KUIN It. EJUSgVE FATIS HENRICO HASSEL, SPECIMEN^ACADEMtCUM * '"^»^ JL. Qvod. ITJIé -i SIGFRIDUS INGMAN. K H nr o f <s^l F'7*

Transkript

1 0, F. r. SPECIMEN^ACADEMtCUM De K H nr o f <s^l F'7* V-' " KUIN It EJUSgVE FATIS ITJIé -i Qvod Permijfti _^^/<<Mm/' * '"^»^ JL ST-H»/'/ Pbilof, Acad, Aboenf, PR&SiDE HENRICO HASSEL, Eioq. Prö(, öc Fac Phil. h. t. Decano Puh/ki öo!»lc"*^7» Ccttfur* tnodejle f/tbmittit, SIGFRIDUS INGMAN Nylandus. ln Aud. ivizx, horis anre meridiem confveris 6ie I. Decemb» MDCCXXXVI. ABOÄiexc.Joh.Kiämpe,R,Ac. Typj

2 VIRO Cnnfultifftmo vno. AN >RE I.ANLO, Judici utriu^cive rerrirorii Rafeburg. Mq vjllimc), Goniulicivitatis EklUUjs» l fis Dexterrimo, Patrono Optimo \lksmnria bentfciorum, in me da» X ' i- /7 *f,,^i ttmes /*^/ce /^e?.// fecrnh //i/di-ine.»».. pri- Nec /A mibi arrogo, <z*e^^^ debit *l/e^?p*^i/a»^ i«<*/. *e- tantum /ese?*!^ froute manus ö«?eee l*>hi»*l^ee«m, ave in />i)/?e^^ folito /4l*>oi»*e <l-»/»/e- -cibus faiigare nullus dejtjfam, velit vobis, dum V/xe-*«(^onlultjlllmi I^ominum»57i«//!<i^ Sigiridus

3 jmodhm Re^erendr! atqfoe Prrecl.irifffmt Dtio. GABRIELI KEPPLERO, Paftori in Pojn Sc (itmås lon^e digniffimo, adjacentis dlstrikuz Praspolito adcuratiffimo,everget E asta* cem colendo. tnumqpt paternam abunde coflatortim, e/- -ntitias «o«nibus ve/??*/, /»/e-*/äe-*e ac con> qvod bis lineoiis gratiam f-^/e^e pofflmi iihhs e//e volui. Accipite /'/'«fde H/Hce^/e' fola s^e^e»^^ pietate a/limandum, me* Bi ne gravemini. Oe«-«0. A/, pre* Patreni, perenntm ii-ee/^-^/if/e»!»! largiri, fut urus. Admodum Reverendi Veftrorum. ventrabundus Ingman.

4 Handelsmannen Hrebor-e och Wälachtad MATHIAS INGMÅN, Min Högtärade käre Fader. fxtlr' o&cffrifiv»'ft'gf mycket godt "V Af E'r mm Fa'r iag f> afiver Dt, Och dagligen röner, Jag et, (ilfyseft säija fan, Fast mindre detta Pappers fram Slikt ns.'-or!cdes belöner Doch bcer jag at min Fa'r feer an Benagit, hwad md t»i'r&fam hand, En lpe-ig S^n fl-a-nglfwer. Som hwad i l«;-t)em han formätt Förkofra sig och annat godt, Först Gud se'n E'r lilflrifmcr. stä Därjcmte sia! min roilja Beredd, at E'r tilhanda gä Med kläriek tack och för fn-jfrr. i;!igen gnö> Och detta är en jag Wii hdfla dag frän tag, Samt af a!t hierta beder, Det HEI-r n (gud j'om a t fan ge, Han n»ard«{s af sin uäd bete, M Farkär giad och nögder I mänga ähr änlcfwa mä, Och sedan ewig glä>>.«fä I säll«himla högdlr. Sttin Högtarade käre gab««lydige Son Li^fr. Ingman.

5 Vitas MÄANvrum M fira Stare operas preti* um habuerunt prudeuteg sc Nczvi rerum seflimatcres, Lc virorum M/ exponere sc olim Hc no«qvi6em naukiplices vd causfas, Ipla virtus digniilima ett, cujuß memoria ad Olnnem pofteritatem transfundatur-nec aliud majori efficacia pollet ad smoro Konetti Änimiä horninu inlerenciq, qvgm illukria exempl-i.lirerarum monumenrix express», Ad pru- 6enci2M qvocp comparandä illa plurimu adferuntmomed.etqvu integrum qvocl^am hilloriajcorpus mulritudine rerum lclpe.ob» ruar l«.eäorem. particularez ejus A moöi

6 2 mod! narrationes facilius percipiunrur. Specimen academicum edituruß? vitam Ciceronis, viri de ciuitate I^omana & ornni republica literaria optime meriti,bre?- vi cornmentatione complem in animum induxi Tuarn Leclor benivolerrfiam venerabunda mente expolcens. 1. NAtus ett Cicero Anno 20 V-^ I^i c. Oc2II.V!lI, vel ut alii opinantur DQLVII. VieB illi natalis erat Ilhtius nonas lan. ut iple indicat Apitt. v. libro VIII. & Lpitt. ILII. libr. XIII. ad Atticum. Patriam habuit Ar» pinum Voiicorum oppidum. Pater ejustuit IvlarcuBTulliuB,qvi ex qvorundam sententia ad Appium Tullium nobile Volfcoru Regem genus referebat, undesiliusltaliens lic canit cu3 (a ) /?ö. Vill v 4Mt

7 3?jH'«F trätas i» ^e<«^e ii» Agmin* l«-*-»6/, Regia prsgtnits (f Tußt fangvis ab Alto. mit in oratione Catilina. ha.c verb2 occurut.wc bit «ol»»/ Cictre, Arpinas ex 7»//,«-*» familia. Sed noll iatis conftat, an Catilina verus; l.uju3 orationis auäor (it, & K vel maxime ettet, potu * horfin gere, ut eo grav.ls odium conflaret Ciceroni; apud &o- M2NOS qvippe vel folum nomen regium illo tempore valde e- rat exolum. Fidem itaqve po* Ciceroni ipli habeamus, qvi in orationibus de I^ge agraria, pro Murena, & in epiftolis passim fe absqve imaginibus & novum hominem vocat. Saluftius qvoqve in bello Catilin. in hunc modum fcribit. * res»m- -»>>/-*,./ ftudia hominum «tcce»^ i<»^ tonfulatum dandum A/. T, Ciceroni i «/«^ve /i/e^-lfve A mbiiitat invidi* * *flhte

8 4 d-ftuabrtt, o qpaft pou-ui eonfnlatum credebat, fe eum t qpampis egregint öo/»», novus adeptus föret* (^vare etiam Juvenalius Sat. VIII. v lic canit*. Hie nopus Arpinas ignobilis (f me du Rom* 2idunic!pAlis eqves^galeatumpomtüblcfo Prtftdium»l/Zo»^// O" in <?-/ gente Üborat. CognomenCiceronis exnali figuraaccepitjnammextremo nafi/»- -s/'/^-*^». in madam Ciceris babuit, te- Kante klut. (^). qvod nomen «jvum in ora raultorum pro Indibrio haber-etur, amicis admonentibus, ut iilud deponeret, glorians refpondidit, reddirurum fe Ciceronis nomen 3cauriz <5c Catulis illuftrius; ideo cicer poculo infculpi curavit, initia reliqvo» rum nominum litens exprimen» tibus, de qvo bunc in modum loqvi- { a) Plut. in vit* eit. p. $6i.

9 loqvitur Plutarchus (5) porro aureum 5 Ptculum Dks dedkans pr<eno* men fuum mmenqdt literis infculftis cognomenturn Ckeronis Cicere c^lats indkavit* s*' n/ T7T qvemadmodum ftatim a H^.. teneris ungviculis oprima rndoles & ardentiffima difcendi cupido in eo elucebat; ira admodum juvenis Rom.sm perducebatur.ubrtantum- nomen & laudem intercondifcipulos acqvi» fivit, ut honoris cauffa iilum medium inter fe deducerent; de qvo Ovidius tettatur Fatt. lib. V.v. 65. Fl medius jwoenum»c<^ iniignanti' bus ipfis /H<»i V' interiör" ft comes unas e«/ Ingenio autem pr**ediru3 erat capacifllmo & ad artes qvascunqve percipiendas admodum idoneo;binc ad?oel.n, Rbe-*, tori- (bplut. in F^i^ö/.p, 204,

10 6 toricam, Hiftonam, Philofophiam & jurisprudentiamie applicuit. Prasceptores esuz fuerunt an philofophiaphilo Academicus, 3n jurecivili Bc>Vvo!2, in dialeläica oiodorus Stoicus ; in dicentio Apolionius Mollo. Atqve etzam animum ad fcribendum mature appulit; nam cum unum & viginti annos natus ettet, duos exaravit libros de Inventioneßbethorica r*) Ira qvoqve valde juvenis Xenophontis librum, qvi Oeconomicus infcriptus ett»egrhca in latinam ligvam convsrtie (i). Extt^r qvoqve poéma qvoddam de ccelo ttellisqve compott» Tum qvod puer adhuc edidit(r). Tilnto ingenii fplendore inftru- &us, lemper fcientiis & bonis artibus, hterisqve tam grarciz qvam latinis operam navabat. $.111. («y Cic, de orat. lib. h (4) Cic+ de Qf. lib, 2. C. *4, (e) Plut* in Pit* Ge, f. iåu

11 7.!!!. 73vc tempore omnes Syllae fas* KU vitiam exhorruerunt, cujus metu Cicero qvoqve in Grasciam profectus Athenas adiit, & Antiochum Afcalonitam philofophiam docentem audivit. Deirsde in Afiam navigavit, übi venuftate & facundia orzwr^r?: Mcijorem in rnodum del»-"irm**:scur. Inde redux inßhodr»:' ininlam venit, in qva Apel- Scriiu Molonem prxttanrittimum, oi^rorem & Pofidonium fcienria philofophica clarum convenit. Nec prxrereundum videtur,qvod Åpolionium inter ac Ciceronem eveniffe Plutarchus commemorat. Uunc Apollonium inqvit/ farna ett, qvum iroperims*- eller romanae lingvae, a Cice- 4 ' rone contendille, ur declama- * ret greece, qvod Cicero, qvatt" «xittimaret, hmc emendatior" fie:

12 I Keri libénscomplexus ett. (^yum itaqve declamavittet, caeteri in" Kuporem addu&i, de laudi" - bus Ciceronis inter fe certabant. Sed Apollonium ferunt, ex ad" miratione ingenti in tantam'' mentis confufionem prolapfum," vt illum orantem nec intellige-" re pottet, & fa&o dicendi hne* c lecum meditantem per multam" rioram tacitum feditte. Inde" vero j rumpente Cicerone filen" tium.dixitte memorantfte nem-" pe Cicero & laudo & admiror," fed Cra?corum fortunae me mi-" leret ;qvum videam & eruditlo nem & eloqventiam, qvn fola" " bonorum nobis relifta erant," per te Romarn deceltttte. Sed cum 8yl!a diem obiiflet, sc Ci» cero de ejus morte certior faöus eket, ere«sus ingenti fpe reipublica; gerenda? sc negotiorum in ea

13 9 fubeundornm.antiocbo cohortante, Romam revertkur. HEic. IV. " primum ad honores pe- ZI tendos trepidus accent, qvoniam id mulns,ipfum grajcumjcoiafticum & otiolum apellantibus, d'!p!icere audkbat. Pr-dtTfim maltgnus eft habitus, ob facundk-m urbanizm. cujus facultate inc!2ruir. Verum enim vero, a natnra cupidicate glorias fingrans, & a pzrre neceilariisqve in;'cl^3tus, 26 ne.go.ia fori fe contulit, übi longe excellebat facundia ca^eris c^ullss a- gentibus, Qvare inlifni munitus auäoritate qvitltnram nemire reliftente obtinuit,* & qvidem anno Xtatis sun tregelimo. In difeculcate annona? qv^ltor creatusin Siciliam venit; übi primum rnukos eo offendif, qvod majoré frumenti copiam mittere Ro*

14 10 Romarn eos coegit. Cumqve eara ob rem in odium provincialium fe incidiite viderec, fingulari humanitäre, >3c benevolentia id demum ef!ecit> ut a» morem eorum promeruerit. Adrniniltrationem qvaikurie iple luo more gloriofe depredicat in hunc modum ' ( *)-it* qv*flo?> /»/^H/ir, ut mibi hansrem iflum»««jolutn datum, /e<l! el/f» eon* creditum putarent, Sic obtinui c!t>» jiururn,'«provwcia, ut -5»«//,«e- <i*«/sl in «e vnum conjeßos /e^/ii»*/.' «'e-', ut me ijv*ffuramqve tntam, qio* p /> alisjvo orbit ee'*'-»,.' t öef./i>*t> verfari exiflimarem. Qvsefturae anno consummaco, rebuzqvein Zi» cilia ieliciter peraä^is, Romani regressus cft. Tum in virile qvoddarn robur ejus eloqventia maturuerat; qvam ad alios detendendum ad alios accufandum ex-* {4) Git. dt om. /)ä< l^

15 11 explicuit. Eoqve magis la-udatus fuit, qvod non ob mercedem & lucrum, sed gloria: caufta suam petentibns operam prxltitit. Hoc tempore Verrem crudelem Siculofum prxtorem accufavit; idqve eo cum luccessn i ut lire magni «Elhmata, Verres in exilium abierit, patriaqve extorrig ad finern usqve viti? permanierit. Anno seratis luze tregellmo fexto, asdlliratera petebat, qvam eci^m i'<."» uns ed cunftis po«pub Qjffragiis. (^vanra cura hoc munuj; gefferic oranone in Verrem VII. exponit. Nimc inqvit /?,<» dtftvnatjtf &dilis, ö^beo TAtioncm»i^ a papulo Romtno Fece< ber/m,»./bi /«Hr fanßiffimo! /i»,^< xinta <*« c^e^e-iusm»» llei*»*?.***/ Libero /^ hertqte faeiendss, i^^/ FforAtn matrem populo pkbsqt): Rdmt>n& ludo* rum cekkritatc plac*nd4m t mihe /«. des

16 12 Hl anticjvtfjlmoi» qyi primi Romani /»i-zt»<)iy**i»4i/, maxim* cum d/^nita* te <«5 redgisne JM, JuAoni Miner- V^ve e/e/^ei'e/*l</l?/, mibi facrarum «e^/?/»,procurationem, mibi totam ur. bem tuendam e/e eomiw/^^.a/ie/l'»'»'» -*ei»*i<<!!-» /^öo^e**» i^ folicitudintm fru- Bus Hl datos, <l»ie^i,fs7'e«>l infen A' tu /e»ee»//< dkendt locunt, to/f/» />r»e^ex^«m, feäam e^^/e/», /«/ i- iwsssi»// ad msmariam pofteritatemq~ve prodendam. Et asdilitatis munere adminiftraro, interläpfo biennio petiit pr«eturam, eamaj licer^multos habuerit competitores eosqve infignes, impetravic. Tum ftudiis litorarum qvoqve invigilavit»nec illum pudebat freqventare fcholam M. Antonii Gnipbonis, (by. ÅN i% v. no feqventi confulatum pe- /K tcbat, qvem & fenatus & po- ( b) fret. de ißuj}, fhm, C, 7,

17 r; populus eo lubentius detulic Ciceroni, qvo cernus credebant illum fua vigilantia, perniciofacatilinaj machinamenta o«pume excepturum fore. Coniu! i- rach creabatur,addito coiiega C» Antonio. Primu in confulatu opus eratlegi agraria?, qvz tribuni plebis perferre conabantur, refiftere. I- fta lex narrante Plurarcho b ec momenta continebat, ut Decemviri suma poteftate flerent.qvib9" jus eller omné agriam publicu in" Italia &nuper a Pompe^o partu" vendere,qvlrltionem habere de" omnib9, qvos Überet cxtermina-" re,coloniasdeducere, pecuniam" ex asrario sumere, babere & " conscribere exercitum, qvanto" ellet opus. Tantum autem Cicero valuit dicendo, ut omnis illa rogatio in irritum caderet* Oeinde contra Caulinam ezusctz complices agendum erar. Catili-

18 ipse «4 tum», dolore repulfa? incitatuz, cum veteribus Syilanis railitibus conlpiravit, & variis perltaliam locis paravic arma, multiplici molimine fatagens, ut in annum feqventem conful defignaretur. Hine, referente Cicerone, decre'-' vit fénatus, ut ambitus conviki prarter pcenam, ante huic crimini definitam,dccem annorum e- xilio mukarentur. <)^vum Catilina facile inteiligeret, boc senatusconsulto le peti, cum prsetoribus Lentulo & Cn. Cethego aliisqve fceleratis hominibus, ccmjurarione facta, flatuit interficere fenarum incendio delere urbem 65 rempublicam e vertere. Tempus, qvo fantum facinus patrandum ellee, prseftituebatur commitiorum diez,'.. VI. Clcero, ad iadicio conjurationis fe delato, pridic rom in

19 15 In fenatu exposuit,- qvate decernebatur ut confules viderent, ne r«spub!ica, qvid caperet detrimenci. Oies etiam comitiorum ditierebatur, ut qvid tai.o opus eflet videre poltet fenatus» Interim Cicero iple res urbanas curandas iufcepit, extcrnis Mecello commiffis. Cornitia itaqve habentur, firmiffimo adhibito pra.fidio,qvibus confules defignati func I). Junius Silanus,& L,Lici* nius Ivlurena. Hoc facto>catilina conjuratos in domum M. Por* cii!_.eccx convocavit, übi fingulas partes urbis fmgulis incendenda?, & vananda; delcribebantur. Duo qvoqve eqvites Romani promiferum fe Ciceronera in leäo cubantem interfecluros före. (^vibul per indices patefactis, fortiori praefidio domum munivit, ficariis, qvi officii spe- «ie advenerunt, «xclufis.j vein» ds

20 16 de convemt fenatus in seåcm lovis fiatoris, qvo & Canlina > inter reliqvos le contulit; übi Cicero ranto animo verba fecit, ut orationem ejus non fine magno terrore audiret. l>lec mora, Catilina cum trecentis armatis, urbe reliäa, contendit ad Manlium, übi ab Antonio ur hoftis, inrei'te»s.us eft.!_entulum vero A. resiqvos conjurarionis participes Cieero ex decrero ienatus carnifici _rrssdidlt occidendos. Et fic unius Ciceronis opera > fine tumultu, fine exerciru, tanta malorum tempeftas avertebatur. (^vzre & omnes boni eum, ut ccnlervatorem pubiic*ae co» piofis laudibus extulerunr, patrem patria; appellantes, qvo nomine primus inter Romanos & qvidem 2 Catulo primum ornabatur.unde Plinius non invenufte. Salve inqvit^«*?«/ <?«m»n»^^»^ pafrii Appellate. flin, lib. 7. C. $0.

21 17 VII. Cicero licet apud Romanos tanra erat auötorirace, in-»' vidiam taraen evitare non potuic,- qvam liberatze a le reipublicae pr^dicasionem ireqvenrer adeorepetendo maximam condtavie.et Mlrum ett.qvodin virum prnterea acrir omnino judicii» tam vana jactantia cadere potuisler. ve czetero Pompejum Crasfum & CXlarem tum fcedere conjunåos offendic, qvia eorum confpirationem molefte tulit, neqve inter viginci viros dividendo agro Campano efle voiuir. Et his vel infhgantibus vel conniventibus calamitas exilii iuum afflixir. Auöor hivjus mali pra;cipuus erac Clodius, qvem Cicero ftupri & facrilegii accusatum teftimonio lierat adeoqve ossenlum fibi redciide» rac» llic ex patricio ordinc in «si ple«

22 .8, pleb«]um transiit, ut tribunu^ plebis fieri, öl, m iflo magiliratu Ciceroni nocere poffer. Tulic autem legem Pifone & Gabinio confuhbus, ut qvi civem Romanum indemnatum intere* miffet, ifti ignis & aqva interdicererur,- qva tanqvam fulmine qvodam Cicero erat percuricndus. Nec multum temporis in< terceffit, ex qvo accufavit Ciceronem", qvod Lentulum, Cethegum & alios v.ros nobiles/nub'!o iudicio damnaros, fupplicio mortis affeciflet. Reus itaqve laflus,vefte mutata lbrdidatus & lacrymans populum fupplex obfecravit, ut le innocentern, qvi non in fuum commodum, lec! publicae falutis cauila b«c o» mnia seciflet, tuerentur Caus lam vero propriam dicere non fu<tmuit, cujus eloqventia tot pes riclitantibus auxibo fuerat. l)vum gra

23 19 graviffimo boc fortuna? vulne» re p-^rcullus eitei:, iili o- rnnibos in viis obviam ivie Clodius, improhis& conturrtholis hominibus comirams. m e» um veftemqve ejus fordidam, caluraniis ac diåeriis exagitaret. Primum vero eqveftris ordo in hoc milerabili Ciceronis flatu vefiem mutavic, mox ex aliis civibus Romanis viginti milli-» eum feqvebanmr» qvi pro confervarore & vindice reipublicx fbrdidati fupplicabant. D-einde fenams ln unum congreflu* decrevit, ut Romani vell m> velut in publico luctu mutarent; qvod confules probibebant, & ClodiuS) qvi cum gladiis ad cu«riam feftinabat,- permulfi ver coniulares».veftibus laceratis,maximo iremitu ex fenarti se proripuerunc. Et qvoniam Cicero V 3 pro».

24 20 be perfpeéhim habebat, qvan» tum auaorirate Pompejus valeret, ad auxiiium ejus pet<endum fe contulit : qvum vtro 2 Pomptjo (e delerrum videret ad conlules contendit,- übi Pifo eum admonuit, ur tugiendo forrunaeqve viciffitudinem tolerando, reip. priftinam qvietem & tränqvillitatem reftituerer. Prospiciebat iple, fi in urbe maneret, contra adverfarios maximo cum dilcrimine fibi före pugnandumi qvare confultius putabat, solum patrium verfendo imminenrem hane procellarn vitare. Ante ve-,ro qvam ex wrbe egreflus efi, fignum ivlmervix, qvod in domo ipfius religiofiffime cuitum fuerar, in capttolio dedicavit, hac addita infcriptione (a) idinerv* sufiodi tirbit. Poll clbirum Ciceroms Clodius domum ejus inc.ndio delevit,ö. bona publicavit, De- ( a) plutanh. in <7^.57^.

25 qve 21 Deinde de exilio hane tim legem, ur ignis & aqva e» interdicere-" tur, ne mera qvingenta millia" pafluum in Italia ttrelo recipere-" tor, ne qvis de eo ad fenatum" referret. Per qvas loca in exilio vagatus fuerit bic receniere minus neceflanum videtur, Hoc tantii addimus,qvod l<»)exvi übitere denigne fuerit excepcus». VIII. HOc exilium leqvebztur ar«hzdentiflimum defiderium vindicem publicae fslutis in patnam revocandi. Et cum id Clodio ddpliceret, confiicuir fenatus, ut nihil prius decerneretur, qvam de Cicerone ab exilio reducendo. Hoc maxime poftulabat Lentulus, cum qvo anäiffima confulum conjun&io fult; ad hoc qvoqve magna pars populi cum Pompejo confpiravir. Tandem (<..)///,,,,> p,><»t7/>./>. /7^

26 22 Hem res eo devenit, ut literis conlutaribus cives Iraliae, qvi rempublicam fajvam vellent, o- mnes convocarentur. Mukis deniqve convenientibus, Lentulus omnem magiftratum in capitolium congregavit, ut de reditu. Ciceronis dtliberaretur;ubi Pompejus patria; coniervara? amplisfimum ei teftimonium dixit, cu- Jus senrentia? omnes, exceptoclodio, acceflerunr. Ex communi itaqve popnli Romani luffragio reverfus eli ab exilio Cicero décimo sexro post menfe (a)qv% patria. oxpullus fuic, idqve cum publica laititia & exfultatione. Imo Craflus, qvi ante exibum int.liiiz Cicerom fuit, ei redeunti cccurnt, amicitiam reconciliatam boc indicio probaturus. Deinde ftafuit fenatus, ur civitati* bus, qvh Ciceroni exuli officia pra?» (a) Plnt. in vita Qr. /-, F/^

27 -3: VrZMtillent honos haberetur; domusqve & vill» combuft-e x- re publico magnificentius aydificarentur. Non magno imejeäio fpatio, contentio orca ek, de ds» mo qvam Clodius Libertati confecraverat. Atqve cum C cero animadverteret, laritantia qvzedch invidia? femma in anim.s qvorundam adhuc fuperelle pottre* dicum, calamiratis priflinajmemor> potentiorum partibus tavebat. Dnde fenatui perlvafit, ut per qvinqvennium omnis poteftas rei trumemarin penes Pompejum eller, ur Casfari fiipendiurn datetur cumdecemlegatis, eidemc, imperium prorogaretur, donec bellum confe- um eller». IX. proconfulari impe- POftqvam H rio provinciam na<ftus erat Cil-ciam > cum vaiido cxerciru träns»

28 34 transgreffus Cappadociam Regi Ariobar^ani reconciliavit ejusch in obfeqviumreduxic. Ciliciam qvoqve obcladem, qva Romanos Parthi adfecerant, nut^ntem lem luo imperio placavir. In hac adminillratione egregie admodum fe geffit. Tanta erat abftinentia, ut ne a Regibus qvidem dona acciperer. Juftum vigilanrem & erga omnes benignum fe pra?buir. Ut fingulare mitioris animi documentum comeniorant hiftonci, qvod neminem virgis ca=di julterit. Bellica? qvoqve forurudi us hoc ternpore dedit documefitum? Tarlö enim ArnZmum verfus montern profeclus, magnam hofliurn naultitudinem interfecir, loea munita occupavit, & nomen imperatoris meruit; qvare ob rem be- Ve geftam fupp»icationes ei funt decretse. Provmcia reliäa, Rhodum

29 25 dum petivit,'inde Hrbenaz venir, übi exeruditoru homsnnm colioqviis iterum voluptatem cepir, & demum Romann reverlus, hononhce prorius excipiebatur.. X. RE tum in Kammarn civilis Zx discordln exardeccente, ni» hil magis in votis habuit.qvam U", compofiris inteftmis monbos, pacem civibus,reip. qvietetn & tranqvilliratem redderet.' Verum temporum i!>orum perverfitas non admifit confiba ha'c faluberrima ; qvare & Cicero a- nimadvertens, pnnciptim fibi in» vicem adverlantium animos nullo modo placari polle, diu incertus h-etit cui fe parti adjungeret. De Pompejo dixit, qvod fpeciolam se magis honeftam belli caullam haberet;de CcEldre,qvod fibi se amicis re&ius profpiceret. Tandem Pompejo acceffit, qvia eo potiitmium adjuvante ab exi-

30 26 exilio fe revocarum dignitati reftitutum sc priftina? exiftimavir* (4) Verittts inqvit,/liee/^e?!,»!«. ve// faluti, qvum?>^e <l//hv^»»!/<?»a» i/e/ä//ee we-e. Nihil tamen i» hac focietate relatu dignum mo«lirus eft. Qvid? qvod in caitris Pompeji agens pcenitentiam hu» jus confilii aperre fateretur. Imo apparatum Pompeji bellicum lanis & difteriis excipiebat, Poft pugnam Pharfalicam, Cato, qvi numerofum exercitum validamqve clallem adhuc habebat, Ciceroni, ceu inter confulares dignitate praeftanti detulit, ur exercitui pra?eilet, qvod cum. ille recufaret,parurnabfuit,qvin ab adftantibus fnisset incremrus, illum, Pompeji filio proditorem adpellitante. Deinde Cajfarem.adiit, qvid vi-ftori de fe placeret qvi eum fmgulari hu-- ( <.) ad fm, tä.ti. ep t FL experturus,

31 27 humanitäre profecutus poftmodum bcmonfice habuit. Nec Ci» cero, fecretum licet odium pe- Kore condens, dubitaviccnfarem «d fidera usqve l^udlbus extollere, ut orationes ipnus pro Ligario Maredlo & Deiotaro adhuc fuperftites resssnrur. XI. OVum vjderet Cicero omnem A, F imperii vim ad unum per* venisso, fuamqve ut & reliqvi fenarus in republica gerenda poteftatem elle nullam* ex tlukibus issis civilsbus in otium qvoddam literarium lecedere conftituit. In Tufculano iraqve egit, ftudia philofophica, qvorum ab ineunte a; tate iiagraverat a- more, excolens Inftiruir ibi juvenes in philofophia <& dialogos philofophicos confcripfic Lingvam etiam latinam auctiorem reddidic. partim gra?ca qvardam in

32 28 in civitatem Latii recipiens, partim nova latina effingens. Ad urbem rarius commeabar, & qvidem Ca?laris lalucand, cauffa, in qvem data occafione ingentes laudum cumu.os congeflit.. XII. ab inftituto alienum judicamus, de Ciceroms vita NEqve conjugali nonnulla in medium proferre. Terentia eratuxor e- jus prior, ex qva filium fui nominis Marcum & filiam Tulliam. lulcepit. Cum Terentia conjun- Kiffime vixit, ut ex pluribus ad illam epiftolis apparet, qvibusfi» dem, amorem & prudentiam e- jus laudat. Qvum autem ab exilio Romarn rediillet, Terentiam repudiavit dicens * illam fe exulem neglexilte, domuiqve in ablentia iua male prxfuille, qv*» caufl2 esset cur tanto asre aheno premeretur. Qvare ea dimiffa, yirgi-

33 29 yirginem formofa tacie & multis divitns nomine Popilliam uxorem fibiadjunxit, ut iihus facultatibus ex a?re ajieno emergeret^ Paulo poti bas nuptias fllia partus doioribus luccumbens ex vita excellir; qvo cafu Cicero valde animo faucius erat, Popillia vero gaudere videbatur. Givare & anno primo matrimoniah cum illa divortium fecir. Atqve fic bonus ille Cicero mlignem prockdir mionftantiarn. Xlil. SEd reverraniur ad j^) Gonjurationis publica. contra C-elaré fa-dta? particeps qvidem Cicero non erac. Neqve enim audebät I conjurati deilinata illi aperire, qvem natura timidum sc ad a?> tatem fenilem provelum esse noverunt. C-e.aris vero necem ut egregium facinus, immo fa- Hut» qvoddamdivinum collauda- Vit,

34 JO \it, ejus auclores liberafores patria? appellans Omnis ejus cur* contentio ac labor tum eo colliraavit, ur, odiis prorfus exftifparis, plena pax sc cum illa pnftiaa bberras revocarentur. Qvare. Antonio dominationem Cielaris qva?renti fe oppofuit, eumqve ex urbe exire cosgit. Deinde Antonium orationbus Philippicis acrirer conle<szbatur. ut hoftis judicaretur, contendes. Et qvoniam C-efar G<savius, a Julio adoptatus, etiam Antonio adverfabatur, ilii le addixit, qvem a?tate adbuc puerum fére, parrem vocare non dubitavit. Linde Brutus epiftola ad Ciceronem data, eum increpavir,qvod non libertati publica? ftudere» led domefticum fibi dominum facere videretur. Verum fimu» lata erat heec Ciceronis erga O- Äavium benevokntia. Animo eum

35 eum odio habuit, qvare in fenatu h«ec verba protulic admodum ffiqvivoca : Hie /»«e>» /stt^ol»^,/ nobis e/? io//e»<.^. Antonius deindead Mutmam viclus cum M. Lepido focietatem iniit, & mox Ca?- far Oäavius fenatui ac imprimis Ciceroni diedenl cauffa o- ptimatum deferta, fe illis adjun» xit. lnde hunc inter & Antonium per lireras transa&um eft, ut milites ab utraqve parte se Hure jurando obftrmgerent, ne contra exercitum, qti lub C. julio C-efare militasser, arma moverent. His a- tis, qvum Oäavius, qvadringentis milidbus Romarn miffis, coniulatum frustrå periisset, Antonio & Lepido in Italiam vocatis, urbera armatus intravit, & fic raetu civibus injedto id extorfit, ur conful crearetur. Tum imperium Romanurn

36 3». num ut hxrfditatem, inter fe divilerunt triurnviri. Africa curn Sicilia & Sardmia C. Oåavib Ceffit. Lepido Hifpania sc Gallia Närbonenfis tft dar a. Antonius rebqvam Galliam accepit. Hinc qvid de Cicerons Kerer cceprum ess diliberari. Antonius internecino odio ardens, illum inter prolcripros voluit reiatum, qvod etiim probavit Lepidus; contra C, Oétavius, pro salute illius iaboravir. Atqve huic di» fceptationi ad Lononiam triduum ess impenlum. Vincente tandem Antonio, Cicero morti devovebatur. Hic in Tulcuiano agens, audita proicriptione fui, ad villam maritimam Assvra ditlam fe contulit, in Macedoniam ad Brutum tranfiturus, unde fecundo vento ad Circejos venit, mox vero vel mari fe coramittere formidans, vel fpe gratis

37 gratia?» Ca?fate 53 obtinendae fibi illudens, urbem vgrfus pedessri itinere ahqvantum regredirur. Deinde hoc qvoqvs difplicuit confilium, ad mare itaqve redire propofiiit. Et tandem vit«i- pfius t«dio aftekuä) fata conftituit exspeäare (a) ««s^*- inqvi- «Ns in patrid /a?/>e /e>"l'...ih. Supervenerunt percussores Herennius Centurio, & Popillius tribunus, qvem Cicero reum parricidii o- lim defenderat ; qvortim adven» tu fervi.eum le-ftica excfperunt, ut ad mare deferrent: Cicero yero cum vidiffet interfe&ores imminere, eo loco deponi leclicam juffit, & finiftra? manui mentum imponens (by, iinotis illos oculis adfpexit. Mox ab Herennio obt'runcatur,qvum annos tr«s & fexaginta natus es- L fet. ( 6 Senec, Üb> l. fvaferiar, 7. Q byplut.in vita Cic. p, Stf»

38 14' ler. Caput sc manus amputata. deféreba-ntur ad Anronium, tum cpmitia Koma; Niibi-ntem, qv-i cum mem bra detruncata.vtdisset, exclamavit:»lis pr«feriptiones finem babeant. Fdvia ; conjux Antonii caput mutilatum multis sffecit contumeliis; immo lin* gvam ex faucibus compunxit. Antonius deinde caput ambas inter manus in rossris iigi wss.t,locum ipeclaculi eliges illum, in qvo Cicero fu2 iptum impugnaverat eloqventia. KEftat,. XV. ereptam acu, charaöerem Cicero- K.^ nis breviter exbibeamus. Ingenio utiqve valuit prasftantiffirno, & qvidem dicente Plutarcho tåli, qvale Plato voluit effe pbilolophi, h. e. ad omnes artes ampleflendum idoneus e- ratfelici imaginatione gaudebat, qvare»d potfm, & lnprimis e- loqven

39 35 loqventiam qvafi ianus videbatur; extra controverfiam qvippe pofitum ess, qvod dicendi faculrate Gra?corum nimini fuertt fecundus, Latinis autem omni* bus palmam prseripuerit. Neqve judicii psrfpicacia caruit, qvod vel inde contlare poress, qvia imminentem reipublicn mutationem primus Roraanoru prsvidebat. Taceo, qvod fcripra e- jus varia non fblnm fcecunditatem ingenii, fed etiam mennz acumen fatis declarent- Cicero» nem avaritia? deditum non fuisfe pjratuitus»o labor forenfis ac abssinentia in magiftratibus & iraperiis inter Romanos ejus temporis rara evincunt. In (ales atqve facerras erat valde fokuus, qvas non <o!nm fermoni famili- 2ri freqventer adlpersst. fed o- ratiombus qvoqve ad ossentationem usqve. intudit,- unde eum vo-

40 ;6 voluptatis non expertem fuisse colligimus. Dominium autem nasta ambitio caeteras animi af feftiones propemodura abiorpfif, l^ec dubium,qvin illa menti alioqvin lägaci caliginera fcepe otfuderit. Afliones in Catihnam enormi adeo laude makavit, ut etiam amicos orrenderet* qva jntemperie calamitofum fibi exijium promeruit. Ab exilio reverfus, gloriofi reditus coramemoratipnem ad nauceam usqve JHgenlfnavit. Bimulandi & dissimulsndi tifex erat infignis, ut ländes in C. J.Caefarem & C. G» B. avium congefta?, de qvibus antea dikum ess, fatis often^ dant. In adverfis a Btoica illa conssantia, qvam ipfe tantopere commendavit, adeo deflexit» ur nihil anirnofe tnlerit, prxter mortem, qvod dtlperatiom potius & vita? tasdio, qvam fortftudi-

41 37 tudini tribuendum videtur. De ca?tero, qvi confiliorum ejus 2< honumqve feriem rite expenderit, qvin vir fuerit in rempublicam oprime animaius,non po» terit inficiari.

42 O Väntas Auåori st Refpondenti. a»i'^o mtg arcefferit fatitise cumutuf) qvttm audiui Te, fräter tx- QpiAfijfme, Aocumuntum inaufirit Tu* i» vtti>//<*,*,w /--s^eh!-»» tditur före, perbis exprimere 7-K?» poffum. Vellem i-»»ii* <l/»?ö^''s»i! b-c ca finne e*o«^'«i Tuos laudabiles juflis e«<*o^»/// _l>-o/e^p/^ ve' rum il-i*/'"/ degenti *?i>«^i confulcius 5/i? vifutn, tscere av/t?»»»/l?,»/^ o^<!i<s/a>,f y rum felketm iaudum?>^i-«<-< <^<>,*e Vi^^» eai^ei»». Prajens diflcrtatio eleganter confcripta re/ Jine -»e Autorem fuum lau- <*/<.>*. O^^o itaqvc, «e i» qva <*»-?^i/?. pro- />/s<.-«<l*c induftrlä <*07/_s^«//^ permdneas, Oe^^il-o pe//de«i* O. 77/»/ vires»o»» ee»i/i!*e Tuisqve bevsdicere eo»^^'ö«/, «e nrdudm^ qvatn Tibi vitm propofuifli <*///» «^«^..*-**i<, /e/«l/<>i»* e-^e/z/li»*,'/. /-^o/^/si»*, animo qvam e<./<«im,? /><?iex»«««ajfeclum il'^l decltirtre voluit. Kyrckflftt dk ig. oi?^. HENRICUS INGMAN NylAnAut*

43 Fräter DileAissime» ö>«/ /ee««^i> amicus Amic i rf' bus feeundis Ttefut fuis Utatur, ita frattrno indignus e^e*-*»»o*-»/«e, nift tf mente pe/uptatcm conciperem t»t^ Derbis e<*lm dtelar&rem, tfeum ex literis?>«?, m/per ad me mi/fit, ee***» tior /-^KÄ/ /n*-», Te propediem D/^)«. «^»el» De Cicerone ejusqve fatis K«ö/i'eH luci daturum /»-'e.^dhwiloi^e»» ex animo tihi e>-<«i«/<?^ />?-/-»^»«boc /^es/'«?e» ftudierum; (imnlqve cttex iflis überrimum /'is, utfrußum aliqbands ad.pi/earis. De e<e^e,»'o/).». xl> 0. 7, O. M. ut o^»el,o«^i^ 1«^ (f aßionts btrgant in fui nominis glortam, /»Äiö//e««l e/»o/«-«em«?v) i umqiie eo?»??.oii/«''» t3^ gaudium pereme.sieim/is ex animirtctffibus pepet. Po/o d. I. Nov Fräter efi»-i^««h CAROLUS INGMAN FA^-wi,.»-,

44