MAG. LAURENTIO DAHLMAN,

Transkript

1 G. DISSERTATIO ACADEMICA, DE D.A.,1 ACTIONEM MALAM BONAM NON EFFICIENTE, QÜAM, CONSENT. AMPLISS. FAC. PHILOSOPH. IN INCLITO, AD SVION. SAL,AM,LYCEO, PRAESIDE, VIRO AMPLISSIMO ET CELEBERRIMO, MAG. LAURENTIO DAHLMAN, Moral, et Pglit. PROFESS. Reg et Ord. PUBLICO EXAMINI MODESTE SiSBTICIT OLAUS OL. WESTMAN, HERNOSANDIA IN AUD. CARöL. MAJ. AD D ANNI MDCCLXI. A. M. C. IX. DECEM3. Η A U P S A L I ie.

2 VIRIS Admodiim Reverendis, Prceclnrifjimls & Doliiffimisi, Dn. Mag. JOHANNI TOLSTEN, PR/EPOSITO & PASTORI in Nåtra disrniffimoi ' Dn. ] Ο Η Α Ν Ν I L ID I Ν, PASTORI in Sidenüo laudatiitirno. Dn Mag. ZACHARLE L'NiEO, PASTORI in Råreå accuratiilimo. Dn- Mag ER1CO SYLVIN, PASTORI 111 Neder Calix vigpantiitimo, Avuncuii loco, ad cineres usque fuipiciendo. PATRONIS atque FAUT0R1BUS MAGNIS, Vos. rnum. Patroni. Paternam. Optimi. Partim. Quorum. In. Partim. Me. Plurima. In. Do Exftant. Beneficia. Etjam. Atque. Etjam. Rogo. Serena. Velitis. Fronte. Sufcipere. Hocce. Levis- {Imum. Μunus. Ad DEUM. Opt. Max. Pro. Ve ßra. Perenni. Felicitate Ardentiilima. Fundere. Sufpiria. Dum. In. Vivis. Sum. Nunquam. Defiftam. Ad?nod. Rev. Pracl. & DociiJJ] NOMINMM VESTRORUM Cultor lumillityus OLAUS OL. WESTMAN.

3 BRUKS PATRONEN vid Eds Parers Bruk Herr LARS HORNTUS, COMMINISTERN i Thorsåkers Pailorat och Ytterlånes Soeben. Herr JONS HORNTUS, MINE H0GTARADE KÅRASTE MORBRÖDER. Med Jkål jag vårdar Er, När jag far defiä rader (krifva. Lät Edra Namn, jag ber, Nu min och deras lycka blifva. Er bnbet fra?n?nig ledt Pä dygdens väg att lårdom föka. Jag har de hjertan fedt, Der andras väl kan glädjen öka. Den Hégfle minnes aüty Hans nåd ej Han har det fjelf befalt, Er lön /kall fåll och evig följa. vill fin ära dölja; MINE HÖGTÅRADE KARASTE MORBRÖDERS Ödmjuke tjenare OLAUS OL. WESTMAN.

4 POST-INSPECTOREN i HERN0SÄND, JDEL och HÖGAKTAD, Herr OLOF L. - WESTMAN. MIN HÖGTÅRADE KÄRASTE FADER. Det år en vedertagen plågfed, at i Academiika arbeten emot Foråldrar betyga fin kår lek och vördnad. Jag, fom af min huldafte Fader, under rrtine ihidiers idkande, anda. ifrån början, åtnjutit många och obeikrifveligå val gerningar, finner mig och hårtill vara hogft för bunden, Uptag, kårafte Fader, detta lilla och o- mogna vitterhets prof, fä fom underpant af min tillgifvenhet och årkånfia emot Ert Faders hjerta och omafte forforg. Det ikal al tid vara min ikyldighet at anropa den NÅDIGE GUDEN, det Han taktes forlåna mine kärade Foråldrar en vålfignad ålder iåmte ak livad fallt och be«hageligit år. Önfkar ouphoriigen ; MIN HÖGTÅRADE KÅRASTE FADERS Öclmjuk lydigfle jon OLAUS OL, WESTMAN,

5 Ol F. J. F. Ό. Ο. Μ. ΐ Q.Ε. Omini lex necejfaria efi. Duabus homo partibus conilat efientialibus, atiima rationali & corpore organico, quibus öriginem debent omnes\ & hominis, & humana acliones; h. e. tum qua; a nu tu hominis non ρ endent, tum qua; ab homine feiente & voiente prodeunt. a) In Iiis producendis, corpus organicum, tanquam minifter, fideiiter, quicqnid nnima rationalis, inilar recloris, determinat, expedit & exequitur. Lumine itaque intelleeius ante colluftratus fit homo oportet, quam aliquid cum ratione adpetere vei averiari poteil. Unde a&ionein aliquam fuieepturi vel omiiluri, illam prius volumus, quia intelleelus eandém bonam judicat, haue vero nolumus, quoniam mens eam tanquam malam fibi fiilit. Bonunv autem & malum, ratione noitri imbecillitatis intelleclus, a'que adparens, ac verum, eile pot- A eil:

6 ) 2 ( # eftr quo fit, ut Jfepe actiouem, fpeciem bonitatis'prae - bentem, fuicipiaimis, ciuk tarnen re ipia mala eil..; a- iiam vero omfttamus, fpeciem pravitatis pra; fe fereiv tem } qua; tarnen bona eil, b) In poteftate itaque ho minum eil, non minus male, quam bene agere. Libertati autem huic nifi frenum injiceretur, vita hominis redcieretur infejiciüima. Sed qvum hoc bonitati atque fanciitati Numinis valcie iuimicum fit, &fini, qui mpnet, ut mortales ie irtvicem ament, vitam tranqui'iam & fecuram degsåit, atque ordinem & decus obfervent, non conveniens, r-cgula, ad quam actio nes hominum libera; exigerentur, opus utique fuit: ut nihil de huma na; natura; dignitate atque pr&ftantia-, de. ingeniorum diverfitate, de irnbeciilitate atque pravitate humana commemorem; qua; omnia nos neceffitatis Legis convineunt. c) a).icaniii Difcipl. Mor. (f. 33. b) Heinec. Elem. I. N. ö* a L. I. /. III. c) Cjr, Puffend 1. H. & G. L. IL. C. I. f. /. j. 6. η IL Lex jam memorata hac contrnetur propofitione : Vive convenienter perfeelionihus Divinis, tueeque felicitati; ad hane omnes noftras aeltones inftituere oportet. Cum Summus rerum Arbiter hominem conderet, eundem lege deftitutum relinquere, per bonitaterri-, jufiitiam δζ. fianchtatem fuam, potuit (. I.); quamobrem normam cordi illius dementer imprefiam voluit, fummas perfecliones Conditoris referentem; adeo ut adiones hominum legi huic adtemperata;, S. Numinis voluntati, faneiitati, juftitkeque congruentes eflent. ^ Quo negato, alia lex conftituta poneretur, qua; actiones cum iliis.pugnantes juberet, quod abfonum & diciu impium eil. Vult ergo Dens, ut. aeiiones noftra; convenienter fua; voluntati, reliquisque attributis edantur, Ha;c ve ro

7 . nofhxs. perfe&iombns ' ) 3 ί ^ ro perfebiones confbituunt Divinas, vult itaquepeus, ut fuis actiones nofiras accommodemus.; A perfeüiombtts etjam Dei, pnecipue boni-tate Ejus perftclio f felkitas ncftra, pendetj unde adparet, Deum etjam velie, ut h. perfeciionibus fetis & perfe&iom wofirce conveliienter vitam inftituamus. Krgo lex, acliones nodras directura, hac continetur enunciatiqne: vive convenienter pcrfebiouilms Divinis, tuaque felicitatl d) Q. -Ε. P. Uiterius repradentatio fam velmalt, ex actione pro- -venientis, eil id, quod nos ad actionem edendam vel fugiendam movet: ex connexione autera motivi cum ipfa actione, oritur Obligatio, e) Quandoquidem jam lex ju- - bet, ut congruenter pevfeclionibiis Divinis & perfe&iorti vitam nofträm imltuamus, mäiiifeftöm evadit, hoc preccepto, aliquid boiii, ii legem cudodiverimus, contra vero mali quid, Γι eandem violaverimus, cum actione connecti, & per coniequens nos obligari äd hane legem fancte fervandam, feu quod idem eft, ad actiones nodras-fecund um iliam dirigendas. Q. E. A. d) Cfr. Dif/ertationem D:ni Nohrborg de Principio /. N. complexo, dübü Prcefidis mei A:o nji heic habitam. e) Sclnib. Philo/, ιιηιν. pr. jf. ηg. IIL Jam nobis, quid fit aslio bona & mala, videndum. Aptid nos varios experimur motus, qui fme iurheienti ratione exidere nequeunt. Quod Γι ratio ejusmodi mo tu um in ipib homine exiitit, Adlionum nomine veniunt fe). Qui ex phyficä corporis constitutione fluunt, adliones naturales f. necej/arice adpellantur, quia in potedate nodra non eft, utriim eas euere velimus, annon; tales ex parte animcé' fuht cogitatiönés, tsedia & voluptates fenfuum, ex parte corporis cibi digeitio, circulatio fangvinis, cetera, qua; a nu tu nodro non pendént. Alii motus ex ipfa hominis ehentia & natura neceflario non A 2 pro-

8 ) 4 ( Φ proficiictinttir, fed praducente intelleilu & ctecernente yoluntate iufeipkintiir, onde äetumcs Ulfera Γ. moraks dicun t or; qua? quoniam in noilra poteilate iimt, eas convenienter legi vei minus edere poillimus: unde, illas ρ cxmas vel prarmia in iinu quafi gereré c lare t. Obedientia itaque legi pndiita vei contra facit ut aclio vel bona vel mala evadat. Eft itaque a&io bona > qua? legi conve nit, mala vero, qiureidem repagnat. Prior autem ma terialiter vel formaliter talis eil. Illa dicitur, qua? legi externe congruit, licet malum in finem patrata fit. Ηox vero bonum femper finem fibi pra?fixum habet, legique etjam externe quoad omnes circumiiantias conforniis eil. g) Unde hand difficiii qegotio intelligitur, non tantuirr illam malam eile, qua?in omnibus etjam im tuitu finis a lege defleclk, verum etjam il]äm> qua? in uno ab eadem diicrepat, Hinc patet, tria exiliere o- mnis actionis bona? requifita: I:o ut pra?lucente intelleåu & decemente vol'untate fiat. (. L).. II:da ut legt convenienter edatur» (. IL) & denique Hlitio ut in bo num finem tendat. Coroll. Quia ex cognitione loni oritnr volitio, Sr1 ex cognitione mali averfatio, (jf. L) nihilque velie vel volle poffitmus fine pravio inteue&us himine, c? voluntatis decreto, qua ex phtrimispoffibilihus optimmi fponte eligit/ manifeflum efi, fi velimus vel nolimus aliquid > hoc intev a- ttiones liheras referendum effe. fy Heinec. Element. J.N. IE G. L 1. /. XXF g) Pufi fend.?. N. U5 α L. L C. FIL /. + ^?V' Moralitets ah aliwue fepavahilis?ion efl. AcKonem eile vel bonam vel malam. III.) audivimus. Competit ergo illi bmiitas, huic vero pravitas qua?dam, qua? uno nomine adpellantur Moralitas. Hane Dolores morum in Siibjeciivam & ObjecHvam difpeicunt, per illam

9 #) * ( ψ lam fignincantes eam bonitatem & pravitatem qtite a& arbitrio iuperioris unice pendet; per hane veroillam, q lief éx i pik actionis natura & indole deducitur. Moralitatem JubjeSL qui defendunt, aclionem eam ob cauitam bonam vel malam flatuunt, quia a Deo vel prxeepta vel prohibita eft. Unde ante prceceptum vel prohibi-.tionem actio nec bona nec mala eilet j per confequens Deam, nulla coniideratione perfectionum Suarum vel felicitatis creaturarum habita, hane actionem prascepifte, illamve.ro prohibuiile, contendant necefle eft; quod, re recle perpenfa, neque admitterent hujiis iéntentiae Patroni, & dictu impium, atque in Deum injurium eilet i moralitatem ergo ohjebiva?n firmo flare tal o cuivis patet. Quamobrem qvum Dens nihil velit, nifi quod verum bonum, nihilque averfetur, nifi quod verum malum fit, actiones bonas ideo prteeipere Ipfe voluit, quia in ie bonx, malas autem prohibere, quia in ié malte fuére. Quo fit, ut nec astio bona in malam, nec mala in bonam mutari queat. Sunt ergo actiones bona?, ob fuam intrinfecam bonitatem, prvceptai; & malte ob fuam intrinieeam pravitatem, vetitax Sed quod intrinfecum eit & eilentiale, falva rei eilentia, ab ente non Sepa rat! poteil : ergo honitas ab actione bona, &c pravitas a mala ieparari nequit. Haje autem cum moralitatem conflituant, non eil quod dubitemus, moralitatem ab aslione feparari band pofje. Scholien. Dari actiones indifferentes, negari quidem nequit; in eo preeeipue fenfu, quem exhibet dijjertatio D:ni Grau, A:o ιηρη fub Pnefide meo heic Ventilata, > V. Hisce jam pradibatis, definitionem latentlonis, e- jusque variam aeeeptionem adferre, inflituti ratio jubet. Ad nosmetipfos adtendentes obfervamus, nos prius nobiscum reputare, quam actionem effeüam de rmis, utrum iüa legi conveniat, an fécus. Si legi con- A 3 gruit?

10 φ ) 6 ( φ gtuk, bona oft, Γι vero non, mala. HL); Sed quod bonum eft volumus, malum vero averfamur. c fr,. I.). Hinc ex repradentatione inali vel boni orittir volitio coitimittendi aut ömittendi äctionem, qua; fola ad aftum. pröducendum vel* refrenandum iniufficiéns eft. Qnamobrem volitio agendi hic non fubfiftit, Ted omni conatu vires, actio η i producendx pares, mtenditiius, donéc eo fruamur, quoci actione noftra quaerimuis. Tria hinc ante confideranda veniunt, quam nifui noitro obtinendi id, quod volumus, fåthfa&um fuerit, Volitio, Intentio & Fruitio. De volitiöne, quantum fatis eil ad propofitum; fupra egimus.. I.) nccfruitio autionis, quas bonum prauens refpicit, & in fine obtento quiefcit, noitro confiderationis eft; ied tantum de intentions iermonem inftituemus, quam dicimus eile eam voliiiof] m, qua agens vultut id fiat, vel non fiat, propter quod homo agit. h) Id autem, propter quod agimus, dicitur Finis; patet ergo, intentioneni & finerh eile correlata, & neutrum fine altero intelligi poile. Porro il finis, quem intendimüs, fuerit bohus, honam habemus inten tioneni ; fin minus, malam. Et quemadmodum finis {ine mediis obtineri nequit, intentio vero & finis funt correlata ; ita intentio fine mediis percipi haud poteft. Ha;c vero media, r.t hona dici queat intentio, legi convenire debent; ideoque ad honam intentioneni non iolnm requiritur, ut tez/jintendatur finis 0 verum etjam ut me dia, legi congriientia, adfint, quorum ope hnem aflequi poitumus. Qua; hona intentio, quatenus eft volitio, omnisque volitio libera fit, Coroll. ; III.), inter liberas aftiones referri, & proinde imputari debet. h) Daries Infi. J. prud. Univ. jf VI. Ah intentione hona, circa malam a&ionem, ad exißcntiam achonis honce, non valet confenientia. Sienini valeret, moraiitas ab actione feparari, & aftio mala m bonam

11 # ) 7 ( fconam mutari pofiet. Sed qvum hoc imppfiibile fit,. ίv.) adparetab mteiltiåne bana, Circa maiam a«äionem, ad exiflentiam actionis bonar no 11 valere confequentiam. Prxterea non eft quod afiquis exiftimet, bonam intentionem una cum mala actione pofle coniiflere : ad bonam enim intentionem non foium requirftur, ut bonas adfit finis, verum quoque ut media, quorum beneficio finis obtinebitur, legi conveniant.. V.). Ne minem ergo, eum bona cllici intentions, adfirmaturum crediderim, qui, dumagit, ita iecum reputat: has a- ctiones, quibus praefixum finem adtingere valeo, legi non efié conformes, hand ignoro v eas edere, & contra legem agere cupio.. vir. nihilo tarnen minus Hinc quivis fäcile videt, quod intentio bona aciio- Dreis vero: Inten nem målarn non reddere pojjit bonam. tio omnis refertur ad actio nes liberas, ergo intentio etjam bona agenti tanquam bona imputabitur,. V.), li cet actio in fe mala fit. Fateor equidem intentionem bo nam re!erri int,er actiones liberas, ideoque imputari. Fateor quoque intentionem prxcipuam actionis circumftantiam merito lalutarl, ut in omni imputatione non tarn quarratur, utrum actio η em commiierimus, quin potius, an eand'em committere voluerimus. Äil ubi intentio bona erit, & tanquam bona mihi imputabitur, legitimus quoque mediis uti oportet. Quando vero ma la actio bona intentione patrata crepatur, intentio hxc tanquam bona agenti neutiquam imputari poteit, quod iequenti etjam ratione confirmatur. Omnes adtiones nöftras convenienter legi inftituere obligamur,. IL), unde adparet, omnem actionem, legi conformem, esfe bonam, ideoque prarceptam j a lege vero aberrantem, eile malam, ideoque prohibitam. cfr.. IV.). Pona-

12 ψ ) 8 C ψ Ponamus vero ailionem bonam, quatido bona tan tam adeil intentio, ex mala actione poile oriri, tum ρeriti efe eilet, utrum bene an male agerem, quod abfurdum. Hane in rem prarclare cliiputat Auguflinüs: plufimum interefl, inqait, qua caujja, quo fine, qua intentione quid fiat; fed ea> qua confiat ejfe peccata, nidlo hona caufix «btentu, niiuo quafi fine, nutta veluti bona intentione facien da funt. i) Omni itaque dubio caret, a&ionem malam bonam nunquam effici, quantumvis intentio iit bona, neque hane intentionem ut bonam agenti imputari. i) Contra mendac. C. VII.. VIII. Ulterius Γι intentio actionem malam mutare ρ o(let, praeter ea, gute.. IV. & VI, hoc ipfum abfurdum & meptum eile, fatis oflendunt, plurima inde orirentuf mala & incommoda, generi humano nocentiiuma. Nub lusenim tunc locus föret legi, cujus neceifitatem. I. adftruximus: & cui bono lex eilet, Γι cuivis, rigorem le gis, obtentu intentionis bona, eludere liceret. Plurimi iane nebulonum, <?juia in bonum firieni a fe commifla perhiberent, maleficia fua exeufarent, eaque aliis iceleribus cumulare haud erubeicerent, hon aliter ac Julianus Apoftata, Imperator Pvomanus, quem ferunt Chriilianos omnibus bonis ipoliatos ita aliocutum fuiile: Beati pauperes. k) Singulos Itedere, Nemini iuurn tribuere, pro lege ejusmodi hominibus eilet, & ut Sanderfoni, Theologi quondam Angli, verbis utarj: nihil hac ratiotione inter homines tutum erit, nihil fanslum, nihil ab injuriis, perjuriis, fraudibas, rapinis, cadibus, perdiiellionibus immune: exulent necejfe efl e terra, fine quibns confervari non. pofimt, Respublica & hominum focietates, Religie, juflitia, aqnitas, fides, pax. I) Qvum itaque intentio bo na^ circa malam a^ionem edendam vel editam, agenti tanquam bona imputari nequeat,. VII.), nec, Γι in ten-

13 5 9 ( Φ téntiö acliones noilras mutaret, felicitati in terris eilefc locus, peripicuum eil, ab intentione bona, circa malam abionem, ad exiftentia?n asiionis bona, non valere confequentiam; feu quod idem eil, intentionem abionem ma lam von efficere bonam. k) Bar. Holbergii Univ. Hiß. a Profeff. onge, Haf-?iice A:o /7/7. edita p. 77. /) De confcie?itia prcel. lu.p. 7^. κ, Sed quia intentio actio ηem malam in bonam mutare nequit, exiflimare quis poterit, quod mtentio mala, circa bonam aclionem, iilam pariter malam efficivat. Primo intuitu ita videtur; verum re me-lus perpenfa, hie fcrupulus evaneicet. Ad aclionem bonam requiritur, ut legi externe convenienter edatur, & ut in Donum finem tendat cfr.. III.). aflioni itaque bona?, bona intentione carenti, prsecipuum deeil requiiitum ; quare aclionem haue, externe tantum legi congruenlern, ut malam imputari in confeiib eil. Ut enimdecem unitates numer um conilituunt denarium, una autem deficiente, numerus amplius eil denarius; iic quoque ii expluribus, c\ux ad aclionem bonam requiruntur, unum defideretur, actio amplius bona, fed mala evadit cfr,. cit. Abiente itaque bona intentione, quamvis res bene ceilerit, actio tarnen per hoc bona nuiiquam erit.. X. Exempla qutedam, ulterius hanc rem illuftrantia\ ab iinilituto non alienum erit, heic adferre. Cur Uzvam, bona intentione manus ad arcam foederis extenden- -tem, ne in terram prolaberetur, Deus pereuilit? m) Annon quia, praifente populo, legem Dei 110η obiérvavit, qua praeeptum erat, ut nemo arcam foederis, praeter Aaronem ejusque filios, adtingeret. n) Pharihci & Scribx bona intentione peeudes, in Templo Hieros. Β ut

14 & ) 10 c # ut ad facriiicia edent parats, vendi permiferuiit: nihi-» lo tarnen minus, quia contra prasceptum Dei, qui dornum fuam domum precationis, non autem ipeliancam latronum voluit. fecerunt, vendentes pariter ac ementes a Salvatore expulfi funt. o) Male fimiiiter agit, &C poenam merétur, qui, ut pauperem calceo donet, coreiim fubducit, vel, ut «s alienum folvat, pecuniam furatur, hona licet intentione ducatur. Pro more fuo, ärgute fatis Perillufl. Baro Holberg Hyperboreorum hoc in puncto vanam olim perivafionem bis verbis reprebendit: <Be; gande 9?ovbijFe goif, (Fiotit be badbe ten faa meget for n>neue, fom η ögen anteη Nation, og, ffiont t?e f)o(be OSolD og p\>eri for en fror 0pnD, faa tog agtebe te Det for en l^dpd og $i<2:re at atmende Dereä meefte iib paa 06c9I5oert Sige Det famme fant man [ige om De ifyge Flibuftiers uti Q3cfr 3nDien, (Mlfe med Q3olb, Dvooen og îpnbrm bovtdrwe teres?iid, og Dog ttuigrmeb ifh forfemme Dcreö ^ftorgemog SiftemSof-0an< ge, ligefom Qomineus fortdller om ông Ludvig II. at l>ati paa itnde übt jîreen bad om $5ijlanb t at fuibfore en ond icrntng, og (opcde 3«mfrit Maria? en Dcei af 'Den SDrabteS confisquerede odé. 0aa(ebeS feer man ogfaa ^rigömånd med ftorfle 2fnDagt at bereede fig ttl dueller P) Intentimern quoque malam a&ionern mutare bonam, prarter ea^qu«. IX. diclo funt, iequqntia commonflrant. Cbriftus, Salvator noder Optimus, preces fundi juitit; quam aclionem, qui patrat, bene agit; q) quod ft b«c aclio mala fiat intentione, ea per hane in malam abit.. III. Ita, fi cuidam pecuniam donaveris, eum in finem, ut occafioinde liberius diilolutiusque vivendi alter! fubminiilretur, male egiili. m) II. Sam. VI: 6. η. n) Num. IV: j- o) Luc. XIX: q.6. ρ) Ej. Haturene og SdFe? Svettens l&tmt* fl'ab, ρ *, 2\iåbenbafxm ηρ. q) Math. VI: j cjr.

15 . egi am Φ ) II ( φ cfr. Dijjirt.,ChrtJf. D:ni Mag. Ottin de Battologut Etbm- Conan precantiüm.. XI. Contra ea, qua; jam difpatavimus, in mentem cui- 3iam venire poilet, cum omnés adtiones convenienter inflituendce fmt,. II.) & intentio ho?m actionem mabonam non reddat,.. VI. VII. VIII.) quod a fenfis animi noftri aliena interdum loqui non liceat, cum fermone uti cum in finem a natura nobis datum fit, ut alii participes cogitationum noftrarum fiant. Sed difllngvendum eil inter mehdac.ium & falfiloquinm Ariele fic dictum. Prius lex vetat, poilerius vero non; & quidem eo cafu, ubi alio modo obligationi cuidam «oftra: in propriam aliorumque faiutem fatisfacere non poilumus, quam fi eumveritatem celemus, cujus jus hoc ipfo non lmditur. Sic obfletrices Acgyptiorum falfiloquio ufaj funt, & quidem licite, quia Pharaonis jus hoc ipfo non folum non lmdebant, verum etjam quod ex ialute Judeeorum fuit, faciebant. r) Pari modo lex N. ad hoitium impetus amovendos, varias artes, fimulationes, disfimulationes & prmtextus permittit, in quantum coniervationi & faluti proprio inierviant; Sic denique habes, B. L. materiam in fe prmclaram, meo vero h. e. leviffimo peniciilo adumbratam. Ingenue fatemur, nos defiderio Tuonon fatisfecifie; plura enim defiderare potuiili, Sc plura hu'ic opufculo adjici debuerunt. Qum vero defunt, ut benevolentia Tua fuppleat, fore fperamus. Interim ex corde vovemus, ut monitum Apoftoli, s) non facienda ejfe mala, eveniant bona, animis noftris flrmiter infixum hmreat. S. D. G. r) Exod. II. s) Ro?n. III. 8. ut indc

16 Till HERR AUCTORN, Jufl: rart och ymnigt godt Den Hogfte Er tilldelt. Er kan det Ei flå feit Att blifva vård Er lott. Jag onikar derfor fnart Igenom ftilla flit Er fakert komma dit I rigtat Eder fart. ISRAEL M. NORBERG. TILL SIN BROR. Jag onfkar Dig-, Min BROR, hvad Himlen ämnar, njuta, Och hvad Du väl begynt med lika heder iluta, Förutan värdig frukt Din tid ej ikyndé bort; Din mods büfve lått, Din fågnad aldrig kort. LARS OL. WESTMAN*