LOCUTIONIBUS AN* 1 HROPOPATHIGkS; Zl.oei.<M/»/.^_ F^c../^, _»ö./o/_ MIODH. ..i* g. B. V. D. SPECIMEN ACADEMICUM. Dn.Mjg. JOHAN.

Transkript

1 g. B. V. D. SPECIMEN ACADEMICUM De LOCUTIONIBUS AN* 1 HROPOPATHIGkS; Zl.oei.<M/»/.^_ F^c../^, _»ö./o/_..i* Rtf>iå Atad, aboenfi indultu PRiESIDÉ [Md:<ime kevirendo Atqits Ctleherrimo Dn.Mjg. JOHAN. HÅARTMAM Ph:!, heorer, jam d.fign. Keolo^ Profeffore Ordinär + tdatbrut sramni modejle fubjicit Alumrtus Repivis Q_..^3 MIODH Moey/fis t l_oco _,ori3ejve fblicis die l6 April MDCCXXXV. ' A B o'/t.. Kxe. Joh. Kiärrpe li.e^ Ac. IX/p^

2 5.-X K:«_ M:tis MAXiM/E FIDEI VIRO fertlluflri atcjue Gcnerofifmo FCMIPO vn. CAROLO de SINCRLAIR 1. péikatil I'.ovm.,N _^bu_>,llb l.l.l_.l^l'(x.^ n axime inclyto, ur Nutrtio meq bcrnigniffi.ro ita MiECENATI ÖPTIMO. *YfT*npano wihi opus eft, cum merl-ä, TllS merita ere non MsEGENrfS, / ijui aefov, efftrt>»<id, Trtnta Tibi debeo, ut fi vil maxi* «^t» LutuUus (fjcm, ttornen tamen mtum nunquant rxfedire pofl-em. Ne vero itcafioner»} grxti Mrtinn tcftandi /tll^uis ir.termifjam mlhi impytet 7 pvtmum boc [peiimcn, in pignus dc~ %/otds mentis, TIBI tenfecro. Jg)uo quidem tneum debitum non minuitur. fed crefcit ptiius. Verum 'bnc tne recreat, quod, more excelfarum metttium nihil prdtrr debiti proftffttnem & (siben< potntis ftudium infuper a me requlras, GENEROiITATIS TU, Culttre depotlfima Olso Miödh.

3 5:3 R:^ M.-tff MAGKVEHDEI VI? O sim'".-. ac Nobr/rffiwo 00.'.'/^7<?, Dn.CAR.OL, I^llVl^l^z-IIER^A, Magni Ducatus Finfat.d_a_ I),cl.s_"rii luprerri AdlrfT ri Xqvillimo, M/ECEMATI H. EVEF.(VI_'E_E a_ternum culcnäo. Qx-Tu, MJECENAS SUMME,in me,' domum contui<jti merita y dignafunt qva ad Eerculeas ustjve iinotefcnnt colwmnds. h-oho, t$ qvam maxime do/eo. nullam mibiejje fdcttltatem, qva Tibi votunta. tem meam dec.la.rare pe/pm. Verum fruert V/>.«.^ "EU3. qv<e ipfa per fr /s_'/?^.!.<. fira i>h /_..//. Ego emm qved unnm vaico. e^ei/,»_. il/ ornamenta animi, />^_^/v.<. venerati&ne compleeldr, Patere, M&CENAS, fckndidijfimos.fdpfris Ttli r/idios in pagetias bafcf Tibi.^o. exaggeratanmltaitum rcrum fcienti* e.v<-e//,/, /^s^^^/?/. jäuäri. fåle.veneran- -.um mihi nomei. vig', /o^. «51-i.^p^^, define favere NOMINIS TLII. Cliff.tr but»i!?i*»e olaa Miödh.

4 p/50..5?",5/5 RFfSMNTM). vn, AXDRE^ BERGIO, S.S. Thrologix DO(X^c)P.I <^_ PROFES- SOR! Primario, Dist, ic.rnqv- Abofinfis Archi-PFyEPOSITO O)eb<-rrimo, utn, UsqvcGonl.licrii ANSESBOKI longc grij vifiimaicenati&studiorun. PRO-j MOFORI humiliima mcnte co!cn.!o. T 1.<?»_"_", P.tgelU. //.>. vcfiita, coloribui /l^. Limiria, MAIC N,.iTUM, ite. propera: xitffå. vore. fohtendite. Profitramini.z-pi. meo.i, quia. immature. vos. genyit. is'. a-itequam. I,i.'/«. <7ss^^«l/«.X alkrum. pr^fiahs, VS/. cemcitis. foetits. Sunt. enim. u f. probif. (l^riffma, heneficiä. inexfjicjshiiiä. NOMtNA- -tternii. iariort, DJfitt. tandek, Gerjtorem. feftrum, M^CENATIIM Cultorem Ol?um!

5 FlRO MAX'ME RgPERSJinO 4taurCtLEMRMfMQ Dn. IsaacoBjörklund/ E- L. Orifntaliu'7l, jaryrqvé s.gnato S. 5. TheoI.PROFESSORI Ordinario.Confiftorii usi-iu^qv. ADSESSORI At^plifli-. mc>. EVERGETX/E& Studiorum meeruru AMPEIFICATORI ccrutemo. *ntecju.im, /^?. '?/vi ^««.. proditis. bominum^ >5. pergite. feflitum..^«/s/65>?. tutamen,»z<t» Embriones. hti. prppter.inopia.rn. Geni'6ris. poffet. nerejfria. V^<.^i'.''s. /<s/><7o. extorres. mittert. N'bil' abnuent\ vobis.fi. meos, vns, dierudito, orbi. fpiendidi(fmia. Sic, miki. profter, obfequiis. dignifjima, Auro. argtntti^ue itngr. ad. tumbum. usqtte pcrmanere. TANTORUM. hurniuimum; Miodl>

6 Ferqtt/t*r> Rrvwend* dtque DoW/fitrio Domino Dn.GUSTAVO ROTHOVIO, Lrgionis Pedeftris Biörneburgica. Paftori dignifiirr-o, s^ Mouhierfvienfium Saccl, Jano vigilantiffimo, Len.fa_.ori honorando. Clarijfimo Atque fpeßatiffimo firo! Dn. JON/ (.OLLEN, VeÄigalium Aboenfium INSPECTORlaecuratifTitno, Fautori niultis nomiuibuj; compellando..' SpeXatijfimis fris atque Dominit Dn. JOACHIMO SCHÄFER,! Dn. ERICO BERGSTEEN-. Dn. HENRICO RUNGEENf,! Dn. MATTHL rungeen,! Mercaroribus inter Aboénfes honeftifti-t; m.z Fauwribus honorandis. f\ p, varit,favorit,.äfieftusqut benigni, erg»\ me prafiira beneficia, nominibus vefttis, FAUTORES, prtfentem hanc differtationem, in tejferaw me^ in vos cbfervanti*; gratique *nimi ujtimomum, fatratam vol». Perman* furus vefier «i E3U.OSNM bonorarillimorum. Sivvus»fficiociftmus A. H.R.

7 y^är man wil stiga vp Pä *inh branta "f * klippor. tö* man eif ftcttoe, rätt man dit alsintet slipper? Herr Ivlnidb, i wisat har, a. i har stodt Ehr brås,! När I ett härligt prof af Lärdom gift! wen af. lderför bör FaUas, och Ehr hiessa wackert, krona? vch ltted en LaMkrantz Ehrt swara arbst löna, i i Pä ährans stapel stal Ehre namn, bland f-äct)flö, Se sias detta är den Löön jagehr förut kan FäM-Rim öfwer Herr AUCTOREN och RE- SiONDENTEN, Da han med färdinhet och snille HH^..^» <^e wid Sbo Actdemie spä- DH

8 Da tack, förd.nstl.l.wck, atl, Ehr Lands; Ar-Mer Lager först mäns betet, mwamit wärck. tittedet, At anbw da '. ma fe det. Hbo ock har Sa sttifwit har t hast den fom män; ( ht wän. städ. ät ech hörstmste tienacé ALR. ÅKERHJELM

9 Eidem. c-!**l'ludtrt cu?'-f»t) <ve? /..»«I I/ <^'/ dis f- nd.ipt;tit.i, /?!".;/ /»?» t Jpiclxnt. pvi"::ffm} cx r "tioris I?;t poriutcm reele po*iis -5./M5. Ner/ />..vv..'i- vjh, qva tid /I?'. s.'/. /_.;.//<- <'/^/./'./^^."M itur, n'<fi lencus ampendia. fint min» tibus humant* rcn-.m arbiter f&pienttfttmus infetit, cecfo natant, orto me di* gnath) z./^/. Cf i-a./^/^,^ \:mtd;s jd» "natur ie^^^.ö/./, fit i anhel.tntem pcr~ petua. Hijus cti!turar», fi q-vtm?cnuifi fsllicituäo gloria /e«5/, ss?./'d,'xl Mi'- f(i% Crotfiprgferre /'/.ex.?/. ä/.., qpibus fccull x-.wiias m.igr.f.ca Ju- (pendit eloqj.a 'nsql-e c??.?... or. _"/./,. ji:bent V?^.X"^. H«s^«?<. prsrepturnm cfr.im./v', /. IX!t.L o^. time. />?/^^.^. fver/t /- e?/'?.i^/.?, p. (rhcrs/>.5«hicte^ qvew js.fr. in i tern ed';s. fcetus, ortus /ni de; ns exr.sle referens. Amccnlffimo Ivqvitur fermonls generc. fr/jclarum ip'x^>' s/.?^.. fc-.ifsi pr t'tunt. \Åut smm ms SM/./.Ä V/.//...i/X <^l tum tie«n:quc

10 «'^_»e exintfatt hboris Te pmnitebit. ctm citltores fuos coromre virttts Cf induftria definet. plura dicerem,»'/s/'_/^«agerem, ut av'mo qv-m-. verbk in Te ftttt frolixior. Vis rei exper-mzntum? occår /ton?tn{fiatoere, qt>a. qvaik tibi cupiar& r åetla difes fpero, qvam non fatjle.-repeririq-isatj qtemftudio.in. Te mi* bd prsfear. fot>ebo deniqyz, fed qvid? ap lanr-m? Eqvidem illarn, cum infigne debeat s^?, qlptn d-för notetur nonitifcitii p*:ltt-n. ne.itiqhim fpernendtm dtte.f. Interim chufl.m njmis. arsist coercer ri fs ptteretur affeßut in. te-meus. ff ultra^ q\>o vouendo proprrderetur^mnkd* b.t/et. I:aq^e /^^5.5//»_ ilta.: /^^-/. diti- _».* c/.«.?»?t. «f ö^-e^.x tnuneri cuidam ad tu tus. ampliffimnm tibi camp>-tm aperi* 0, iti q^o prsil intifjivii t?li m'*nerz y qvz t.in 1a.n.1 mawi T/bi f-tutrix»<l> tura efi adrwfi, in Del h'in:rent (f P&- tri& cowvjdu-n, pro d^mitate txf'icart K^/l/ i_^ i/np, ndere. Nibil interim anti" «^/.F

11 eftyfuserit,qvamfsmnet inttuigmt.qt?*i immutabui amoris affeßn permaneam. Tibi Ai qv*vis pffict* ei/«hu^«^ MLLLLIHUZ ÅRMFELDT.

12 MonfieiiF ' fllt<tnt F^.x, que\)ous e tesfar /_> plni /^ de «lc/i^e aujour une /^_><.?./e dijjei* tation, je tfai pu m eihpttker. de <vous en feliciter. Q? de derlarer publiquement, qut /e _,/>^ <./^e, (5 fue je <?.._- bonore. Slfaut avouer, queje me fiis fbtfrent e- eo^, t/e? 5e qii etant cs^ö/^ </? tant dt heltes qaalités, i>ous ri ayezpomt aupara* U.tnt fongé a mus faire <^o?.).e?' le L,mrieft «i/ulpjye, (4 ce qii' on troit) les travaux affidusdesftlsde HF.'?.^'^^ H/<./> je m pretend fpint que Votts m'cn rendiez com- />/5,je fis co^e«i ci? faboir, qii z.«ö^/w«5 de ö??. /e?.^ ne falt rien /^??.^ ram Jon. Je me borne a vous fouhaiter teutes Xe_- _/5 profperité, jointes a uns recompe.nfe digne dévotre merite. (f pr&' portionné au _.e/i>s de ce/«/, qul e_?e^e a..e la fort /<«' donnera unjsurfoccafion <^L vqhsfalre }oir e?. e^e i, qtt il efi apet pl.ilfir Nonlleur \>otre treshumbk /sf'i.'//e<.?' G.

13 , I, N. J. PII. LOQVIUM. CUm non raro percepee U rim corurr, qvi.ortun.e mea. habenas in mani- Kus cz..ali rencnt fuis, voluht2tcm cllo, ut in^enll vires, fi <^u?e efleric, publico fpecimine bnenaerem, tion patuf qvin illis, qra p^r cft pietate, morcm tan^cm gererem, t_»? ctn»ple vuiu.n mearum fatiz mihi conlcwz fifti, tnc Iciiiccr aihii

14 nihil, «^uocl spe. corum fatii taccrcr. prarftare pollc. Noit cnini mihi pr.r ceteiis, ingenium viviclum, judicium acre, aliaque fubfki.a, czu.r rcquirurur, narura iargita cst. jair. iraque per omncs erumpcrc carccrcs, 6. ip.am naturam m- cl^nria qvodam modo vlnccre^ sl vinci qucar, tancicn. pertcntabo. l.)>a mihi cle mate* tia laborarc non necellc tuir, fiqvidem e1,._10 nfu (uo, aures meas ira vcllieavit «str-m liccnna lcnipcr i-r.nz Clri/ii* ånui i.le 0.)7.1c»'/t//i penni* u. qvasdam cjuz l^p^tlrcscz lut, cxamcn e^o ciiam non petueirm ncn revoeare. K cu._..n.cr 2lia, p.«_c.p. /a* u«

15 3 tis concilio 2b iplo erukala, vlclcrcn» tun. ctjam eorum innoxiam l!rldt.rc> finrenriam, qvi cxiillmanl >ps.b licere lo cutionibuz impropriis attnbuta Dei exprimcrcz c^o flatim co^itavi, quoq; clemonllrarionibuz evincl pvller, ni...! vitii in le llabcrc, e)u.ccmo«_l loquencli annon Ph.Tosophicis formuls. Qvx mihi marcria eo ma^iz arrifit, qvo lci.^em a nen.iöc, qvantum quidem mihi videre contigit, banc pb.lolopbice antehac claboratä ctlc. Si jam, ut t.er, tolcr, a- iieui placuerit nos, laborenv Hue hunc noftrum, maliena rodere dente, rodat, non, laboramus. kungamur n.om. A2 iuo

16 4 inö offieiö; lx^en. in fe ipfij qvo pereant: cum ' fufs livori, bug con:fician?i?r. Erit scmper _mm.c> nx-q pr.(tum, qued qoida^tt intcr fapienres noj.rlnez alicubi pronsit; H. tia 'v.yhuih drdva calcandti. l/xl- fh t<fi s^.^/5 df.ntis, V' i- nertis /^/?.^/<. Urtgtkz «sn raro >exs^?v/?.x^. <Vordar-z talxcn cordate. - l. '1 Llcer -cuilibet- homini no» H^ titia Dei Hr intita, in poten.ia, ut loqvi loler, propinqua. Tamen, nill o> pe inftitutionis atque doårinacj oxcolatur intcl!ec^u3, ita uij hujus culrurao ore, incipiat; res jiobiliffimas sc Dn4nas ma«! jonl judicaruroz spcro.

17 ... jon lnd^glnc. scrmari, adeoqnll ' veluc horoiogmm qvodd.un, in mofum primum re(.llg<nu7,. Vix idearuui compofuione, nc, dum futficiemi prqiie dilrmcli Dei cognirione, pr.tihr.riitimii ecrrcroquin anim.d <7.2udcbir.. 3^on urile modo led maximc. neceitarium iraquc ei., oianes doceri h_,n>. Docere aurem nihij el. a* H^l lmd, qvam _.stuz enris. intclligentisj. qvo mcnrcm L( meditationcs lui!s^ per ligna externa cum aliis communi-. car. Vari.X funt artes, qvx propria, a reliqvis diverfa hahenr figna. Arirmethica, musica Zcc. Signa ctjam lum mer»

18 h mercuriali» in vii«. 3ecl no«bis hic potiiiimum in cen- <um veniunc figna iila, qvibus ordinarie doärmam cum ahis communicare.olemus, unde in dllccnte cognitio exlstit per figna, voces five lite* ras,qvam.ymbolicam appellat Celeberrimus Wolrius, vir no- Kra laude major* bie huju» utilitate, prour inprimis ad cognitionem nostram magis pcrfpicuam H! diflinäam reddenda confert, qv^edampr.^> clare monet jlca pag: in lua metaphy* iejj qvibuz diurius inh-erere inihtuti ratio non admitrir. Id vero inta&um relinqrere non decet, qvod cum vratio do qva jam loqvi' mur,

19 -5 mur, ex pluribw vol paueio., nbus propofitionibus, (enren* t»,., pcriodis öc verbiz eonltet l.^c vel propria iir, vcl^ impropriaj ut hoccc Horatii, (.ontrabes tento mmwm fecttne/c» turgidavela " h. c. Ne efferas te nimn rebuz prospsris.. ln. U"ft autem eonftet, qvid fik proprietas,3. qvid impro* t>^,,e^s, c re r.ostra alienum minime putamus diftingverc inter proprietacem (_^r<«^m^il> ci.^??, H res/e.» five Phiiofopbicam. Proprktas grammati*. ta cft,cum vox id iignifica., quod primo ex ufu fignifica> le ccrpir. Improprietaz gramma? " Od. XII. /iö. 11,

20 z matica e/7, cum rcs acindc ad aliaz res figniiieanias ub fimilifudinem in re prm.o ii?» «.i-tcata traducitur. _3.^ le< u Pbihfopbica est cum vox flgnifieat id, quod ma^is accuratc «5. plcnc rei alicui inc il:. /^i'.^?r/./^/ Pbilofopbic<, cum (ignifl.at id, quoä minus accurate 6. plene inclb. E. G. Vox Lupus GrammatLca proprietate notat a.nimal qvoddam fylveflre, oyibus a- liisque pecoribus i.nimicum Impropne vero Grammatice, Homines faevos, K ad al.orum pernieiem.natos, notare poteft. Posterioris vero di- KinAion.s exemplum commo. 4um clle f>oteft, res aliqua men*

21 9 ad ulnam, metnfurabi.is, qu_t) vcl aliam qvamvis menfuranj cxaäta, justa dicitur, 6c qui» dem, uri apparet, improprietai. Philojopbica, eum jul.itia, fl res Phiiolophice conilderetur, prupric li. e. realiori mo» hon.ir.ibus, qvi attioncs lua«cunäas, ad legis normä,qvantum fieri potel.» cixl_.lssime attcmp.ranr, ad.cribcnda veni.!t. k.tenim, qvod in julnria rei iftius mcnfurabiiis crar minus plcne, H ig qbiupr. qvadam rationc, ninurum <-^zgi ad noiv mam, id in jul.iti«i _.sn.inis longe pcrfcdiori niodo confpicitur, qvh. ad normam mulro pr_.ftan.io.em, quam lcgcm yocamus a-temperatur j. IV,

22 10 5 iv. CAufam, fi qvis locutionurn. impropriarum a nobis cxigere vobieri., cam du^ll«cem omnino dabimus: necci* fitatcm puta & ornamcnrum, 'cum dekctatione s. vi moveudi. Qyemadmodum mulra d.mtur vcrba iisdem rcbus txprimcndis, ita mulra? danlur res diverfce, qvx non mt fi iisdem verbis cxprimi pos«funr. (^ujus rei rationem non aliunde pctendam cfle, quam q/od in vaftiftima ceteroquin vcrborum (ententiarumquc (il* va, tanta lic inopia, ur rez verbis exprimendac multo plu/ res finr, jpf.s verbiz, qvibus cxprimi cas oporteret, o» mnet

23 livstros titillare eosque rno* vere, fi res aliqvas morales, earurnque gravitarern inculea - vero anirnis, lub figuris, loeutionibusque rnetaphorieis, sic cum virtu.cm dekriptens, qvoll mes mihi facile IZrgiuntur. Nac necessirate coaeti, res jfrpe improprijs depmgimu* voeibus Quod autem ornanientum afterant, fimulque delectatione qvadam fingulan, öc vl movendi animum mirc permulceant, id vero nemo nefeit» Mulrar frpe res, propnis nominibus fignificata: non ita affieiunt rnentes, ac fl irnpropriis cas dcfcripferimus. 3ic qvis non centen* lerir longe jucundiui fenfus

24 hl. qvomodl sci!i>e. fui poftcffo-,, re. bect, iingularem habct.orcuitum, m.entemque mo' verxii vim, il dixeris cam ell^ cynofuram. iflam qux e- am feqventes non permittit errare, led in qviet.um. jus cundx tranqviliitatis porcum, plenis velis mvchat, Si dixe* N8 i!lam elle, maculas vitio, rum. refpuens lilium. Idem fi> et, fi pauperem virtuti litan*.em vocnveris folcm nebulis ab fconditum, aut advcrfi.atcs Sc inforcunja nominaveris lv> dram q.vcndam dem, qvo probetur virtu.is inhestimabile aurum. 5 V. EX hilce, quze de modo A^s do^ri*

25 r; cloätnnam proponendi in generc dnleruimus,.^.',' eiuecc eam quoqur, qx-, de co a- git, non a!.a fatione animis hominum infiillari; nimirum öc hic vel propri», vel improp.i.r locutiones adhlberi pcstum 6c folent. ttac occafio» ne commodc tractari poreft qxruio illa: 5/ir^../? voccs a^i" i/5f T)ti e>.^r/.'7/5^.5.5 attrihuta^ prcpriic fint. 'an improprit? Poftefius affirmavit IVho...as_u«, öc cum illo Arehi Epifccpus qvidam Dublincnfis, qvi len. tentiam Thomafianam aerirer defendit, in fermone ov<yd.'<m 3.ondini impreffo MDCCX; Nos vero utrumque, cerco xelpmuz tttto aförmari poil^z Ar-

26 »4 firmiter credimus', fi modo attenda/ftur allata jam 11l diftmc.io» I^imirum qvicun* que rem alnori indagine perpcnderir.öe fimula studio hujuz vel ilhus partis eit ahenus, inficias ire haud poterit, ple» r*que atrributa divma a no. bis vo:ibus grammatke fab rem i^ro^/'^ esterri. 3i c* nim ad animum revocetur, qvid hoc termino luperius a nobis figniricatum fit, patet, co nihil aliud innui qv»m vocem, qv«non figniftcac id, qvod vox ista primo deno.are coepit, led aliud qvid, fim.- litudinem cumre prima habés. lam vero qvis nefcit rerirunos sc vycabuls ab allcöuonibus &

27 '5 A virfutibus humanis petita, duäa fuifte ad cxcellcntisfimas, czvas in Dco admiramur, perones, defignandas j hoc enim fi ncfas iu.llcr, plane rånre de divinis mortalcs debu# iflent; cum nihil fit magis na> turale, qvam a rebus notiori* bus, qvalcs, reipec^u noitri^ SÄecUones 6. virtutcs anim* lunt, ad ignotiora eyprimeda terniinos iwutuari. TalSfautem lunt omnes, quas de Ve» o ratio cognofcit proprietares, omnium con* leflionc, 2 cegriitione sui,»<j Dci notitiarn comparandam ne, cellario afcendere debet Fhiloe fophus. lam vero, qvidest wccm 3 re^ qvarn mirio fl- AMe

28 1 6 non*iraro, gnificavit ädaliud tr^nsferre, ii hoc non est, tib. Gummis pertee\iones voeabulls, qva_ aftediones in homine limitatas _nuio dcfignabant, exprefferis. Non rame h.^e _t_j a qvoqvam feccipi volo, ac li plzne nihil de E>eo, ctjam grammatiea proprietatc cnunciarcmus? hoc cmm efiet lortgius qvam par >e..etprogred. j qvin pot_us id in iis prxfcrtim attributis, qvx Creatori a.que»c crcaturis communirer adfcri' buntur, fieri, ambabus, qvoä ajunt, lar^.mur m.mibus.' Exempli ls>co potel. aflern, qvod Deurti Ens dicamus, itemr^ä' fam primam"','- hic lane nul.a, ncque gramm2nci.qv)dcm^ ef! trati

29 .ran.lario. Neque tamen negamus, dum Oeus dicitur Lns y iel ei Pbilofopbica etjam propn- (tåte competere, Nam licct r.l>qu»etjam res Entia appel- Icntur, Entitas tamen cminentiori öc magis rcafojrnodo, Deo aflignatur, qvam ceteris creatis. l>»ec diffitendum porro cst, pcrplurima fanäifl-mo I>.umini adfcribi, qv.efatisnotabili H_ confpicua ratione mc* taphoram fapiunt, nec, nifi c3 Zdmitla, explicari pofiunt. V. C. cum dico Deum efle ju* ftum, est qvidem in illa propo* fitione aliqva translatio, cum va. in»> 2U«_V juftitia humana, volvit voluntatem, le ad le* Igem fuperius attemperilndi^ lo«b cu«17

30 18 cucio petira fit ad perfeflion.m qvandam Dei, qv^ is femp.t j.zpiollr iux, tanqvam normer, convcnienter agit, deotandatn,, Ncn t^men aeqve conlzieu^ ac lnl.gnis heie cermtur metaphora,ä*cum livorem, oaium, tftifericorttiam, dcjideriwiu öie. Deo accbmmodamus, hi.'s cnim omnia, modo Dco conj venienti intelligenda veniunr. (^.u^ cnim in kiice aftcäibusj tnutationcm H. imperfeé^ioncn qvandam important, longul me a I)eo remcvenda lunt, u adco libdem, cum Deo approj priantur, nihil nifi effeftus qvi! dam a I)co produ.li, a«que_. nvuratio in objeclis innuatur Intcrin. tarncn cuni imbccillitai no

31 noftri ingenii, qvo pa^oeju»- n^odi adus, qvl an.,i<^l^m_. qvzndam cum ociio, detiderio 6. eeteris affedibus, prout itu Nebis hominibus existunt, icu Deo fiant, non valet aiteqvi, ejusmodl uri folemus phrafibus, qvcmadmodum a Deo etiam. eas, in verbo ipfius fanåiore > ulurpari animadvertimus, qvoties csteiius, a Deo in objectis produéti, inciieari dcbent.ejusmodi imperieei.onum rcmotione, in omnlbu. humanis afft^tif bus, qvotiescunque Deo tribu' untur,, opus efle, eundo pl_f fingulos in proclivi cfiet de. monflrare, fi modo id icrret instiruri rario. iiustieiat ununx. aut alterum adduxillc exemplu Mi- B z

32 20 Mifericordia qvi eft aliud qvam eju.modi aste&us qvo intimis pr<rcordiis, ob aliorum calamitatcs A incommoda, ira mouerur homo, ur non folum verum etjam fi pols», doleat, bile fir, ci fubvenire studeat, ita qvidem ut fangvis fimul cxtraordinario cieatur mo* tu? Jam cum Deus milericors l^lutatur, qvis tam stupidus elscr, ut ipfi verum delorem, extraordinarium fangvinis mc* tutn, affigere fuftmcrct. De» lidcrare dicimur homincs, cuni sppctimus Hc cupimus rem aliqvam abfentem, undc l.oc indigentiam involvitj a- deoque fme perleötiom. lacilone^ co fcnlu qvo hominibus

33 bus, Dso adfcribi ninimc pot.st dctidtrium. K.>stram qvijem Deus d.fiderar JLiicitatern, quod tamcn non ita [ itmllsgendum est, ac fi fine illa laus, lclleilstmam vivci «vil.m., portionc fua: fcheita* tis careret. Cceeus i^itur fir cncrter, qvi non vimlet, 6c hx, qvieqvid fuis bmitibus circum fcr?pt_c natura., qv^ fola aliqnd proprie defiderare potcst, utpote cui femper qv^rdam bona defunr,eonditionem fepif, scdulo reaiov.njum cfte. llxc uti luculentifiime demonstrant illam proprietatem, qvam Gr^?//- maticam di.imus, ci:ra abiurditatcm neg.n»i nou pc.lle, ds

34 3! de plurimis vocibus, ad res di«i vinas dcnotandas adhiber» fo«ittis, ira non est, qvod Thojnafio, A iis qv» eum ie^ qvunrur, gratifieemus, i.l fine omni refpeåd abfolute 6c fien ; certo cniin odo diei potell, nomiri3 illa, qvibu. artnbuta divina inllgruunpr, qv.tcnus cftcdus Di, m re» bus extra eum innuunt, ifl fenfu maxime propno, de De<J pr>rdicari, fi ninnrum, pre» prietas illa fuperius deferipra, qv3mquc Pbibfophicam "pp 1- -IZV!MU«, intellignur. In hoc jenlu,qvis ncgaverit Deurn cfts proprnilimc juilum, mifericordem, cupidum falutis no«stroe, cum ipli comperant e5 fccui

35 '3 _e<hl.«, justiti?e, miferi:ordkr cupiditatis erga i«lucem nolfram, modo longe eminenriifimo'? Qvjs enim mcbus be«netacti remuneratur, p:ccala aerius pumt, mileros calamiratibus efficaeius cripir, 1-ilutcm noftram potentius c- p.rarur, qvam dem ille Deuz? Er in hae qvidem fignificatione, verba Ccleb. Syr* bii accipienda puto cum ita loqvitur^ Cavendmn e/i, inqvir, i?s omms promt jette cri'<.^r<.r/f.?z perfeffiiones, «o/. nifi improprte tnbui Dcy pofje jmptoribus eliqvibns ercdamm. Etfi enim qva* *.ittfl. Pbd. pr. part. i. C«, />. m. 33.

36 24 ai.6r«n /^l ri.i/s foxmalis im, perfeähnem qvattdam prodit. Jolis c^i«r.s proprtas kjse, «e- Xtio /^««5 e/«/)/^i.' nliqvt ta* mtn propterea, quod in e/?./- --nentiori gradtt De& compctwit c^??? V' non nxfi ex accidenti, imptrfe&iont qvadam in creat^)-?l conjmi&<z junt*. i<tnt«?«l dbeft, ttt impropric Jfxeo com* MilVi. >, s^/>!3>ix«s eow/)e^?.i ma, gisproprie. Nam id tä7i/«^ hyiprqpy.it rei c^/_/<z^ kn^6./'.?ms tujm ralio. formalis^ in fe fpe? <3^lt4 e/^em mn competit. Qv& qvidcm optime fatis ab ipfa fun.t ail^ta, interim tamcn^ pmni caruiftet ferupulo, fi diftinctionem illam a nobis totics cicatafn adfcrrc voluis-^ ict. Z.>Z

37 25 S.-VI. R l) Locutiones autem im> /A proprias,. inprimis. east retcrimus, qvz? a Theolagis anrhropopatic-c dicuntur, qv_e nihil aliud funt, qvam locutiones metaphonc* fub qvibus, res divitia y tamqvam i? magmibnsy adumhraritur. Vi huiui definition-s-, non solum a reliqvi,. tropis, msto. nymia, Synecdoche, Ironia, verum etjam a mctaphora, sp& e/? i^m, cum "vox a pro/ pria ff gtnuina /ignificdtione ad aliam* fed cognatam. pror F.te?' fimilitudimm ir^«s/er^^ diftingvuncur, Poteft autem «i&fft.*»w&mi 4nplc? conftitui, vcl.m (eniu Utiore^ qvando fimui

38 26 iimul includir fimilitudines, a crcaturis rationalibus, Zd Deum traductas, ita cnim Kanc vocem a Theologis aecipi videmus, vel ftrifiiori qvando fimilitudines 2 folis hominibuz pctine ad DEUM applicantur. Hzc non illa nobis poriffimum in cenfum venit. Hinc autem ut exem* plis lllustremus neccfifum non est, cum ca que supra ad«duda funt, huc maximan, parten, fpeäentj Plura etjam mox infira asterenda litit.. Vll. N.mini credo in fufpicioncm venimus, ac fi falx m mellem alienam rnittéretur, fi jam hacc clariori lu.e

39 27 ssuduerimus^ lli'e p."r.undere advoearis ex f.ttprura f^ndiore ejusmodi plirafibus H. 10, vendi modi?, qvos Deo cx rebus humani. p?tere, arq ie ad res divinas adumbrand s, accommodarc placuit. Ncqve cnim aliud qvi.qvam a# gimus, qvam u. noitra cx Phllologia declaremu», cumqve ipja ad Phiiofophiam referatur, novum non est, ut una pars, vel initrumentum Fivloiophia., lueem astundat, & qv_.fi suppctias ferat alteri. Id qvod nunc etjam fit, übi Philologia opem fert huic traetationi nostr^, qv^ ad th^ologiam naruralcm revoca» ri pocest. 'lota cjusmodi Jocuuo-

40 28 cutionibus fcatet fcriptura, nos tamen nonnulla tantum ex^ empla ex illa profcremus. Qvem itaque fugit Numini san<liilimo tribui vtfcera, utpotc cum vcrba Jer. XXXI. 2O ex tonte fic iluunt l fonmrunt vifeera me<s />ro/^.r e««?, miftrendo miferebar ejtts dkit IDomimu: qvlbus mifcricordia ej»s ariientiffima exprimitur.. Ex <M<3iö^ tnbuitur ei inm i/x Ef. LXIII. 10. V' ipfi reöe//e5 fmrunt. & aio/or. 4/- fmrunt Hlri^^ fanßitatis e«jm. Qya difpticentia H. gra» tig fubtraeiio dcaotatwr. />a?- Wis«i?-.. Ge» Vl. 6. I lam. XV Q&a divjna di^ lp,_contia. adversus peccata, & pocna»

41 23 poenarum infliétio lnnuitnr. Qyandoqvidcm etjam, fi do l_ominibus, poenitentia kvm ad Dcum converfis, agatur^ dirina comm._era.iq sc pet* nerum ablatio. Ex aßitmibui hmnanis tribuitur ei ignoräntu <3en (5 "Vocavit Di.w/««i Dem homintm, (Z' dixtt eit Übi tt.? (^yz. interrogatiö non est ignorantis, lecl ad comparendum invitantis- " "fermo, Gen (^ dixtt D.m.'/^ Lux. & /<<- K-..O lux. Qy Mufmlm, referente Glaffio, 'it* inter* pretatur "m lvomment. H,. tnam more >^/o/e5 <ck D,s lofvitttr. M» e^ time^ k*< mans «lore/scmm D.M. Vt?* bttm

42 Z5 _^,«iltim, expreffa e/? volunt tatis iltim vtrtm gf' ejficacia. Qvamvis me non iugi-t, hoc etjam de verbo iubstantiali Filio Dei accipi. Laber., de elaborationc in utero matris cmphaticc loqvitur Jobus. Cap. X, 8- "><<«m t^<e laboral verunt me. Qya innuit lummam in homine forma fapientiam. ö. labori opp.ofita H<v.es. Gen & veqvi* e^.'. T)ominm in asl'e [eptmio, ab omni opere /l.s ai^i./ecsr^i. Qya; vox non qvietem, ied fimpliccm cestationcm fignificat. Ex adjun&is. tribuitur Deo.i^oie^i/^ t/ficienäi. Gen. XIX.,22. /em.^., er<- /is te,»on e»/>n potero facere Hp/e.

43 -3* qvieqvam, mqve hm fervp neris. iltuc. Hic accommodar le Deus ad hominum utihtatem, ut non faciat qvicqvam* qvod credcntium fuorum faluti officere videatur. Infignc ekt diäum Exod. XXXII. io. Nunc,^it^r i/.m.tte me, W acctnfa ir-< mea, conjumam eos. Loqvitur hic Deus, ad fi ftde ac prccibus Mofis M> gatus 6c conftrictus, non po*r let populum delere, nifi impetrata qvafi a Mofe venia. adfcribi* Ex adjmtlis exter«,'s tur ei /c>s//5. Sic fedts Jolittm leu tbronm ei affignatur. Pfal. IX. 8- Ef. EXVI. i. Qvo ipfo majestas, fublimitas sc auötoritas ejus super cxccllemiffima judi»

44 52 judicatur. l_in? habitart Hei< wr i» ca?/«pial. (dil. 19. rauone amplions majestatis ac glorix. Porro tribuuntur llli divifia,. 2.(^or. VIII. 9. ad innuendam divina. majestati» St glorix, item mifericordia., gratixquc abundantiam. Li* Aer viu Sal. LXIX- 29. Qvi nihil aliud eft. qvam fingu* laris illa salvandorum cognitio, feu catalogus qvafi qvidam e- orum, qvos Deus per Kdem in Chriftum, ad vitam «ternam clegit. lla.c ad amuflim lingv» _an<_toe, taiaqvam ceterarutrt principis, dcpromere placuit exempla, pra.sertim cum in aliis lingvis^ vix tam emphaticae locution«*_.]' «'..Zf M^n- H..!_l»'

45 . a. hi*v occurranr. Posler jam liaud dioeuher denionstrari j ceteratum induelionc hngvarum, qvod nulla temere invcniaturqvin verbis, a rebus K_ aste^tionibus humaniz perkis, divina enundet «^. ««A,- verum id qvidem, propofnar brevitatis Menfuram ex* tederet. Id modo fieco, qvod ajunt, pede tranfirenon decet. ivoees hujusmodi 6c phrafcs, qvaeunqvc etjam lmgva occurranr. non habt.ndas elle pro talibus, qv.e mhil fignifi- «ent, aut mera cercbri humani commenra, conceptusqz erroneos involvanti id qvod ommbus, qvibus lanum suerit finciputj non potcft nort eon- (_ stare

46 Ht- Itare, fi l.iodo. non t3m ad i^.a vcrba, qvam ad fensu3> qvoz ex imer.iione divina, vet impofitione faniorum <3c p.x<7!^rusn, fundcre debeanr, vel unnllum attendere vclmt. K. ile zgirur qvidtjabi eas dc«norare, cu:n lanioribus o- mixvus eot-fidcntei. ftatuimus. "QyK-qv.d enim de neet-fitate öc u'.!ur.re löcutiftnum in-pro^ pri_-rx;n fupra, inpriwis fé I'/. d.iteruimus, id in anthrc* popathieas, vel maximc con» v.nire, talpa fit, qvi non videat, unele fimul harum b.xicia luculcntiffimc di.pal.lxt. Non puto a q.oqvam», x qvi omncs audaei.r com* plcrc numerws in animum iibi indus'

47 laduxir-, cbntrarium deierxie» re poile. lei quoq pr^rtare ausus est, eum grégalibus fuis, (<o/??-^ä.. T):ppeiius, qi non r.ro fub (hril.. «ni Dcmo.ri.i ne.r_.mc, p_.r ora hominum volitarc crp-vir. ncm.& itaq,, ut exikimo, nobiz vivertet, fi c-mnia, facra H_ proiana, dlvina 6c humana ridcntem Democritum, ue par est excipiåmusj id est, impiaih iptius opinionen. bre- Viter q^idcm, fcd fidt liter cxpofitam, 'fuccinétis, fir* nns tamen Hc cvidcntibus a- 'nimadverfionibus, procul ré? Mota, cujus ipfc mirus habcri arrifex cvpit, cahina morda- «itate, depexam dcmus. Cum G 2 enira^

48 '6. enim, qva. de _#Se«wW._>.»_i fas» cri codicis non veretur e» ruäare, de qvihusvis locri. tiönibus anthropopathicis, in qvacunqj lmgva obviis, arq) adeo extra fenpturam iaer<^m etjam adhiberi folitis, valeant, Ihunc non Thcotogorum modo, verum Philofophorum etjam, ne dicam humani generis, hostem judicare, nulla, utut ipfi aliter videarur, tuerit injuria. Undc fimul clueer, qvo jure fub»ostram, in pr?efenti diffcrtatione cenfut m_j cadat.. VIII. OMnem moret lapidem A^ Democrittis, ut oftendat ejus modi formulas loqvendi, nitiil

49 '7»ihil ownmo fignificare, cum in D./?.O/?'A'^'s^.5 IUX Evangeliet, p.g. 295, fic.cribit. Eie ( ur proprji* ejus verbis urar) sind nichtz bcdcuttn^e tvmt. und conccptcn, 6c quod locuuones anthropopathic^ nataks fuos. debeant genrilifmo, s.llleet, cum gl.nri.es, menti fisterent libi, Dco< iratos, fanguinisque cupidos, indc in. nostram eria.n irrcpfifle eeelefiam cjus modi loqu.ndi _ormulass Cvc propria e- jus audmnt verba: Eic (ind aus dcm Hcj^cnlhunl eingesoqcn / da man fi-d) lasierhäfte (Bottet vorqestellct/ die rad)./ neiö und gramanikctt in ftå) hegctm. Dem. Ev. pag Hinc de la- 6X-

50 33,.. propitiationis; lacrifieio ctiam ta!e fert judieium. Dte t) tsöbti Opffer finb nicht. ebcp ouwkommm/ alz in oer M stcrltchen abaöttm.) / da mall fl# Lustcrhafte Göltcr vorgep.flt/ dte mche/ ncid und grausamkeit m flcd h.egeteni ttnfc ' fo.fiar nach mcnsch.nblut begtcrtg wdren/ d^ durch/"oder i'ti. dem/ an deren statt be.rgostenen blutder armrn tfyicxc / ihren grimm fiillctcn, J.c.p Ideoq^ mi^ rum. non est, st multis in locis?hra.es ijhusrnodi eile iocutione.,fecundu: conceptus. hominu crroneos, impudcnter pronun* ciet. In hujus rei fidem ad* 4uccr.c juuar uerba- qu-e pag<, 3W.

51 ? licct prol..ora- smc. oc. currunt. Es thitt dtlm ' i$ Herr Pastor ( tunc telnp rih Pastorem Hofmenfem, ad dl» uam Catharinjm, nune verc»! kpiseopu!_. P_eu:rend.lT)r_ium... Daminum S.hrödcrum inmnr)- fehr unaemtm/wetm cr stibst bckenntt/ das Gott nisi ton^ ne gcandert wcrden/ und voh dabey erhaxtcn wil! / Va v,. $?_.*_to^_ oder menschtjchcr wetje jn fprcchcn/ mcht cvcti so bicl gclagt jco / alz nach dem trrigen a.mnomm.nm Concept oer m.njchcn jprc, chen. enn er weis ja wohl/ Vas die MMschen ordinaire- «wmii^.gom ncnnen/ wcnn 6!N5t«.

52 tinm.twas grschichet/ das ihm v.ldrtchlicft jst/itttditede wenn t$ thm: amnehm lst/ und trohl QCfmki odfcbon deydes in derthat nutz- Itcß so wohl alz fsdtlics seyn kan. Uud eden ans solcheti Fu nehmm sle dte Werckc GotteS an/ und dctliegen stch weil Gott ni&m all gutes wircken fan / nnd Mezett Liebe ist/ ztnd )Ae< manden in dcr tbat etwas kan, zubrmacn i olz was zu stinem bcsicn dient. Pcrgit «Iterius p. 75. Ste stnd H- gcnjchaffcn/ wclche blenyete dte ber* Kreatur/ in ihretu blinicn urthctl Gott angettcl> M/ und dass sich die H.'schrtft nach

53 45 md) Hiestn begm d?r bltyden accommodire,i\nb oit anch st homde/ odgleich selche concemn t^ der Oat felnfft $rt*ns _m Petrt ivcstn Gottest MUilt.<*. $C psf. \7l, dieir.. Redtlw-arten/ wel/ He. che fcqa» den mnsic-zwzumczim tdecwm von Gotl-adackchrten lllf '!fc!>fn -i)fi.axri!f-f/ nnd ln. dic ScdlM.^uNcftb^chcn/ imb von den D/.Scndezp ten gebtaiicdi, nicht chenwlc sie txo.rvchat sinp/. jondern nach NilnjchiGM weistxvon denen gcfasict tve*. den tém.en/ welche bon den vorgefsszten/ uud m der lugcnd elng.esogenen,ein.7 hildnlwjj mcht Mhald abbritt'

54 42 b.ingen Lassen, cm&ih adi dit p. 76. UN sic dttrcherwecktt P.!lkonen bon furcht n.'d hoffnnnq m ordnungzu fthxn. Tandem p. 310 dicit» s>ai^ «'^-«..^^H^c ot>er wenfeh.tc&er wcist sprechrn/ cben jo vi el gesagt sey alz nach dem irrigen angenommenen conccpt der menjche zprechen. $ ix. fff/ec qvam falfa, incon- KK^rua, öc a ratione aliena, qvam dehilihuz fuper KruCta fundamentis, rel me tacente, nemo i^norahlt. Contcndit aurem primo vc-- ccs hujus modi 6_ phrafes nil.il fignificare; fed hic no» bis otium faccre pollunt, qv.-s ad

55 4? ad ex"mpla t3lium locurio* num Z ftiperioribus adno«tavimus, übi,. qv_m fenfum fingule habere poffint A debcant, brevistime ostendlmus. Imprimis autem lbidem obfervavimus effeetus, qvos ex proprictatibus humzni», unde h.v locutiones petitac stint, öii ad Deum aecommodutx, seqvi videmus, qvatenus a Deo pröducunrur, iisdem ut piarimum denotari. Qvis vero. fine abfurditate tumma pcrlvadere sibi poterit-, qvo«l hx propofitioncs: certttm ali* qvem fenfum fundh ö<es oöi-h» 15, e^?c?«m ave«<shm F Dta proäuilum dtnotat, idem. Vllegnt) cum Dippeliana is ftar

56 4O...^. sta: ö^e loshfiones nihilftgnp.- tafiti Cui imqvam, vel per iomnium, in mentem venire potek, mecapßoricos, sc.a fimiiitudine defumptos loqvcn- U, modoz nihii ji^n.ticare, qvotj,es iisdem^ in communi loqvcndi con,fyetiic.ine, necesr tum est uri. : Qvin. potius qvilibet fanu3. nobifeum tatebitur, i^dprn minimum.aliqvid... ana? logi cum illa re, a qva dé? lumpri sunt, exprimi. lic an. {Ron fuo femet baeulo DemoffritUjS nötter m3nifeste percutit, qvoci.es.. ip.femet metaphoricis_3c anrhropopathicis. diciio,- ntbus, tum.in,' u.!,!i5, tum m, diyinif rebus est.rendiz, co- Hirur uti? Id, autem non, ex uno

57 4 5 UNO loco fcriptorum ejus probari potest, Exempla ejus rei, oeeaiione tertii momenti, qvod nobis mox exeutiendum est, pzulo inferius submini^ strabimub. Ålterum est, voces hujus modi ö. loqvendi formulai gentilifmo natales debere fuos, indequc in eelcfiam irrepfiile. Hoc vero,eum inprimi. lingvam fcriptura.'fan- K^ primigeniam infimulare videatur, ad forum theologicum able^andum videtur, neqj adeo»eccile est,ut noz hoc inmomento ventilando, muiram.» ingenio nostro ' cruccm ' i.a2? mus. Valde interim veremur, ne hoc, ut multa alia, ad Calendas grxcas valcat Demo? emus

58 46 Criruz pro^are. Admodunli enim duoitamus, utrum Th«.- blogos tarh s.ici.es lit expert t^ruz, ut ipli tiliro largianfeur, Spirituni 3.incfum sc. /^mjthanucnfcs s«cros, tanta tuifle vocum inolla prelioz, ut e- as a gennliiu.d necedario coacli fuerinc mutuari, inde^ue in ecclefiam invexiflc, pr^cfcrrim cum ncasoj niii DemocrituH aliquis,»segare audeat ver3m ecelelizm gcntil^ smy multo ei?o -.ur.quiorcm» Nec niultuni tucraintur må verfariu» noster,, ii quxfitis värns, ut ipsi m more postum est, eifu^i!,, aiscrtionem tandsm fuam limiter ad sas modo locutioncz e,xx. "extra fcrip*

59 4? qua.^ 'fcripturam inve&s. funt, ve nobis quotics dc Dco dlllerimus, frequenter ufurpantur. (2rnd enim tandem incommodi exinde metuendum, fi vcl maxime ipsl eoncedamus, qua.d_.tt_ carum genti- _lbu«ulurpatas, led jam *u> iordibu- gentilifmi rcpurgatas, 2 Theologis vet Philofophi» infigni cum lruetu adh.beri < Zd ipfi ultro largientur Theo* logi, de voce X//,ea/o^/F. Ad tertium iam tandem dcvolvimur Dcmocriti affertum, 10, cutioncs hafcc,"xonceptus hominum crroneoz involvere, «^l hic demonstrat fe jam eo u«- -q; temeritatis H. audacise prei ccstille, ut- quo ulreriuz pro- T^<

60 48 grederetivr-, nihil fecerit re!iq..i. Nihil jsm dicemias dö injuria -atroeinima-, ipos paginis "'fané.iori*!vu's, earumquex> "Autore 3acr3tWmo hoe >i, plo illataj id e'nim Theologiz relinquimus ds iis mod'o-labora.uri, qu.l nos propiui tangunt. Lubentes talemur vocess a rjl^jiumanis diidä. ad Heum translerunturj, mulra alia invblvére, cum z de 'Mmim^uz ufurpäwtur, ae 1 de Deg,dYcartturädeoczue non in codem- fensu, ci'quo homifiihus conveniro sed futcc in jenfu.pw/)ivs, illi imprepri^^^ct ' /^5./^ö^'c. proprio V"Scr* ntia m V. 'O. ' Deo ' adferibimu3«v ;Fa* teniur

61 .43 cert;c nofiram fcicnnam jn&utis parafangis a divina_f dlsterre. Qiubus enim imperjfe&ipnibus laborat nostra? cum lunpio labore eam acquiri* mus, idcaru tt variarum foriiiatione, abstraé.ione, ratiociniis,& reliqvisqvae fummo LUM laboris &temporis impcnidio nobis paramusj cum, Dgi ranta fit, ut nihil ci unquam accedere, nec decedere pqstit, fcd omnisi fium prsterita, tum prhfen».tiav;,<s_ futura, uno qual» intuuu lcme! K fm.ul cognp- Inde ztamen inferre mi- Har«Mme licet, qtsod res divin^e Sc htfitiana. plane nihil habcant commune, conceptu.quo.ad^o erroneus fit, l. ab hu- D mana Z

62 $5b "mana,' diåio 'petäfuf M -ck» vinam exprimendäm, uti non HnL abforditat* dicere pofffumj vo^em 'fcienti-c Deo adhibitäm_ h/hihei fimik denotare, Mo^ 5N' ttiinibus %nificat, Vel> ' bo t «i«^m^l v./mre<.ii^ non sm/^em mnnim analogi* H^ "^ Cuta ' itafque erroneu'3 eönceptus dici nequeat- nifi ; rei conceptx est planen diffortriis, id autem. de illl^ quos ' locutioncs-' anthropopa* thricae pariunt, vi. diltorum, affirmari non poffitf clarlstime jam patet, fententiam Dippe» Eanarft miferis coilabafcercj ' ruini.'. De.nde ipfe Dcmocritus gladium nobis porrigit, quo ipium conficiamus, innunv merl»

63 ...? l menz. enim farrptorum...! _ rum locis, phr^le? anrhropo patincas ufiirpat, ut fupra jam notavimus de quibus ta. men minime concedet quod erroncx fint. Fatetur übique, Jefum efle Filium Dei unigeni- «um, at, annon Filium efte generariz. unigenitum. elle, voces funt a rebus hun: duct"-, cum ne Den.ocritu. qu_d_m coniendere audeat j qvod Chriftus prt.x s.^ q^a divinani naturamv, _V manö ia utjro^conceptus," <_ gensratu&, fo isleceilum, z^- _ar' x5. ur n2vl!_ cer.cevixj hoc.3ee7!-sl<s_.s, hoc est, modo Deo conve.n.emi) minime VC' xg per 6-Toj.cm de ill praedicarl.

64 s*' n. Alibi de Deo Mrma., qmd impios epom^t: quöd i/eöstlmm dö.»ki mc^aiel f?o/ ulnis /^/>?'ins r..' quoddeus^l/?^ mö* vealur*. dcteclantemfenfatiowtm percipiat : imnro principal? a.l tributum, quod Deo attribuit est amör, quid vero amor no* tat, quam ateäwm, quo fuavt» ter agéi.nur. Fl^c " ömnia' 3M proprie* Deo ', _Vut' anthro> popathice Deo "tnbuenda Km cx -.. Domoerito quhro? Wu. non iuftmebit "'åffifmare, relin' quitur ergo poilefiös hoc^aut erronex stint iflae locutiöne«, aut vene, rion illud, quippc quod Sc m3fni'bus H péditul defehdir, Frgo erit hocx Si jgitur, locätioftés anthropejpat thkat

65 thicx a Democrito adhibit*, eruntverar, quidni st ab aliis ufurpcntur» ViCtas itaque oportet nobis det manus, nifi eousqve insani^ progrcdi velir, ur quoda fe prolatu, verum fit, id ab aliis enuneiatum falfum efle debere, inligni bonac mentis cum deliquio statuat. H?ec lunt, qua. pro ingcnii nostri «ngustia, circa praefens negotium, tecumb. L, commumcare valuimus; quibus fi laveris, non penitus oleum A operam perdidifle nos judicabimus. S«D. G.

66