmus vero utramqve fententiam coniungere tentat: Pttefl, inqvit, ut vet f>) gemims intelligi fenfus, Fll//>/ </>/«^ UnguAs fuifje feßiles t

49 43 /-', vc! ttt mfeu:ft?m>ti <>At de ccelo <«/^.l?^.»/, /e/e in /7»' tl;s difipulot /^/^ d'rpirtitit, Ceterum no menrern fupra aperui- Krara^ira mus. Scilicet lingua: ifta? non dille<ft^ fingul* Hc diftiff*, fed O.ranes tjntum muruo fejuncl^ apparuerunr; i. e, non conriaua flimna in aedificio ardere eft visa, fed in plures flunmuias, iingv& fpecie fcintitlänees, difpertita, qvarura fingi!^ mregre afin g'vhs divifj;, fuisqve objek; 5 dlb tributa.' covpiciebjmrur. In ea nos lentenria confirmat proprie taß verbi <)^«?^^«, qvip^e CujuS hec fyrm.i'is notio ufusqve freqventiflituis eft de divide.ida ita st difthsuenia re. Illa vero diflldendi fij;nifi:atio si rarioreft, sc prxterea Xg.?rrine ad hujusmo. di reß coh-erenres qvidem, led a- liqva fui pr-te feåiles multifidasqve, trahil potcft. Deindeqvod l

50 /4 aci leqnens v<?rbnm «V-/s<watftr.ef, n >i conllruftionem eius ellipft il» l.i, q a: fubje&um cx leqvmti membro repetit explicare conantur, m^gis eara imphcant. Nam regula ilia Grammaticorum tunc valet, qnum eadem orarjonis ferie lervara, propofitio pofterior fubjeåura cornmune eodetn i e. reko exhibet calu, ut fenfus leg' nti fine difficulrate le offeras. Nunc autem diverfiftima feq^i» tur conftruå.o diverft cafuß, de cujus ad pr^cedens membrum relatzone leflor vix divinare po. terir. I^e cliczra infolrns elfe, ejusraodi phraiin de a«su Spintus divmi legere. Nos vero lenfura multo phuiorem före exiftiraamus» fi naturah ordine fubjrflurn a pr^cedenri membro re^eratur. Er ne q^is nuraerorutn dlverfiratem odftare puref, cogitet Lucam hic loquutum eflc niore E«br«eo-

51 b^kirrm. qv'hfs cw^mcdi nu* lneil,!i!m on.'!lige sn "partitionr hos eft l-zn uiarii,, ur ncimmi p!ur:i>! 'vttbi.ra re!ponde:-.t fingnla* r>'. q%od oflehdit, fngula icm* teston m fiiu nomiru i'fie it'o:i^n. in eo 2<^ii inrellig^r d^. d lf^i» tor jam Imguarura flammarnrm sii gulas feu qvamhlur lcdlfio & iuliir nfcupafte ii.bjtdi.m - ir;dicar z hraiiö. Haud o,f! miits e- rsallfe notrums occurrit Kora iii^n,«.rilo itaqve m^le»tcipitur Le rt'pl.dl2lur M-itvurn de hoc imilciculo ftntt ntia. IlHcuit aurem hpiriruisar éio.tndere, non in unius ranrura nnguae' iymbolo, fed in pluribi 5 iingtiis perlitis, qvo dtguo qvafi monltrarot -mrhy. «_)^.,,^ A- Arqve lta diftribu-,n Babel(,i) n tdium. homines poftolorura. tiolinguarum, qvac erat mima Lc 45 ddpergendi, t«.äla eft x*&* ua "^" d.um-

52 4V diumqve eongreg^ndi hominez cunöarum hngjuruwi in unnatera ftdei. (//) Drd. Qmment Ctfari< de Brfl. Gifl itbi j. x conf. Pf-nii N ir,h/?, f.br 2-*. estp. it). (y) :n drfjert, d. L :t- -ouis [.. ;/ tis (2)» txerrit.it,p, 07. ( ) iftenrg. s. tftrf. a?(,\{2) Rer. tn- c. ult^ ( w) L c (c) Q.t», irqu. l.br, 2. 7/, v.j.i.fk,. Vt. F^Derrmt h^ hr.gua? prsrterea J[ Woi< m.'^«l lanquam vel inft.tr l- gnis, (tu igni /M//55, ut vertit Vatablus; ( t) five, ut mavult Pi«fcator, quaft igne*-, va? verfio usqve adto difplicet Erafmo ul amphiboliam, qva? nulla tamen hic r-ppsrlt, vhätrits, t r_cun rejiciar, öc reddat, tciut /j»^', ( ). Particula avi tx dt s( f< compofna, interdi m indulitat* ctr/,/^»/f eft «>/«, ut loh, l 14. i>-

53 47 47 «s*««*psa I^» öo^«l» «'^«, äo^tt» «'c (*ivoyßviii<stfö<j 7ra,Tsös,vidimus gloriam ejus, gtoriam quafi univeniti a PatreX h. e. Paraphrafte Ofiandro, <,)>,» (f po- /'» //?/ö MW majeftatem tentiam, qu& teflabatur cum ejfe u* nigenitum (f cosjfentalem fempiterni De,' /T//"»»».Nonnunqvam ad i,«,/»«r O" numerum refertur, öc tum conjeöuralifenfu eli«>c/>cr,ut^latth I.no. y. 28. «^ alibi. lre» qventiflime ek adverbium Jtmilitudinis, ut Matth. 3, 16. 2g. 5» Marc. I +.o. Luc z. 22, foh, 1.22, aliisque locis. Prima fignificatio arridet iib, qvi verura hic fuiffe ignem contendunt, cum Deus ch«,m!«rll«,ä, ludere non loleat. De altero fignificatu huc applicando nemo, qyod fciam, cogitavit. Tertium autem Philologorum non pauci fuo calculo adprobarunt. Bic enim <HorneliuB a Lapide, (H) ttiietur, inqvit, ignit hic

54 4l 4* b,'c fimilitudinzrius fuij/e aer, /3«e IfApor denftor, cui Deus indidit tucem rofeatn (f rubenm inftar ignis, in fpectem lingtt& conformatus ita ut vidcrstttr ef!c lhr/ua jonea. U O NOS (_j qvidera non <^«',K^tt«t i^hum aut Jufura oculorum, fed vere hio fuifle ignem,qvemadmodum vere adfuit lonus aflerere nondubiramus. Ignem ramen noncornmunera neqve in naturali fuo ftam, qvomodo fine nutrimento fubfiftere non poruiilet; fed miraculo öc prster naturam excirafum ae fuftentatum, qvi, negotio confefto, perfimili difparuit modo atqve ignis in rubo ardens, & columna ignea in deferto,qua duce bc aufpice Ifraelira? in ter» ram fanfiam contenderunt. Ohfervat Thilo, (<) Oeo 7-^«-««^^ olira admodum hiiffe familiare, ut iz,ne ad pr&fentiam fuam mörtalibus /sc/^r^«i/<«/» «i^^e/^; Lc, con- tefta-

55 43 43 feftatum id facit variis fcriptura* exemplis: ex abundanti citat dis«fertationera Abarbanelis ad E- xod. 40 tn qua oftendatur eundera Deum Sanfliffimurp diei 2 fapiennbusluda.orumidfr\m> l^ It.ctm <,ö/v/^r^^ Z^O"!^ Y.N In-,em pnmam b. e. <re?».,«s^!i l'»^ huem nitidam nsrnsd "VW lueenk fp'endidiffim*m, quia nomen lucis, pra? ceteris orambus, naturam e- jus exprimere vifum efter: si elegans hllc inter Deum Li ignctn adferatur coraparatio: quemadmo» dum in iuet fulari (f i^nea praterillu* minationem, qu* opus efl longe prxflantiffimum «i//^?»?»^«e, e//'^>» ini,e«i/r«^ combuftio V'rs)»/i/»»H/io, qué e/f quajt peffimum Cf perniciofum: flc Deus Opt, Max. efl lux & illuminant vitavt, exiflentiam, omneque bonunt,'» c^e^t»^/ infundens pre fua gratia (f miferieordiai SdJimtil etiam ai ipft) proltniunt, prout juflum (f 4- fuum efl,pcena,combujlio Ittconfumti» D % AÅ

56 50 Ad inft.ir confumtionis ignis, in ees, qui e-!w V^s^ef-«e^/«/. Ex qtlibus omnibus exfculpit, folenne fuifle Oea omni Xvo, per i^nera praefenriam luam teftificari. Mirari itaque non fubit, quod reverenda corona Apoltolica/w (ingudt igncas acceperit Sptr, Santflum, non aliter, atque i_r/^/^^ etim accepit per carionim ivriitum, ut purgata trant ÜbiA e/«r, (x)cur vero Spiritus San&us in linguis igneis, sc non in fpecie columbas, in qua in Chriftum baptizatum defcendit, aut quapiara alia vifibili forma nunc apparuerit, juxta cumignariflimis fciraus; nifi hac ignis figura indicare voluerit, fe rudes illob pilcarores eorumqve doclri- UX addiåos, qvoad intelleåum illummaturum, qvoadvoluntatem Lc viriofof afteétus purgaturum, ut toti pio ferverent zelo öc amore inutuo calerent, iituldv ti TTll'

57 5» jrt/^v «e«h^"", verba funt Philoms ad deedngura, hde ( rro^ tii (. A)'hic appofua, tt> is *«<<<* «N^u-t», Cl (,ii» TBi? _^^^/lt ix «>UiT*t ti-ui Ka^atniQti^ u( å> utnttu $wri «i» o't< H^«l«l. <3»H»/d,?«i fl^e k s<itc ««.si-l?«< 9 a'(fv<«?tti Xcuiut* t»fcfi *ata,«al* éuei-et hanaiow V7tf ju» tu^«ftnju* «<a!» ) di lp^s^lf TfsTS» m?%trum tit <sv^l's»»!n tri* k^.'»>rl!ll!' piait. Coitim<imorare hic juvat fibulara illam Judcßorum (^) qva tradunt,rabbi Jochananem Saccaifiliuin.cuin difcipulis fuis aliisqve erudiris, petiifle ccenaculum fuperius, & ibi legera resqve lacras tra«k^lfe, donec ignis totamanv biret domum, ratione non abll» mih atqve faåum eli in promulz^arione legilt Sinaitica. Scil. h^o tibula ab ipfa hac hifl:oria,qvam Lucas de linguis ab ApoftolorSlWtu conlpeäis confi^navit. ar- D» reptz

58 52 52 repta. öl. lud«orurn livore inlpfo* rum dokores translata videtur. Vides, qvam ntillus ltber u^qve adeo fit rnalus, ut non aliqva parte profit. f,) <,ti h,l. (^) It. <«) v/^. Hit. «^'«, Ad b. I, (H ) 6o»,e»r. l«jft. Apofl. l^» 2. p. éf. übi </l'<l/ quoque tengeffit rationes, fed tales, qut eenfuram non fuflinent, (t) l. c. (K ) /-e^ funt VAtabli l. c, (^) vid, l. *>((*) txfiat in Jucbajinf. 23, VEla V. VII.. contraéhiri tandem de miraculi hujus adjwn&ocöleqvente pauca dicernus, qvod textus facer ita defcribit: «p) «- waiifl&mßi' inumt ilvévuims hyiu, wgs ifc*^ A<*A»i» 'friytiq yluertrttn, KaSu( te iwtiiu* iäifo avlgts *m<psiyyi&eti* Et»'e^/eii fxnt oe/ Spiritu Sanßo^ cxperuntque loqui aius linguis, prout Spiritus dabat e/o^«,','h/,. <3!al!iuL inchoativum hoc*,^ «i<n a«a, ac-

59 15 «ecipit eompletive, sc exponit firapliciter, locuti funt, (,) wec inficiandum eft eam hujus vociz notionem alibi occurrere,- hic tamen cur a nativa vocum notione recedamus, non videmus. 'lunc enira primum ii»'ye.c >^^c«.c i. e. nl,»h<l, utexprimit Marcus[ )i.e.»svr> qvaz prius non calluere, uti inceperunt. Bene idcirco reddidit Syrus: inceperunt /^«l s^r> s'^>2 lingua UnguA h. e. <i?ve^/l> linguis, cum qvo tacit Drufws (o)fic exponens: tuné primum locuti funt. In controverilara hic venit, utrum bscmiracuiunt fuerit i» födaittio Apofioltco, an,'» Auditoribusl Qvidam hosgaiila?ob ( tr) una tantura lingua i e, vernacula l^eolbriea, qv«non adraodura procul a Syriaca abiit, locutoz opinantur,fed intelle&os tamen nniraculole a variis variarum lingualum gentibus. Ho* rum

60 54 n<ra in miraernm rfe^if r"f?r* tur ex vererioribus Cypri nu^: ) ex recenrionbus Eraltnus (^> & l>>>lraaliub. qvi ita ieribit : (?) hlrxbintur G'tri % qui adertn', *- /l <?././^or afe intflli^icf-tifi G'tte foqterentur. Smfter (f irth'y Medi, /l//.,^//»_,,«5 mtion:m hom-ner^ brud ferut, a>/e /e^s.iö,»^, intelligebant, ac ft firthice (f Mrdice coninntrenntr, a>rt «i liwua, qn.nrtl t]'t'tqn? 5,^//«catiebat. Contra hos veniunr, ex primarvis Greg. Na- Zianzenus( ), ex junioribus rot, utnumerum vix irare pillik. Hos prioribu^ellepr^ponendos omnino centern Non enim hic di> citur ; tidwtn «'«l/»»», nec >«z«?«ttvtvt, ctar W17.» dut», TB«>ja*l»J^iBC led ypfcrni/m A«Ai7», & «- Ht!<3'*t» a«/**- tmv avpili nfis ttttstiff.lt y*tuo-tmic.(\.') Proinde non in au«dientibus, led in loqventibus hoc fmt miracuium. Aceedit, qvod donum

61 5 5 donuwjinguarum Apoflolis er<it promisfum, (5) ranqvara ad faciendum Evangelii prsconium yalde neceffarium. enirri tantum erat illis loqvendum, fed Li, aureb iis prasbend^, qviexeis qvidpiam qvaerere vellent, Transibimus ampliffima Pauli teftimonia(4ddentes etiam hoct Si Apoftolorum caterva non eft locuta aliis linzui3, cur ebrietati3 infira.ularentur potius, qvara Jud«i, qvi ea audirent, qva^ non dicerentur? Objicit Erafmus, e vndera hominem eodem tempore diverfis uti linguis implicare contradidionem. Sed raonstrura furiens in monstrum incidit I<oB Zb utroqve nobis cauturi, ita rern concipimus effe aåam.- n- nus Apolloius uno tempore u- siarn rera non diuerfts tffuriebat lingui3, led qvivis alloquebatur jquo&vis patria.iin^ua lucceffive» qvoci

62 56 qvod confradiftorium non e^ Plura qvi defiderat. confulatcaftalionem (»,)8i qvib qvze» rat: qu'-d w«// funt\ uli ha?c pa, rata eft, refponfio: non levia öc inania, fed «'U,^5/><.<,«, lententias graves 6c illustres, diåaqve, virturera fpirantia, qvibus auditores»<7,lv>»,cn» r>j»c«?)i«, t-0>»/>^»> Bi Junt ca^e. lj enira vult verbum d.fn3j%yyt&ai, qvod de Propheris ufurpatur Par. 25 v.l.sc» LXX. interpretibus pro jnsn /caturtvit ponitur pf ny v. 171.»deoqve abundantia rerum K verborura, qva Spiritu pleni carere nnn potuerunr, innuirur, Verbo; t«utya*ii* 7* e**, v. n. <»^»//i><t Det o/»e^^ eloquebantur. sara adeo fub manu crevit labor, Ut hnem illi hbenter imponeremus, nifi Salraafius (*) nodum folvendum nobis objeciflet, cotendenda, donuin linguarum per 220»

63 57 57 rnodutl aku«tranzeun^ darum effe ccetui Apoftolico, his verbis: Dnnttm ö e l.n-rnarum nnn erat st^» petuum, 7»e5 ultra /F/«dtem dtir.t- }rt, nee nifi ftdentibut fuper eot lin. gurf.»h^, Ablatislinguis c,^,v> mrracuftt. Alioqtti qu''d opnr bxbuiffet Petrus t? scarum Irtterarum interprete, qttcm patret s^)«s/ ipfi xffigntnt, nempe Mircof Inanis est illa de in terpretibus Apoftolorum ab eo iaåa postlilario. lialvo tanri viri honore st^tuiraub danum linguarum per mod tira bibi infufi fando i!li confeflui effe dztura. Alioqnin illis vix plus qua ceteris rnortahbus tuiffr delatum. Xe< rum evidens lc tlb tfftimonium perhiber Paulus d.^ le c aliis i: Cor. 14 5, 6 is <-'tc- Qnid? quod verbum imdfam q io;i d' i^neiz linguis tanquam f^ nbnl^ c^ - >..o pr^dicztur, ftngnifi. ät,: Spiritum Sanåura cum Uw.^i.ut»»-;.,,cu- 4V4*5

64 lli lolis poftmodam jugiter penes eos, in quos delcenderat, manfide Obtmetenim hxc hujusverhi (ignificatio non raro, (b) unde 6c Grotius ita in hunc locum va..aqcjpijii: SfignificAbAtbxc fefjio per' pettto iliis hoc donum Adfuturum t H,,i/'e^ negotium ipfis e/7ei <-» gent^-zr lingua /l/ie?'////. Porphetis pro-»be^ rar* Aderat t cum Deus veset, neq''.e certi e^»i Propbet, qtsanda enm effent bib'turi. Exempla bnbemis in Nnthane, Samuele, EJaia. Sic meleterna nostrura qvalecunqve ad umbilirum dtixiraus, ereo manum de tabula tollimus, devote accinentes: Gloria (it patri, fit nato gloria S.inföo Gloria Spiritui, Triadi /7/ gloria. facr&. (») Grrtmmat. Sacr, p, 217. ( ) e^> is, ip, ss>«_l/»e^. ad h.l. (7r) ita

65 59 /<? rrt'm tet "»tur Jet. T. 11. V' 2. 7, (# ) in Sermote de S??r, X, p, A7T. (t q if #d, i.k (r) /^ linvit- Helhnift^.i cttt 6\ (v)/w fl_>afc Pe-terofl. p.?*'. (#),^.. 1/. (^) A/«r.-. / - _!/; c* /. C-%, ?. 5 "6^ l*. % *<?'* pifjnnt, (_«") /V? Åo.f tpfntn expnnit in Gttnment. ad h, T, (4) in li' auo ilffi it* Mnttb, 4. lä.!? pr. rara Ku*. Mf%*zA Ovä»o*l&>, Wä fb* yäa g-o u* mig/* «.* «(4«cri*«c_JiaA*2 yiai<a, wthsu tttnc erxjt&ia. *fl ro' 8»t0 K»hr»?I??S W ftu?v<kaf U W J?*4*i:*< su^l3«< Un tu Slf Ivxfi «C "ra iy_gs«'sjtfet"i* ivåixifj,*. Avn 7ifé 9TB(f»w«, ti^»^ «>/ «< Jfgi «y^wj a» 5 «c ff*s tsiyzati. «Jfc.< ar»- (jiir^infa ur» fl» r pru in etvvriiip.otgta i l/m»^/«c <V'n?«"^r "^»'«^:««lik dpiw t «lur HcsHtii i«j «itfy* «rac <r» «rsi}«ac- Ev^o-tti rc/t ini-aif Sy%'t*<M3 Si*»". *» fr*^?!» b»m /fe STO *B< äs*&* 4s * **" "^* ys^tw''»»» ««/**

66 ** a_>m Hg) *K«s U U «ipfita 3f«( itn\xjyxdv*ti. myzttifm btttf iiifoexict» iy^ayta. lb^c roi^viano^». F.^. vir M"55515 Multa dilfrina vi>r»/,/^»e /^«//, OrnA. tijfi<*/e, i^/^^^^e Os»?/»e Candidate MICHAEL WANONI, <Au<^or - llelpondens perftrenue, Fautor honorande, Quis 2M»nde, A^ice intime. 1'^1«O 12m m)> vin I^VN s2 by I^^V'' s2> " "2''^2 sl->lt^ l ^ l-->vv^2 n])n c^l 2^v 13 2P"^ l2^l >»2? '""'22 mwu/ ''VI^O 1?2^) 125> -»^2^,l ID2 >'^'L2 l-l^^^ läiv'? czd^n^ *]V -.NO IH2I I^»' CD^n>N nm cn ws I^7>i 1!?,'2'.2> l'^''. ^W^ 11M 1^23 pintfi s vrc l^''2l> r-v»m "pw t=rou/2 //4 gratuubundus L. Mr^ adpofuit leremiaz Lundvtjk.

67 Cum tfarifjimuscandidatur vn MICHAEL WANONIUS, ve LINGVIS IGNITIS difputaturus Lyceum Aboenle confcen» 6<iz-er, hac acclamatione ällufic VlZaudite nunc Relkcntades cantusque cietes Pandite jamque vias Parnafit Num/nA dofta. Vefler enim fbtius^ viridit quem tempora Pra weritis redimit laurus virtutum iaudibul amplis, Latusconfcenditrutilantia culmina Pindi, IGMVOMaS LINQUAS, queis Spiritus illt ör<«/«/ Fulgens apparuit cteto quonaam duodenis % t'»»» reputat dofia folito /^i/ msre _z/,,^«. vd. Crena «e< F/? tanaem />^F/r F^<l,^/^ hife: Multijttgis au&tt </,»«Te Rellor OlympiW Carolus K<l. Rydetn G. F. SAtAcundenfts,

68 <^> --N Ca- d'd*'en HerrM(.UA^ WANONIUS jysßod är föi- ett bnim, det siort * Nu ''ter o^khr «aib^ iput* Af lardcm i.ch n!ll?f När i en /'..^ t?o, en W^.n^ Här träden wackcn fraa; i^tn Uti ve lag och ill? Nu sns at all shr lesnad I Eij kafroen forglcst län.nat l 2Öanbriif och»om till pioo: Mcn twärt om den, med ömhet sior Anwändt fom Edert wätck/ Uor, det lärcr mig alt illa. Fhr lsrdvm är re'n nog tcmnb, Hovs dem itdft börlan och til (Inb Som gvdt cm Ehr bejaka: I fcan ock rcdan heder s< dt Lör Sdcr n.ida I utstädt, Och i E^r dagar wakat. fn ff^rcfe ssft en tro^tz M lsss TU äfiöctftöbftf lazcr i'r. Som

69 - AtI pa tyade bcmcn wid Som cifroa stall tillkiänna Ha\n segrat uti allehr tib Och fa fåtit lönen tl;enne. Med then jag önstar Ebr, min wän, At I fom pboebi egen Swän. ma lyckligen bli lönter rar Och niuta fa den förman Som Eder t>pgb Ehr wärfwat har; Och at I sidst bli krönter Med Crona utof Himlens Gud, Och klädas fa t(i med then strub, SomGud Ehr sielf bereder: At cher fä (tina utan men it sajom solen klar och ren Det är jag hiertligt beder- A» Bange A.?, Bor. fe».

70 Cslfoi» cnln (J»r!io l opprnnt Hcr"«3 Candtdati Hr. MICHAEL WANONIUS Hpttin vppcnsn 3^öns«tl?3 3<S 2l «U< U3 * mi^uafcjl cfccs ttöjia.fu SOs ni^ ajun a.att' H Tatt>«ie, e.n ftjhftillif acin un.st, fnvta op^ cnn^z, Uwms cannl'!s cas!r<n...l.a_ Sanal fnroaf jowt^l s, M.itz upin tpnicttr Cmn yöt paiwat yhtnan,a X 3«! IwoilclcnKiljuisansa. on si!0»«l.a 3»m«an Kasitle i iaick wailan, WANONIUS ain!<,n tvtfaintn, tl.wois cack s '«faroam n, Tu'litze TULIVET KIE?ET, loilla muml» irust n mielel lu!it laidot taitamahan, t,&itå puf)umflj)at>. Vuran fttmfa sanansa Gu» u and» lemmcn ca*f«. Hänelle sy< Heila fuart Vnda Crunun palcar juurip faurin puusta lohiawasta. ffiifcfen wie bind fitrun maast«$u»nne Taiwahoil ta!oh>n, Ihanin Ilo.salihil». I,t«toiwotsa tudcffl Hallaalla sydän fjalufla. 3uhona 3u{ifl««n f_x<«haberftll.